صحبت از برنامه‌های کودک تلویزیون که می‌شود، نام فیتیله‌ای‌ها به عنوان یکی از قدیمی‌ترین گروه‌های موفق برنامه‌ساز به ذهن می‌آید. گروهی که از سال ۱۳۶۴ با همت سه عضو اصلی‌اش با نام اولیه «گروه تئاتر چهره‌نما» پا گرفت. محمد مسلمی، حمید گلی و علی فروتن سال‌ها به طور مستقل در تئاترهای مختلف و نمایش‌های مدرسه‌ای بازی کردند، در ادامه راهشان به تلویزیون باز شد و برای مدتی نزدیک به ده سال، خاطره‌انگیزترین صبح‌های جمعه را برای مخاطبان کودک و حتی بزرگسالشان رقم زدند.
تصویر عموهای فیتیلهای، نوروز در «بهترین شو»
حالا فیتیله‌ای‌ها پس از مدتی وقفه، قرار است دوباره به تلویزیون برگردند و این بار نه مثل همیشه در قالب نمایشی بلکه بازگشتشان سبک و سیاقی جدید و تا اندازه‌ای جدی دارد. عموهای فیتیلهای حالا قرار است داوران مسابقه‌ای باشند که «بهترین شو» نام گرفته و هدف از برگزاری‌اش معرفی استعدادهای کودکان و نوجوانان مختلف ایران در زمینه‌های گوناگون است. گزارش زیر، حاصل یک روز حضور ما در پشت صحنه این مسابقه و همراهی با گروه برنامه‌ساز آن است.
برداشت اول ـ خارجی
دمای هوا به زیر صفر درجه رسیده اما آسمان هنوز صاف است و ابرهای سفیدش سرِباریدن ندارند. در عوض تا دلتان بخواهد سوز می‌آید و سرمایی که تا عمق جان می‌پیچد. لوکیشن اصلی مجموعه در رستوران محیطی برج میلاد تهران واقع شده، اما لحظه‌ای که ما به گروه می‌رسیم، همه عوامل بیرون محوطه فواره‌های برج جمع شده‌اند تا یکی از صحنه‌هایی که امکان ضبطش در نمای داخلی و اتاق داوری مسابقات وجود نداشته را فیلمبرداری کنند. در این بخش قرار است یکی از شرکت‌کنندگان مسابقه که دختری ۱۶ ساله است و از شهر اهواز آمده، یک خودروی سواری را همراه با چهار سرنشین درونش به تنهایی و توسط طنابی با دندان بکشد!
عموهای فیتیلهای به عنوان داوران مسابقه سوار خودرو شده‌اند و کارگردان برنامه حامد جوادزاده نکاتی را با عموها در میان می‌گذارد. سرما امان همه را بریده است. دستور شروع ضبط داده می‌شود، دختر طناب را به دندان می‌کشد، در آغاز خبری نیست اما کمی بعد، در کمال ناباوری ما و عوامل، چرخ‌های خودرو به حرکت درمی‌آید و جلو می‌رود. هنوز کات داده نشده که صدای تشویق جمعیت بلند می‌شود.
برداشت دوم ـ داخلی
بعد از ضبط این صحنه، گروه برای استراحت و گرم شدن به داخل رستوران محیطی برج برمی‌گردند. اینجا لوکیشن اصلی برنامه است که البته با تغییر شکل در رستوران، حالا شامل سالن انتظار شرکت‌کنندگان و والدینشان، دالان ورود شرکت‌کنندگان به اتاق داوران و نیز اتاق داوران است. بهترین‌شو مسابقه‌ای است که استعدادهای مختلف کودکان و نوجوانان ایرانی را کشف کرده و به نمایش می‌گذارد. علیرضا آقایی، تهیه‌کننده این برنامه توضیح می‌دهد: «بهترین شو» یعنی بهترینی که می‌توانی بشو و برنامه‌ای است که این بهترین‌ها را به نمایش می‌گذارد.
ما در مرحله اول از طریق فراخوان از کودکان خواستیم ویدئوهای یک تا دو دقیقه‌ای از استعدادهایشان برایمان بفرستند؛ چیزی نزدیک به ۲۰۰۰ فیلم برایمان ارسال شد و صد استعداد منتخب را برای دور اول این مسابقه برگزیدیم. این تهیه‌کننده می‌افزاید: در ابتدا قرار بود کودکان و نوجوانان بین ده تا ۱۶ سال در مسابقه شرکت کنند اما بعد با توجه به استقبال خوب گروه‌های سنی کودک و خردسال تصمیم گرفتیم از این محدودیت سنی صرف‌نظر کنیم و به همین دلیل اکنون شاهد حضور گروه‌های سنی گوناگون در برنامه هستیم.
بیرون کشیدن کارت رنگی از پاکت
دو پاکت شبیه به هم با محتویات متفاوت تکلیف هر شرکت‌کننده را روشن می‌کند؛ در یکی از پاکت‌ها لوگوی مسابقه به صورت سیاه و سفید (به معنای شکست شرکت‌کننده) و در دیگری لوگوی مسابقه به صورت رنگی قرار گرفته است و جواز حضور در دور بعدی را صادر می‌کند.
آقایی درباره مبنای انتخاب شرکت‌کنندگان برتر توضیح می‌دهد: به هر حال تعریفی از استعداد وجود دارد و توانایی هر فرد برای بروز استعداد و تحت تاثیر قرار دادن داوران، ملاک است. ما اینجا از کودک شاهنامه‌‌خوان داریم، تا نوجوانی که صدای خوبی دارد و آواز می‌خواند یا کسی که قادر است خودرویی را با دندانش حرکت بدهد. البته ما در این مسابقه با دو نوع استعداد مواجهیم؛ یکی استعدادهای ذاتی و درونی خود افراد و دیگری استعدادهایی که در اثر تمرین و ممارست ایجاد می‌شوند و ما برای هر دو دسته احترام قائلیم.
داوری بر مبنای تصمیمی مشترک
مسلمی، گلی و فروتن یکی یکی گریم می‌شوند و در کنار هم روی صندلی داوری مسابقه می‌نشینند. محمد مسلمی، یکی از سه عموی فیتیلهای می‌گوید: گرچه گاهی با بچه‌ها شوخی می‌کنیم، اما سبک اجرای این برنامه از کارهای قبلی ما جدی‌تر است. او با اشاره به نوع داوری‌ها هم توضیح می‌دهد: هر سه نفر با هم به یک نتیجه جمعی می‌رسیم و تصمیم مشترک می‌گیریم.
علی فروتن، یکی دیگر از عموها که همیشه اجرایی پرانرژی دارد، توضیح می‌دهد: تاکید داشتیم که فقط بچه‌هایی با استعداد خاص و ویژه در این برنامه شرکت کنند. با این حال تعداد زیادی شرکت‌کننده داریم که از نظر پدر و مادرهایشان استعداد خاصی دارند و معمولا این بچه‌ها برای بروز استعدادها از سوی والدین تحت فشار قرار می‌گیرند. این مجری می‌گوید: کار ما کارشناسی نیست، بلکه برنامه هر شرکت‌کننده را به لحاظ زیبایی بصری و قدرت اجرای خودش، بررسی می‌کنیم و در مرحله بعد داوری نهایی را با کمک داوران و کارشناسان خاص همان رشته انجام می‌دهیم.
حمید گلی، دیگر مجری فیتیلهای معتقد است: در اجرای این برنامه حتی داوری‌هایمان هم رنگ نمایشی دارد و این برای خودمان هم تجربه جدیدی است. شرکت‌کنندگان این برنامه کودکانی هستند که سال‌ها مخاطب برنامه‌هایمان بوده‌اند و به دلیل علاقه به گروه عموهای فیتیلهای، توقع دارند که به همه رای مثبت بدهیم اما باید متوجه شوند که کار داوری باید بدرستی انجام شود و هر کس باید توانایی‌هایش را به معرض داوری بگذارد.
در انتظار فصل دو
«بهترین شو» قرار است از نیمه دوم اسفند روزهای جمعه در قالب ۱۵ قسمت ۴۵ تا ۶۰ دقیقه‌ای از شبکه دو سیما به نمایش درآید و احتمالا پخش آن در ایام عید نوروز هم ادامه خواهد داشت. گزارش ما تمام شده و در حال ترک لوکیشن هستیم، اما هنوز کودکان بسیاری را می‌بینیم که در سالن رستوران منتظرند تا نوبتشان برسد و عموها داوریشان کنند.
تعدادی بی‌شمار که از راه‌های دور و نزدیک آمده‌اند؛ البته این همه ماجرا نیست و سازندگان برنامه امیدوارند با پخش سری اول، کودکانی که فراخوان برنامه را ندیده بودند از برگزاری این مسابقه باخبر شوند و در آن شرکت کنند؛ کودکانی که هرکدام می‌توانند بهترین باشند.
بچه‌ها را تحت فشار نگذاریم!
فروتن: دوست دارم یکی از اهداف «بهترین شو» این باشد که پدر و مادرها آگاه شوند و بتوانند استعدادهای فرزندانشان را بدرستی کشف کنند و تفاوت بین علاقه، توانایی و استعداد را با هم متوجه شوند. علاقه با استعداد فرق می‌کند و نباید اشتباهش گرفت. نگاه واقع‌بینانه و منطقی به استعدادها و توانایی‌ها، بزرگ‌ترین کمکی است که والدین می‌توانند به فرزندانشان کنند. قرار نیست حتما همه بچه‌ها کار خارق‌العاده‌ای انجام بدهند و معمولی بودن هیچ مشکلی ندارد.
- 16
- 4
