لازم نبود نام سفیر ایران در دانمارک را بیاوریم

به تازگی آیتمی با عنوان «داغ های مجازی» به بخش خبری ۲۰:۳۰ اضافه شده که به ترندهای فضای مجازی می پردازد و با استقبال مخاطبان نیز روبه رو شده است. این روزها آیتم «داغ های مجازی» به خوبی دیده شده و بریده هایش در شبکه های اجتماعی دست به دست می شود. به همین بهانه با زهرا چخماقی، خبرنگار صداوسیما و گزارشگر «داغ های مجازی» گفت وگو و درباره هدف از تهیه این آیتم و شکل پرداخت موضوعات، با او صحبت کردیم که در ادامه می خوانید.

هدف از تهیه آیتم «داغ های مجازی» در خبر ۲۰:۳۰ چه بود؟

به عنوان رسانه ملی و رسالتی که داریم، وظیفه داریم همراه با فضای مسمومی که گاهی در فضای مجازی پیش می آید، تشویش، نگرانی و دروغ را از بین ببریم، آن هم با تکذیب شایعات و دروغ های فضای مجازی. گاهی اوقات هم کاربران درباره موضوعی مثل همبستگی در مورد ترامپ یا وزیر امور خارجه، همه از هر گروه و دسته ای هم صدا می شوند و حرکت خیلی خوبی را در فضای مجازی راه می اندازند و یک شعار را ترند می کنند که ما آن را مطرح می کنیم.

یا گاهی موضوعی مثل قضیه اشرافی گری و تجمل گرایی هم واکنش مردم را برمی انگیزد و چون دوری از تجمل و اشرافی گری جزو اهداف انقلاب است، رسانه ملی هم در این زمینه ورود می کند و اگر نکته ای هست که می تواند بیان کند و تحلیلی دارد، ارائه می دهد. قرار است ببینیم در طول روز چه موضوعی داغ شده و ارزش و اهمیت پرداختن دارد.

 می خواهید بیشتر روی شایعات تمرکز کنید؟

هر موضوعی که داغ باشد و در روز اتفاق بیفتد، برایمان مهم است اما مبنای ما این است که جو مسمومی را که در فضای مجازی به وجود آمده، خنثی کنیم وگرنه به موضوعات خوب فضای مجازی هم اشاره خواهیم کرد. مهم موضوعی است که داغ می شود و چشم رسانه را می گیرد و حس می کنیم بهتر است بی تفاوت از کنارش نگذریم.

با توجه به تاثیر گذاری سلبریتی ها در فضای مجازی چقدر به سلبریتی ها خواهید پرداخت؟

در یک هفته ای که این بخش راه افتاده، فکر کنم یک یا دو بار درباره سلبریتی ها حرف زدیم که ناخودآگاه و شانسی بوده است و اولویتی نداریم اما به هرحال، این هم برایمان مهم است که مردم را آگاه کنیم. چون سلبریتی ها دنبال کننده های زیادی دارند، خیلی مهم است وقتی یک سلبریتی مطلبی را منتشر می کند، آن مطلب درست باشد، چون آدم های زیادی صفحه اش را می بینند و روی آن ها تاثیر می گذارد. مثلاً درباره فیلمی که در صفحه آقای پرستویی منتشر شد، شاید اگر یک فرد عادی آن را منتشر می کرد، ما کاری نداشتیم اما وقتی ۳-۴ میلیون دنبال کننده وجود دارد، ممکن است این قضیه روی تک تک آن ها تأثیر منفی بگذارد، پس بهتر است ما حواسمان باشد که سلبریتی ها چه می کنند. اگر احیانا جایی حرفی زده یا شبهه ای ایجاد شد که لازم بود برطرفش کنیم، این کار را انجام می دهیم.

 این انتقاد به شما وارد است که توئیت هایی که نشان می دهید، از یک سلیقه سیاسی خاص است، دفاعتان چیست؟

قطعا هر رسانه ای با توجه به نگاه خودش پیش می رود ولی من تصور می کنم از بسیاری از توئیت هایی که قابل پخش بوده استفاده کردم، در خیلی از توئیت ها ممکن است طرف حتی حرف خوبی را با بی ادبی نوشته یا فحشی داده باشد، من به هیچ وجه آن را انتشار نمی دهم. در موضوعات مختلف هم اتفاقا تلاش می کنم توئیت های آدم های مختلف، از گروه های مختلف را در راستای موضوعی که مدنظر ماست، بگذارم.

مثلا درباره ماجرای عکس گرفتن با استاد مشایخی، وقتی صفحات مختلف را دیدم چه چپی، چه راستی، چه اصولگرا و چه اصلاح طلب، چه حتی کاربر عادی که ممکن است ضد نظام جمهوری اسلامی هم باشد، همه انتقاد کرده بودند و من انتقادات را منتشر کردم. به صفحه افرادی که توئیت شان را منتشر می کنم، سر می زنم و وقتی کمی از حال و هوای توئیت های دیگر آن شخص اطمینان پیدا کردم، توئیت مدنظر را منعکس می کنم.

 مثلا موضوعات سیاسی؟

مثلا درباره ترامپ، قطعا ما توئیت های کسانی را که از ترامپ طرفداری می کنند، پخش نمی کنیم وگرنه صفحات کاربران پر است از توئیت هایی که اتفاقا پشت ترامپ هستند و مثلا ارجحیت شان این است که به ایران حمله شود یا به جمهوری اسلامی فحش بدهند. یک هشتگ با هدف مشخصی راه می افتد و ممکن است در ادامه، آن هشتگ از طریق عده ای به استهزا گرفته شود که ما اصلا با آن کاری نداریم.

مبنا، هشتگی است که مطالب خوب و مفیدی درباره اش منتشر شده است و می تواند محتوایی تولید کند که برای مخاطب جالب باشد. اگر با همان هشتگی که راه افتاده، هشتگ را به مسخره بگیرند، قطعا آن را انعکاس نمی دهیم. صداوسیما دانشگاه است، قرار است افکار عمومی را هدایت کند. ما حتما در انتخاب هایمان دقت می کنیم اما این که فکر کنید شاید سخت گیری وجود داشته باشد که حتما یک تعداد آدم های خاص مطرح شوند، به هیچ عنوان این طور نیست. یک مطلب خوب به پستمان بخورد، حتما انعکاس می دهیم.

 بدون این که به صفحه اش بروید و ببینید کیست؟

نه، اصولا این کار را می کنم، چون احتیاط شرط عقل است و من دوست ندارم بعدا یک نفر بیاید بگوید ۲۰:۳۰ توئیت من را نشان داد و به آن هم افتخار کرد ولی علیه جمهوری اسلامی حرف بزند. ممکن است بروم در صفحه ای و ببینم طرف به جمهوری اسلامی انتقادات زیادی دارد اما آدم معاندی نیست، این را تفکیک می کنم و حواسم هست.

 هدفتان از پرداختن به قضیه عروس سفیر دانمارک چه بود، نقد تجمل گرایی؟ چون حتی عکس سفیر را نشان ندادید، اسم او و آن دخترخانم را هم نیاوردید.

ما به بهانه داغ شدن این موضوع در فضای مجازی، آن را برای ورود به مبحث کلی تجمل گرایی مصداق قرار دادیم. اصلا نیازی نبود که بیشتر صحبت کنیم یا اسمی بیاوریم. شاید اگر لازم نبود تصاویر توضیحات آن آقاپسر و دخترخانم را پخش کنیم، حتی کمی عکس هایشان را هم محو می کردیم ولی چون لازم بود دفاعیاتشان پخش شود، بی معنی بود چنین کاری بکنیم. چون جرمی به آن معنا صورت نگرفته بود و آن ها به هرحال آدم های حقیقی یا حقوقی هستند که نباید بیشتر از این، روی آن ها مانور داده می شد.

 اما همه مردم اسم شان را می دانستند و عکس ها را دیده بودند.

اتفاقا چون مردم مطلع بودند، روی همین حساب این کار را کردیم.

 وقتی مردم از این جزئیات باخبرند و شما اسمی از آن ها نمی آورید و عکس سفیر را نشان نمی دهید، این برای مخاطبان حساسیت ایجاد نمی کند؟

نه، به نظرم اصلا این طور نیست. ما تصورمان این است که بخشی از مخاطب از امور مطلع است و اگر هم نباشد نیازی نبود اسم بیاوریم. پسر یکی از سفیران کشورهای اروپایی؛ واقعا بقیه اش دیگر نیازی نیست. حرف ما این بود که مسئولان جمهوری اسلامی! حواستان باشد، مردم حساس اند و حواس شان هست.

 به این هدف رسیدید؟ چون خیلی موضع نگرفتید؟

چرا باید موضع بگیریم؟ خبر نباید آن چنان موضع بگیرد. ما قرار بود روایت کنیم، داستان را از زبان مخاطبان روایت کردیم و انتهایش هم یکی از فعالان فضای مجازی صحبت کرد و گفتیم این اتفاق باعث شده که ماجرای اشرافی گری و نه این موضوع خاص، نقد شود. در این مرحله که قرار است اخبار داغ فضای مجازی را مطرح کنیم، همین کافی است که آن را روایت کنیم. به نظرم گاهی روایت خبر که خیلی هم مهم است و هر رسانه ای به شکل خودش روایت می کند تا مخاطب را به هدفی برساند، خودش همان تحلیل می شود و مخاطب را متوجه می کند که چه خبر است. اتفاقاً من بازتاب های خیلی خوبی گرفته ام از کسانی که همیشه بابت یک سری سوژه ها به گزارش های ما خیلی بد و بیراه می گویند. بسیاری از کسانی که فکر می کنند ما چون طرفدار جمهوری اسلامی هستیم، نقدش هم نمی کنیم، خوش شان آمد چون فکر می کردند ما در برابر این قضیه سکوت می کنیم.

 فکر نمی کنید مطرح کردن بعضی مسائل مانند همین ماجرای عروس سفیر دانمارک، ممکن است بیشتر به حواشی دامن بزند؟

ما از مطرح کردن بعضی مسائل در رسانه ناگزیریم. بله پیش بینی می کردیم این اتفاق بیفتد اما عیبی ندارد، بین مهم و مهم تر انتخاب می کنیم. پرداختن به موضوعی مثل نقد اشرافی گری با یک مصداق، خیلی مهم تر از این است که تعدادی دنبال کننده به آن فرد اضافه شود.

 به جز افزایش دنبال کننده ها، مثلا ناامیدی را در جامعه افزایش نمی دهد؟

همه این اتفاقات جزو آن ناگزیرهایی است که گفتم. تا کی از یک نفر حرف نزنیم و سکوت کنیم تا تبلیغ نشود، تا کی درباره یک فیلم سینمایی بد حرف نزنیم که مردم نروند ببینند؟ ! این ها همیشه بوده و نمی توان کاری کرد. در این قضیه هم فکر کردیم شاید اثر مثبتش و لزوم پرداختن به آن، خیلی مهم تر از این نکاتی باشد که شما گفتید. گاهی اوقات هم می بینیم نیازی نیست در برهه خاصی راجع به مسئله ای حرف بزنیم چون تبلیغ می شود، پس بی خیال آن ماجرا می شویم اما گاهی اوقات هم ناگزیر هستیم، می بینیم آورده این قضیه نسبت به چیزی که ممکن است از دست بدهیم یا ضرر کنیم چیست.

مائده کاشیان