سه شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳
کد مقاله: ۱۴۰۱۰۶۰۰۹۸

معرفی ساز باغلاما و اجزای آن

باغلاما,ساز باغلاما,تاریخچه ساز باغلامانوع دیگر ساز باغلاما با دسته بلندتر در ایران با نام دیوان شناخته می‌شود
انواع و اندازه های مختلفی از ساز باغلاما( مطابق با هدف موردنظر ) وجود دارد. باغلاما و سازهای هم خانوادهٔ آن در نیم قرن گذشته در آذربایجان غربی و کردستان ایران توسط مهاجران کرد عراقی رواج یافته است. در این مطلب از سرپوش با این ساز بیشتر آشنا خواهید شد.

ساز باغلاما

ساز باغلاما بعنوان یک ساز زهی شناخته میشود که نحوه ی نواختن آن با مضراب پلاستیکی یا سرانگشتان دست( شلپه – شرپه) است. باغلاما در برخی از کشورها مرسوم است که از آن ها می توان به آناتولی، شمال عراق و آذربایجان اشاره کرد. ساز باغلاما دارای هفت سیم میباشد که متشکل از سه گروه سه سیم، دوسیم و دوسیم است. ساز باغلامای دیگری تحت عنوان دیوان در ایران وجود دارد که دسته ی آن بلندتر است.

ساز باغلاما در ترکیه از انواع تنبور، تشکیل شده است. این ساز در اکثر گروه‌های موسیقی محلی و ارکسترها و موسیقی پاپ ترکیه نقش موثری دارد. همچنین باغلاما، طرفداران زیادی در عربستان دارد. این ساز در ترکیه از محبوبیت بسیاری برخوردارست به طوریکه برای اموزش موسیقی محلی و اصیل ترکیه ای، از این ساز استفاده می شود و بیانگر موسیقی سنتی این کشور می باشد.

تاریخچه ساز باغلاما

در اثر تغيير و تحول بر روی ساز تنبور، ساز باغلاما و سازهای زهی به وجود آمدند. عوامل مؤثر در ایجاد انواع جدیدی از سازهای زهی مضرابی، شامل تغيير در پرده بندی، نوع ساخت کاسه و دسته ساز همچنین تعداد سیم ها میباشد که از این سازها می توان به باغلاما، تنبوره، دیوان، دوتار و سه تار اشاره کرد. سلجوقیان باعث ورود تنبور به آناتولی شدند و کم کم در بین مردمان این ناحیه محبوب شد. تنبور ترکی که همان باغلاما امروزی است؛ بر اساس شواهد تاریخی به شکل گلابی بوده است. هنوز مشخص نشده که چرا نام باغلاما را برای این ساز، انتخاب کرده اند ولی احتمالا این نام به دلیل گره زدن پرده ها به دور دسته انتخاب شده است.

ساز باغلاما در ادوار گوناگون، دستخوش تغییرات و تحولات زیادی بوده است. سازهای مضرابی در موسیقی ترکیه نقش بسزایی دارند. ساز باغلاما، طرفداران خاص و جایگاه ویژه ای در بین مردمان این سرزمین دارد و فرهنگ و اصالت مردمان این سرزمین را نشان می دهد. این ساز در بین مردمان ترک زبان و کُرد زبان، محبوبیت پیدا کرده است و قابل استفاده در مراسم و آئین های مختلف می باشد.

معرفی اجزای باغلاما

* کاسه طنینی:

ساز باغلاما دو نوع کاسه دارد که نوع اول آن اصطلاحا به صورت یک تکه ساخته می شود درحالیکه ساخت نوع دوم آن به صورت ترکه ای است. ترکه ای یعنی قرار گرفتن ترکه های چوب در کنار هم که باعث تشکیل شکل کاسه میشوند. از مواد قابل استفاده برای ساخت کاسه می توان به تنه درختانی نظیر توت، آلوش، افرا، شاه بلوط، ماهون و.. اشاره کرد.

* صفحه ساز: 

موقعیت قرارگیری صفحه ساز بر روی دهانه کاسه میباشد و خرک بر روی آن نصب می شود. با استفاده از چوب درختان گوناگون، صفحه رویی را می سازند که این چوب ها تأثير به سزایی در کیفیت و طنین صدا دارد و شامل افرا، کاج، صنوبر و.. می باشد.

* دسته و پرده ها:

دسته باید برای نواختن از استحکام لازم و راحتی کافی برخوردار باشد. دسته را با استفاده از چوب هایی نظیر بلوط، گردو، ماهون و… می سازند. با استفاده از نخ پلاستیکی می توان پرده ها را تهیه کرد. در باغلامای دسته کوتاه، ۱۹ پرده وجود دارد درحالیکه در باغلامای دسته بلند، ۲۴ پرده است.

* گوشی ها:

یکی از اجزای ساز باغلاما، گوشی ها میباشد که موقعیت قرارگیری آن بر روی سر دسته ساز است. ۷ عدد گوشی به اندازه سیم ها وجود دارد. در سمت روی سر دسته، ۴ سوراخ و در طرف کناریه آن ۳ سوراخ ایجاد شده است و گوشی ها درون آن می باشد. سیم ها به دور گوشی ها پیچیده شده و به وسیله آنها نیز کوک می شوند.

کاربردهای ساز باغلاما,یادگیری ساز باغلاما,عکس باغلاماچید‌مان سیم‌ها در باغلاما از پایین به بالا «دو، دو، سه» است

* سیمگیر:

در پائین ترین قسمت کاسه ساز، سیمگیر قرار گرفته است و در بین شیارهای آن سیم ها می باشند که بر روی ساز، با این روش ثابت مانده اند.

* شیطانک و خرک ساز: 

وظیفه ی شیطانک و خرک ساز اینست که سیم ها را نگهدارند. به قطعه باریکی از جنس چوب، شیطانک میگویند که در آنتهای دسته و قبل از سرپنجه و دستان قرار گرفته است و محل عبور سیم ها می باشد. قطعه ی باریکی بر روی صفحه ساز به نام خرک وجود دارد که جنس آن از شاخ، استخوان، چوب محکم و عاج فیل می باشد. خرک بر روی صفحه ساز با شیارهای کم عمق نصب می شود. در واقع قطعه ای که بین سیم ها و صفحه، فاصله کمی ایجاد میکند؛ خرک نام دارد.

* مضراب:

نحوه ی نواختن ساز باغلاما با استفاده از مضرابیست که جنس آن از پلاستیک یا چوب درختان می باشد. همچنین سر انگشتان دست می توان این ساز را نواخت.

* سیم ها:

امروزه از سیم های فولادی در ساز باغلاما استفاده میشود به این دلیل که صدای بهتری ایجاد میکنند.  ۷ عدد سیم در باغلاما وجود دارد.

نام های دیگر باغلاما

ساز باغلاما در بین اقوام کُرد و ترک به عنوان یک ساز اصیل شناخته میشود که انواع گوناگونی از آن ها وجود دارد. جورا، نام سایز کوچک باغلاما است و چوغور، نام سایز متوسط باغلاما و دیوان، نام سایز بزرگ باغلاما می باشد. در واقع باغلامای دسته بلند، نسبت به بقیه ی سازها دسته بلند تر و پرده بیشتری دارد. به نوع جدید و پیشرفته باغلاما، باغلامای الکتریکی می گویند که خارج از حالت آکوستیک میباشد و قابلیت اتصال به هر سیستم صوتی را دارد.

نحوه نواختن ساز باغلاما

باغلاما با نام های دیگری نظیر شلپه و شرپه شناخته می شود. نوازندگان ایرانی، ساز باغلاما را نسبت به نوازندگان ترکی، متفاوت می نوازند. به این صورت که نوازندگان ایرانی، انگشت خود را بر روی ردیف های اول، دوم و سوم وترها می گذارند در حالی که نوازندگان ترکی، انگشت خود را بر روی وتر های اول می گذارند و ملودی بر روی سیم های ردیف اول اجرا می شود. همچنین نوازنده برای گرفتن وترهای ردیف سوم از انگشت شست دست چپ استفاده می کند.

مشاهیر ساز باغلاما,نام های دیگر باغلاما,معرفی اجزای باغلاماباغلاما و سازهای هم‌خانوادهٔ آن در آذربایجان ایران رواج دارد

کاربردهای ساز باغلاما

کاربرد ساز باغلاما برای موسیقی هایی نظیر موسیقی محلی ترکی، موسیقی کردی، بخش هایی از موسیقی سوریه، موسیقی کلاسیک عثمانی، موسیقی آذری، موسیقی آشوری، موسیقی ارمنی در عراق و کشور های بالکان می باشد. همچنین این ساز، قابلیت استفاده در تکنوازی ها و در کنار آواز و دیگر ساز ها در ارکستر را دارد.

یادگیری ساز باغلاما

در هر کشوری، نوع متفاوتی از ساز باغلاما را می سازند. در واقع این ساز در بین اقوام مختلف، تکنیک های نوازندگی گوناگونی دارد و محتوای شنیداری آن متفاوت است. امروزه این ساز، منحصر به قوم و فرهنگ خاصی نیست و در سر تا سر دنیا علاقه مندان زیادی را به یادگیری و آموزش خود جذب کرده است و علاقه مندان این ساز اصیل، آثار زیبا و بیاد ماندنی بسیاری را خلق کرده اند. آموزشگاهای زیادی، این ساز را در کنار اساتید مجرب خود آموزش می دهند. آموزش مناسب و آکادمیک در کنار بزرگان موسیقی و بهره مندی از تجربیات آنان، از مهمترین اصول یادگیری این ساز در کنار تهیه ی آن محسوب میشود.

مشاهیر ساز باغلاما

از نوازندگان مشهور ساز باغلاما می توان به افرادی ازجمله اورهان گنجه بای، مراد کایا، چتین آکدنیز، احمد کوچ، اردال ارزینجان، نشئت ارتاش، حسرت گؤل تکین، دسکو هرکی، ارول پارلاک، کارل ساندرز، ارکان اوغور، عارف ساغ و عثمان آکیول اشاره کرد. آهنگ های معروف جهان برای این ساز توسط احمد کوچ، تنظیم شده است.

نام های دیگر باغلاما,معرفی اجزای باغلاما,نحوه نواختن ساز باغلاماساز باغلاما در کشور ترکیه یک ساز محبوب است

گردآوری: بخش هنر و سینما سرپوش

  • 16
  • 6
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
دیالوگ های ماندگار درباره خدا

دیالوگ های ماندگار درباره خدا دیالوگ های ماندگار درباره خدا پنجره ای به دنیای درون انسان می گشایند و راز و نیاز او با خالق هستی را به تصویر می کشند. در این مقاله از سرپوش به بررسی این دیالوگ ها در ادیان مختلف، ادبیات فارسی و سینمای جهان می پردازیم و نمونه هایی از دیالوگ های ماندگار درباره خدا را ارائه می دهیم. دیالوگ های سینمایی معروف درباره خدا همیشه در تاریکی سینما طنین انداز شده اند و ردی عمیق بر جان تماشاگران بر جای گذاشته اند. این دیالوگ ها می توانند دریچه ای به سوی دنیای معنویت و ایمان بگشایند و پرسش های بنیادین بشری درباره هستی و آفریننده آن را به چالش بکشند. دیالوگ های ماندگار و زیبا درباره خدا نمونه دیالوگ درباره خدا به دلیل قدرت شگفت انگیز سینما در به تصویر کشیدن احساسات و مفاهیم عمیق انسانی، از تاثیرگذاری بالایی برخوردار هستند. نمونه هایی از دیالوگ های سینمایی معروف درباره خدا در اینجا به چند نمونه از دیالوگ های سینمایی معروف درباره خدا اشاره می کنیم: فیلم رستگاری در شاوشنک (۱۹۹۴): رد: "امید چیز خوبیه، شاید بهترین چیز. و یه چیز مطمئنه، هیچ چیز قوی تر از امید نیست." این دیالوگ به ایمان به خدا و قدرت امید در شرایط سخت زندگی اشاره دارد. فیلم فهرست شیندلر (۱۹۹۳): اسکار شیندلر: "من فقط می خواستم زندگی یک نفر را نجات دهم." این دیالوگ به ارزش ذاتی انسان و اهمیت نجات جان انسان ها از دیدگاه خداوند اشاره دارد. فیلم سکوت بره ها (۱۹۹۱): دکتر هانیبال لکتر: "خداوند در جزئیات است." این دیالوگ به ظرافت و زیبایی خلقت خداوند در دنیای پیرامون ما اشاره دارد. پارادیزو (۱۹۸۸): آلفردو: خسته شدی پدر؟ پدر روحانی: آره. موقع رفتن سرازیریه خدا کمک می کنه اما موقع برگشتن خدا فقط نگاه می کنه. الماس خونین (۲۰۰۶): بعضی وقتا این سوال برام پیش میاد که خدا مارو به خاطر بلاهایی که سر همدیگه میاریم می بخشه؟ ولی بعد به دور و برم نگاه می کنم و به ذهنم می رسه که خدا خیلی وقته اینجارو ترک کرده. نجات سربازان رایان: فرمانده: برید جلو خدا با ماست ... سرباز: اگه خدا با ماست پس کی با اوناست که مارو دارن تیکه و پاره می کنن؟ بوی خوش یک زن (۱۹۹۲): زنها ... تا حالا به زن ها فکر کردی؟ کی خلقشون کرده؟ خدا باید یه نابغه بوده باشه ... زیر نور ماه: خدا خیلی بزرگتر از اونه که بشه با گناه کردن ازش دور شد ... ستایش: حشمت فردوس: پیش خدا هم که باشی، وقتی مادرت زنگ می زنه باید جوابشو بدی. مارمولک: شاید درهای زندان به روی شما بسته باشد، اما درهای رحمت خدا همیشه روی شما باز است و اینقدر به فکر راه دروها نباشید. خدا که فقط متعلق به آدم های خوب نیست. خدا خدای آدم خلافکار هم هست. فقط خود خداست که بین بندگانش فرقی نمی گذارد. او اند لطافت، اند بخشش، بیخیال شدن، اند چشم پوشی و رفاقت است. دیالوگ های ماندگار درباره خدا؛ دیالوگ فیلم مارمولک رامبو (۱۹۸۸): موسی گانی: خدا آدمای دیوونه رو دوس داره! رمبو: چرا؟ موسی گانی: چون از اونا زیاد آفریده. سوپر نچرال: واقعا به خدا ایمان داری؟ چون اون میتونه آرامش بخش باشه. دین: ایمان دارم یه خدایی هست ولی مطمئن نیستم که اون هنوز به ما ایمان داره یا نه. کشوری برای پیرمردها نیست: تو زندگیم همیشه منتظر بودم که خدا، از یه جایی وارد زندگیم بشه ولی اون هیچوقت نیومد، البته اگر منم جای اون بودم خودمو قاطی همچین چیزی نمی کردم! دیالوگ های ماندگار درباره خدا؛ دیالوگ فیلم کشوری برای پیرمردها نیست سخن پایانی درباره دیالوگ های ماندگار درباره خدا دیالوگ های ماندگار درباره خدا در هر قالبی که باشند، چه در متون کهن مذهبی، چه در اشعار و سروده ها و چه در فیلم های سینمایی، همواره گنجینه ای ارزشمند از حکمت و معرفت را به مخاطبان خود ارائه می دهند. این دیالوگ ها به ما یادآور می شوند که در جستجوی معنای زندگی و یافتن پاسخ سوالات خود، تنها نیستیم و همواره می توانیم با خالق هستی راز و نیاز کرده و از او یاری و راهنمایی بطلبیم. دیالوگ های ماندگار سینمای جهان درباره خدا گردآوری: بخش هنر و سینمای سرپوش

ویژه سرپوش