فیلم من ربطی به «اخراجی ها» ندارد

محمدرضا ممتاز، کارگردان فیلم سینمایی «چهار اصفهانی در بغداد» اولین فیلم سینمایی خود را در اصفهان و با استفاده از عوامل اصفهانی ساخته است. فیلمی که به گفته این کارگردان بدون هیچ تبلیغی در شبکه های ملی به فروشی بیش از یک و نیم میلیارد رسید. او معتقد است که قصه این فیلم کاملاً مستقل است و بازیگران آن بدون هیچگونه نگاه به پیشینه شان و براساس توانایی هایشان انتخاب شده اند. با کارگردان این فیلم سینمایی به گفت و گو نشستیم که از نظر می گذرانید:

محمدرضا ممتاز در خصوص ساخت «چهار اصفهانی در بغداد» به بانی فیلم گفت: این فیلم اولین کار من در حوزه سینما است و پیش از این ۶ سریال و حدود ۱۰ تله فیلم برای سیما تولید کرده ام. برای اولین قدم هم نمی خواستم سمت موضوع دفاع مقدس بروم، چرا که ورود کردن به این حوزه کار بسیار دشواری است و مسائل و مشکلات مربوط به خودش را دارد. ما در اصفهان امکانات ساخت یک فیلم دفاع مقدس را نداشتیم و تمام صحنه ها را خودمان در اصفهان ساختیم.

وی افزود: بیشترین دلیلی که تصمیم به ساخت این فیلم داشتم، احساسات خودم بود و دوست داشتم که تمام اتفاقات این فیلم از صفر تا صد در اصفهان باشد.

این کارگردان در خصوص ساخت فیلم در اصفهان عنوان کرد: از ابتدای کار قطعاً مشخص نبود که اسم فیلم «چهار اصفهانی در بغداد» باشد. از لحاظ محیطی هم سعی کرده بودیم که پل خواجوی اصفهان در سال ۱۳۶۵ را نشان دهیم و برای افرادی هم که در فیلم حضور داشتند لهجه اصفهانی را انتخاب کردیم. حتی بومی بودن لوکیشن ها هم کاملاً مشخص است.

ممتاز در خصوص سختی هایی که برای ساخت این فیلم داشت، اظهار کرد: بزرگترین مشکل ما در ساخت و تولید این فیلم، بحث دفاع مقدسی بودن آن بود. تا به حال در این حوزه در اصفهان فیلمی ساخته نشده بود و برای گرفتن سلاح ها دوستان کمی با ما غریبه بودند. با این حال خیلی جاها به ما محبت و کمک کردند، ولی بعضی جاها هم به خاطر ناآشنا بودن با فضای سینما و فضای حرفه ای امکان همکاری با ما نداشتند.

این کارگردان در خصوص وضعیت اکران این فیلم گفت: علیرغم اینکه دوستان سازمان سینمایی در اکران این فیلم کمک های زیادی کردند و از آنها تشکر می کنم، ولی کم لطفی سینما شامل فیلم ما شد و هیچگونه تبلیغاتی به فیلم ما اختصاص داده نشد. قانونی وجود دارد که وقتی فیلمی در شبکه های ماهواره ای تبلیغ می شود، حق تبلیغ در شبکه های ملی را ندارد، ولی جالب اینجاست که همان فیلم هایی که در شبکه های ماهواره ای تبلیغ می کردند، پس از توقف تبلیغ هایشان در آن شبکه ها شروع به تبلیغ در شبکه های ملی کردند. در این میان تبلیغی به فیلم ما اختصاص ندادند و فیلم «چهار اصفهانی در بغداد» به فروشی بالای یک و نیم میلیارد رسید. به نظرم این اتفاق خوبی است و جا دارد از مردم به جهت این استقبال و حمایت تشکر کنم.

وی در خصوص علت پخش نشدن تیزر این فیلم در شبکه های ملی گفت: ما درخواست پخش تیزر کردیم و خود آقای باباییان به عنوان تهیه کننده پیگیری کرد و نامه نوشت، ولی مساعدت نشد. تلویزیون برای اکثر فیلم ها ۸۰ الی ۱۲۰ تیزر در نظر می گیرد، ولی برای فیلم ما هیچگونه تبلیغاتی در نظر نگرفتند. اگر قرار باشد که تیزر را به صورت شخصی به سازمان صدا و سیما بدهیم که پخش کنند، هزینه هنگفتی از ما می گیرند، ولی طبق توافقاتی که بین سازمان صدا و سیما و سازمان سینمایی وجود دارد تلویزیون یکسری تیزر رایگان به عنوان بسته فرهنگی به سینما اختصاص می دهد. حتی دو- سه باری هم که تیزر این فیلم از طریق شبکه های ماهواره ای پخش شد، بدون هیچگونه سفارشی بود. به خاطر خصومت مدیران آن شبکه با آقای باباییان این کار را کردند و می خواستند فیلم به توقیف برسد، ولی لطف خداوند شامل حال ما شد و این اتفاق نیفتاد.

ممتاز درباره فیلمنامه و داستان فیلم گفت: اینگونه نبود که فیلم «چهار اصفهانی در بغداد» بخواهد موضوع دفاع مقدس را تحت الشعاع قرار دهد. به همین خاطر ما نگاه عمیقی به بحث دفاع مقدس نداشتیم. ما می خواستیم یک قصه معمولی درباره اتفاقاتی که در سال های جنگ برای یک خانواده رخ می دهد با متریالی که در شهرک های سینمایی اصفهان است روایت کنیم. درست است که پیشرفت های کلان شهرها در اصفهان هم صورت گرفته، ولی ایجاد کردن فضای مورد نظر برای فیلم از مسجد و ماشین ها گرفته تا خانه ها و لوکیشن ها برای ما زمان بر و هزینه بر بود و اگر حمایت های شخصی تهیه کننده و عوامل ما نبود، این فیلم ساخته نمی شد.

وی در خصوص بازیگران این فیلم گفت: به جرأت می توانم بگویم که باز هم یک کار خوب از اکبر عبدی در این فیلم شاهد هستیم و باز هم این بازیگر هنرش را به رخ کشید و بسیار خوب از پس نقش خود برآمد. در آن ۲۵ روز که در خدمت او بودم، به اندازه یک دانشگاه از آقای عبدی یاد گرفتم.

این کارگردان با اشاره به تشابه ترکیب بازیگران این فیلم با فیلم «اخراجی ها» گفت: من شاید بیش از یک بار «اخراجی ها» را در آن سال ندیدم و این قصه الهام گرفته از هیچ قصه دیگری نیست. اگر قرار باشد بگوییم اکبر عبدی در هر فیلم ژانر کمدی دفاع مقدس حضور دارد، آن فیلم برگرفته از «اخراجی ها» و یا هر فیلم دیگری است اشتباه است. اگر بگوییم ورود کردن به کمدی دفاع مقدس برگرفته از فلان نویسنده و کارگردان است، پیش از اینها کمال تبریزی با فیلم «لیلی با من است» به این جریان ورود پیدا کرده است. «چهار اصفهانی در بغداد» یک قصه کاملاً مستقل است و بازیگران آن بدون هیچگونه نگاه به پیشینه آنها و براساس تواناییشان انتخاب شده اند. انتخاب بازیگران نیز توسط خودم انجام شد.

وی ادامه داد: برای این فیلم حدوداً چهار ماه پیش تولید داشتیم و کل فیلمبرداری هم در ۲۶ جلسه صورت گرفت.

ممتاز در خصوص پروسه فیلمسازی در شهرستان ها گفت: شهری مثل اصفهان مردم همراهی دارد و در ساخت یک اثر بسیار همکاری و حمایت می کنند. وقتی من در شهر باغ بهادر اصفهان می روم تا فیلمی بسازم همه اهالی آنجا به کمک ما می آیند. از لحاظ تجهیزات و انتقال امکانات هم در اصفهان تجهیزات فیلمبرداری مهیاست و نهایتاً یک دوربین الکسا را برای این فیلم از تهران به اصفهان انتقال دادیم. جالب است بدانید که عوامل پشت صحنه این فیلم به جز مجتبی رحیمی که فیلمبردار بود مابقی عوامل از طراحی صحنه و لباس گرفته تا تهیه کننده و خود بنده اصفهانی بودیم. پتانسیل های خوبی در شهرستان ها وجود دارد و من انتظار دارم که مسوولان محترم سازمان سینمایی و وزارت ارشاد نگاه ویژه ای به سینما در شهرستان ها داشته باشند.

وی ادامه داد: اینکه من فکر می کنم برای ساخت فیلمی مربوط به دوره قبل از انقلاب حتماً باید به تهران بیایم، اشتباه است. ای کاش می شد این نگاه را تغییر داد. در جای جای اصفهان افراد بسیار مستعدی داریم. این موضوع را ثابت کرده ایم و هنوز هم مدعی هستیم. اصغر فرهادی و بسیاری از هنرمندان کشور ما از اصفهان هستند و این خودش حرف مرا تایید خواهد کرد که پتانسیل خوبی در این شهر وجود دارد، ولی چرا اصغر فرهادی تا وقتی در اصفهان است در حد یک فیلمساز معمولی و فعال در حوزه سینمای جوان است و پس از آن باید برای کار حرفه ای خود به تهران بیاید. این جای فکر و حرف دارد.

ممتاز با اشاره به اینکه حمایت هایی که در تهران در خصوص ساخت و تولید فیلم ها می شود در شهرستان ها صورت نمی گیرد، افزود: به طور مثال شنبه ها یا دوشنبه ها شورای پروانه ساخت در تهران جلسه دارد و اینکه یک نویسنده و کارگردان و یا تهیه کننده اصفهانی قرار باشد هر هفته درگیر رفت و آمد به تهران شود، بسیار دشوار است. فکر می کنم اگر راهکاری برای این موضوع در نظر گرفته و کمی دیدگاه مسوولان به سمت شهرستان های مستعد معطوف شود، اتفاقات خوبی خواهد افتاد.

وی اضافه کرد: در حال حاضر برای کار سینمایی طنز دیگری آماده می شوم که باز هم در خدمت آقای اکبر عبدی و داریوش باباییان خواهم بود. البته تاکید من برای ادامه کارگردانی فیلم های طنز نیست. همانطور که می دانید، ساخت کارهای طنز بسیار دشوارتر از کارهای دیگر است. می خواهم تلاش کنم که در این حوزه به موفقیت درستی دست پیدا کنم. امیدوارم من هم مثل بسیاری از هنرمندان باعث افتخار و سربلندی کشورم و شهرم اصفهان باشم.