سرنوشت نامعلوم آیندگان

تشکیل گروه ‌های بشردوستانه بسیاری را به این باور رسانده که بزرگداشت کودکان گمشده می‌تواند تلنگری باشد برای تقویت ضریب‌های امنیتی در یک خانواده و جامعههمین دیروز بود که خبری از پیدا شدن یک کودک ٣ روزه در سطل زباله‌ای در شهر میاندوآب را می‌خواندم. ٢٧ دی‌ماه ٩٥ بود که از پیدا شدن یک کودک در سطل زباله بیمارستان  امام خمینی شهرستان خمین خبری خواندم. یکم فروردین ٩٥ هم کودک ٥ روزه‌ای در کمربندی هزارسنگر آمل رها شده که به بهزیستی استان تحویل داده شده بود. البته این یک‌سوی خبر است. اخباری از ناپدید شدن و دزدیده شدن کودکان، خرید و فروش کودکان، استفاده‌های کالایی و ابزاری از کودکان، فروش اعضا و.... هر روز در سطح جامعه و جهان منتشر می‌شود. به این مهم آمار مفقودی کودکان درگیر در جنگ و کودکان پناهنده گمشده را باید افزود.

تشکیل گروه ‌های بشردوستانه و کمک‌های مردمی و استفاده از رسانه‌ها در این امر خطیر انسانی و گسترده، بسیاری را به این باور رسانده که بزرگداشت کودکان گمشده در یک روز خاص می‌تواند تلنگری باشد برای تقویت ضریب‌های امنیتی در یک خانواده و جامعه. می‌تواند هشداری باشد به سازمان‌های حکومتی و نهادهای قضائی. می‌تواند زمانی باشد برای اشتراک اطلاعات و بهره‌گیری از تجربیات و توانمندی‌های بین‌المللی.

نخستین‌بار از ٢٥ مه‌ سال ١٩٨٣ و زمان ریاست‌جمهوری رونالد ریگان گرامیداشت این روز آغاز شد. از آغاز تأسیس این روز، زنجیره‌های متعددی از گم شدن کودکان طی سال‌های متمادی به وقوع پیوست.

ایتان پات، ٦ ساله در ٢٥ ماه مه ‌سال ١٩٧٩ از خانه خود در شهر نیویورک در اتوبوس به سمت مدرسه ناپدید شد. ٢٥ مه روز ناپدید شدن ایتان پات، به‌عنوان روز ملی کودکان گمشده تعیین شد. در زمان ناپدید شدن او، موارد بالای کودکان گمشده توجه رسانه ملی را به خود جلب کرد. با این حال، مورد ایتان به سرعت پوشش زیادی داشت. پدر ایتان که عکاس حرفه‌ای بود، عکس‌های سیاه و سفید پسر خود را توزیع کرد. نتیجه این کار،  جست‌وجویی گسترده و توجه رسانه‌ها بود که توجه مردم را بر مشکلات آدم‌ربایی کودکان و فقدان طرحی برای رسیدگی به آنها

متمرکز می‌کرد.

تقریبا برای سه سال، توجه رسانه‌ها بر آتلانتا و جورجیا که اجساد کودکان در دریاچه‌ها، باتلاق‌ها و آبگیرها در طول مسیرهای کنار جاده‌ای کشف شده بود، متمرکز بود. ٢٩ جسد در آتلانتا در بین سال‌های ١٩٧٩-١٩٨١ کشف شد که پیش از آن یک مظنون دستگیر و به اعدام محکوم شد.

FBI  هم دست به‌کار شده است

پس از گزارش ربوده شدن یک دختر نوجوان در ویرجینیا، FBI  و پلیس به‌سرعت همکاری خود را با خانواده این دختر و دستگیری مردی که او را فریفته بود، آغاز کردند.

متاسفانه همه کودکان به سرعت پیدا نمی‌شوند و برخی هرگز به خانه بازنمی‌گردند. در روز ملی کودکان گمشده، FBI   هم در محله‌های هر یک از قربانیان آدم‌ربایی با چاپ تصاویر افراد گمشده از عموم مردم درخواست کمک می‌کند.

FBI  همچنان با شرکای خود، تلاشش را برای از بین بردن شکارچیان این کودکان و ایمن نگه داشتن آنان ادامه می‌دهد. تیم‌های واکنش آماده در سراسر کشور مستقر هستند که به سرعت به آدم‌ربایی پاسخ می‌دهند. FBI یک‌سری کامل از ابزار قانونی مانند فناوری DNA، اثر انگشت، اثر رد پا و پزشکی قانونی را برای یافتن کودکان در اختیار دارد. از طریق ارتباطات پیشرفته و اجرای قانون، توانایی سرعت به اشتراک‌گذاری اطلاعات با همکاران در زمینه ربایش کودکان در سراسر جهان را می‌دهد.

FBI همچنین دارای برنامه‌هایی برای آموزش پدر و مادر و کودکان در مورد خطرات ناشی از کودک‌رباها در افراد و به صورت اینترنتی است.

ترسناک‌ترین ربایش کودکان در کره

در تاریخ ٢٦ مارس ١٩٩١ پنج کودک که برای پیدا کردن قورباغه به رودخانه‌ای در حوالی محل زندگی خود رفته بودند، ناپدید شدند؛ حادثه‌ای که تبدیل به یکی از جنجال‌آفرین‌ترین حوادث جنایی تاریخ کره‌جنوبی شد.

مشخصات این پنج کودک به ترتیب چو وون ١٣ ساله، هو ین ١٢ ساله، کیم یانگ ١١ ساله، پارک چان ١٠ ساله و کیم  جونگ ٩ ساله بود. این کودکان علاوه بر این‌که در یک مدرسه بودند در خارج از آن نیز همبازی بودند و پیدا کردن قورباغه یکی از تفریحات همیشگی آنها بود.

دقیقا یک روز پس این‌که این پنج نفر گمشده گزارش شدند و جست‌وجوی پلیس برای یافتن آنها آغاز شده بود، مسأله به رسانه‌ها نیز کشیده شد و بشدت افکار عمومی مردم کره را تحت‌تأثیر قرار داد. در آن زمان رئیس‌جمهوری کره‌جنوبی «رو تائه-وو» بود که در یک دستور عمومی ٣٠٠‌هزار مامور پلیس را موظف به یافتن این کودکان کرد. با توجه به روحیه عجیب مردم کره در کمک به هموطنان خود چیزی نزدیک به ٢‌میلیون نفر خود را به‌عنوان داوطلب برای کمک به پلیس معرفی کردند.

چیزی نزدیک به یک‌ماه یکی از شبکه‌های ملی کره هر روز یک ساعت جست‌وجوی پلیس را برای یافتن این کودکان به شکل زنده پخش می‌کرد.

با توجه به این‌که حتی تا به امروز تکنولوژی تطبیق دی‌ان‌ای تنها در اختیار آمریکا قرار دارد در آن زمان ١٥ نمونه برای مطابقت از کره‌جنوبی به آمریکا فرستاده شد، اما تمام نتایج ناامید‌کننده بود. منطقه ناپدید شدن کودکان به‌حدی وسیع و جنگلی بود که با وجود صدها ساعت جست‌وجو هیچ‌گونه مدرک و اطلاعات خاصی پیدا نشد.

پدر و مادر این کودکان کار خود را رها کردند و تمام کشور را برای یافتن آنها جست‌وجو کردند. پس از یک‌سال تمام تلاش بی‌وقفه درنهایت گزارش پلیس بسیار غم‌انگیز بود. هیچ‌گونه مدرک، شاهد و مظنونی وجود نداشت. گزارش حاکی از آن بود که در این مدت ٥٠ نفر مورد بازجویی قرار گرفته‌اند و ٥٥٢ مدرک گمراه‌کننده در راه آنان قرار گرفته و درنهایت پس از تلاش چیزی نزدیک به ٢٥٠‌هزار نفر افسر پلیس، این پرونده ناتماماعلام شد.

اما ١١‌سال بعد در ‌سال ٢٠٠٢ یک مرد محلی در منطقه‌ای کوهستانی در حدود ٢ کیلومتری از روستای این کودکان بقایای یک انسان را پیدا کرد. پس از جست‌وجوی پلیس و شروع بررسی‌ها مشخص شد، این اجساد مربوط به همان پنج کودک گمشده است، یک بار دیگر این پرونده زنده شده بود.

جواب اولیه پزشک قانونی مبنی بر این بود که این کودکان از سرما مرده‌اند، اما پس از بررسی دقیق‌تر شواهد تکان‌دهنده و وحشتناکی آشکار شد. به سر یکی از کودکان شلیک شده بود و بقیه به وسیله جسمی سخت مانند آهن خُرد شده بود. تاریخ مرگ آنها نیز ١٩٩٢ بود، یک‌سال پس از گم شدن.

تا به امروز نیز مشخص نیست در این یک‌سال این کودکان چگونه زندگی کرده‌اند و در چه مکانی زندانی شده بودند و این‌که چرا قاتل از آنها به مدت یک‌سال مراقبت می‌کرده است.

بار دیگر این پرونده تمام کره‌جنوبی را فرا گرفت و درنهایت به علت نبود شواهد و مدارک کافی برای دستگیری قاتل بسته شد. هرچند پلیس کره بارها اعلام کرده است که باز هم تلاش خود را برای یافتن قاتل ادامه خواهد داد.

در تاریخ ٢٥ مارس ٢٠٠٤ یک مراسم کشوری برای این کودکان برگزار شد و هزاران نفر در آن حاضر شدند.

قصور خود در حق این کودکان را با بزرگداشت روز ملی کودکان گمشده جبران کنیم

دکتر امان‌الله قرایی، جامعه‌شناس در گفت‌وگو با «شهروند» گفت:   گم شدن کودکان در ایران از ایام قدیم وجود داشته و این ضعف جامعه است که باید به نوعی به جبران آن پرداخت. بسیاری از مادران به دلیل مشکلات یا مشغله‌های خود به صورت عمدی اقدام به رهایی فرزند می‌کنند و گروهی نیز سهم مستقیمی در گم شدن فرزندشان ندارند.

وی افزود: مسأله مهمی که در جامعه وجود دارد و روز به روز بر آن افزوده می‌شود، به ضعف سازمان بهزیستی و وزارت رفاه، کار و تعاون اجتماعی برمی‌گردد. ضعف کنترل و نظارت در بیمارستان‌ها، عدم دقت کافی قوه قضائیه، مسائلی چون ربوده شدن کودک یا تعویض کودک یا گم شدن آنها را در پی خواهد داشت.

قرایی افزایش جمعیت را در افزایش آمار کودکان گمشده موثر دانست و گفت: با سیر صعودی میزان زاد و ولد که از سویی به دلیل جمعیت کم و تک‌فرزندی قادر به کاهش آن نیستیم، آمار این کودکان نیز افزایش می‌یابد.

وی به ضرورت فرهنگ‌سازی و تعیین روزی برای بزرگداشت این روز اشاره کرد و ادامه داد: لوی، یکی از جامعه‌شناسان در تنگه جبل‌الطارق،  این عمل را فرزندکشی می‌داند. پدیده‌هایی مثل قراردادن نوزادان در سطل‌های زباله، گم کردن کودکان، ربوده شدن آنان که دلایل فراوانی چون روابط نامشروع یا عدم تمکن مالی دارد، نوعی فقر اقتصادی و فرهنگی است که با برگزاری روزی برای بزرگداشت این دسته از کودکان، می‌توان تا حدی قصور انجام شده در حق این کودکان را جبران کرد.

قرایی در پایان به آینده نامعلوم این کودکان تأکید و بیان کرد: با پدیده فرزندکشی سرنوشتی نادرست و نامعلوم را با بی‌سرپرستی و بدسرپرستی و نهایت جامعه‌ای متشکل از فرزندانی بی‌هدف را شاهد می‌شویم.