انتشار یک قطعه سرود با بهخدمت گرفتن قطعه «ای ایران» اثر ماندگار روحالله خالقی موسیقیدان و آهنگساز ایرانی بحث و جدلهای بسیار در فضای رسانهای کشور بهراه انداخت. شبکههای اجتماعی دیروز مدعی شدند که معاونت تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی ترانه ای جدید را روی ملودی آهنگ مشهور «ای ایران» گذاشته است.
این اقدام باعث شد تا عده زیادی نیز با راه انداختن کمپینهای مختلف در فضای مجازی، در حمایت از سرود اصیل و کهن «ای ایران» بشدت نسبت به این مصادره و تقلید موسیقایی و ادبی انتقاد کنند. این افراد معتقدند اگر قرار است چنین کاری انجام شود با توجه به بودجه مناسبی که نهادهای مذهبی و انقلابی در اختیار دارند، چرا به ساخت و تولید اثری فاخر که وجه هنری و شأن آنچه در شعر این اثر به آن پرداخته شده اقدام نشده و چه لزومی داشته تا اثری که به عنوان یک اثر ملی در ذهن و حافظه تاریخی ایرانیها قرار دارد بستری برای ساخت چنین اثری شود.
محمدعلی بهمنی شاعر معاصر و حسامالدین سراج خواننده و موسیقیدان ایرانی در گفتوگو با «ایران» از لزوم توجه به مسائل حقوقی و البته اخلاقی در برخورد با آثاری که به عنوان گنجینه ملی و مذهبی در حافظه و خاطر یک جامعه وجود دارد سخن گفتهاند.
وقتی از ذات هنر بیخبریم
حسامالدین سراج
خواننده و موسیقیدان
قطعاً کسی چنین حقی ندارد که بخواهد اثری که سالها پیش با هویتی مستقل به گوش و هوش مردم رسیده را تغییر هویت بدهد و با تحریف و بازسازی اثری تازه خلق کند. هر اثر هنری هویتی مستقل دارد و ما چنین حقی نداریم که حقوق سازندگان اثر را پایمال کنیم و این چه از نظر اخلاقی و چه از نظر حقوقی امری مذموم است و نشان میدهد سازندگان این اثر برای هنر هیچ هویتی قائل نیستند و صرفاً برای آنها وسیله ای است تا به آنچه در ذهن، به عنوان هدف دارند برسند.
همانطور که گفته شد چنین اقداماتی نشان میدهد که افرادی که پشت چنین اثری قرار دارند نه هنرمند هستند و نه قائل به هویت مستقل برای هنر. وقتی ما ذات هنر را قبول نداریم از ریشه و کنه آن چیزی که میتواند به عنوان هنر مردم را تحت تأثیر قرار دهد هم بیاطلاع هستیم. همین میشود که ما لحظهای فکر نکنیم که سرودی با جایگاهی ملی مثل سرود «ای ایران»دارای هویتی ملی و ایرانی است و اگر میخواهیم کار دیگری انجام دهیم باید بدانیم که چگونه میتوانیم برای رساندن پیام خود از قابلیتهای هنر که در ذات هنر نهفته است بهره ببریم.
بیحرمتی به یک اثر ریشهدار
محمد علی بهمنی
شاعر و ترانهسرا
چنین رفتاری با یک اثر اصیل موسیقایی بیاحترامی به ساحت هنر است. چیز زیادی نمیتوان در مورد چنین کاری گفت. چرا که بدی رفتار کسانی که چنین کاری با سرود «ای ایران» کردند، آن قدر روشن است که نیازی به اثبات خطای آنها وجود ندارد. نه تنها سرود معروف و اصیل «ای ایران» که ساخته زندهیاد روحالله خالقی است بلکه با هر اثر اصیل و ریشهدار دیگری هم اگر چنین رفتاری صورت بگیرد به معنای نادیده گرفتن جایگاه و ارزش و اعتبار هنری و فرهنگی آن اثر است. کسانی که چنین کاری کردند، در واقع کارشان اول بیحرمتی به هنر و فرهنگ و بعد به سرود «ای ایران» است.
ضمن اینکه اصلاً نیازی هم به چنین کاری نبوده چون مفاهیم و موضوعاتی که سازندگان این کار خواستند به وسیله آهنگ سرود «ای ایران» آنها را مطرح کنند، هیچ نیازی به کار آنها ندارد. به این ترتیب ضمن اینکه به یک اثر معروف، اصیل و ریشهدار موسیقایی بیحرمتی کردند، کاری انجام دادند که هیچ ضرورتی به انجام آن نبود.
- 20
- 5