چک صیاد چیست؟/ مدارک و شرایط دریافت دسته چک صیادی

طراحی کلیه نقوش چک صیاد به صورت خطی است

چک صیاد

در سال های گذشته، چک به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای نظام پرداخت از جایگاه ویژه اعتباری برخوردار بود ولی  روند رو به رشد چک های برگشتی طی سال های اخیر باعث شده تا حدی از اعتبارش کاسته شد. چک نوعی سند میباشد که برای انتقال و مبادله­ ی پول کاربرد دارد و در ابتدا سال ۱۳۱۱ به قانون تجارت راه یافت. به موجب آن فردی که چک را صادر می کند بعد از قید مبلغ و تاریخ دلخواه، می تواند آنرا امضا ­کند. شخصی که چک را در تاریخ ذکر شده اخذ نموده به بانک مراجعه می­کند و مبلغ مشخص شده ای که بر روی چک درج شده را دریافت می­کند.

وجود چک­ بی محل، سبب شده تا اهمیت و ارزش چک در گذشته تا حدودی کاهش یابد. به همین منظور سامانه صدور یک­پارچه چک( صیاد) به بازار تجارت عرضه شد. از این پس دسته بانک هایی که چک ها را صادر می کنند، کاملاً یک شکل و یک رنگ از نظر ظاهر هستند و اصطلاحا دسته چک صیادی یا چاپ صیاد یا چک صیاد نامیده می شوند.

سامانه صیاد

دسته چک تمامی بانک ها از شهریور سال ۱۳۹۸ طبق اعلام بانک مرکزی باید از طریق سامانه صیاد( صدور یکپارچه دسته چک) برای متقاضیان صادر شود. دسته چک های تمامی بانک ها در روش چک صیاد، با هدف یکپارچه سازی و استانداردسازی طراحی شده و هویت اوراق بهادار را پیدا خواهد کرد. سایر شعب بانکی طبق روال جدید، مرجع صدور دسته چک نیستند و کسی که خواستار دسته چک است از طریق سامانه بانک مرکزی اعتبارسنجی میشود و از این جهت دسته چک برایش صادر می شود.

با استعلام چک صیاد می توانید از خوش حسابی صادر کننده چک نیز مطلع شوید

طرح چک صیاد

طبق اعلام بانک مرکزی چک صیاد سه نوع ویژگی امنیتی دارد که از طریق سامانه صیاد صادر می شود. اولین ویژگی امنیتی چک صیاد سری و سریال های چک است که به صورت برجسته چاپ شده و کاملاً قابل لمس هستند. دومین ویژگی امنیتی دیداری چک صیاد مانند واتر مارک و طرح مخفی در برگه چک وجود دارد که توسط عموم مردم به راحتی قابل تشخیص است. در سطح سوم نیز ویژگی های امنیتی حرفه ای به چک ها افزوده شده که توسط ابزارها قابل تشخیص است و برای بانکداران و اشخاصی مناسب است که استفاده مستمر و مکرری از چک ها دارند.

نحوه دریافت چک صیاد

چک صیاد از این پس در تمامی بانک ها به جای دسته چک های چاپ قدیم صادر می شود و هر فردی که دسته چک خود را تمام کرد برای دریافت دسته چک جدید باید به بانک مراجعه نماید تا برای او دسته چک صیاد صادر شود. صاحبان دسته چک با عملیاتی شدن رسمی سامانه صیاد میتوانند دسته چک های خود را با مراجعه حضوری و غیرحضوری تعویض نموده و آنرا به ”صیاد” تبدیل کنند.

 نحوه استعلام چک صیاد

امکان استعلام هر برگ چک در سامانه صیاد، با توجه به شناسه استعلام تولیدی توسط بانک مرکزی، برای پذیرنده چک فراهم شده تا در حوزه مبادلات چک امنیت بیشتری ایجاد شود. پذیرنده می تواند شناسه استعلام ۱۶ رقمی مندرج در چک صیاد را به سامانه استعلام پیامکی این بانک با سرشماره ۷۰۱۷۰۱  ارسال کند تا از وضعیت اعتباری صادرکننده چک از نظر تعداد و مبلغ چک های برگشتی ثبت شده نزد بانک مرکزی آگاه شود.

واجدین شرایط دریافت چک صیاد

گرفتن دسته چک، شرایط و ضوابطی دارد. بانک مرکزی اعلام نموده است متقاضیان چک صیاد برای جلوگیری از سواستفاده ها باید شناسایی کامل شوند. باید شرایط لازم را برای دریافت دسته چک در مرحله بعد داشته باشند. در مطلب زیر جهت گرفتن چک صیاد به شرایط و ضوابط مشتریان می پردازیم.

* شرایط جدید ارائه چک صیاد توسط بانک مرکزی اعلام شده که بر این اساس، تحویل دسته چک به مشتری دارای سابقه چک برگشتی، بدهی غیرجاری و یا مشمولان موضوع ماده ۷ قانون صدور چک، ممنوع است.

* مشتریانی که سابقاً چک برگشتی یا بدهی به بانک دارند طبق ماده ۷ قانون اساسی، مجوز دریافت چک صیاد را ندارند. به این منظور اشخاص متقاضی چک باید تلاش کنند که چک ها را برگشت نزنند و همینطور در پرداخت بدهی های بانکی تأخیر نداشته باشند.

 * متقاضیان چک صیاد باید شرط ذیل را داشته باشند در غیر اینصورت چک به آنان تعلق نمی گیرد. افردی که درخواست چک می کنند، باید حداقل ۸۰ درصد از برگه های دسته چک اعم از صادر شده یا باطل را به بانک تحویل دهند.

می‌توانید قبل از گرفتن چک صیاد، وضعیت آن را در قالب ۵ رنگ استعلام کنید

 مدارک لازم جهت گرفتن چک صیاد

مدارک لازم برای گرفتن چک صیاد عبارتست از:

- کپی از کلیه صفحات شناسنامه

- یک قطعه عکس

- ارائه کپی مدارک شغلی

- ارائه کپی از مدرک محل سکونت و یا یک قبض از برق، گاز و یا آب و اگر اجاره نشین باشد باید اجاره نامه را ارائه دهد.

- داشتن معرف

- دسته چک و گرفتن آن

طبق بخشنامه بانک مرکزی، متقاضیان چک صیاد ابتدا باید شناسایی کامل شده باشند تا از هر سو استفاده ای از طریق چک ممانعت شود تا موفق به دریافت آن شوند.

نحوه ی اخذ فوری چک صیاد

بعد از این که سامانه صیاد راه اندازی شد، نقش بانک ها در صدور دسته چک کمرنگ شد و از طریق سامانه صیاد، دسته چک ها صادر می شوند. چنانچه به دنبال اخذ فوری چک صیاد هستید، باید بدانید که تنها پیگیری های لازم را از سمت بانک انجام دهید تا با درخواست دسته چک شما زودتر موافقت کنند و سپس روال عادی برای دریافت چک صیاد را طی کند که طول مدت دریافت چک صیاد معمولاً بین ۳ تا ۷ روز است. نکاتی که با استفاده از آن ها میتوانید برای دریافت دسته چک فوری اقدام کنید عبارتست از:

- برای دریافت چک صیاد، پیش از مراجعه به بانک باید تمامی موارد ومدارک لازمی که برای گرفتن دسته چک نیاز دارید را بهمراه داشته باشید.

- از چک های خود پیش از مراجعه به بانک استعلام بگیرید و حتماً برای رفع سوء اثر چک صیاد در صورت سفید نبودن وضعیت استعلام اقدام کنید.

ویژگی های چک صیاد

 برخی از ویژگی ها و امتیازاتی که چک صیاد دارد از قرار زیر میباشد :

> داشتن شماره یکتا یکی از نکات قابل تامل چک صیاد است. شماره یکتا یک شماره خاص برای هر برگ چک می باشد. این شماره به گیرنده چک این قابلیت را می دهد تا از میزان اعتبار فرد صادر کننده چک تنها با استفاده از یک پیامک مطلع شود. اطلاعات پایه شخص صادر کننده چک با پیامک شماره یکتا به شماره ای که اعلام می شود، برای گیرنده چک ارسال می شود تا تنش های ناشی از صدور چک های بالامحل توسط افراد کم اعتبار کاهش یابد.

مهم‌ترین ویژگی چک صیاد شماره منحصر به فردی است که روی هر برگه چک ثبت شده است

ابعاد چک های مختلف دولتی و خصوصی با سامانه صیاد در یک استاندارد مناسب قرار می گیرد و در نتیجه امکان جعل چک صیاد کمتر خواهد شد. در قسمت بالا، سمت چپ چک صیاد یک کد ۱۶ رقمی صیادی وجود دارد که در واقع کاربرد آن استعلام اعتبار صادر کننده چک نسبت به داشتن چک برگشتی، سقف مجاز برای صدور چک و تاریخ مجاز برای صدور چک از طریق سامانه پیش بینی شده در وب سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران قابل استعلام می باشد.

> مطالبه هر برگ چک صیاد در کل کشور ساده ­تر شود؛ به اینصورت که دیگر هر بانکی قابلیت صادر کردن دسته چک صیادی را داشته باشد و صادرکننده آنرا در اختیار دارنده قرار دهد، دارنده میتواند از هر بانکی وجه چک را مطالبه کند زیرا تمامی بانک ها به سامانه یکپارچه بانک مرکزی متصل هستند.

> از دیگر خصوصیت های چک صیاد می توان به امکان استعلام اعتبار صاحبان حساب و امضا اشاره کرد.

> از صادر کردن چک صیاد برای اشخاص با سوء پیشینه مالی که در همان مسیر استعلام صاحب حساب میباشد جلوگیری میکند.

> به هر برگ از چک صیاد که حاوی اطلاعات برگ چک و صاحب حساب است بارکد دو بعدی اختصاص داده میشود.

> یک بانک اطلاعاتی یکپارچه در سراسر کشور از وضعیت صدور چک صیاد تشکیل می شود.

> از وضعیت دسته چک­ های صادر شده در کشور قابلیت آمار و گزارش­گیری وجود دارد.

مزیت های چک صیاد

امکان استعلام از پیشینه صادرکننده چک در سامانه صیاد برای دریافت کننده وجود دارد که این قابلیت از بزرگ ترين مزایای کاهش آمار چک های برگشتی به حساب می آید. با اجرایی شدن صدور چک صیاد که علاوه بر متحدالشکل بودن، در نحوه صدور نیز از روش یکسانی پیروی می کنند، رابطه متقاضی دسته چک با شعبه به ارتباط متقاضی با سامانه صیاد تغيير می کند.

بدین ترتیب فرآیند اعتبارسنجی، صدور و رصد استفاده از چک صیاد با کنار رفتن شعبه و عوامل انسانی بطور کامل مکانیزه می شود و دیگر امکان صدور دسته چک بر اساس روابط شعب و مشتریان، وجود نخواهد داشت. اطلاعات چک با راه اندازی این سیستم يک پارچه صدور چک، به صورت آنلاین دردسترس متقاضیان است که امکان شناسایی و اعتبارسنجی را فراهم می کند. این سیستم باعث منحصربه فرد بودن چک و آنلاین بودن آن بدون در نظر گرفتن بانک صادرکننده می شود.

پاسخ به استعلام چک صیاد، ظرف مدت ۱۵ دقیقه و به‌صورت پیامکی ارسال می‌شود

خدمت غیرحضوری دریافت چک

* توقیف کلیه حساب های صادر کننده چک صیاد در بانک های مربوطه

* رفع مشکل چک های جعلی و کاهش مخاطرات جعل برگه چک

* عدم اعطای تسهیلات بانکی به آن ها

* استعلام اعتبار صاحبان حساب و صاحبان امضاء

* عدم ارائه دسته چک به افراد دارای سوء عملکرد

* افزایش اعتبار دسته چک صیاد با بررسی کامل و دقیق سوابق درخواست کننده

* حذف قدرت شعب در صدور دسته چک

* عدم تحویل کارت عابر بانک به صادرکنندگان چک های بلامحل صیاد

گردآوری: بخش اقتصاد سرپوش