مخالفان دیروز، مدعیان امروز

سوء مدیریت در نهادهای فرهنگی مدیریت شهری

شهرداری تهران درطول سال‌ها فعالیت دربخش سخت افزاری، کارهای بسیاری انجام داده است و بابت آنها نمره خوبی می‌گیرد. از جمله ساخت سالن‌های متعدد موسیقی یا ایجاد خانه هنرمندان و حمایت از خانه موسیقی، خانه سینما، خانه تئاتر و... که به‌عنوان بخشی از وظایف شهرداری تهران محسوب می‌شود و منتی برآن نیست. مثل دیگر وظایفی که دربخش‌های مختلف شهرداری از جمله در حوزه جمع‌آوری زباله انجام می‌گیرد. اما درهمین مدت، در بخش مدیریت فرهنگی هیچ اتفاق فرهنگی مهمی نیفتاده است. درواقع سازمان فرهنگی وهنری شهرداری تهران دچار سوء مدیریت است و با میلیاردها بودجه‌ای که دارد، محصول چندان چشمگیری نداشته است.

درمدت زمانی که به‌عنوان رئیس کمیته هنر در شورای شهر فعالیت می‌کردم در باب بحث ممانعت از آموزش موسیقی در فرهنگسراها بشدت مخالفت کردم تا اینکه مجبور به عقب نشینی شدند؛ اما در بخش نرم افزاری، مدیریت عقب مانده‌ای وجود داشت و آن‌گونه که باید به سرانجام نرسید. شهروندان تهرانی بخوبی آگاهی دارند که فرهنگسرای بهمن در دهه ۷۰ چقدر رونق داشت و کنسرت‌های بزرگی همچون ارکسترملی، ارکستراستاد محمدرضا شجریان و... در آنجا برگزار می‌شد؛ اما امروز نزدیک به یک دهه است که این فرهنگسرا تبدیل به مخروبه شده و اتفاق خاصی در آن نمی‌افتد. در واقع باید گفت اگر مجالی برای کارهای هنری و فعالیت‌های هنرمندان وجود نداشته باشد، بسیاری از کارهایی که شهرداری در زمینه سخت افزاری انجام داده بی‌فایده خواهند بود. به‌عنوان مثال در مشهد ۵۰ سالن کنسرت وجود دارد اما وقتی کنسرتی درآنجا برگزار نمی‌شود چه تفاوتی با اماکن دیگر دارد؟

بازهم تأکید می‌کنم مدیریت شهرداری تهران در حوزه فرهنگ و هنر بسیار مضمحل است و هر چه در این سال‌ها تلاش کرده‌ایم، پاسخگو نبوده‌اند و متأسفانه کار خاصی هم در فرهنگسراها انجام نشده است.

این در حالی است که تعیین مدیریت این سازمان به دستور شهردار تهران انجام می‌شود و کسانی انتخاب شده‌اند که هیچ تخصصی در مدیریت فرهنگی ندارند. سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران که سالی ۲۰۰ میلیارد تومان از شهرداری بودجه می‌گیرد و حتی در طی سال بیش از ۱۰۰میلیارد تومان بابت اماکن تجاری اجاره دریافت می‌کند، به دلیل سوء مدیریت هیچ اتفاق خوبی را در این سال‌ها رقم نزده است.  فرهنگسراها وخانه‌های فرهنگ از دهه ۷۰ تا به امروز به آموزشگاه تبدیل شده‌اند، در حالی که فرهنگسراها باید در فرهنگ‌سازی واجرای هنر، موسیقی و... پیشتاز باشند. در مدیریت فرهنگی شهرداری تهران، نگاه سیاسی حاکم است در حالی که «خوش بود گر محک تجربه آید به میان»

سرانجام پس از گلایه اهالی هنر از بی توجهی به حوزه فرهنگ و هنر در اولین مناظره دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، در دومین مناظره که جمعه ۱۵ اردیبهشت برگزار شد، این مقوله  یکی از مباحث اصلی مطرح شده در این برنامه بود. اگرچه بازهم سیاست در کنار فرهنگ قرار داشت اما فرصتی بود تا باردیگر مشکلات هنر و بویژه موسیقی از زبان کاندیداها بیان شود.

صحبت حسن روحانی به  ممنوعیت پخش ربنای محمد رضا شجریان از رسانه ملی  یکی از نامزدهای انتخاباتی را بر آن داشت  تا ادعای  کمک ده ها میلیارد تومانی به خانه موسیقی  و دیگر بخش های هنری را داشته باشد. او در این باره گفت: «حوزه فرهنگ دستوری نیست، حوره فرهنگ قیم مآبانه نیست، باید به مردم اعتماد کرد، باید فرهنگ را به دست خود مردم سپرد. نخستین تکریم اهالی فرهنگ، واگذاری امور فرهنگ به خودشان است، نه اینکه کسی را به کار بگیریم که نه او اهل فرهنگ را بشناسد نه اهل فرهنگ او را. اگر در موسیقی به صورت ابزاری از فردی نام می‌بریم این خوب نیست.بگوییم برای موسیقی چه کردیم...۱۲ سال است ما توفیق خدمت به اهالی فرهنگ را داریم. شعار ندهیم، بگوییم برای ما مهم است، ولی کاری نکنیم.»

 کارنامه کاری این نامزد انتخاباتی که از سال ۸۴ مسئولیت شهری را به عهده داشته در مقایسه با اظهاراتش در این برنامه، باعث شد صدای اعتراض بسیاری از هنرمندان در فضای عمومی و مجازی بلند شود.

«آموزش و ترویج موسیقی جزو اهداف ما نیست، مخصوصاً اینکه یک سری آموزشگاه موسیقی در کشور وجود دارد که در حال کار کردن هستند و از آنجا که این آموزشگاه‌ها با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همکاری می‌کنند، فرض بر این است که محیط مورد اعتمادی برای مردم دارند.» همین چند جمله حجت‌الاسلام والمسلمین شهاب مرادی- رئیس پیشین سازمان فرهنگی و هنری شهرداری- سبب شد تا تعطیلی غیرقانونی کلاس‌های آموزش موسیقی به دستور این نهاد زیر نظر شهرداری تهران رقم بخورد.

اوایل تیرماه ۹۳ با دستورات تازه شهاب مرادی، همهمه‌ای بین اهالی موسیقی وعلاقه‌مندان به این هنر ایجاد شد تا جایی که نزدیک به ۱۰هزار هنرجو مدتی از آموزش موسیقی بازماندند. اما این تمام ماجرا نبود؛ در همان دوران بحث تفکیک جنسیتی نیز مطرح شد و تأکید برآن بود که مدرس و هنرآموز باید همجنس باشند؛ علاوه براین تعدادی از سالن‌های فرهنگسراهای موسیقی که با پول مردم اداره می‌شوند وامکان اجرای موسیقی در آنها فراهم بود، آرام آرام به سمت برگزاری نشست‌های شعر و ترانه و برنامه‌های نقد موسیقی تغییر مسیر داد.

 خبر ناخوشایند تعطیلی کلاس های آموزشی فرهنگسراها، با هیچ منطقی جور در نمی‌آمد، اما از همه جالب‌تر موضع سازمان فرهنگی- هنری شهرداری بود که اعلام کرد «کساد شدن بازار آموزشگاه‌های موسیقی» و «ساماندهی این کلاس ها» علت تعطیلی است.

البته این مخالفت‌ها با موسیقی مختص دوره ریاست شهاب مرادی نیست و پیش از آن هم در سازمان فرهنگی- هنری شهرداری وجود داشته است. ۲۱ مرداد ۸۹ به دستور امیر خوراکیان (رئیس وقت سازمان فرهنگی، هنری شهرداری) تمامی کنسرت‌های فرهنگسراها لغو شد وتا مدت‌ها هیچ اجرای موسیقی روی صحنه نرفت و بیشتر به برنامه‌هایی در قالب برنامه‌هایی چون بزرگداشت، نکوداشت و پاسداشت اختصاص یافت.

در اواسط سال ۹۱ دستور کتبی برای تفکیک جنسیتی کلاس‌های موسیقی به فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ تهران ارسال شد و با وجود اعتراض‌های برخی کارشناسان اجتماعی و فرهنگی شاغل در سازمان فرهنگی، این دستور انجام شد. در سال ۹۲ نیز امیر خوراکیان «آموزش موسیقی کودک» را از فهرست برنامه‌های این زیرمجموعه‌های سازمان فرهنگی، هنری شهرداری حذف کرد.

 این اتفاقات خود می‌تواند مبنایی بر سخنان این نامزد ریاست جمهوری درخصوص اماکن فرهنگی و هنری شهرداری‌ها باشد، در صورتی که «ایجاد زمینه و فضای مناسب برای حضور شهروندان و خانواده‌ها بویژه جوانان در مراکز و برنامه‌های فرهنگی و فراهم‌سازی محیط مساعد برای رشد و تعالی فرهنگی آنان»، «اجرای طرح‌های غنی‌سازی اوقات فراغت و کمک به افزایش روحیه نشاط و شادابی شهروندان با استفاده از روش‌ها و ابزارهای فرهنگی و هنری» و... از جمله وظایفی است که در شرح وظایف سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران آمده است.

با این تفاسیر باید دید این نامزد انتخابات ریاست جمهوری، چگونه به تکریم اهالی فرهنگ و کمک به حوزه موسیقی و فراهم کردن بستری در حوزه های مختلف فرهنگی متعهد خواهد بود؟ همانطور که اشاره شد، وظیفه این سازمان است و اینکه کسی دائماً انجام وظیفه اش را در بوق و کرنا کند چندان محلی از اعراب ندارد.

مدیرعامل خانه موسیقی:کمک‌های مالی به خانه موسیقی شفاف و مشخص است

حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی در پی صحبت‌های مطرح شده از سوی محمدباقر قالیباف در دومین مناظره انتخاباتی توضیحاتی ارائه کرد.

مدیرعامل خانه موسیقی با اشاره به موضوع کمک شهرداری به خانه‌های هنر گفت: ما بارها در خصوص کمک سال‌های اخیر مجموعه شهرداری تهران به نهاد خانه موسیقی توضیح داده‌ایم ولی با توجه به صحبت اخیر آقای قالیباف باید یک بار دیگر به صراحت و شفافیت اعلام کنیم که شهرداری تهران با کمک سه میلیارد تومانی ساختمان شماره ۲ را به منظور استقرار امور رفاهی و مسکن و واحد‌های عضویت و بیمه تهیه و دراختیار خانه موسیقی قرار داده است.

نوربخش افزود: مبلغ یکصد میلیون تومان نیز مصوب شورای شهر است که سالانه از سوی شهرداری به این نهاد پرداخت می‌شود.

وی در پایان با اشاره به اینکه نهاد مدنی خانه موسیقی هیچگونه ردیف بودجه‌ای ندارد گفت: نهاد مدنی خانه موسیقی با بیش از پانزده هزار عضو، از محل کمک‌های فرهنگی دولت و دیگر نهادهایی مثل شهرداری و شورای شهر اداره می‌شود همچنان که اغلب شهرداری‌های دنیا از فعالیت‌های فرهنگی و هنری شهروندان و نهادهای صنفی حمایت می‌کنند.

مدیرعامل خانه موسیقی با توضیح این نکته که اقدام تهیه ساختمان شعبه دو به نوعی در راستای افزایش کیفی خدمات‌رسانی به هنرمندان شهر بوده و شایسته قدردانی است گفت: خانه موسیقی نهادی است که در فرآیند انتخابات و تحت نظارت شورای عالی، هیأت مدیره و بازرس قانونی اداره می‌شود و کلیه حساب‌های آن شفاف و قابل دسترسی و بررسی است.