حدود پنج سال پیش پروسه واگذاری سهام دو پرسپولیس و استقلال به نقطه مشخصی رسید و قرار بود این اتفاق از طريق مزایده برگزار شود که در دو سه نوبت نیز برگزار شد. فرآیند مزایده موفق و طبق روال برگزار گردید اما عوامل پشت پرده اجازه ندادند این داستان به سرانجام برسد. در آن مقطع ۱۳۵ نماینده مجلس شورای اسلامی نامه ای برای دولت فرستادند که در صورت به سرانجام رسیدن این ماجرا از طریق مزایده، آنرا ابطال خواهند کرد.
بعد از آن دولت مصوبه ای گذاشت تا باشگاه ها تبدیل به بخش« فرهنگی» شوند و از آنجایی که دولت نمی تواند نهادهای فرهنگی مانند تئاتر، سینما و... را واگذار کند، روند واگذاری این دو باشگاه برای مدتی حدوداً سه ساله از مدار خصوصی سازی خارج شد.
بعد از این مدت و با جابجایی هایی که در رأس وزارت ورزش صورت گرفت، با حضور دکتر سلطانی فر در راس وزارت خانه و جلساتی که ایشان با پوری حسینی رئیس وقت سازمان خصوصی سازی داشتند، وزارتخانه این مسأله را جدی گرفت و در پی اصلاح مصوبه قبلی برآمد.
این فرآیند طی شد و با نامه ای که رییس جمهوری نوشت، این مسئله در کمیسیون های تخصصی دولت طی شد و به تصویب رسید. در عین حال آن مصوبه قبلی ابطال گردید و دو باشگاه بزرگ پایتخت به پروسه واگذاری و خصوصی سازی برگشتند.
بعد از آن بود که مسئولان وزارت اقتصاد و سازمان خصوصی سازی به این نتیجه رسیدند که پروسه واگذاری از طریق بورس و فرابورس انجام شود که مقدمات مفصل و سنگینی دارد و به سرانجام رساندن این ماجرا را با موانع بسياري مواجه می کند. قرار بود این اتفاق تا شهریور ماه سال ۹۸ رخ دهد اما تا پایان سال پیش هم انجام نشد تا هم چنان این پروژه شبیه به یک پروژه نافرجام و عملیات به سرانجام رساندن آن عملیاتی غیرممکن تلقی شود.
در عین حال رئیس جمهوری همچنان بر واگذاری این دو باشگاه تأکید دارد، اما درباره روش نهایی شدن این امر دستوری نداشته تا مسأله ورود به بورس و پیچیدگی هایش نگرانی هایی را ایجاد کند. مهم ترین مقدمه ورود به بورس، داشتن شفافیت مالی است اما هنوز این دو باشگاه دقیقاً نمی دانند چقدر بدهی دارند. البته وضعیت نسبت به حدود ۵ سال پیش که حساب های مالی دو باشگاه بسیار بی دروپیکر و لجام گسیخته بود بهتر شده ، اما صورت حساب های مالی هم چنان شفاف نیست و با توجه به اینکه هر روز احکام تازه ای از فیفا به دو باشگاه ابلاغ می شود، یک باره مبالغ کلانی مثل طلب برانکو ایوانکوویچ، بودیمیر و... به گونه بدهی های پرسپولیس اضافه می شود و این مسئله در خصوص استقلال هم صادق است.
حالا وزارت اقتصاد و سازمان خصوصی سازی در شرایطی روی انجام واگذاری از طریق بورس تأکید می کنند که کارشناسان اقتصادی معتقد هستند این کار شدنی نیست و بهتر بود از طریق مزایده برگزار شود چراکه ورود به بورس مسئله ای نیست که بتوان دیکته کرد و از آنجا که مقدماتش فراهم نبوده و نیست، مشخص بود در سال ۹۸ اتفاق نخواهد افتاد.
گفتنی است بدبینی مجلس به واگذاری از راه مزایده بعد از انجام واگذاری هایی مثل قسمتی از سهام صنایع هفت تپه و پارس آباد مغان رخ داد که البته سازمان خصوصی سازی معتقد بود کاملاً قانونی انجام شده و چون این شرکت ها در بورس نمادی نداشتند باید از راه مزایده سهام را واگذار می کردند. در عین حال سازمان خصوصی سازی وقت هم اعتقاد داشت واگذاری از راه بورس بسیار بهتر و اصولی تر است و آن ها ابداً دلبسته مزایده نبوده اند، اما وقتی شرایط برای ورود به بورس آماده نیست و باشگاه ها زیان ده هستند حرف هایی مثل واگذاری سهام به هواداران در حد شعار باقی می ماند.
جدا از مقدمات پیچیده ای مثل بررسی صورت حساب ها، بدهی ها، دارایی ها، اموال باشگاه، تعیین بدهی مالیاتی و... که هر کدام دنیایی مجزا دارد و فوق العاده زمان بر و پیچیده خواهد بود، مسئله قیمت سهام هم میتواند ماجرا را دشوارتر کند. در حال حاضر سازمان خصوصی سازی تصمیم گرفته ۵درصد ۵درصد فروش سهام را انجام دهد اما واقعیت این است که هیچ خریداری برای ۵درصد پا پیش نخواهد گذاشت مگر اینکه وعده وعیدهایی برای ادامه راه گرفته باشد. همچنين در سال ۹۳ که قرار بود واگذاری سهام از طریق مزایده برگزار شود مصوب شده بود جدا از ۵درصد سهامی که برای کشف قیمت فروخته می شود، ۵۱درصد سهم بلوکی و ۴۵درصد سهام خود باشگاه فروخته شود اما الزام شده بود ۲۰درصد سهام با قيمت خرید به پیشکسوتان و هواداران باشگاه پرسپولیس فروخته شود که در آن مقطع خریداران بالقوه پیشنهادهای شان را ارائه ندادند و مشخص شد با هم مذاکره کرده اند و خواستار اختیار کامل شده اند تا برای خرید قطعی پا پیش بگذارند.
در آن مقطع قیمت سهام دو باشگاه ۲۹۰میلیارد تومان اعلام شده بود که منهای بدهی های باشگاه و تنها دارایی هایش محاسبه شد. البته از آنجایی که برند پرسپولیس گران تر بود حدود ۷، ۸میلیارد بیشتر قیمت گذاری شد. زمستان سال پیش وقتی قيمت پایه برای سهام پرسپولیس مطرح شد صحبت از ۵۰۰، ۶۰۰میلیارد تومان بود، اما این را هم در نظر بگیرید که ارزش برند پرسپولیس به عنوان قهرمان سه دوره متوالی لیگ برتر و نایب قهرمان آسیا به نسبت سال ۹۳ که تیم شرایط فنی خوبی نداشت بالاتر رفته و اعدادی چه بسا فراتر از این نیز غیرطبیعی جلوه نمی کند.
در حال حاضر باتوجه به شرایط موجود و اینکه کل بدهی های باشگاه برعهده خریدار خواهد بود و با در نظر گرفتن اینکه عدد بدهی باشگاه پرسپولیس نجومی است، با اعلام یک منبع آگاه رقمی بین ۱۱۰۰ تا ۱۲۰۰میلیارد تومان برای برند باشگاه پرسپولیس قيمت‌گذاري شده است.
حالا و با تعیین قيمت برند پرسپولیس طبق ۴۵ بلوکی که کارشناسان سازمان مالکیت معنوی قيمت‌گذاري کرده اند ، پرسپولیس در پروسه واگذاری از باشگاه استقلال جلو افتاده اما با توجه به روش فروش سهام( ۵درصد ۵درصد) و اینکه پول فروش این سهام های ۵درصدی نه به جیب پرسپولیس بلکه به حساب دولت ریخته خواهد شد، کسی برای خرید پا پیش نخواهد گذاشت.
در واقع باتوجه به قيمت بالایی که روی سهام باشگاه گذاشته شده( با در نظر گرفتن رقم بدهی ها) و پیچیدگی های مقدمات فرایند ورود به بورس، بعید است تا پایان تابستان امسال هم اتفاق خاصی رخ دهد هرچند در مجموعه سازمان خصوصی سازی، وزارت اقتصاد و وزارت ورزش این خوشبینی وجود دارد که تمام مراحل کار در بازه زمانی ۵ ماه آينده طی شود.
محمدقراگزلو
- 12
- 3
