شرایط تسلیم به رای در دادگاه چیست؟

تسلیم به رای یکی از مهم ترین قوانینی آیین دادرسی میباشد

تسلیم به رای در دادگاه

تسلیم به رای یعنی فرد با وجود مجوز استفاده از تخفیف مجازات، از حق اعتراض و تجدیدنظرش استفاده نکند. درصورت محکوم شدن شخصی در دادگاه کیفری و صدور حکم برعلیه او میتواند به حکمش در مرحله ی فرجام خواهی و تجدید نظر، اعتراض کند. مثلا اگر شخصی به حبس یا هر مجازات کیفری دیگری در دادگاه کیفری، محکوم شود؛ میتواند نسبت به حکمش در دادگاه تجدید نظر استان و یا دیوان عالی کشور، اعتراض کند.

امروزه قانون تسلیم به رأی به دلیل جلوگیری از انباشته شدن پرونده ها و یا هر دلیل دیگری ارائه شده است که اگر هر محکوم کیفری بر اساس آن، برای حکم خود اعتراضی نکند و تسلیم حکم اولیه دادگاه شود؛ میتواند درخواست تخفیف در مجازات از دادگاه اول نماید و طبق قانون در مجازاتش، تخفیف قائل شود.

هدف از تسلیم به رای در دادگاه

از اهداف تسلیم به رأی در دادگاه می توان به اهمیت قانون گذار به متنبه شدن مجرم، کاهش هزینه و اطاله دادرسی و جمعیت کیفری اشاره کرد. لذا بهره گیری از چنین امتیازی به منظور تخفیف میزان مجازات میتواند برای محکوم علیه کیفری مؤثر باشد.

شرایط خاص تسلیم به رای

> شرط اول:

 اولین شرط تسلیم به رأی در دادگاه اینست که دارای موضوعیت در مجازات ها و محکومیت های تعزیری میباشد و قانونگذار، امکان تسلیم به رأی را در مجازات های شرعی پیش بینی نکرده است. همچنین از آنجایی که تسلیم به رأی در محکومیت های حقوقی باعث ایراد خدشه به منافع خصوصی افراد جامعه می شود، چنین امری تعریف نشده است. امکان تسلیم به رأی در خصوص جرائم مرتبط با مواد مخدر ، برطبق رأی وحدت رویه هیئت عمومی دیوان عالی کشور وجود دارد.

تسلیم به رای فقط در امور کیفری مصداق دارد

> شرط دوم :

برطبق ماده ۴۴۲ قانون آئین دادرسی کیفری، دومین شرط تسلیم به رأی در دادگاه اینست که دادستان و یا شخص محکوم علیه، درخواست تجدینظری نسبت به رأی صادره نکرده باشند و حق تجدید نظرخواهی توسط شخص محکوم علیه، ساقط شده باشد وگرنه امکان تسلیم به رأی وجود نخواهد داشت.

> شرط سوم:

محکوم علیه براساس شرط آخر تسلیم به رأی در دادگاه باید به دادگاه صادر کننده رای بدوی تا قبل از پایان مهلت تجدیدنظرخواهی( ۲۰ روز پس از تاریخ ابلاغ رای) مراجعه کند و درخواست تسلیم به رأی نماید. فراموش نکنید که امکان تسلیم به رأی در خارج از این بازه زمانی ، وجود ندارد.

ویژگی های مهم تسلیم به رای 

- نخستین ویژگی تسلیم به رأی در دادگاه بر خلاف سایر تخفیف های دادگاه اینست که دادگاه، یک تکلیف قانونی در اعمال تخفیف دارد و ملزم به انجام آن می باشد.

- میزان اعمال تخفیف در تسلیم به رأی در دادگاه، تا یک چهارم میباشد و دادگاه نمی تواند برای شخص محکوم علیه در اعمال تخفیف، مجازات دیگری را تعیین کند.

درصورت رعایت کامل شرایط مندرج در ماده ۴۴۲ قانون آئین دادرسی کیفری، اگر شخص محکوم شده کیفری، هیچ تجدیدنظری نداشته باشد و همچنین اعتراضی نسبت به رای صادر شده نکند و دادستان نیز اقدامی برای آن نکرده باشد، تسلیم به رأی به عنوان یک راه قانونی برای تخفیف مجازات تعزیری در نظر گرفته میشود.

مهلت تسلیم به رأی

محکوم علیه باید تا قبل از این که مهلت تجدیدنظرخواهی تمام شود، به مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی به دادگاه صادر کننده رأی بدوی مراجعه کند و درخواست تسلیم به رأی نماید.

اگر محکوم علیه، درخواست خود را در طول این مدت به دادگاه، تقدیم نکند؛ دیگر نمیتواند از این حق برخوردار شود.

تسلیم به رای به معنای تمیکن از حکم بدوی است

تسلیم به رأی در مواد مخدر

رویه ای که درباره تسلیم به رای در یک رای وحدت می باشد؛ تصریح شده است و امکان جریان تسلیم به رأی در جرائم مرتبط با مواد مخدر وجود دارد و تخفیف مجازات به تبع آن ممکن میشود. در ادامه متن رأی مذکور، آورده شده است:

اگر دادستان برطبق ماده ۴۴۲ قانون آئین دادرسی کیفری در تمام محکومیت های تعزیری، درخواست تجدید نظر از حکم صادره نکرده باشد و محکوم علیه، حق تجدیدنظر خواهی خود را اسقاط کند؛ در چنین شرایطی، دادگاه باید به بررسی موضوع بپردازد و برای مجازاتی که تعيين شده برطبق آن ماده تخفیف دهد.

با توجه به سیاق عبارات آن برای دادگاه افاده تکلیف می نماید، از این رو از شمول مقررات تبصره ماده۴۵ الحاقی به قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۲/۷/۹۶ خارج است و رأی شعبه دوم دادگاه انقلاب اسلامی کرمان که با این نظر انطباق دارد به اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص داده می شود.

این رای در موارد مشابه برطبق دستور ماده ۴۷۱ قانون آئین دادرسی کیفری برای برخی از اماکن، لازم الاتباع است که از آن ها می توان به شعب دیوان عالی کشور، دادگاه ها و سایر مراجع اعم از قضایی و ... اشاره کرد.

میزان تخفیف مجازات در تسلیم به رای

قاضی یا دادگاه بر اساس ماده ی ۴۴۲ قانون آئین دادرسی کیفری میتوانند مجازات محکوم را به میزان یک چهارم ببخشند و به او تخفیف بدهند. به عنوان مثال ، دادگاه یا قاضی در صورتی که مدت زمان حبس محکوم، ۸ ماه باشد؛ می توانند این مدت زمان را به ۶ ماه کاهش دهند و یا اگر این مدت زمان، ۴ ماه باشد؛ قاضی، مجوز تخفیف به مدت یک ماه را دارد. البته فراموش نکنید که قاضی، مجوز تبدیل این مدت زمان تخفیف به مجازات دیگری را ندارد. مثلا دادگاه برای این که ماده ی ۴۴۲ قانون آئین دادرسی کیفری را اعمال کند؛ نمی تواند مجازات حبس را تبدیل به جزای نقدی یا شلاق و بالعکس کند.

تسلیم به رای یک راه قانونی و مهم در تخفیف مجازات های تعزیری است

گردآوری: بخش جامعه سرپوش