خانه سیاه است فروغ فرخزاد ۴۷مین فیلم برتر یک فیلمساز زن در تاریخ سینما شد

به گزارش صبا به نقل از ایندی‌وایر، به همان اندازه که سینما قدمت دارد زنان فیلمساز نیز در این صنعت سابقه و قدمت دارند. زمانی که برادران لومیر با حرکت قطار تماشاگران را شوکه کرده بودند، آلیس گی-بلاش زنپیشگام سینما تکنیک های هنری مخصوص به خود را ایجاد کرده بود، وقتی که دی دبلیو گریفیث در هنر پیشگام شد و استودیو متعلق به خودش را ساخت، لوییس وبر یکی دیگر از فیلمسازان زن برتر تاریخ سینما نیز این کار انجام داده بود.

باید اشاره کنیم که امروزه نقش زنان در صنعت فیلمسازی بسیار پررنگ تر از گذشته شده و باتوجه به آمارها گفته می شود در سال ۲۰۱۸ در میان ۲۵۰ فیلم پرفروش سال، ۸ درصد فیلم ها متعلق به زنان هستند هرچند که این آمار نسبت به سال ۲۰۱۷ کاهش یافته است، اما باید این نکته را هم در نظر گرفت که زنان در ساخت بسیاری از فیلم های تحسین شده سال ۲۰۱۸ حضوری گسترده داشته اند. 

کارگردانانی نظیر دبرا گرانیک، کلویی ژائو، ماریل هلر، تامارا جنکینز و لوکرسیا مارتل توانسته اند فیلم های مهم و تحسین شده سال ۲۰۱۸ را بسازند. با این حال آکادمی اسکار که مراسمش سه روز پیش برگزار شد همچنان به زنان فیلمساز کم توجه است و امسال نیز باوجود این فیلمسازان موفق در میان ۵ کارگردان برتر سال هیچ نامزدی را از میان زنان انتخاب نکرد. 

حالا در اینجا کریستین بلاولت، اریک کان، آن تامپسون، کیت اِربلند، دیوید اولریخ، کریس اوفالت، جود درای، تام بروگمن، دیوید دزاویتز، تامبی اوبنسن، مایکل نوردین و زک شارف منتقدان ایندی‌وایر فهرست ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ را که توسط زنان ساخته شده اند، انتخاب کرده اند که با هم می خوانیم.

ایندی‌وایر با این توضیح که از جولی دَش، شانتال آکرمن، کلویی ژائو، فروغ فرخزاد، جنیفر لی و بسیاری فیلمساز زن دیگر در این لیست فیلم وجود دارد، توجه خوانندگان خود را به این فهرست جذاب جلب کرده است. 

اما جایگاه چهل و هفتم این فهرست برای ما ایرانی ها رنگ و بوی دیگری دارد. مستند ۲۲ دقیقه ای شاعرانه «خانه سیاه است» ساخته فروغ فرخزاد شاعر ادبیات معاصر ایران که درباره جذامیان است این جایگاه را از آن خود کرده است. در این فهرست مقام بهترین فیلم ساخته شده توسط یک زن در تاریخ سینما همانگونه که انتظار می رفت به فیلم «ژان دیلمان، شماره ۲۳ که‌دو کومرس، ۱۰۸۰ بروکسل» (۱۹۷۵) ساخته شانتال آکرمن رسید. جایگاه دوم را نیز «کار خوب» (۱۹۹۹) کلر دنی کارگردان زن فرانسوی از آن خود کرد. رتبه های سوم تا دهم این فهرست نیز به ترتیب به «پیانو» (۱۹۹۳) جین کمپیون، «لیگ زنان» (۱۹۹۲) پنی مارشال، «بابونه ها» (۱۹۶۶) ویرا خیتیلووا، «لیدی برد» (۲۰۱۷) گرتا گرویگ، «کلئو از ۵ تا ۷» (۱۹۶۲) انیس واردا، «سایه های نیمروز» (۱۹۴۳) مایا درن، «هفت زیبایی» (۱۹۷۵) لینا ورترمولر و «دختران خاک» (۱۹۹۱) جولی دَش رسید.

از نکات شاخص این فهرست می توان به این موارد اشاره کرد:

فیلم «ماتریکس» (۱۹۹۹) ساخته برادران واچوفسکی که بعدها با تغییر جنسیت تبدیل به خواهران واچوفسکی شدند در جایگاه بیستم بهترین فیلم های ساخته شده توسط زنان قرار گرفته است.

مرجان ساتراپی فیلمساز زن ایرانی مقیم فرانسه با انیمیشن «پرسپولیس» (۲۰۰۷) در جایگاه ۲۳ام این فهرست حضور دارد.

رتبه ۹۷ ام این فهرست از آن فیلم «آنها» (۲۰۱۷) نخستین فیلم بلند آناهیتا قزوینی‌زاده کارگردان زن ایرانی مقیم آمریکا است.

در این لیست همچنین فیلم هایی از کارگردانان مطرح زنی چون کاترین بیگلو، سوفیا کاپولا، سارا پولی، آیدا لوپینو، میبل نورماند، لین رمزی و الن می نیز دیده می شود.

محمدامین شکاری