بنایی یکی از ساده‌ترین و در عین حال یکی از غنی‌ترین و متنوع‌ترین روش‌های ساخت ساختمان استشغل بنایی
از ساده ترین، غنی ترین و متنوع ترین روش های ساخت ساختمان میتوان به شغل بنایی اشاره کرد. بنّاء برای ساخت دیوار، تکه هایی از مواد( آجر، سنگ یا بلوک های بتنی که در مجموع به آنها مصالح بنایی گفته می شود) را روی هم میگذارد. باتوجه به ساخت سازه با استفاده از اجزای کوچک در بنایی، این سازه قابلیت شکل گیری متنوعی را دارد که شامل یک دیوار مسطح و سطوح سینوسی شکل میباشد که به سختی می توان آن را از دیوار یا سقف، تفکیک کرد.
از قدیمی ترین مصالح ساختمانی می توان مصالح بنایی را ذکر کرد. در ۸۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح از آجرهای سفالی ( خشتی) خشک شده در افتاب استفاده میشد. طبق گفته ی مورخان، در حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد در تمدن های اولیه مصر و بین النهرین، شغل بنایی برای نخستین بار بوجود آمد. در واقع ، با کشف فولاد و سیمان پرتلند در اواسط قرن نوزدهم، برای ساخت سازه های ساختمانی بزرگ و پل ها، صرفا از سنگ استفاده میشد.
وظایف بنا
یک بنا برای تامین ایمنی خود باید از لباس های ایمنی و مناسب با محیط کار استفاده کند.
- وظیفه ی بنا اینست که به محیط و فضای باز برای برش سنگ و یا ساختن انواع ملات ها، مانند ملات ماسه- سیمان رجوع کند. اهمیت این موضوع به گونه ایست که در ارتباط با سلامت بنا و سایر افراد می باشد.
- یک بنا باید از شهامت کافی برخوردار باشد تا بتواند در معرض وسایل و ابزار های خطر ساز قرار بگیرد. از مواردی که برای شغل بنایی مناسب نیست؛ می توان به احساس استرس و دغدغه های طولانی اشاره کرد.
- یک بنا در هرروز ، موظف به پاکیزه کردن محیط کار به وسیله ی مواد و مصالح خطرناک، پس از پایان یافتن کارش، میباشد . انجام چنین کاری از سلامتی دیگران محافظت میکند.
- هر بنا باید بتواند در محیط هایی که دمای پائین و بالا دارند؛ کار کند، چون ممکن است در فصل زمستان و دمایی پائین یا در اواسط تابستان و در دمایی بالا، بنایی یک ساختمان انجام شود. بنابراین یکی از ملزومات این شغل، توانایی بدنی مناسب است و بنا باید بتواند در مورد زمان انجام کار یا تحویل آن در هر شرایط آب و هوایی، به قولش عمل کند.
معرفی وسایل مورد نیاز در شغل بنایی
در ساختمان سازی از مصالح و لوازم بنایی مختلفی در ساخت دیوارها استفاده می شود و از مصالح گوناگونی براساس مکان چیدن دیوارها و شکل ظاهری آنها استفاده می شود.
۱. چکش:
چکش متشکل از یک دسته چوبی و قطعه فولادی می باشد. دو سر متفاوت قطعه فولادی برای وارد کرد ضربه به میخ و علاوه بر آن برای برش کاربرد دارد. از انواع چکش ها می توان به چکش آجر، چکش نجاری و چکش آهنگری اشاره کرد.
۲. گونیای بنایی:
شکل ظاهری گونیای بنایی به اینصورتست که دو ضلع عمود بر هم دارد و کاربردهای همچون کنترل قائمه بودن و عمود بودن دو امتداد را دارد. این وسیله نسبت به یکدیگر، یک زاویه ۹۰ درجه یا قائمه تشکیل می دهد و برای دیوارها، اتاق ها، خشت ها و بسیاری از مصالح ساختمانی از آن ها استفاده میشود؛ بنابراین گونیای بنایی از ابزار های موردنیاز در شغل بنایی محسوب میشود.
مصالح بنایی یکی از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی هستند۳. تراز:
برای کنترل صاف بودن یک سطح باید از تراز استفاده کرد که کاربرد بسیاری برای انجام کارهای بنایی دارد. اندازه های مختلفی از این ابزار وجود دارد که ۲۲۵ میلی متر تا ۱.۲ متر، طول دارد. معمولاً برای تنظیم کارهای کوچک تر و یا آجرهای منفرد از ترازهای کوتاه تر استفاده میشود ولی برای تراز نمودن ردیف های افقی آجرچینی و شاقول کردن عمودی زوایای کار از ترازهای بلند استفاده میشود.
شکل ظاهری تراز به اینصورتست که یک لوله حباب دار ثابت و یا قابل تنظیم دارد و شخص میتواند برای مدل هایی دارای لوله ی حباب دار قابل تنظیم، اقدام به تنظیم آن در صورت بهم خوردن ترازش بنماید و همین امر از مزایای این وسیله به شمار می رود.
۴. بیل:
بیل که از پرکاربردترین ابزارآلات ساختمانی و شغل بنایی به شمار میرود ، متشکل از یک صفحه فلزی و دسته چوبی می باشد. از کاربردهای بیل می توان به کندن، مخلوط کردن ، پخش و، حمل اشاره کرد. از سَر تیز بیل باغبانی برای حفاری استفاده می شود، ولی از سَر پهن بیل پارویی صرفا برای حمل خاک استفاد می گردد.
۵. دریل:
دریل از وسایل پر کاربرد در شغل بنایی می باشد. برای سوراخ کردن چوب، فلز و حتی بتن باید از دریل بهره گرفت. دریل، متشکل از دو نوع دریل برقی و شارژی( دارای باطری است) از نظر منبع برق میباشد درحالیکه از نظر کاربرد به دریل چکشی، دریل همزن، دریل نمونه گیر، دریل بتن کن و موارد دیگر تقسیم می شوند.
۶. فرغون:
از دیگر وسایل موردنیاز در بنایی می توان به فرغون اشاره کرد که کاربردای بسیاری دارد. این وسیله به صورت دستی برای حمل بار، استفاده میشود و هدایت آن نیازمند یک نفر می باشد؛ به این صورت که با گرفتن دو دسته ی فرغون در دستانش، آنرا حرکت دهد. طراحی فرغون به نحویست که فرد هدایت کننده فرغون و چرخ تعبیه شده در زیر آن، وزن بار فرغون را کنترل می کنند. به همین علت میتوانید با این وسیله، بارهای سنگین را جا به جا کنید.
۷. کمچه:
با استفاده از یک دسته چوبی و تیغه فلزی، کمچه به وجود آمده است و از فواید آن می توان به پاشیدن ملات روى سطح کار، پخش و یکنواخت کردن ملات و یا بَندکشى و ماهیچه کشى اشاره کرد. همچنین کمچه به صورت انواع کمچه مستطیلی و ذوزنقه ای براساس نوع شکل تیغه می باشد. کمچه در بین انواع ابزارآلات ساختمانی از پرکابردترین ابزار محسوب میشود.
۸. استانبولی:
به ظرف یا تشتی که برای ملات سازی و گچ سازی کاربرد دارد و دهانه ی باز دارد؛ استانبولی میگویند. با استفاده از گالوانیزه، استانبولی را می سازند و در بازار با ابعاد متفاوتی میفروشند. توجه کنید که وزن استانبولی باید کم باشد تا فشار زیادی در هنگام بلند کردن بر دستان و کمر فرد وارد نکند.
۹. شاقول:
یکی از ابزار بنایی به نام شاقول در قسمت های مختلفی طراحی شده است و امتداد قائم را کنترل میکند. باتوجه به مخروطی شکل و فلزی بودن وزنه ی شاقول، این وزنه در مواردی، استوانه ای شکل بوده و به صورت مخروطی، انتهای آن را می سازند. پیچ و مهره ای در مرکز قاعده مخروط وجود دارد که سوراخ مرکز آن برای عبور ریسمان شاقول میباشد که به آن صفحه ترکی می گویند. یک صفحه فلزی مربعی شکل بر روی شاقول قرار گرفته که ضخامت آن به ۲ تا ۳ میلی متر میرسد و هر ضلع این مربع، برابر با قطر دایره قاعده مخروط است. همچنین گاهی اوقات شکل این ابزار، به صورت دایره ای میباشد و شعاعش برابر با شعاع قاعده مخروط است.
اصولا یک بنا می بایستی لباس های ایمنی و مناسب با محیط کار را بپوشد تا ایمنی او تامین شود۱۰. اره دستی:
اره دستی از دیگر وسایل مورد نیاز در شغل بنایی می باشد. از کاربردهای اره دستی می توان به برش چوب و صفحات فلزی اشاره کرد. این ابزار، متشکل از دو قسمت دسته چوبی و تیغه بلند فلزی میباشد که برای برش جوب و فلز از تیغه دارای شیارهای ریزش استفاده میشود و به صورت انجام حرکت های رفت و برگشتی از آن استفاده میشود.
۱۱. الک:
الک در حوزه ساختمانی بعنوان یک ابزار باستانی شناخته میشود. برای این که ملات درست کنید باید مقدار مناسب سنگ دانه شن و ماسه را دانه بندی کنید که لازمه ی چنین کاری داشتن الک می باشد. الک دارای انواع مختلفی نظیر الک چوبی ساده( نوع کارگاهی) و مجموعه ای از انواع الک های دایره ای با اندازه سوراخ های معین( نوع آزمایشگاهی) می باشد.
۱۲. شمشه
شمشه از دو نوع چوبی و فلزی تشکیل شده است.
- شمشه چوبی:
با استفاده از چوب، شمشه چوبی را از نظر مقطع و طول در اندازه های مختلفی می سازند و یک شمشه ۷۰ سانتیمتر طول دارد و از ابعاد آن می توان به مقطع ۳×۳ سانتیمتر و حداکثر ۳ متر و به ابعاد ۵×۵ سانتیمتر اشاره کرد.
- شمشه های آهنی:
با استفاده از پروفیل های سبک یعنی قوطی فلزی توخالی، شمشه های آهنی را با استحکام بسیار بالا میسازند. از انواع پروفیل ها برای ساخت این شمشه ها استفاده می شود، ولی قوطی ۴×۴ سانتیمتر از بهترین پروفیل برای ساخت این شمشه ها به شمار می رود. میزان حساسیت این ابزار، بسیار بالاست؛ به همین خاطر باید به نگهداری درست ای آن بپردازید. باتوجه به فلزی بودن این ابزار، نباید بر روی آن از ضربه با تیشه و یا چکش استفاده کرد. امروزه، بهترین نوع شمشه تحت عنوان شمشه های آلومینیومی شناخته میشود که نسبتا سبک تر هستند و به همین علت این نوع، بیشتر برای استادکاران مناسب است.
در شغل بنایی بنّاء تکه‌هایی از مواد را روی یکدیگر قرار می‌دهد تا دیوار بسازدگردآوری: بخش کار و کارگر سرپوش
- 15
- 2
