والیبال ساحلی
والیبال ساحلی که طرفداران بسیار خوبی دارد یکی از رشته های ورزشی محسوب میشود. تعداد بازیکنان در این رشته ورزشی باید دو نفر باشد و در مقابل تور باید دو به دو روبروی یکدیگر بازی کنند. تمامی بازیکنان باید قوانین و اصطلاحات خاص این بازی را رعایت کنند و اگر سرپیچی کنند داور کارت زرد یا قرمز به آنها بدهد. بازیکنان در این رشته ورزشی میتوانند یک کلاه یا عینک را بهمراه خودشان بردارند تا درصورت وجود نور آفتاب اذیت نشوند و بتوانند با استفاده از این عینک و کلاه به راحتی مسابقه دهند.
تاریخچه والیبال ساحلی
والیبال ساحلی، بیش از نیم قرن بوجود آمده است. سواحل آمریکای جنوبی به عنوان نخستین خاستگاه والیبال ساحلی بود که با پیوستن قاره اروپا و اقیانوسیه با گذشت رمان، نامش مشهور شد. در سال ۱۹۲۰ نخستین مسابقه والیبال ساحلی در سانتامونیکا، کالیفرنیا برپا شد. از دهه ۱۹۸۰ محبوبیت والیبال ساحلی افزایش پیدا کرد.
والیبال ساحلی در المپیک
در المپیک بارسلون ۱۹۹۲، والیبال ساحلی به عنوان یک ورزش نمایشی و از المپیک آتلانتا ۱۹۹۶ به عنوان یک رشته رسمی برپا شد. والیبال ساحلی در این سه دوره از پر تماشاگرترین رشته های المپیک به شمار میرود. تعداد تیمهایی که در والیبال ساحلی المپیک حاضر می شوند، ۳۲ تیم هستند و حداکثر دو تیم از هر کشور اجازه دارند که در مسابقات حاضر شوند. والیبال ساحلی در المپیک آتن، سومین حضور خود را با استقبال گسترده ی تماشاگران جشن گرفت. بعد از این که والیبال ساحلی رسمی شد آسیایی ها در بازی های آسیایی هیروشیما نخستین گام ها را برداشتند که کشورهای آسیایی نظیر ایران در آن سال حضور پیدا کردند.
قوانین و مقررات والیبال ساحلی
در سال ۱۹۴۷ نخستین مسابقه رسمی والیبال ساحلی در سواحل كالیفرنیا برگزار شد. فدراسیون جهانی والیبال( fivb)، چهل سال بعد در بخش مردان، نخستین دوره مسابقه های قهرمانی جهان را در ساحل ایپانما برگزار کرد. در این مسابقه ی رسمی از آمريکا ، تیم دو نفره اسمیت و استكلوس مقام قهرمانی را کسب کردند. اولین دوره مسابقات قهرمانی جهان والیبال ساحلی در سال ۱۹۹۳ یعنی شش سال بعد، در بخش زنان در آلمریای اسپانیا برگزار شد.
هر تیم در مسابقات رسمی والیبال ساحلی متشکل از ۲ بازیكن میباشد و مربی و بازیكن ذخیره در این بازی حضور ندارند. ولی تیمها در مسابقات تفریحی و غیر رسمی معمولاً بیش از ۲ بازیكن دارند. در بازی های المپیك ۱۹۹۲، والیبال ساحلی برای اولین بار در برنامه بازی ها به عنوان یك رشته ی نمایشی قرار گرفت. این رشته از المپیك ۱۹۹۶ آتلانتا به رسمیت شناخته شد. مسابقات والیبال ساحلی برای مردان و زنان برگزار شد.
در این مسابقات، تیم دو نفره ی چارلز كیرالی و كنت استیفز از ایالات متحده توانستند مدال طلای مردان را به دست آورند و تیم دو نفره ای از برزیل توانستند در بخش زنان، قهرمان شوند. دو تیم موفق در والیبال ساحلی ، آمریكا و برزیل می باشند. تیم هایی در والیبال ساحلی المپیك حاضر میشوند و حداكثر دو تیم از هر كشور می توانند در این مسابقات حاضر شوند.
فدراسیون بین المللی والیبال، علاوه بر این که مسابقات قهرمانی جهان را برگزار می کند ، هر ساله به برخی از كشورهای متقاضی و واجد شرایط ، مجوز برگزاری مسابقات بین المللی تور جهانی را می دهد.
والیبال ساحلی در ایران
در دهه ۱۹۹۰ میلادی، وقتی که والیبال ساحلی فدراسیون والیبال ایران معروف و جهانی شد از همان سالها کمیته ای به نام کمیته ساحلی به امر آموزش تشکیل شد. مسابقات ساحلی در ابتدا در زمین های ساحلی باشگاه ورزشی پیکان و ورزشگاه ازادی تهران به صورت یکروزه برپا می شد و والیبالیست های سالنی حاضر با تشکیل تیمهای دو نفره در لیگ برتر کشور برای انجام مسابقاتی با جنبه ی تفریحی شرکت می کردند.
والیبال ساحلی پس از دو سال برای مشهور شدن در ایران میان بازیکنان والیبال سالنی تیمهای باشگاهی لیگ ایران با تورنمنت های یک روزه کوچک برگزار می شد، سپس ورزشکاران والیبال ساحلی توانستند از والیبال سالنی جدا شوند. والیبالیست هایی با گذشت زمان از رشته سالنی جدا شدند تا در زمینه ساحلی به صورت اختصاصی تمرین و مسابقه دهند. بدین ترتیب، نخستین دوره های سه روزه مسابقات والیبال ساحلی ایران بوجود آمد. مسابقاتی که در شمال کشور به میزبانی شهرهایی همچون رودسر برپا می شد، تیمهای ملی و منتخب ایران در سال های پایانی قرن بیستم با افزایش تعداد ساحلی بازان ایران و جان گرفتن مسابقات ساحلی در کشور، برای اعزام به تورهای آسیایی بوجود آمدند و سپس توانستند در بازی های آسیایی و رقابت های قهرمانی آسیا حاضر شوند.
ایران در سال های ابتدایی قرن جدید، برای رشد و توسعه رشته ساحلی در داخل و به منظور اهمیت یافتن والیبال ساحلی برای اسپانسرها میزبانی کرد و در جزیره کیش، تورهای سالانه آسیا و اقیانوسیه را بمدت پنج سال برگزاری کرد که از سوی تیمهای خارجی با استقبال چشمگیری همراه بود، به همین خاطر در سال ۲۰۰۶ میزبانی مسابقات قهرمانی آسیا به ایران و همین جزیره انتاقل داده شد. ساحلی بازان ایران در سال های بعد در تورهای آسیایی حاضر شدند و در نهایت ایران توانست در سال ۲۰۱۱ عنوان قهرمانی مردان آسیا را کسب کند.
توپ والیبال ساحلی
توپ والیبال ساحلی که مخصوص فضای باز است با توپ والیبال داخل سالن فرق دارد. درواقع توپ والیبال ساحلی ، کروی شکل است و از یک رویه مواد قابل انعطاف ( چرم و با چرم مصنوعی) ساخته شده است که رطوبت را به خود ، جذب نمی کند. مقدار باد توپ برای والیبال ساحلی در مقایسه با توپ سالن باید بیشتــر باشد. محیط توپ والیبال ساحلی برابر با ۶۸ سانتیمتر است و رنگ این توپ، مخلوطی از رنگ زرد و آبی و سفید و یا سفیــد و غیره می باشد.
نحوه بازی در والیبال ساحلی
> والیبال ساحلی شبیه بازی های دیگر، از قوانین خاصی برخوردار است و تمام بازیکنان باید به رعایت این قوانین بپردازند و نسبت به آن احترام بگذارند تا با مشکلی رو به رو نشوند و از این طریق بتوانند در این بازی برنده شوند. اولین قانون ذکر شده برای این بازی اینست که تعداد نفرات حاضر در مسابقات یا در میدان باید دو نفر باشند و نمی توانند بیشتر از دو نفر در زمین حاضر شوند. قوانین دیگر این بازی ها اینست که بازیکنان نباید در زمان بازی با تور برخورد کنند.
> ارتفاع تور والیبال ساحلی برای خانمها در مقایسه با آقایان فرق دارد و ارتفاع این تور برای آقایان، ۲ متر و چهل و سه سانتیمتر است درحالیکه برای زنان، ۲ متر و ۲۴ سانتیمتر می باشد. این ارتفاع برای زنان و مردان، هیچ گاه تغییر نمی کند و همیشه ثابت است. برای اینکه داور به راحتی تونایی تشخیص این ارتفاع را داشته باشد بر روی تور آنتن نصب می کند تا ببیند آیا توپ می تواند از بالای تور به زمین حریف وارد شود. اگر داور توانایی تشخیص ارتفاع تور را نداشته باشد درخواست ویدئو چک می کند.
> از دیگر قوانین والیبال ساحلی می توان به ابعاد زمین اشاره کرد که ۱۶ متر، طول و ۸ متر، عرض دارد و این اندازه ثابت و غیر قابل تغییر است. مهم ترین قانون ثابت در مسابقات والیبال ساحلی اینست که باید تمامی بازی ها را بر روی شن انجام داد و بازیکنان نباید برای پاهایشان از کفش و یا جوراب استفاده کنند.
> تور مسابقات والیبال ساحلی مانند والیبال سالنی ۴۴/۲ می باشد.
> معمولاً مدت زمان مسابقات والیبال ساحلی ، ۳ روز می باشد.
> در مسابقات والیبال ساحلی ، ذخیره وجود ندارد و هیچگونه بازیکن ذخیره اجازه ی نشستن بر روی نیمکت را ندارد و بازی در داخل میدان باید با همان دو نفر پیش برود و درصورت مصدوم شدن یکی از این بازیکنان، نتیجه ی بازی به نفع تیم مقابل تمام می شود و پایان می یابد.
> در والیبال ساحلی ، بازیكن ذخیره وجود ندارد و هر بازیكن به هر علتی که نتواند بازی کند تیم وی بازی را با نتیجه ۲ بر صفر واگذار می كند.
> در هر گیم والیبال ساحلی ، كاپیتان هر تیم میتواند فقط تیم اوت بگیرد.
> نحوه ی برگزاری گیم های ۱ و ۲ والیبال ساحلی به صورت رالی میباشد و متشکل از ۲۱ پون است. در صورتی که بازی به گیم ۳ كشیده شود بازهم مثل قبل به صورت رالیست با این تفاوت که از ۱۵ پون تشكیل می شود.
> فقط کاپیتان می تواند در زمان والیبال ساحلی ، درخواست استراحت بدهد. بازیکنان در هرجای زمین حق ایستادن دارند.
> توپ مسابقه والیبال ساحلی با توپ داخل سالن فرق دارد و صرفا برای فضای بازی توصیه شده است.
> والیبال ساحلی همانند والیبال داخل سالن در مسابقات متشکل از یک سر داور، یک کمک داور و دو داور خط می باشد.
> در والیبال ساحلی ، نحوه برنده شدن به صورت ۲ به ۳ است یعنی برنده تیمیست که بتواند دو گیم از سه گیم مسابقه را ببرد.
> درصورت خفیف بودن باران و طوفان، بازی والیبال ساحلی ادامه پیدا میکند.
> پای بازیکن در زمانیکه سرویس میزند نباید بر روی خط دور زمین برخورد کند وگرنه خطا محسوب می شود و به تیم مقابل یک امتیاز داده می شود.
> بین هر دو گیم والیبال ساحلی بمدت ۳۰ ثانیه استراحت داده میشود.
> در حین مسابقات والیبال ساحلی ، بازیكنان نباید كتانی بپوشند.
خطاهای والیبال ساحلی
خطاهایی در والیبال ساحلی وجود دارد که بازیکنان باید به این خطاها دقت کنند تا به تیم مقابل، امتیاز داده نشود. در صورت سرپیچی بازیکن از این خطاها، داور در این هنگام ، کارت زرد یا قرمز به او می دهد و چه بسا بعضی وقت ها این خطاها به ضرر بازیکنان تمام میشود.
> یکی از خطاهای والیبال ساحلی اینست که بدن، مو و یا حتی لباس بازیکنان نباید به تور برخورد کند بدین دلیل که اگر کوچک ترین برخورد اتفاق بیفتد، خطا محسوب می شود و به تیم مقابل، امتیاز می دهند.
> یکی از خطاهای دیگر والیبال ساحلی اینست که اگر بازیکنان، تیم مقابل را در میدان مسخره کنند یا نیشخند بزنند و یا به شیوه ای حریفان خودشان را به دعوا دعوت کنند در این زمان ، داور، کارت زرد و یا قرمز به آنان می دهد.
کشورهای دارای رتبه در والیبال ساحلی
یکی از مراکز والیبال ساحلی دنیا، سانتامونیکا نام دارد. دو تیم موفق والیبال ساحلی ، آمریکا و برزیل میباشد ، به این صورت که آمریکا توانسته سه مدال طلا، یک نقره و یک برنز را در این مسابقات دریافت کند درحالیکه برزیل در مسابقات والیبال ساحلی موفق به دریافت دو مدال طلا، چهار نقره و یک برنز شده است. با این که آمریکا و برزیل در سال های گذشته به عنوان دو قدرت اصلی والیبال ساحلی به شمار میرفتند ولی استرالیا و چین هم در سال های اخیر توانسته اند از دیگر قدرت های این رشته ورزشی محسوب شوند.
کشورهای دیگری که در والیبال ساحلی ، پیشرو هستند شامل ژاپن، تایلند و اندونزی می باشند.
گردآوری: بخش ورزش سرپوش
- 13
- 5