وضعیت آسیب‌های اجتماعی فراگیر و روبه افزایش است

روز گذشته رئیس همایش امید اجتماعی در نشست خبری نخستین همایش ملی امید اجتماعی از احساس تبعیض و نابرابری در همه حوزه‌ها از علل اصلی ناامیدی اجتماعی نام برد و از برگزاری همایش مذکور با هدف بررسی راه‌های بهبود این شرایط در کشور خبر داد. مصطفی معین با اشاره به برخی مطالعات اجتماعی موسسه علمی، فرهنگی و اجتماعی رحمان، وضعیت آسیب‌های اجتماعی را فراگیر و روبه افزایش عنوان کرد. او اضافه کرد: اعتماد و سرمایه اجتماعی هم رو به زوال و کاهش است و در وضعیت هشدار قرار دارد.

معین یادآور شد: جامعه ما دارای غنای فرهنگی و منابع کم نظیر مادی و انسانی است و نباید وضعیت ایران این‌گونه باشد. در تحقیقات جهانی رتبه ایران مناسب نیست، طوری که در تحقیقی که در سال ۲۰۱۷ درباره رضایت ملی منتشر شد رتبه ایران از ۱۴۹ کشور در رتبه ۱۱۷ بود. معین با بیان اینکه علل این مسائل در همایش امید اجتماعی بررسی می‌شود، تصریح کرد: در این همایش تلاش می‌کنیم راهکارهای افزایش امید اجتماعی بررسی و واکاوی شوند. هرچند که به‌نظر می‌رسد بی‌اعتمادی، فقر و تبعیض باشد که در همه عرصه‌ها این مساله وجود دارد و فقط در عرصه سیاسی نیست. رئیس همایش امید اجتماعی به پیوستگی مسائل اجتماعی تاکید کرد و افزود: این مسائل با یکدیگر پیوند و ارتباط دارد و موجب ایجاد سیکل معیوب می‌شود.

معین تصریح کرد: با توجه به احساس خطری که در زمینه مسائل اجتماعی جنبه عمومی به خود گرفته است، استمرار نقد و گفت‌وگوی ملی در این زمینه ضروری است و امیدواریم این موضوع در همه سطوح مورد توجه قرار گیرد. او خاطرنشان کرد: جامعه ما دچار یأس کامل و انفصال محض نیست، بلکه مسائل اجتماعی نسبی است و هرکس در مواجهه با آن ممکن است واکنشی نشان دهد، اما باید این‌گونه اعتراضات را هشدار تلقی کرد. معین با بیان اینکه در این شرایط دو جهت‌گیری ایجاد می‌شود، اظهارکرد: یک دسته به سمت انفعال و ناامیدی می‌روند و یک دسته به حالت خشم، کینه و تخریب می‌روند که هر دو هم بد است. به گزارش ایرنا، او به برگزاری همایش امید اجتماعی در ایران توسط بنیاد رحمان و همکاری چند دستگاه و نهاد دیگر در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه (هفتم و هشتم اسفند ۹۶) در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی اشاره کرد.

جامعه امیدوار، آماده برای تغییر

در ادامه استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی و دبیر علمی همایش امید اجتماعی با بیان اینکه امید اجتماعی مقوله‌ای است که همه از آن نفع می‌برند، گفت: جامعه امیدوار، آمادگی بیشتری برای اصلاح و تغییر دارد. هادی خانیکی افزود: جامعه ایرانی اگرچه با تهدیدات و تنگناهای مختلفی روبه‌رو است و تنوع و تراکم آسیب‌های اجتماعی به‌گونه‌ای است که تصویر اولیه‌ای که از جامعه در رسانه‌ها ایجاد می‌شود، نگران‌کننده‌ است، اما همین جامعه حیات دارد و از قدرت ترمیم، خیزش و احیا و فرصت‌آفرینی بهره‌مند است. او تاکیدکرد: برپایی همایش، اقدامی کوچک و مناسب در راستای واکاوی امید اجتماعی است، زیرا مساله یأس و متراکم شدن ابهام نسبت به آینده، منشأ بسیاری از آسیب‌ها است و این یأس و ابهام، موجب فرسایش سرمایه فرهنگی، اجتماعی، انسانی و حتی سرمایه فیزیکی شده است.

دبیر علمی همایش امید اجتماعی اضافه‌کرد: تجربه اندیشمندان اجتماعی نشان می‌دهد که هم می‌توان ارزش‌ها و نگرش‌ها را برای یک وضعیت اجتماعی سنجید و هم تحلیل مسیر مسائل اجتماعی را مورد بررسی قرار داد تا ببینیم مسائل و جریان اجتماعی به کدام سو در حال حرکت است. خانیکی با اشاره به عدم گفت‌وگو در جامعه خاطرنشان کرد: به‌دلیل فقدان مهارت گفت‌وگو، خلأیی به‌وجود آمده است که مشخص نیست طرفین گفت‌وگو چه کسانی هستند و چه موضوعاتی باید مورد گفت‌وگو قرار گیرند. این در حالی است که وقتی جامعه دچار نشاط است، همه می‌توانند با هم گفت‌وگو کنند و وقتی ناامیدی وجود دارد، رفتارهای اجتماعی هم به سمت خشونت و نفرت سوق پیدا می‌کند. بنابراین در چنین جامعه‌ای، آستانه تحمل دو فعال سیاسی، دو مسافر تاکسی یا دو شهروند، آنقدر کاهش می‌یابد که باید هر لحظه منتظر دعوا و خشونت باشیم. خانیکی ابراز داشت: بسیاری از اوقات امید را در میان روشنفکران، استادان و فعالان سیاسی نمی‌توان یافت زیرا باوجود آگاهی بالا، عرصه کنش را در میان خود مشاهده می‌کنند، اما در سطوح مختلف جامعه می‌توان امید را مشاهده کرد.