هنوز حق مطلب ادا نشده است

به گزارش ایسنا، به‌مناسبت تشریح فعالیت‌های این نمایشگاه، نشستی پیش از ظهر امروز (دوشنبه، ۲۹ خردادماه) در موزه هنرهای معاصر برگزار شد.

در ابتدای این نشست، علی‌محمد زارع - سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران - گفت: بی‌شک این نمایشگاه یکی از بهترین نمایشگاه‌های موزه است، چراکه حاصل سال‌ها تفکر در حوزه ادبیات و فلسفه است. ما تمام تلاش‌مان را خواهیم کرد که نمایشگاه به خوبی برگزار شود.

در ادامه، محمدرضا کارگر - مدیرکل اداره موزه‌ها و اموال منقول تاریخی - اظهار کرد: در آستانه یک اتفاق بزرگ قرار گرفته‌ایم و شاهد این هستیم که پرویز تناولی که بحق جزو سرمایه‌های اجتماعی ماست، مانند همه کارهایش، ایده‌ای نو و خلاقانه را ارائه و هنر خود را ریشه‌یابی کرده است. یک هنرمند همیشه در متن تمدن خودش ریشه دارد و هر اثری که خلق می‌کند در چارچوب این تمدن است. برای ما مهم بود که به تجلی این اندیشه کمک کنیم.

او ادامه داد: موزه ملی ایران نیز در این زمینه اعلام همکاری کرد و قرار شد آثار با ارزشی را به این نمایشگاه بیاورد. قرار است این نمایشگاه بیان واقعیت داشته باشد و مردم یک باور را از گذشته‌های دور تا امروز مشاهده کنند و به اهدافی که تناولی مد نظر دارد، برسند.

کارگر با بیان این‌که این‌گونه فعالیت‌ها کمک می‌کند ایده‌های جدید شکل بگیرد، گفت: من همین جا اعلام می‌کنم سازمان میراث فرهنگی آمادگی دارد، آثارش را در قالب نمایشگاه‌های مختلف با ایده‌های مختلف در تمام موزه‌های کشور به‌نمایش درآورد.

سپس پرویز تناولی - هنرمند مجسمه‌ساز - اظهار کرد: این نمایشگاه یکی از رویاهای ۵۰ سال گذشته من بود. از همان زمان که با اهمیت «شیر» در فرهنگ ایران آشنا شدم، کارم را با شمایل حضرت علی (ع) و شیر آغاز کردم و بعد به منابع دیگری برخوردم که اهمیت شیر را در فرهنگ ایرانی به من بیشتر نشان داد.

او ادامه داد: هیچ‌گاه از تحقیق درباره شیر فروگذار نکردم و به هر موزه و مکانی که رفتم، در این زمینه پژوهش کردم. نقش شیر از آیین‌های باستانی ما تا امروز وجود داشته است و حیف بود از نظر جوان‌های ما پنهان بماند و اثرگذار نباشد.

تناولی گفت: من هرچه در هنرم برداشت کردم، در این کشور بوده است. منابع الهام این کشور آنقدر غنی است که من به سطح کار هم نرسیدم، چه برسد به عمق. ما دو نماد خیلی باستانی داریم که جاودانه مانده‌اند؛ شیر و سرو. هیچ فرهنگ دیگری را نمی‌شناسم که نمادهایش اینقدر مستمر، دائمی و زنده باشند.

این هنرمند افزود: این‌که هنرمندی آثارش را با هنر پنج‌هزار ساله کشورش به‌نمایش درآورد، کار منحصربه‌فردی است.

بهزاد حاتم - دبیر این نمایشگاه - نیز در این نشست اظهار کرد: این، یک نمایشگاه هنری نیست و ما فرصت خوبی داریم تا وجه مهمی از تناولی را بشناسیم. او یک نقش مهم فرهنگی را ایفا کرده و آن جمع‌آوری فرهنگ‌های دور این مملکت است. کار او شبیه کاری است که فردوسی انجام داده است. تناولی تمام چیزهایی را که مردم از آن‌ها خسته شده و آن‌ها را دور ریخته‌اند، جمع‌آوری کرده و سیر زیبایی‌شناسی ایرانی را دنبال کرده است.

او با بیان این‌که تناولی مثل یک پالایشگاه فرهنگی کار کرده است، ادامه داد: در این نمایشگاه می‌بینیم که او از کارهای ساده مردم معمولی هم برداشت کرده و آن را به یک اثر هنری با فرهنگ بالا تبدیل کرده است. به همین دلیل است که می‌گویم این نمایشگاه هنری نیست، بلکه فرهنگی است.

در این بخش، کارگر درباره آثار باستانی که قرار است در این نمایشگاه به‌نمایش درآید، توضیح داد: ۲۷ اثر مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد از جیرفت است که چند تای آن‌ها در نمایشگاه‌های خارجی است که امیدواریم تا زمان نمایشگاه به ایران بازگردند، وگرنه آثاری هستند که می‌توانیم آن‌ها را جایگزین کنیم. بخشی از این آثار در موزه ملی، بخشی در موزه رضا عباسی و بخشی در استان‌های بودند.

تناولی نیز توضیح داد: آثار من در این نمایشگاه، ۱۵۰ قطعه است که قدیمی‌ترین آن‌ها به سال ۱۳۴۰ متعلق و یک نقاشی شیر است. من در سال‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۴۱ شیرهای زیادی ساختم که فروش رفتند و در حال حاضر در اختیار من نیستند؛ اما عکس برخی از آن‌ها در نمایشگاه خواهد بود.

او با اشاره به کتابی که قرار است همزمان با افتتاح این نمایشگاه رونمایی شود، ادامه داد: ما آثار باستانی موزه‌ها را مرور کردیم و لیست آن‌ها را به یک ایران‌شناس موزه بریتانیا دادیم که درباره تمام آن‌ها مقاله‌ نوشته و تاریخ شیر را از هزاره سوم پیش از میلاد بررسی کرده است.

این هنرمند گفت:‌ من در دوران کودکی، در تعزیه‌ها و شبیه‌خوانی‌ها می‌دیدیم مردی در لباس شیر است و دوست داشتم درباره آن بدانم. بعدها متوجه شدم مردم ایران چقدر شیر را دوست دارند و به آن احترام می‌گذارند. به طوری که تصاویر مذهبی حضرت علی (ع) در کنار شیر یا تصاویر شیر به‌تنهایی را می‌توانیم در خانه و محل کارشان ببینیم.

او اظهار کرد: شیرهای من در گذر زمان تحول زیادی پیدا کردند و روز به روز بزرگ‌تر شدند. بزرگترین آن‌ها را سال گذشته تمام کردم. می‌توان گفت در ۲۰ سال گذشته، بیشترین شیر را ساختم. بزرگترین اثر شیر من، سه تُن وزن دارد و ابعاد آن سه متر در دو متر در عرض یک متر است. بسیاری از آثار نیز برای اولین بار در این نمایشگاه به‌نمایش درمی‌آیند.

تناولی در پاسخ به این پرسش که آیا تمایل دارد یکی از شیرهای او در سطح شهر نصب شود، گفت: من زیاد اشتیاقی برای این کار ندارم. مجسمه‌های شهری ما اسف‌انگیزند و نمی‌دانم برگرفته از کجا هستند؛ اما اگر جا و مکان مناسبی باشد چراکه نه.

در ادامه، کارگر توضیح داد: برخی از این آثار باستانی که قرار است به‌نمایش درآیند، کم و محدود دیده شده‌اند.

سپس تناولی بیان کرد:‌ ما به‌دلیل این‌که می‌خواهیم نمایشگاه‌های‌مان را در دنیا بچرخانیم، سراغ افرادی رفتیم که تخصص و نام جهانی دارند. در کتاب، به‌جز سوسن بابایی، از محقق دیگری استفاده نکردیم.

او تأکید کرد: هنوز حق مطلب ادا نشده و جا دارد درباره شیرها کار شود.

این هنرمند که قصد دارد، تعدادی از آثار کلکسیون شیرهایش را در کنار آثار تولیدی‌اش در این نمایشگاه ارائه کند، اظهار کرد: از کلکسیون من، آثار زیادی در این نمایشگاه وجود دارد، بویژه ۳۶ قالیچه شیری که از ۴۰ سال پیش آن‌ها را جمع‌آوری کرده‌ام. قفل و اشیای دیگری به‌شکل شیر نیز به‌نمایش درمی‌آیند.

او با بیان این‌که ما در گذشته دو نوع هنرمند درباری و عامیانه داشتیم، گفت: به هنرمندان عامیانه هیچ‌گاه توجهی نشده، اما من از بدو زندگی‌ام به سراغ آن‌هایی رفته‌ام که امروز نام سقاخانه‌ای بر آن‌ها گذاشته می‌شود.

در ادامه، حاتم - دبیر این نمایشگاه - درباره نحوه چینش نمایشگاه، بیان کرد:‌ در ابتدای کار دو راه پیش رو داشتیم؛ اول این‌که این توده بزرگ کارها را گزینش کنیم و یک نمایشگاه تر و تمیز بیرون بدهیم یا این‌که به دیده فرهنگی به آثار نگاه کنیم و همه‌چیز را به مردم نشان دهیم. من راه دوم را انتخاب کردم. چیزی از آثار حذف نشد، فقط به‌دلیل این‌که دیوارهای موزه جا نداشت، مجبور شدیم چند قالیچه را جمع کنیم.

وی افزود: راه درست برای چینش فرهنگی این بود که یک نوع زیبایی‌شناسی ایرانی را دنبال کنیم که در خانه‌های ایرانی هم هست.

او درباره کتاب نیز گفت: کتاب در واقع کاتالوگ نمایشگاه است و ممکن است یک یا دو اثر، کم یا زیاد شده باشند، مقاله‌ها چیزی است که کتاب در مقابل نمایشگاه اضافه دارد.

در ادامه، تناولی با بیان این‌که رسم کار گذاشتن مجسمه در دنیا خیلی اهمیت دارد، گفت: مجسمه، فرهنگ یک مملکت را نشان می‌دهد. مجسمه‌ها در پارک‌های ما، تزیینی و بدون نشان دادن فرهنگ هستند. من مخالف این آثار نیستم و آن‌ها می‌توانند در نمایشگاه به‌نمایش درآیند؛ اما در سطح شهر باید فکر حیثیت‌مان باشیم.

در ادامه، حاتم با اشاره به این‌که این نمایشگاه بخش محیط زیستی را هم دربرمی‌گیرد، گفت: در این بخش که مربوط به خود حیوان می‌شود، یک سازمان محیط زیستی با ما همکاری و این موضوع را مطرح می‌کند و درباره شیر و دیگر حیوانات در معرض خطر آگاهی می‌دهد.

دبیر این نمایشگاه اضافه کرد: من خیلی دلم می‌خواست نگاه احساساتی خودم و دلسوزی برای حیوانات را در چینش این نمایشگاه نشان دهم و برای آن طرح آماده کرده بودم؛ اما به‌دلیل همکاری سازمان حیات وحش پارسیان این کار را انجام ندادم.

حاتم همچنین توضیح داد: در این نمایشگاه، بروشورهای کوچکی در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد که از مقالات و عکس‌ها در آن وجود دارد؛ اما کتابی ۴۴۸ صفحه‌ای منتشر خواهد شد که الان روزهای آخرش را می‌گذراند و نشر «نظر» آن را منتشر می‌کند. ما همچنین یکسری سخنرانی از دیدگاه‌های مختلف درباره شیر در ادب فارسی، اساطیر ایرانی، گستره روانکاوی، مجموعه‌داری و مسائل طبیعی خواهیم داشت.

وی درباره این‌که این آثار در کدام کشور خارجی به‌نمایش درخواهند آمد، گفت: موزه‌هایی مانند موزه متروپولیتن اظهار علاقه کرده‌اند که این نمایشگاه را در آنجا نیز برگزار کنیم؛ اما تا زمانی که این نمایشگاه در ایران برگزار نشود و کسی آن را نبیند زود است درباره آن صحبت کنیم.

دبیر این نمایشگاه اظهار کرد: من خیلی دلم می‌خواست نمایشگاه را به یک پروژه بزرگ‌تر تبدیل کنیم. بنابراین در کنار آن، کنسرت برگزار خواهیم کرد و یک فیلم ساخته‌ایم. این فیلم ۳۰ دقیقه‌ای به نگاه هنری و برخورد تناولی با کارهای هنری و مجموعه‌داری می‌پردازد.

سپس کارگر در پاسخ به این پرسش که در صورت برگزاری این نمایشگاه در خارج از کشور، آیا آثار باستانی نیز در آنجا به‌نمایش درمی‌آیند؟ گفت: قطعا در این زمینه نگاه ما مثبت است، مگر این‌که شرایط حقوقی آن فراهم نشود.

در ادامه تناولی گفت: من اول، هنر را خلق می‌کنم و پژوهشگری حرفه اصلی من نیست.

این هنرمند درباره موزه هنرهای معاصر نیز بیان کرد: موزه مناسب، یکی بیشتر نداریم و این موزه زمانی ساخته شد که تهران چهار میلیون نفر جمعیت داشت. در حال حاضر باید چهار موزه هنر مدرن می‌داشتیم. اکنون تنها موسسه‌ای که می‌توان در آن کار ملی کرد، همین‌جاست. این نمایشگاه، منحصربه‌فرد است و ما کاری کردیم که موزه‌های دنیا برای برگزاری آن، ابراز علاقه کنند.

به گزارش ایسنا، در این نشست اعلام شد که در نمایشگاه «پرویز تناولی و شیرهای ایرانی» ۱۴۷ اثر تولیدی از تناولی، ۱۵۳ اثر از مجموعه او شامل فرش، قفل، شیر آب و پوستر، ۶۳ اثر به امانت از مکان‌های مختلف، ۲۷ اثر از موزه ملی، پنج اثر از موزه هنرهای معاصر و ۱۰ اثر از موزه رضا عباسی، سه اثر از موزه نقاشی پشت شیشه، یک اثر از سوسن بابایی، سه اثر از آقای خرازی و ۱۴ اثر از ملک مدنی به‌نمایش درمی‌آیند. همچنین در روز افتتاحیه، فیلم ۳۰ دقیقه‌ای سروناز علم‌بیگی درباره پرویز تناولی دیده می‌شود.