چند سوال از کارگردان «تابستان داغ»/ ۱۳ نامزدی که به ۲ سیمرغ رسید

به گزارش مهر، با اعلام نامزدهای سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر اسم فیلم «تابستان داغ» ۱۳ بار در فهرست نامزدها آمد که همین مساله این فیلم اولی به کارگردانی ابراهیم ایرج زاد را رکورددار نامزدی کرد. از همان زمان عده ای این تعداد نامزدی را برای این فیلم شایسته دانسته و منطبق بر ارزش های کیفی این اثر سینمایی دانسته و عده دیگری هم معتقد بودند که آثار دیگری حق شان بوده که در این بخش ها نامزد شوند و این میزان نامزدی برای «تابستان داغ» درست نبوده است.

این مسایل با نزدیکتر شدن به زمان اعلام نتایج داوری جشنواره ابعاد دیگری به خود گرفت و بیشتر تمرکز بحث های سینمایی بر انصراف و اعتراض برخی نامزدها و ...قرار گرفت. با رسیدن به شب اختتامیه و اعلام نتایج اتفاقا همان فیلمی که بیشترین نامزدی ها را به نام خود ثبت کرده بود از جمله آثاری شد که کمترین سیمرغ را با خود به خانه برد و از بین نامزدی بهترین طراحی صحنه، طراحی لباس، صدابرداری، صداگذاری، موسیقی، تدوین، فیلمبرداری، بازیگر مکمل زن، نقش اول مرد، نقش اول زن، فیلمنامه، کارگردانی و فیلم تنها سیمرغ بلورین بهترین تدوین به سهراب خسروی و سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری به هومن بهمنش برای «تابستان داغ» رسید.

این موضوع که در هیاهوی تقسیم سیمرغ های فجر زیاد به آن پرداخته نشد بهانه ای شد تا با ابراهیم ایرج زاد کارگردان «تابستان داغ» گفتگویی داشته باشیم.

* آقای ایرج زاد! صبح فردای اختتامیه سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر است. باید به شما تبریک بگوییم که از بین ۱۳ عنوان نامزدی آن هم در همه بخش های اصلی جشنواره دو سیمرغ بهترین تدوین و فیلمبرداری را برده اید یا ابراز تعجب بکنیم که فیلم تان در هیچ بخش دیگری جایزه نگرفت؟

-من می دانستم که هیات انتخاب محترم جشنواره نظرش درباره این فیلم مثبت بوده است و رای هیات داوران که فیلم را در ۱۳ رشته اصلی نامزد کرده بودند نشان از این داشت که فیلم را پسندیده اند. وقتی دیشب آرای نهایی اعلام شد غافلگیر شدم ولی به نظر هیات داوران احترام می گذارم زیرا قواعد حضور در جشنواره ها را می دانم و این اولین جشنواره ای نیست که در آن حضور یافته ام و پیش از این برای فیلم های کوتاهم در جشنواره های مختلفی حضور داشته ام که در برخی از آنها برنده شده ام و در برخی هم خیر.

من اقتضائات داوری را می دانم ولی از سوی دیگر معتقدم اتفاقات بهتری می توانست برای فیلم اولی ها بیفتد. این در حالی است که من از کسانی بودم که وقتی فراخوان امسال اعلام و در آن اشاره شد که فیلم اولی ها بخش مستقلی ندارند، با این تصمیم موافق بودم و آن را به فال نیک گرفتم و با خود گفتم این تصمیم باعث بهتر دیده شدن همه اجزای یک فیلم اولی می شود ولی در آخر همه چیز به گونه ای پیش رفت که خستگی در تن ما فیلم اولی ها ماند.

* یعنی به نوعی برای فیلم شما اتفاق عجیبی افتاد. همان داورانی که این فیلم را در ۱۳ بخش اصلی مورد پسند قرار داده بودند در نهایت تصمیم دیگری گرفتند و جشنواره حتی سیمرغ استعداد درخشان را هم به شما ندادند؟

- فیلم ما در بخش بهترین فیلمنامه، بهترین کارگردانی، بهترین فیلم در کنار بقیه بخش های اصلی فنی آن نامزد بود ولی حتی سیمرغ استعداد درخشان را که همان سیمرغ بهترین کارگردانی فیلم اول است، نگرفت. چه فاکتورهایی باید درنظر گرفته می شد تا حداقل این سیمرغ به فیلم ما تعلق می گرفت؟

* شما از سیمرغ استعداد درخشان حرف می زنید که دیشب به منیر قیدی کارگردان «ویلایی ها» که او هم یک فیلم اولی است، تعلق گرفت ولی او ضمن حضور نیافتن در مراسم به برنامه «هفت» گفت «من فیلم بد با کارگردانی بد ساخته بودم که لایق کاندیداتوری در این بخش ها نبود، لذا چطور می توانستم به یک باره شکوفا شوم و جایزه خلق الساعه استعداد درخشان را دریافت کنم؟ لذا ترجیح دادم از این رقابت عجیب خارج شوم! بنظرم رسید هیات داوران سعی کرد متفاوت رفتار کند.»

-من خودم از طرفداران فیلم خانم قیدی هستم و او را فیلمسازی ارزشمند می دانم و با استدلالی که مطرح کرده است، موافقم. شواهد، این موضوع را تایید می کرد که قرار است اتفاقی برای کارگردانی «تابستان داغ» بیفتد ولی همه چیز عوض شد. البته من خودم را ملزم به احترام به داوری ها می دانم و فقط با شما طرح سوال و دغدغه می کنم. من می گویم شواهد و قرائن بر اساس اعلام نامزدها حاکی از آن بود که فیلم «تابستان داغ» حداقل در بخش بهترین کارگردانی فیلم اول می توانست جایزه بگیرد ولی نتایج برای من سوال برانگیز است. من فکر می کنم جایزه استعداد درخشان را می توانستند به فیلم ما بدهند.

من دنبال حاشیه سازی نیستم و فقط برای خودم سوال پیش آمده است. ضمنا من منکر توانایی همکارانم چه در بخش داوری و چه کسانی که جایزه برده اند نمی شوم و دیشب هر نامزدی که جایزه گرفت من پیش پای او بلند شده و تشویقش کردم. ضمن اینکه معتقدم با خانم قیدی هم می شد رفتار بهتری داشت. حداقل کار این بود که در بخش بهترین کارگردانی فیلم اول(استعداد درخشان) مثل بقیه قسمت ها کاندیدا اعلام می شد و از میان کاندیدا ها برنده را مشخص می کردند.

سوال من با نوع اعتراض ها و حاشیه هایی که پیش آمد متفاوت است.من هم به خودم اجازه نمی دهم به ساحت این داوران که از بزرگان سینما هستند اساعه ادب کنم. اگر هم عده دیگری تاثیرگذار بوده اند که باید جواب بدهند* من متوجه موضوعی که شما طرح می کنید می شوم. شما از من سوال می کنید که چطور شد که نتیجه سیمرغ ها تا این حد با نامزدی ها فاصله داشت. من چه می توانم بگویم! لابد داوران درست است که از این فیلم خوششان آمده بوده و در رشته های طراحی صحنه، طراحی لباس، صدابرداری، صداگذاری، موسیقی، تدوین، فیلمبرداری، بازیگر مکمل زن، نقش اول مرد، نقش اول زن، فیلمنامه، کارگردانی و بهترین فیلم آن را نامزد کردند ولی درنهایت فکر کردند آنقدرها هم فیلم خوبی نیست که به غیر از تدوین و فیلمبرداری سیمرغ بگیرد. وگرنه ما و شما اصلا روی فرض دست بردن در آرای هیات داوران ورود نمی کنیم.

-من هم به خودم اجازه نمی دهم به ساحت این داوران که از بزرگان سینما هستند اساعه ادب کنم. اگر هم عده دیگری تاثیرگذار بوده اند که باید جواب بدهند. تاکید می کنم من به تلاش همکارانم در همه بخش های سینما که در جشنواره حضور داشتند احترام می گذارم. ولی من این فیلم را به طور کامل در بخش خصوصی و بدون کمک همه نهادهای دولتی و نیمه دولتی ساختم و برای فیلمنامه آن ۲ سال زحمت کشیدم و حاضر نشدم به هیچ دلیل بیرونی در فیلمنامه ام دست ببرم. من فیلمم را با کمترین ادعا ولی با صداقت کامل ساختم وقتی هم که بیشترین تعداد نامزدی را به دست آوردیم هیچ ادعایی نکردیم زیرا سینما برای من یک مسیر است نه اینکه صرفا به یک نقطه خاص رسیدن. این ۱۳ عنوان نامزدی را همین هیات داوری ای دادند که درنهایت سیمرغ ها را تعیین کردند و من صرفا یک سوال مطرح کرده ام.

* همان روزی که نامزدها اعلام شد تعدادی از منتقدان معتقد بودند فیلم شما شایسته این تعداد نامزدی نبود.

-من اگر نخواهم خودم از فیلمم دفاع کنم، کافی است که این طیف از منتقدان را به نظر هیات داوران ارجاع بدهم. من درباره همین جشنواره ای که فیلم مرا در ۱۳ رشته نامزد کرد، حرف می زنم. تعجب من این است که چطور فیلمی که رکورددار نامزدی آنهم در مهم ترین بخش ها بوده اینگونه با آن برخورد می شود.

باور کنید شاید بهتر بود فیلم ما در تعداد عناوین بسیار کمتری نامزد می شد تا هم این حرف های منتقدان را نمی شنیدیم و هم اینکه شاید نسبت منطقی تری بین سیمرغ هایمان با نامزدی هایمان برقرار بود. باور بفرمایید عوامل فیلم «تابستان داغ» از حرفه ای های سینما هستند که خودشان یا تجربه نامزدی یا دریافت سیمرغ را در کارنامه دارند. همه ما به احترام جشنواره، هیات داوران و دوستان سینماگرمان درباره برخی هجمه هایی که زمان اعلام نامزدی ها به ما شد چیزی نگفتیم الان هم من فقط یک سوال مطرح کردم که از شما به عنوان رسانه انتظار دارم جوابی برای آن پیدا کنید.