سیگار و آنچه نمی‌دانید

 سال‌ها پیش، زمانی که نخستین بار «سیگار» در بازارهای مختلف دنیا ارائه شد، بسیاری از مردم با اقبال چشمگیر خود به این پدیده، سود سرشاری را عاید شرکت های دخانیات کردند. مردم که پیش‌تر تنباکو را با شیوه‌هایی پردردسرتر و کم‌لذت‌تر مصرف می‌کردند، به یک‌باره با پدیده‌ای آشنا شدند که هم قیمت ارزان داشت، هم به سادگی تهیه می‌شد و هم به راحتی مورد استعمال قرار می‌گرفت.

رواج سیگار به عنوان یک پدیده اجتماعی به قدری سریع بود که فارغ از جنبه‌های منفی‌اش، همه به آن گرایش داشتند. برخی آن را مایه خوش‌‌تیپی دانستند، برخی دیگر به آن معتاد شدند، برخی دیگر از آن درآمدزایی کردند و عده‌ای نیز کورکورانه به مصرف آن تمایل پیدا کردند. کار به جایی رسیده بود که قهرمانان و شخصیت‌های مثبت فیلم‌ها غالباً تکه‌ای سیگار بر لب داشتند و با آن دلربایی می کردند.

اما با گذشت زمان و انجام تحقیقات علمی و پزشکی فراوان، رفته رفته آثار زیان بار سیگار کشف و اطلاع‌رسانی به مردم برای پرهیز از این پدیده اعتیادآور آغاز شد. امروزه شاید دیگر سیگار آن وجهه افسانه‌ای خود را در بین مردم از دست داده باشد، اما این بدان معنا نیست که مصرف آن کاهش یافته است. دراین رابطه نکات جالبی وجود دارد. نخستین اروپایی که استعمال سیگار را فرا‌گرفت، فردی به نام «رودریگو دی خِرِز» بود. او پس از بازگشت به موطن خود، قصد داشت نحوه استعمال سیگار را به سایرین نیز آموزش دهد اما در حین این اقدام خود دستگیر شد. بازداشت‌کنندگان دی‌خرز معتقد بودند روح او توسط شیطان تسخیر شده است.

طبق تحقیقات، استعمال هر نخ سیگار، عمر فرد سیگاری را ۱۱ دقیقه کاهش می‌دهد. دانشمندان همچنین معتقدند، سن افراد سیگاری در مقایسه با افراد عادی، به طور میانگین ۱۴ سال کمتر است. در آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی، مصرف سیگار (برای افراد زیر سن مجاز) هیچ گونه منع قانونی ندارد ولی خرید آن ممنوع است. در سال ۱۹۷۰، «نیکسون» رییس جمهور آمریکا، تبلیغات سیگار در تلویزیون این کشور را ممنوع اعلام کرد.

با این که تاریخ تصویب این طرح یکم آوریل بود، اما اجرای کامل آن تا ژانویه سال ۱۹۷۱ میسر نشد. در حالی که قرار بود اجرای قانون منع تبلیغ سیگار از اولین روز سال جدید (۱ ژانویه ۱۹۷۱) کلید بخورد اما به خاطر یک اتفاق خاص رسانه‌ای این امر با تاخیر مواجه شد.

به خاطر پخش زنده یک مسابقه فوتبال آمریکایی فوق‌العاده مهیج در نخستین روز سال، اجرای قانون منع تبلیغ سیگار یک شبانه روز به تعویق افتاد تا شرکت‌های دخانیات از این فرصت استثنایی آخرین بهره‌برداری خود را بکنند. جالب است که آخرین آگهی سیگار، دقیقاً در آخرین دقیقه روز اول ژانویه (موعد اولتیماتوم) پخش شد تا یک اتفاق خاطره‌آفرین رقم بخورد. بد نیست بدانید، آگهی مذکور متعلق به شرکت دخانیات «ویرجینا اسلیمز» بود.

دستگاه ایمنی یک فرد سیگاری، در مقایسه با یک فرد عادی، فعالیتی به مراتب بیشتر دارد که این امر موجب کاهش سطح مواد «آنتی اکسیدان» در این افراد می‌شود (آنتی‌اکسیدان‌ها مواد مغذی موجود در برخی غذاها هستند که می‌توانند از آسیب و تخریب بدن جلوگیری کنند).

علی‌رغم این حقیقت، دستگاه ایمنی افراد سیگاری، در مواجهه با حمله ویروس‌ها به بدن، واکنش‌پذیری سریع‌تری نشان می‌دهد. در حالی که ۲۰ درصد از محتویات سیگار را قند تشکیل می‌دهد، بسیاری از افراد سیگاری مبتلا به دیابت (مرض قند)، از این حقیقت بی‌اطلاعند. سیگار نه تنها باعث سرطان ریه می‌شود، بلکه می‌تواند احتمال ابتلا به دیابت را افزایش دهد. این موارد، تنها بخشی از مضرات تاکنون کشف شده سیگار هستند.

استعمال سیگار (یا بهتر است بگوییم تنباکو)، دروازه‌ای برای ورود به عرصه استعمال مواد مخدر است. بسیاری از افراد سیگاری، پس از آلوده شدن به سیگار، دیگر با استعمالِ صِرفِ این ماده دُخانی حس اقناع و ارضا پیدا نمی‌کنند و به سوی مصرف مواد مخدر خطرناک‌تر گرایش پیدا می‌کنند. آثار پسامصرف سیگار، در افراد مختلف، متفاوت است.

برخی از افراد، پس از مصرف سیگار، به حس آرامش می رسند و برخی دیگر مدعی می شوند تمرکز و هوشیاری بیشتر به دست آورده اند. «نیکوتین» موجود در سیگار عامل رضایت بخشی است که باعث می شود مغز انسان احساس کند به آنچه می خواهد رسیده است. به همین خاطر است که بسیاری از افراد سیگاری، به تداوم عادت خود اصرار دارند.

در هر دقیقه، بیش از ۱۰ میلیون نخ سیگار در سراسر دنیا به فروش می رسد. در هر ۸ ثانیه، یک نفر به علت عوارض ناشی از مصرف سیگار، در گوشه ای از دنیا می میرد. همه این آمار به کنار، باید اذعان کرد که سیگار عامل ابتلا به ۲۵ درصد از سرطان های منجر به فوت است. در بین عوارض و اختلالات قلبی نیز سیگار نقشی ۴۰ درصدی دارد.