برنامه ستاره‌ساز، از ابتدای نوروز ۹۸، با شعار کشف استعدادهای فوتبالی در سراسر ایران از تلویزیون پخش می‌شود. برنامه‌ای که مدعی شده می‌خواهد در فوتبال ایران ستاره‌سازی کند و معتقد است که مشابه چنین برنامه‌ای در کره، بازیکن بزرگی ساخته که راهی لیگ‌های اروپایی شده است اما آیا مسیر استعدادیابی فوتبال از یک برنامه تلویزیونی می‌گذرد؟ برنامه‌ای که پر شده از شوخی‌های بی مزه مجریانش و خداداد عزیزی در آن خود را غزال و دیگران را شغال می‌نامد؟
بیش از ده قسمت از برنامه ستاره‌ساز پخش شده و سازندگان این برنامه با انتخاب چند تن از مربیان و بازیکنان قدیمی فوتبال به عنوان استعدادیاب، مدعی سکان‌داری استعدادیابی در فوتبال ایران شدهاند. فیروز کریمی، خداداد عزیزی، مجتبی جباری، اسماعیل هلالی و ادموند بزیک افرادی هستند که برای استعدادیابی در این برنامه انتخاب شدهاند اما سوال اینجاست که جز پیشینه این افراد در زمینه مربیگری و بازیگری، هیچ معیار دیگری برای انتخاب آن‌ها وجود داشته است؟ جز فیروز کریمی، کدام‌یک از استعدادیاب‌های دیگر این برنامه سابقه بازیکن‌سازی داشته‌اند؟ به هرحال این یک واقعیت است که کارگردان برنامه برای مفرح‌تر شدن برنامه‌اش، ویژگی طنازی اشخاصی چون فیروز کریمی و خداداد عزیزی را هم در انتخاب‌شان لحاظ کرده و همین نگاه در ساخت یک برنامه تلویزیونی می‌تواند انتخاب شایسته‌ها را زیر چتر خود قرار دهد.
به هرحال برنامه با همین استعدادیاب‌ها شروع شد. مرحله مقدماتی به این شکل بود که داوطلبان به نقاط مشخص شده از سوی برنامه می‌رفتند. انتخاب از میان ده‌ها کودک و نوجوانی که به خواست خود یا خانواده‌شان به مراکز مشخص شده آمده بودند، کار ساده‌ای نبود و البته معیار خاصی هم نداشت. اتفاقاً بازیکنان حاضر در این مرحله از مسابقه هم بارها در آیتم‌هایی نسبت به ناهماهنگی‌ها و ضعف اطلاع‌رسانی، انتقاد کردند و کارگردان برنامه هم احتمالاً برای نشان دادن صداقت خود و جلوگیری این انتقادها از کانال‌های دیگری چون فضای مجازی، همه آن‌ها را پخش کرد.
هرچند که همچنان در اینجا و آنجا می‌شد از پدر و مادرهایی که فرزندان خود را به مراکز استعدادیابی برده بودند، شرحی از هرج و مرج شدید و بی توجهی استعدادیاب‌ها و انتخاب‌های پر نقد خواند. و این سوال پررنگ و پررنگ‌تر شود که آیا باور کنیم دغدغه سازندگان این برنامه جز ساخت یک شوی تلویزیونی، واقعاً استعدادیابی هم بوده است؟ و اینکه چرا نباید فدراسیون فوتبال در این امر مشارکت داشته باشد؟ چه نظارتی بر این انتخاب‌ها وجود دارد و چه تضمینی می‌تواند وجود داشته باشد که این انتخاب‌ها سالم و به دور از هر حاشیه‌ای خواهند بود؟ آیا صرف انتشار این خبر که فیروز کریمی نوه‌های خود را هم انتخاب نکرده کافی است برای اینکه سلامت این انتخاب‌ها تضمین شوند؟
حالا که برنامه وارد مرحله جدیدتری شده و استعدادهای انتخاب شده، در فضایی سربسته زیر نظر سرمربی‌های خود در قالب تیم‌هایی با یکدیگر بازی می‌کنند، ابعاد شگفت‌انگیز و غیرقابل باوری از برخورد استعدادیاب‌ها به ویژه خداداد عزیزی با بازیکنانی که به زور می‌توان نوجوان نامیدشان به چشم می‌خورد.
مزه‌پرانی‌ها و تلاش خداداد برای جذب بینندگان این برنامه تا اندازه‌ای پیش رفته که او در حضور کودکان و نوجوانان حاضر در تیمش به مربیان تیم حریف توهین می‌کند و برای انگیزه دادن به بازیکنان خود، بازیکنان حریف را در حضور خودشان تخریب!
عجیب‌ترین جمله‌ای که خداداد عزیزی در این برنامه به زبان آورده مربوط می‌شود به یکی از آخرین پخش‌های آن که خداداد برای تأکید بر لزوم استفاده از هر دو پا، به بازیکنان تیمش می‌گوید: «من بازیکن دو پا بودم و شدم غزال، آن‌ها (اشاره به مربیان تیم حریف که ادموند بزیک و اسماعیل هلالی بودند) یک پا بودند و شدند شغال!»
این توهین آشکار به تیم حریف، چیزی است که خداداد عزیزی در مراحل اولیه آموزش به استعدادهایی که هنوز وارد فضای فوتبال نشده‌اند، به آن‌ها می‌آموزد. بعد هم در شرایطی که بازیکنان تیم حریف می‌توانند صحبت‌های او با بازیکنانش را از طریق تلویزیون مقابل خود ببینند، خداداد با تحقیر بازیکنان حریف به تیمش انگیزه می‌دهد.
این صحنه‌های دردناک از روند آموزش به تیم‌های پایه در شرایطی از صدا و سیما پخش می‌شود که چهره عریان فوتبال ماست و ریشه همه مشکلاتی که امروز در لیگ فوتبال شاهدش هستیم. همان عواملی که کمیته اخلاق برای توجیه فرهنگ ضعیف فوتبال در میان موی بلند بازیکنان و تتوهای روی بدن‌شان به دنبالش می‌گردد.
بروز چنین رفتاری از چهره‌ای چون خداداد عزیزی در آموزش این استعدادها، چطور می‌تواند امیدوارمان کند که حتی نسل بعدی این فوتبال هم از توهین و تحقیر تیم حریف در امان باشند؟
مهم‌تر از همه این‌ها مسیری است که فوتبال ما در استعدادیابی همچنان اشتباه می‌رود و حالا صدا و سیما هم به توجیه این مسیر اشتباه دامن زده است. هنوز شعارهای فدراسیون فوتبال مبنی بر تعیین کمیته‌های استعدادیابی در شهرهای مختلف کشور تمام نشده که این برنامه با شعار استعدادیابی وارد عرصه می‌شود. غافل از اینکه این مسیر از همان ابتدا اشتباه است و استعدادیابی در فوتبال یا هر رشته‌ورزشی دیگر، فرآیندی است که باید از سوی باشگاه‌ها انجام شود، نه فدراسیون فوتبال و نه برنامه تلویزیونی!
- 12
- 2
