کارشناسان حوزه بازار معتقدند؛ برنج‌های گران‌قیمت جایی در سبد خرید بیش از ۶۰درصد خانوارها ندارند و مدت‌هاست که تنها پولدار‌ها مشتری این برنج‌ها هستند.
به گزارش همشهری، نوسان قیمت برنج، به‌رغم تلاش‌های دستگاه‌های دولتی، برای ایجاد آرامش در بازار، همچنان ادامه دارد و هر ازگاه، مصرف‌کنندگان، در این بازار، با قیمت‌های عجیبی مواجه می‌شوند. رسیدن قیمت برنج ایرانی به کیلویی ۸۰هزار تومان، خبری بود که انتشار آن در هفته گذشته شوک دوباره‌ای به مصرف‌کننده‌ها وارد کرد.
طبق جدولی که در برخی سایت‌ها و خبرگزاری‌ها منتشر شد، قیمت برنج بعضی ارقام معروف و مرغوب برنج ایرانی، در بازار تهران، مثل: دمسیاه، طارم و دودی هاشمی، به ۵۷.۶۴ و ۷۶هزار تومان رسیده و هر کیلوگرم برنج هاشمی ممتاز، کیلویی ۸۰هزار تومان قیمت خورده است.
تغییر اجباری ذائقه بخش زیادی از خانوارها، از خرید ارقام خوشنام و مرغوب برنج ایرانی، به ارقام پرمحصول، به‌دلیل قیمت بالای درجه یک‌ها، اتفاقی است که یک دهه از آغاز آن می‌گذرد، البته در سال‌های اخیر، قیمت بالای پرمحصول‌ها، بخش زیادی از دهک‌های جامعه را وادار کرد برنج‌های وارداتی را، در سبد خرید خود، جایگزین برنج ایرانی کنند. با این حال در یک‌سال و نیم اخیر، روند اتفاقات در بازار برنج به‌شدت دور از انتظار مصرف‌کنندگان بوده و معادلات و محاسبات درآمد و هزینه را برای دست‌کم ۷دهک درآمدی به‌گونه‌ای پیش برده که میزان خرید برنج را، به گواه گفته‌های بنکداران و خرده‌فروشان، به‌شدت کاهش داده است.
شوک کاهش تولید به بازار
روند افزایش قیمت برنج، از ابتدای امسال، روندی آرام بود، گزارش‌های ماهانه مرکز آمار، تا پایان تیرماه، بین ۱.۵ تا ۲.۱درصد رشد ماهانه قیمت را، برای این کالا نشان می‌داد، اما روند رشد نرخ از میانه تابستان شتاب گرفت و با اعلام خبر کاهش برداشت برنج امسال، در نخستین مصاحبه رسمی ساداتی‌نژاد، وزیر جدید جهادکشاورزی، در شهریورماه، برنج با ۱۱.۲درصد رشد قیمت، نسبت به‌ماه قبل، رکورد عجیبی را به ثبت رساند.
براساس گزارش‌های مرکز آمار ایران، برنج ایرانی درجه یک، از تیر تا آبان امسال، که اتفاقا با فصل برداشت برنج در کشور و البته ممنوعیت واردات همزمان بود، ۲۹.۴درصد افزایش قیمت را تجربه کرده، اگر فروردین‌ماه را مبنای محاسبات قرار دهیم، میزان رشد قیمت برنج در ۸ماه گذشته روی عدد ۵۳.۵درصد می‌ایستد.
گزارش‌های مرکز آمار، بر مبنای قیمت‌های ثبت شده در سراسر کشور تهیه می‌شود، درحالی‌که به باور فعالان بازار، میزان رشد قیمت برنج، در بازار تهران و دیگر مراکز استان‌ها، از میانگین کشوری بالاتر است.
در بازار خرده‌فروشی تهران، قیمت هرکیلو برنج ایرانی از حوالی ۴۵هزار تومان فروردین‌ماه، حالا تا میانه کانال ۷۰هزار تومان قد کشیده است، اگرچه برخی مسئولان صنفی معتقدند؛ این اعداد و ارقام فقط قیمت برنج‌های لوکس را نشان می‌دهد، اما برایند اعداد و ارقام در بازار برنج به سمتی است که مصرف‌کننده برای خرید برنج ایرانی نمی‌تواند کمتر از کیلویی ۴۵هزار تومان هزینه کند.
قیمت عمده‌فروشی در بنکداری
دبیر اتحادیه بنکداران تهران معتقد است: قیمت‌های اعلام شده برای برنج، در روز‌های اخیر، با قیمت واقعی فاصله دارد. قاسم‌علی حسنی قیمت برنج‌های پرفروش ایرانی در عمده‌فروشی‌ها را، بین ۳۸ تا ۴۵هزار تومان اعلام می‌کند و می‌افزاید: قیمت برنج‌های پرفروش در خرده‌فروشی‌ها با احتساب ۱۲درصد سود، درنهایت باید ۶۰هزارتومان باشد. به‌گفته این مقام صنفی، هم‌اکنون در بنکداری‌ها، قیمت برنج ندا کیلویی ۳۸هزار تومان، برنج شیرودی کیلویی ۳۹هزار تومان و برنج فجر کیلویی ۴۵هزار تومان است و قیمت‌های بالاتر به ارقامی مربوط است که اغلب مشتری خاص دارند.
طارم فریدونکنار با قیمت هر کیلو ۵۹هزار تومان، هاشمی آستانه هر کیلو ۶۰هزار تومان، دمسیاه هر کیلو ۶۲هزار تومان، دودی اعلا هر کیلو ۶۲هزار تومان و برنج کشت دوم هر کیلو ۶۶هزار تومان، ارقامی هستند که به‌گفته دبیر اتحادیه بنکداران تهران، از سبد خرید عموم خانوارها حذف شده و خریداران آن‌ها، عمدتا از اقشاری با درآمد بالا هستند.
این مقام صنفی که تابستان امسال از کاهش چشمگیر فروش برنج در عمده‌فروشی‌ها خبر داده بود، حالا از اعلام میزان خرید و مقایسه آن با سال‌های قبل خودداری می‌کند و تنها به بیان این جمله بسنده می‌کند که؛ برنج‌های مرغوب و لوکسی مثل طارم، هاشمی و دمسیاه، در سبد ۶۰درصد خانوارها جایی ندارد و حداکثر ۴۰درصد مصرف‌کنندگان برنج، متقاضی خرید این نوع برنج‌ها هستند.
راهکار‌هایی که جواب نداد
جهش قیمت برنج در تابستان در شرایطی روی داد که به‌دلیل همزمانی با فصل برداشت برنج در کشور، واردات ممنوع بود، این ممنوعیت، با افزایش نگرانی‌ها بابت کاهش حجم ذخایر برنج، بر رشد قیمت‌ها تأثیرگذار بود.
بازگشایی رستوران‌ها با فروکش کردن نسبی کرونا، مصرف را نیز بالا برده بود و این عامل در کنار خبر کاهش ۲۰درصدی برداشت برنج، در شالیزار‌های ایران، مجموعه‌ای از عوامل را برای جهش قیمت فراهم کرد. البته توزیع ۱۰۰هزار تن برنج وارداتی، در فصل ممنوعیت واردات، تا حدودی توانست از شتاب رشد قیمت بکاهد. وزارت جهادکشاورزی نیز به تازگی برنج وارداتی را با قیمت تنظیم بازار در سبد خرید آنلاین قرار داده تا دسترسی اقشار هدف به این کالا تسهیل شود. با این حال قیمت برنج ایرانی همچنان در بازار مصرف رو به رشد است و با نزدیک شدن به ماه‌های پایانی سال و سابقه افزایش هرساله قیمت‌ها در این بازه زمانی، نگرانی‌ها را در این خصوص افزایش داده است.
- 9
- 3
