منیژه حکمت: دیگر فیلمی به جشنواره نمی‌دهم

منیژه حکمت بعد از سال‌های طولانی با فیلم «جاده قدیم» در سی‌وششمین جشنواره فجر حضور دارد و همچنان با بیش از یک دهه دوری از سینما، فیلمی با موضوع اجتماعی و به‌طور خاص بحران‌های زنان در جامعه را ارائه می‌دهد.

حکمت در این فیلم به بحران‌های پیش‌روی زنان در جامعه اشاره دارد و به گفته خودش برای ساخت این اثر هفت سال تحقیق انجام داده است. او با تأکید بر سوژه اصلی که معضل زنان است، داستان‌های دیگری را پیرامون موضوع محوری بیان می‌کند. آغاز این فیلم با حضور اکثر شخصیت‌های قصه شکل می‌گیرد و به این صورت مخاطب با کاراکترها آشنا می‌شود و در ادامه به موضوع اصلی نزدیک می‌شود.

بازیگرانی از جمله مهتاب کرامتی، آتیلا پسیانی، ترلان پروانه، محمدرضا غفاری، شیرین یزدان‌بخش، محمدرضا هدایتی، بهناز جعفری، لیلی رشیدی، بانی‌پال شومون، پوریا رحیمی و پرویز پور‌حسینی در این فیلم ایفای نقش کرده‌اند.

نشست خبری این فیلم با اعتراض‌های منیژه حکمت نسبت به فروش نیمی از بیشتر بلیت‌ها به ارگان‌های دولتی، حاشیه‌هایی در پی داشت و این کارگردان شرکت دوباره در جشنواره فیلم فجر را محال دانسته است. وقایع‌اتفاقیه در راستای موضع او درباره فیلم «جاده قدیم» در جشنواره امسال و زوایای مختلف این جشنواره با منیژه حکمت به گفت‌وگو می‌پردازد. 

***

فیلم «جاده قدیم» با توجه به حساسیت موضوعی که دارد، تا چه حد مطابق با فیلمنامه ساخته شده است؟ 

این فیلم گر چه به موضوعات زنان و زنی که مورد تعرض قرار گرفته اشاره می‌کند اما خوشبختانه هیچ دخل و تصرفی در فیلم صورت نگرفته است و سانسوری نداشتیم. من با ساخت این فیلم در برابر پنهان‌کاری‌های معمول جامعه نسبت به این موضوعات ایستادم و من بعد از هفت سال تحقیق در راستای ساخت این اثر، حذف و سانسور هیچ بخشی را ممکن نمی‌دانستم. رعایت برخی موارد مورد اشاره قرار گرفت که به نظرم فیلم را دچار آسیب نکرده است. 

انتخاب بازیگران و به‌طور خاص انتخاب بازیگر جوان بر چه معیاری انجام شد؟ 

طبیعتا همه بر ‌اساس فیلمنامه انتخاب شده‌اند، انتخاب مهتاب کرامتی برای بازی در نقش اصلی (مینو) به‌واسطه همکاری‌های اخیر من با این هنرمند اتفاق افتاد اما درباره نقش جوان من به دنبال بازیگری توانا بودم و ترلان با توجه به رزومه و ایفای نقش‌های اخیرش، بازیگر توانمندی در نظر من تلقی می‌شود و نتیجه نشان می‌دهد که انتخاب درستی داشته‌ام. 

شما در نشست رسانه‌ای اشاره کردید که برترین فیلم از نگاه مخاطب از سوی برنامه‌های پیشین انتخاب می‌شود، به نظرتان این صحبت در تغییر نتیجه برگزیدگان جشنواره تاثیری دارد؟ 

بلیت‌ها فروخته شده و هرگز فیلم من به‌عنوان فیلم برتر از نگاه مردم انتخاب نمی‌شود. در ضمن اعتراض من در راستای دیده شدن فیلم خودم نبوده بلکه برای جوانانی که به عشق سینما و برای تماشای فیلم در صف‌ها می‌ایستند، معترض شده‌ام. بلیت فیلم‌ها به فروش رسیده و آنها هرگز بر ‌اساس صحبت‌های من تغییر ویژه‌ای ایجاد نمی‌کنند. 

اجرای جشنواره فیلم امسال با توجه به تغییراتی که داشته، در مقایسه با استاندارد جشنواره‌های جهانی در چه سطحی قرار دارد؟ 

ما باید جشنواره را بر ‌اساس اصول جهانی بر پا کنیم، گرچه هنوز از خیلی جهات تفاوت‌هایی با استاندارد‌های جهانی داریم اما کاهش تعداد فیلم‌های جشنواره و انتخاب ۲۲فیلم برای رقابت متناسب با شرایط جشنواره‌های جهانی بوده است. جشنواره فیلم فجر بیشتر دور هم جمع شدن اهالی رسانه است و نتایج آن چندان تعیین‌کننده نیست. 

به نظرتان اکران فیلم‌ها در جشنواره امتیازی برای دیده شدن اثر محسوب می‌شود؟ 

خیر. بسیاری از کارگردان‌ها به طور خودخواسته فیلم‌های‌شان را در جشنواره اکران نکرده‌اند یا در مواردی جشنواره پذیرای آنها نبوده است اما ما شاهد استقبال بالای مخاطب از این فیلم‌ها بوده‌ایم و جشنواره‌های جهانی نیز به آنها توجه کرده‌اند. همان‌طور که گفتم جشنواره‌های ما بیشتر به معنای جشن اهالی سینما و دور هم جمع شدن آنهاست. 

شما از روز اکران فیلم گفته‌اید که از حضور در این جشن یا همان جشنواره فجر پشیمان هستید، اکنون در ادامه چه تصمیمی در واکنش به جشنواره در نظر دارید؟ 

من تصمیم خاصی ندارم. به‌زودی به مسافرت می‌روم و جشنواره را دنبال نمی‌کنم. امیدوارم فیلم همه همکاران به خوبی دیده شود. فیلم من همچنان در جشنواره حضور دارد اما خودم دیگر در پی این جشنواره نیستم و دیگر هیچ‌گاه فیلمی به جشنواره ارائه نمی‌دهم. به هر حال یک‌بار باید به این وضعیت واکنش دهم و تصمیم جدی بگیرم. 

جای خالی نسل گذشته همکاران سینمایی‌تان را در جشنواره چطور می‌بینید؟ 

نسل‌های مختلف در جشنواره حضور دارند، هنرمندان در جشنواره‌های متعدد می‌آیند و می‌رود اما نسل جوان آگاهانه با تکلیف روشن در سینما فعالیت می‌کنند و به نظر من می‌توانیم سینمای ایران را با خیال راحت بر دوش نسل جوان بگذاریم. همیشه ازحضور نسل جوان خوشحال هستم اما معتقدم امسال تفاوت تعداد فیلمسازان جوان و نسل گذشته چندان زیاد نیست اما اگر هم این‌طور ببینیم باز هم من از این جریان جوان خرسند هستم.

شهرزاد رویایی