کارگردان «رهایم نکن»: باید دلایل سانسور را برای ما روشن کنند

این روزها مجموعه تلویزیونی «رهایم نکن» به نویسندگی و کارگردانی محمد مهدی عسگرپور و تهیه کنندگی علی پورکیانی هر شب از شبکه سوم سیما روی آنتن می‌رود. در این مجموعه، امین تارخ، فریبا متخصص، محمدرضا هدایتی، مریم بوبانی، مارال فرجاد، نیما شعبان نژاد، دنیا مدنی، بابک بهشاد، علی استادی، معصومه قاسمی‌پور، شیرین آقاکاشی، رحمان باقریان، کاظم هژیر آزاد، حسین ملکی و ... به ایفای نقش می‌پردازند. سریال رمضانی «رهایم نکن» از پنجشنبه ۱۰ خرداد با حواشی مختلفی روبه‌رو شده است. این مجموعه در قسمت شانزدهم با حذف بخش‌هایی مربوط به موضوع تجاوز مواجه شد که انتقاد کارگردان را هم به همراه داشت. 

همچنین تلویزیون ترجیح داد با حذف نوبت تکرار شبانگاهی این سریال که حدود ساعت یک بامداد روی آنتن می‌رود، مجموعه قدیمی «متهم گریخت» را در این ساعت پخش کند. اگر این اتفاق را در سال‌های گذشته برای فرد دیگری تعریف می‌کردید آن را باور نمی‌کرد ولی این امر در چند سال اخیر تبدیل به یک رویه عادی در سازمان صدا و سیما شده است. مثلا شبکه مستند اعلام کرده بود که مستند «موج و مرجان و خارا» به کارگردانی ابراهیم گلستان چهارشنبه نهم خرداد از سوی برنامه «گنجینه» روی آنتن خواهد رفت که این اتفاق هم در کمال تعجب رخ نداد.

تغییرات در کلیت سریال‌های تلویزیونی که توسط کارگردان‌های کارکشته و آشنا به خطوط قرمز ساخته می‌شود دیگر تبدیل به موضوعی پیچیده شده است. در حال حاضر مسئولان شبکه‌های مختلف سیما بدون اطلاع و اجازه گروه‌های تولیدی دیالوگ‌ها و حتی صحنه‌هایی را حذف می‌کنند. برای بررسی همین پدیده سراغ محمدمهدی عسگرپور رفته‌ایم که خود یکی از هنرمندان و مدیران با سابقه سینما و تلویزیون بوده است. 

نظرات شما را درباره اعمال ممیزی سلیقه‌ای مجموعه تلویزیونی «رهایم نکن» خواندیم و متوجه شدیم که به شدت ناراحت هستید. آیا گفت‌وگوی خاصی بین شما و مسئولان شبکه سوم سیما برای رفع مشکلات صورت گرفته است؟

هنوز صحبت خاصی صورت نگرفته است. البته شنیدم که علی پورکیانی، تهیه‌کننده سریال ما با  آقای مهدی روشن‌روان، مدیر گروه فیلم و سریال شبکه سوم سیما در دو نوبت تماس تلفنی داشته است، ولی هنوز از محتوای این تماس‌ها چیزی به من منتقل نشده است. من تنها یک توضیح خیلی ساده از آنها خواسته‌ام. منظورم مسئولان فرهنگی و حتی قیچی‌ به دستان سازمان است. منظورم آنهایی است که فرهنگ و هنر را نمی‌فهمند! تاکید می‌کنم که مسئول فرهنگی باید به ما توضیح بدهد! او باید دلایل سانسور را برای گروه ما روشن کنند. به نظرم من اشتباه بزرگی کرده‌ام. فیلمنامه کامل را قبل از شروع سریال به مسئولان تلویزیون تحویل داده‌ام. این کار مدت فراوانی بود که در صدا و سیما مرسوم نبود.

همان‌طور که می‌دانید اکثر سریال‌ها با فیلمنامه کامل تولید نمی‌شوند. اغلب آنها با طرح و اینجور چیزها ساخته می‌شوند. گروه تولید می‌گوید برویم جلو تا ببینیم چه پیش می‌آید. در همین گیر و دار می‌شود دعوا کرد و چک و چانه هم زد. مبنی بر اینکه این موضوع قرارمان نبود و فلان اتفاق مورد توافق نبود. ولی من فیلمنامه ۱۰۰ درصد آماده را قبل از پیش تولید به تلویزیون داده‌ام. آنها اگر نکاتی را مد نظرشان دارند باید همان موقعه بیان می‌کردند. به نظرم اینکه الآن یاد یک سری چیزها افتاده‌اند یک نوع خطای حرفه‌ای است. البته این موضوع به تشکیلات سازمان برمی‌گردد. تولید سازمان در جایی و پخشش در جای دیگر است. آنها در دو منظومه جدا از هم زندگی می‌کنند. انگار که خیلی همدیگر را هم به جا نمی‌آورند. 

یعنی مشکلات اساسی که در حال وقوع هستند به عدم هماهنگی در سازمان برمی‌گردد؟

شما الآن وقتی وارد سازمان صدا و سیما بشوید با یک آشفته بازار روبه‌رو خواهید شد. در آنجا هیچ بخشی با بخش دیگر هماهنگ نیست چه برسد به بخش سریال و مجموعه‌های تلویزیونی! به هیچ عنوان به گفتار مدیرها توجه نکنید! سازمان خیلی به هم ریخته‌تر از این حرف‌هاست. 

نکته‌ای که پرسش‌برانگیز این است که شما از مدیران با سابقه و کاربلد هستید. گمان می‌رود که تمام خطوط قرمز صدا و سیما را هم از بر باشید. آیا تغییر مدیریت در شبکه سوم سیما باعث این مشکلات شده است؟

نمی‌دانم. واقعا نمی‌توانم درباره مدیریت جدید صحبت کنم. هنوز مدیر جدید شبکه سوم سیما را ندیده‌ام و نمی‌دانم که چه دیدگاه‌هایی دارد. نکته مورد نظر من هم همین است. باید یک مدیر مسئولی وجود داشته باشد که بشود با او حرف زد. او باید بیاید و با ما صحبت کند. نباید مدیر‌هایی داشته باشیم که امکان حرف‌ زدن با آنها فراهم نباشد. می‌خواهم یکی از همین مدیرها بیاید و با هم حرف بزنیم تا بدانیم که چه کسی بهتر ممیزی را می‌شناسد، چه کسی جامعه را بهتر می‌شناسد و یا اصلا چه کسی حرفش درست است!

مجموعه «رهایم نکن» در۲۹ قسمت پخش خواهد شد یا بیشتر است؟

مجموعه «رهایم نکن» در اصل ۳۷ قسمت بود. این هم یکی دیگر از مسائل مورد نظر تلویزیون بود. در ابتدا بر اساس ۳۷ قسمت به تفاهم رسیدیم. زمانی که به نزدیکی ماه رمضان نزدیک شدیم، آنها گفتند که الا و بلا باید مجموعه «رهایم نکن» در ۲۹ قسمت پخش شود و بیشتر هم نشود. بنابراین ما بخش‌هایی را فشرده کردیم. به گونه‌ای شد که زمان برخی قسمت‌ها از حد متعارف بالاتر رفت یا اینکه بخش‌هایی را هم حذف کردیم. 

برخی از مخاطب‌ها از سریال‌های ماه رمضان خیلی تعریف می‌کنند و برخی دیگر انتقادهای فراوانی به آنها دارند. به نظرتان مخاطب‌های تلویزیون تغییر کرده‌اند یا پای موضوعات دیگری در میان است که نظرات مخاطب‌ها تا این حد متفاوت است؟

تلویزیون باید در آینده آمار مخاطب‌ها را به ما بدهد. آنها تلویحا به من گفته‌اند که سریال «رهایم نکن» مورد پسندترین سریال ماه رمضان بوده است ولی اینکه ذائقه و سلیقه مردم و نسبت‌شان با سریال‌ها چگونه می‌تواند باشد تابع شرایط مختلف است. وضعیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مردم در این رابطه خیلی تعیین کننده است. این موضوعات نسبت مردم را با رسانه تعریف می‌کند. مردم بعضی وقت‌ها حال خوبی ندارند. بنابراین مدیرها خیال می‌کنند با پخش سریال‌های طنز حال مردم خوب می‌شود ولی نمی‌دانند که کارکردش تنها برای دو هفته است. بعد هم تمام می‌شود و پی کارش می‌رود. در حال حاضر با وضعیتی مواجه هستیم که ناهنجاری‌های اجتماعی خودش را بین رابطه مردم و رسانه قرار داده است. البته طبیعی است که همه سریال‌ها را بخشی از مردم دوست ندارند همان‌طور که بخش دیگر آنها را دوست دارند. کاری هم در قبال این موضوع نمی‌شود کرد. نکته بسیار مهم چیدمان درست برنامه‌ها است. در تلویزیون با ۱۵۰ شبکه خصوصی مواجه نیستم بلکه با چند شبکه روبه‌رو هستیم که همه آنها از سوی یک بخش مدیریت می‌شوند. بنابراین چیدمان درست برنامه‌ها مهم است. اینکه یک برنامه تلخ چگونه باید در کنار یک برنامه شاد قرار بگیرد مسئله‌ای مورد توجه است. وقتی امروز چنین تفکری وجود نداشته باشد با مشکل مواجه خواهیم شد.

انتقادهایی می‌شود مبنی بر اینکه سریال‌های ماه رمضان با یکدیگر تداخل دارند. یعنی اینکه تا یک سریال تمام نشده سریال دیگری کار خودش را شروع می‌کند. این موضوع را چگونه می‌بینید؟

واقعیتش را بخواهید به این موضوع دقت نکرده‌ام. اولین بار است که از شما می‌شنوم. تصورم این بود که اینگونه نیست.

سیدحسین رسولی