وقتی جای رامبد ایستادم فهمیدم اصلا اجرا کار آسانی نیست

برنامه «خنداننده شو» بخشی از برنامه «خندوانه» است که از ایام نوروز آغاز شد. هدف «خنداننده شو» این است که استعدادهای تازه را از بین مردم در زمینه اجرای استندآپ کمدی شناسایی کند. از بین همه افرادی که در مسابقه شرکت کرده‌اند ۱۶۶ نفر انتخاب و در «خندوانه» استند آپ اجرا می‌کنند. درنهایت بیست نفر از آن‌ها که انتخاب شدند طبق گروه‌بندی با یکدیگر رقابت خواهند کرد.

درابتدا از کلیت مسابقه «خنداننده شو» بگویید، این بخش چند مرحله دارد و چطور برگزار می‌شود؟

طرح «خنداننده شو» ابتدا از طرف رامبد جوان و برنامه‌اش مطرح شد که در حقیقت کشف استعداد، شناسایی، آموزش و پرورش استند‌آپ کمدین‌های نسل بعدی خواهد بود که به‌صورت کاملا علمی در قالب مسابقه «خندوانه» معرفی می‌شوند. این برنامه نیز تصمیم به برگزاری این مسابقه گرفت و طی فراخوانی حدود سه‌هزار ویدئو در فاصله زمانی کوتاه به «خندوانه» رسید که داوران از میان سه‌هزار ویدئو گروهی صدنفره را انتخاب کردند.

اجرای گروه صدنفره توسط آتیلا پستیانی، گوهر خیراندیش و کمال تبریزی در استودیو داوری و کارشان ضبط شد و از بین آن صد نفر بیست نفر به مرحله نهایی راه یافتند که این مرحله تازه قسمت آموزش و پرورش آن‌ها آغاز می‌شود. تیم «خندوانه» نیز در مدت پروسه فراخوان و انتخاب شرکت‌کننده‌ها کتابی را ترجمه کرده است که به‌زودی وارد بازار می‌شود. در این کتاب علاوه بر این‌که به جزوات و مقاله‌های مختلفی را از گوشه گوشه دنیا پرداخته‌شده، تعریف‌های دقیق‌تری از استندآپ کمدی به علاوه نتایج تحقیقاتی که دیگر دوستانمان در این زمینه داشته‌اند ذکر شده است.

شما و علی مسعودی رکن اصلی استندآپ کمدی در «خندوانه» بوده‌اید، چرا علی مسعودی را در کنار شما نمی‌بینیم؟

ما در این برنامه درمجموع چهار مربی داریم که در ابتدا قرار بود علی مسعودی و امیرمهدی ژوله نیز در کنار ما باشند ولی به‌دلیل تلاقی کارها این امکان به‌وجود نیامد. و درنهایت تصمیم بر آن شد که حسن معجونی، اشکان خطیبی، شقایق دهقان و رامبد جوان تیم مربیان را تشکیل دهند. من نیز به‌عنوان ناظر و مجری برنامه در کنار دیگر دوستان هستم.

در این بخش بعد از این‌که آموزش شرکت‌کننده‌ها تکمیل شد مربیان یک نفر از بیست شرکت‌کننده را که به چهار گروه پنج نفره تقسیم شده‌اند به صلاح دید خودشان حذف می‌کنند. پس از آن ۱۶ نفر به مرحله بعد خواهند رفت و دقیقا مثل یک لیگ با هم رقابت می‌کنند و در آخر مرحله فینال است که دو نفر به آن راه پیدا می‌کنند. در تمام این مراحل مربیان همراه شرکت‌کننده‌ها هستند و به آن‌ها آموزش می‌دهند و در واقع رقابتی بین مربیان و شاگردانشان نیز محسوب می‌شود.

مرحله اول این بخش که در ایام نوروز پخش شد چقدر توانست مخاطبان را جذب کند؟ به‌ این دلیل که افراد ناشناسی در آن شرکت می‌کردند که سعی داشتند با تعریف کردن خاطره‌، به‌نظر بامزه بیایند و این برای مردم برای جذابیت چندانی نداشت.

نباید فراموش کنیم که هیچ‌کدام از این افراد استندآپ کمدین نیستند و فقط آمده‌اند برای این‌که ببینند آیا می‌توانند موفق شوند یا نه؟ مرحله اولی که در ایام عید پخش شد کاملا گزارشی بود و استندآپ کاملی را از آن‌ها نمی‌دیدیم بلکه گزیده‌ای از حضور شرکت‌کننده‌ها در مقابل داوران پخش می‌شد. این در حقیقت تست اولیه شرکت‌کننده‌ها بود که شانس خودشان را امتحان کنند.

مربیان این بخش چطور انتخاب شدند؟

طبق تصمیماتی که تیم «خندوانه» در شواری عالی این برنامه گرفتند آن‌ها را انتخاب کردند.

شما به‌عنوان مجری این بخش از برنامه تا چه اندازه شرکت‌کننده‌ها را با استعداد می‌دانید؟

ممکن است در کشور افراد بااستعدادتری داشته باشیم ولی فرق این افراد در این است که آن‌ها دنبال این اتفاق بوده‌اند و پیگیرش شدند که شانس خودشان را امتحان کنند و می‌دانند که «خندوانه» یک برنامه موفق تلویزیونی است که می‌تواند در صورت موفقیت به آن‌ها کمک کند.

آن‌ها بعد از آموزش به یک استندآپ کمدی تبدیل می‌شوند و می‌توانند از این طریق بیشتر به جامعه خودشان خدمتگذار باشند و پای در عرصه جدیدی در هنر بگذارند و شاید در آینده در عرصه کمدی وارد سینما و تلویزیون شوند کما این‌که بحث آموزش در همین حد نخواهد بود و بعد از این هم قطع به یقین ورکشاپ‌هایی توسط افراد فعال در تئاتر از جمله خود من برای آن‌هایی خواهد بود که نتوانستند به‌هر علتی خودشان را «خندوانه» برسانند.

واقعا نفر آخری که رای می‌آورد برنده می‌شود و می‌تواند به عرصه سینما و تلویزیون راه پیدا کند؟

اصولا سه نفر آخری که مقام‌های اول، دوم و سوم را کسب می‌کنند از نظر مردم بهترین بوده‌‌اند. البته فراموش نکنیم که این شروع یک راه است و این افراد بازیگر نیستند و فقط در مرحله استندآپ کمدی موفق بوده‌اند. درنهایت ممکن است با رامبد جوان و تیم تصمیم‌گیری برنامه «خندوانه» به‌عنوان کمدین‌های جدید به این برنامه اضافه شوند و همچنین دیگر برنامه‌های تلویزیونی که صددرصد آن‌ها را جذب خواهد کرد. شاید هم در این میان کارگردان‌هایی باشند که از سبک و سیاق آن‌ها خوششان بیاید و بخواهند از آن‌ها برای اجرا یا بازیگری دعوت کنند اما در زمینه تئاتر این افراد باید آموزش بازیگری را هم به‌طور کامل ببینند تا بتوانند وارد صحنه تئاتر شوند و به‌عنوان کمدین کار کنند.

شما درواقع در فصل چهارم «خندوانه» به‌جای رامبد جوان در فصل اول که استند‌آپ اجرا شد، قرار گرفته‌اید، این از نظر شما سخت نیست و استرسی ندارید؟

اساسا‌ کار اجرای کامل یک برنامه بسیار دشوار است زیرا دوربین‌های متعددی در صحنه وجود دارد و بعضی از قسمت‌ها ممکن است که بازتکرار شود و در مجموع به‌دست آوردن ریتم، اتمسفر و فرآیند کلی کار برای این‌که برنامه شاد و مفرحی به‌نظر برسد و به‌وجود آوردن این فضا کار دشواری است. به‌نظرم باید به رامبد جوان به‌خاطر تهیه پانصد برنامه که همه آن‌ها را با انرژی روی آنتن برده درحالی که گاهی اوقات به‌شدت بیمار یا خسته بوده است دست‌مریزاد گفت.

با این حال ما در تصویر آن را نمی‌دیدیم و با تمام وجود سعی کرده رکورد را که فعلا دست «خندوانه» است حفظ کند. من نیز پیش از این در «خندوانه» ۱۵ تا بیست دقیقه استندآپ داشتم اما بعد از این‌که به درخواست رامبد جوان اجرای برنامه را به عهده گرفتم تازه فهمیدم که واقعا کار آسانی نیست و باید همه جوانب را در نظر بگیریم. امیدوارم که طرفداران رامبد جوان و همچنین برنامه پر مخاطب «خندوانه» این اتفاق را دوست داشته باشند.

آیا در طی این دو سال معنا و مفهوم استندآپ کمدی برای مردم ما جا افتاده است؟

بله؛ خیلی تفاوت کرده است. در مسابقه «خنداننده برتر» مردم ما هنوز با استندآپ آشنا نبودند و شاید یک سری از آرا و رای‌هایی که می‌دادند سلیقه‌ای و احساسی بود و خیلی مبنای محکمی برای انتخاب نفرات شرکت‌کننده نداشت. اما بعد از آن مسابقه تب و تاب استندآپ کمدی در کشور ما خیلی بیشتر شد. من از این اتفاق خیلی خوشحالم زیرا پیش از «خندوانه» اولین کسی بودم که استندآپ کمدی را به‌صورت رسمی در یک کافه کوچک برای افرادی همچون امین تارخ، گلاب آدینه و برخی از هنرمندان سینما، تلویزیون، تئاتر و... اجرا کردم تا شاهد اولین استند‌آپ باشند و زمانی که برنامه «خندوانه» از من دعوت کرد در واقع اولین استندآپ رسمی من با تعریف درستش در تلویزیون انجام شد.

در اصل برنامه «خندوانه» کمک کرد تا راه جدیدی برای استندآپ کمدی میان مردم باز شود. در روزهای اول برای اجرای استندآپ کمدی پیش از این‌که به «خندوانه» بیایم با دردسر‌های زیادی مواجه شدم. از جمله کارشکنی‌های مرکز هنرهای نمایشی که به ما اجازه اجرا نمی‌داد و اصلا بندی به‌نام استندآپ کمدی در آن‌جا تعریف نشده بود. از طرفی همین که مردم در جامعه هنری خیلی نمی‌دانستند که استندآپ چیست و حمایت بزرگی در این حوزه وجود نداشت.

همان‌طور که می‌دانید نمایش به‌خودی خود مهجور است حالا استندآپ مهجور‌تر می‌شود. ولی من همیشه امیدوار بودم و الان احساس می‌کنم که به آرزویم رسیده‌ام و این از فیلم‌هایی که در استندآپ‌هایم در حدود پنج سال پیش دارم موجود است که من در آن‌ها گفته‌ام که این اولین استندآپ حرفه‌ای ایران است و امیدوارم روزی برسد که صد تا استندآپ کمدین در یک شب و در شهرهای خودشان به‌طور همزمان مردمشان را شاد کنند و تعداد استندآپ کمدین‌ها آن‌قدر زیاد شود که دارای انجمن و صنف باشند.

امیدوارم این هنر بتواند به‌عنوان هنر انتقادی درست از رفتارهای غلط اجتماعی،‌ سیاسی و جنسی بتواند ارتباط مستقیمی با تماشاگر برقرار کند و تربیون خنده‌ همراه اندیشه باشد و به‌جای جوک‌های قومیتی و مسخره کردن افراد از استندآپ کمدی که هنر نقد رفتا‌های غلط انسانی است استفاده کنیم. به‌نظرم الان این اتفاق افتاده است ضمن این‌که مردم با آرا خودشان در «خنداننده شو» احساس می‌کنند که بیشتر با استندآپ کمدی آشنا هستند.

در نشست خبری استند‌آپ کمدی که سال گذشته از طرف دانشکده خبر برگزار شد قراربر این بود که یک سری دوره‌های آموزشی برای علاقه‌مندان این حوزه برگزار کند. نتیجه این نشست چه شد و به کجا رسید؟

ابتر ماند و نمی‌دانم چرا، بهتر است این سوال را برگزار‌کنندگان این نشست پرسید. کیادواود اسفندیاری جزو اولین کسانی بود که این حرکت را در دانشکده خبر شروع کرد. آن‌ها خیلی خوب شروع کردند ولی ادامه راه بی‌نتیجه ماند اما الان خوشحال هستم که اتفاقاتی زیادی در سراسر ایران در این زمینه افتاده است. از جمله مسابقه بزرگ «پای خنده» در اصفهان که سال گذشته برگزار شد و امسال به‌صورت ملی در خردادماه برگزار خواهد شد که در این برنامه نیز آموزش‌هایی به شرکت‌کننده‌ها داده می‌شود. من، الیکا عبدالرازقی، رضا ساکی و دکتر رحمت امینی‌داوری اجرای این برنامه را که به‌صورت زنده است به عهده خواهیم داشت.

پخش سریال «شهرک جیم» با کمی اجحاف رو‌به‌رو شد. قسمت‌هایی از این سریال قبل از عید و قسمت‌هایی دیگر آن پس از عید پخش شد. شاید اگر در زمان بهتری این اتفاق می‌افتاد «شهرک جیم» می‌توانست بیشتر دیده شود. به‌طور کلی شما خروجی کار را چطور ارزیابی می‌کنید؟

من با شما موافقم و این را باید از تهیه‌کننده کار و تصمیم‌گیرندگان اصلی در ‌سازمان بپرسید. به‌نظرم این سریال در حد سریال‌های رده خودش که برای امور اجتماعی شبکه‌ها ساخته می‌شوند کار خوبی بود. در حقیقت سریالی با موضوعات مختلفی که آدم‌های ثابتی دارد. «شهرک جیم» واقعا از نظر کیفیتی نه‌تنها چیزی کم نداشت بلکه لحظات بسیار خوبی داشت که می‌تواند قابل دفاع باشد. باتوجه به این‌که تمام لوکیشن‌های این سریال کاملا در یک محیط سربسته گرفته شد اما کیفیت خروجی‌اش خیلی خوب بود.

اگر برنامه به‌صورت دوره‌ای و پشت سر هم پخش می‌شد و مردم آن را در ساعت مناسبی و به‌صورت ادامه دار می‌دیدند به یقین آدم‌هایش برای مردم بیشتر معرفی می‌شدند و آن سریال را می‌پسندیدند. اما زمان پخش این سریال پیش از پخش سریال «لیسانسه‌ها»؛ یعنی پخش دو سریال کمدی پشت سر هم بود که باعث سوخته شدن این کار شد و بعد هم که پخش نشد و فاصله زیادی بین آن افتاد و الان ادامه آن در ساعتی که اصلا مناسب نیست پخش می‌شود. همه این‌ها موجب شدکه تمام زحمات گروه کم رنگ شود. در این باره فقط می‌توانم بگویم حیف!

به‌عنوان سوال آخر دوست داریم بدانیم الان مشغول به چه کاری هستید؟

درحال حاضر نمایش «صعود مقاومت پذیر آرتورو اویی» را روی صحنه دارم. حدود بیست سال است که این نمایش روی صحنه نرفته و با پیشنهاد امیر دژاکام، من با نقش آرتورو اویی به این نمایش معرفی شدم. این نمایش یک بار اجرا شده و به‌خاطر استقبال زیاد مردم دوباره یک‌شنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه تا ۱۲ خرداد ماه هر شب ساعت ۲۰:۴۵ در سالن حافظ روی صحنه خواهد رفت.

اکرم رضایی