اظهارنامه مالیاتی و عواقب عدم ارسال

اظهارنامه مالیاتی چیست

کارنامه مالی یک سال کاری شرکت یا شخص که جهت محاسبه مالیات به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌گردد را اظهارنامه مالیاتی می‌نامند

محاسبه مالیات در ایران

در ایران مالیات به دو صورت خوداظهاری یا علی الرأس محاسبه می‌گردد. در روش خوداظهاری شخص حقیقی یا حقوقی خود اعلام می‌نمایند که چه مقدار درآمد داشته و چه مقدار باید مالیات پرداخت نماید بی‌آنکه ممیزین و کارشناسانسازمان امور مالیاتی در محاسبه و دریافت مالیات، دخالت قابل توجهی داشته باشند. برای این منظور اظهارنامه‌ای تکمیل کرده که شامل کل درآمدها و کل هزینه واستهلاک و حقوق کارمندان و …می‌باشد و پس از کسر معافیت مالیاتی، مبلغ مالیات سالیانه نیز محاسبه می‌گردد.

کارشناسان سازمان امور مالیاتی نیز به شرط صحت مطالب و کامل بودن مدارک و عدم تخلف از قوانین ثبت دفاتر و اظهارنامه و … آن را مورد پذیرش قرارداده و با توجه به آن مالیات محاسبه شده را دریافت می‌نماید. در صورت عدم پذیرش اظهارنامه مالیاتی یا عدم ارائه آن به سازمان امور مالیاتی، ممیز مربوطه به صورت علی الرأس مالیات را محاسبه نموده و به مودی اعلام می‌نماید و نظر ممیز و کارشناس سازمان امور مالیاتی ملاک پرداخت مالیات می‌باشد.

نحوه تنظیم اظهارنامه مالیاتی

از ابتدای سال مالی مودیان باید با مراجعه به پایگاه اینترتنی سازمان امور اقتصادی و دارایی نسبت به تکمیل و تسلیم اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی اقدام نمایند.

تعریف سال مالیاتی

عبارت است از یک سال شمسی که از اول فروردین هر سال شروع و به آخر اسفند همان سال ختم می‌شود. در مورد اشخاص حقوقی مشمول مالیات که سال مالی آن‌ها به موجب اساسنامه با سال مالیاتی تطبیق نمی‌کند، درآمد سال مالی آن‌ها به جای سال مالیاتی مبنای محاسبه مالیات قرار می‌گیرد. مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی حداکثر تا پایان چهار ماه شمسی پس از سال مالی است. (۳۱ تیر ماه)

عواقب عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی عملکرد چیست؟

درصورتی‌که مودیان اظهارنامه مالیاتی را در موعد مقرر ارسال نکنند مشمول جرایم و تبعات قانونی خواهند شد. طبق ماده ۱۹۲ ق.م.م جریمه عدم ارائه اظهارنامه برای شرکت‌ها و اشخاص حقیقی ۳۰ درصد نسبت به مالیات متعلقه و غیر قابل بخشش است. همچنین طبق بند ت ماده ۱۳۲ق.م.م شرط برخورداری از هر گونه معافیت مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در مناطق آزاد و سایر مناطق کشور تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موقع مقرر قانونی است.

به‌رغم اینکه تهیه و ارسال اظهارنامه مالیاتی برای مودیان کاری وقت‌گیر است ولی ارسال اظهارنامه مالیاتی برای شرکت‌ها می‌تواند مزایای خوبی را فراهم کند. طبق ماده ۱۸۹ شرکت‌هایی که سه سال متوالی اظهارنامه ارسالی آنها مورد قبول اداره امور مالیاتی واقع شود و اعتراضی به برگ تشخیص صادره نداشته باشند مشمول استفاده از ۵ درصد جایزه خوش‌حسابی نسبت به مالیات‌های پرداخت شده ۳ سال می‌شوند.براساس ماده ۱۵۶ق.م.م ادارات امور مالیاتی مکلفند اظهارنامه مالیاتی دریافتی را حداکثر ظرف مدت یک‌سال از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی رسیدگی کند و برگه تشخیص رسیدگی را حداکثرتاسه ماه بعد به مودی ابلاغ کنند.

طبق تبصره ماده ۲۲۶ ق.م.م مودیان اجازه دارند؛ درصورتی‌که در اظهارنامه تسلیمی از نظر محاسبه و درج اطلاعات اشتباهی رخ داده باشد، ظرف یک ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه نسبت به رفع اشتباه اقدام و اظهارنامه اصلاحی تسلیم کنند.

نحوه محاسبه اظهارنامه مالیاتی

نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی پس از کسر معافیت سالانه تا مبلغ ۵۰ ملیون تومان درآمد به نرخ ۱۵ درصد، نسبت به مازاد بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان درآمد به نرخ۲۰ درصد و نسبت به مازاد بر ۱۰۰ میلیون تومان به نرخ ۲۵ درصد محاسبه می‌شود. نرخ مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی نیز بستگی به نوع شرکت طبق قانون دارد.

بر این اساس، اشخاص حقوقی مشمول ماده ۱۰۵، معادل ۲۵ درصد سود مشمول مالیات، شرکت‌های بورسی ماده ۱۴۳، معادل ۵/ ۲۲ درصد سود مشمول مالیات، شرکت‌های بورسی دارای بیش از۲۰ درصد سهام شناور آزاد، ۲۰ درصد سود مشمول مالیات، شرکت‌های فرابورس ماده ۱۴۳، معادل۷۵/ ۲۳ درصد سود مشمول مالیات و در نهایت شرکت‌های تعاونی متعارف و سهامی عام تبصره ۶ ماده ۱۰۵، معادل ۷۵/ ۱۸ درصد سود مشمول مالیات مکلف به پرداخت مالیات خواهند بود. ۵/ ۲۲ درصد از سود مشمول مالیات حاصل از فروش کالا در بورس کالا نیز به‌عنوان مالیات محسوب می‌شود. همچنین شرکت‌های تعاونی دانش‌آموزی، کارمندی، کشاورزی، کارگری، صیادی و عشایری نیز معاف از مالیات هستند.

اگر همین امروز بخواهیم اظهارنامه مالیاتی تهیه کنیم نخست باید به سایت طرح جامع مالیاتی به نشانی www.tax.gov.ir مراجعه و اظهارنامه مالیاتی را دانلود و مراحل زیر را اجرا کنیم:

۱- نصب اظهارنامه مالیاتی عملکرد، ۲- مطالعه راهنمای تکمیل اظهارنامه، ۳- واردکردن نام کاربری و رمز عبور و کد رهگیری پیش‌ثبت‌نام برای ورود به اظهارنامه، ۴- پاسخ به سوالات صفحه ۳ اظهارنامه و درج اطلاعات مورد درخواست، ۵- وارد کردن اطلاعات حسابداری در اظهارنامه، ۶- درج و تکمیل صفحه ۱۲ (ترازنامه) اظهارنامه، ۷- درج و تکمیل صفحه۱۳ (سود وزیان) اظهارنامه

۸. رفع مغایرت اختلاف ترازنامه در صورت وجود، ۹- تکمیل صفحه ۲۶ اظهارنامه اشخاص حقوقی و درج اقلام معاف و تعیین مالیات، ۱۰-تکمیل صفحه ۲۷ اظهارنامه اشخاص حقوقی و بستن اظهارنامه، ۱۱- بررسی و کنترل اظهارنامه برای ارسال به اداره امور مالیاتی، ۱۲-اقدام برای ارسال اظهارنامه واحد کد رهگیری، ۱۳- تهیه نسخه چاپی اظهارنامه پس از ارسال و ۱۴- بایگانی اسناد و مدارک و آماده شدن برای رسیدگی به اظهارنامه مالیاتی ارسالی.

تکمیل اظهارنامه مالیاتی

فرم اظهارنامه مالیاتی در ایران شامل ۲۶ جدول می‌باشد:

جدول ۱: پرداخت‌های مربوط به این اظهارنامه

جدول ۲: اطلاعات مجوزهای تأسیس و بهره‌برداری

جدول ۳: اسامی اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل

جدول ۴: فهرست دفاتر رسمی ثبت شده

جدول ۵: جزییات پذیرش بورس سهام

جدول ۶:درآمدهایی که مالیات آن‌ها قبلاً به صورت مقطوع پرداخت شده است

جدول ۷: درآمدهای معاف

جدول ۸: استهلاک زیان سنواتی

جدول ۹: معافیت‌ها و بخشودگی‌های مالیاتی

جدول ۱۰: توسعه، نوسازی و بازسازی واحدهای صنعتی و معدنی (ماده ۱۳۸ ق.م. م)

جدول ۱۱: معافیت‌ها و بخشودگی‌های درآمد حاصل از فعالیت‌های خارج از کشور (کسر از مالیات مقرر) تبصره ماده ۱۸۰ ق.م.م.

جدول ۱۲: فعالیت‌های حاصل از توافقنامه‌های مالیاتی موضوع ماده ۱۶۸ ق.م.م.

جدول ۱۳: ثبت کمک‌های مالی پرداختی

جدول ۱۴: ترازنامه

جدول ۱۵: صورت سود و زیان

جدول ۱۶: گردش حساب سود (زیان) انباشته

جدول ۱۷: موجودی مواد و کالا

جدول ۱۸: سرمایه

جدول ۱۹: انواع محصولات اصلی به ترتیب بیشترین فروش

جدول ۲۰ :بهای تمام شده کالای فروش رفته

جدول ۲۱: بهای تمام شده کار انجام شده پیمانکاری/ خدمات

جدول ۲۲: تعداد کارکنان

جدول ۲۳: درآمد ناخالص پیمانکاری/ ارائه خدمت

جدول ۲۴: فهرست صادرات و مابازاء دریافتی

جدول ۲۵: اطلاعات مالک/ مالکین

جدول ۲۶: اطلاعات سرمایه‌گذاری خارجی

اشخاص حقیقی و حقوقی ایی که می‌بایست نسبت به تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی اقدام نمایند:

طبق ماده۱ قانون مالیات‌های مستقیم اشخاص زیر ملزم به تکمیل و تسلیم اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات می‌باشند:

ماده ۱– اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات می‌باشند:

۱– کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران طبق مقررات باب دوم.

۲– هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌نماید.

۳– هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران تحصیل می‌کند.

۴– هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌نماید.

۵– هر شخص غیر ایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی) نسبت به درآمدهایی که در ایران تحصیل می‌کند و همچنین نسبت به درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود یا دادن تعلیمات و کمک‌های فنی یا واگذاری فیلم‌های سینمایی (که بهعنوان بهای حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آن‌ها می‌گردد) از ایران تحصیل می‌کند.

ماده ۲– اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات‌های موضوع این قانون نیستند:

۱– وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی

۲– دستگاه‌هایی که بودجه آن‌ها به وسیله دولت تأمین می‌شود.

۳– شهرداری‌ها

تبصره ۱– شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آن‌ها متعلق به اشخاص ومؤسسه‌های مذکور در بندهای فوق باشد، سهم درآمد یا سود آن‌ها مشمول حکم این ماده نخواهد بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکت‌های مزبور از فعالیت‌های مقرر در این قانون حسب مورد، نیست.

تبصره ۲– درآمدهای حاصل از فعالیت‌های اقتصادی از قبیل فعالیت‌های صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی وسایر فعالیت‌های تولیدی برای اشخاص موضوع این ماده، که به نحوی غیر از طریق شرکت نیز تحصیل می‌شود، در هر مورد به‌طور جداگانه به نرخ مذکور در ماده (۱۰۵) این قانون مشمول مالیات خواهد بود. مسئولان اداره امور در این گونه موارد نسبت به سهم فعالیت مذکور مکلف به انجام دادن تکالیف مزبور طبق مقررات این قانون خواهند بود. در غیر این صورت نسبت به پرداخت مالیات متعلق با مؤدی مسئولیت تضامنی خواهند داشت.

تبصره ۳– معافیت‌های مالیاتی این ماده برای مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (ره) یا مقام معظم رهبری دارای مجوز می‌باشند براساس نظر مقام معظم رهبری است.

گردآوری: بخش اقتصادی سرپوش