به گزارش اعتماد، طی یک ماه گذشته اخبار متعدد و مختلفی درباره احتکار انواع کالاها در شهرهای کشور منتشر میشود. از طرف دیگر نیز اکثر خبرهای اخیر اشاره به نفوذ و ورود افراد مختلف در حوزهها و عرصههای متفاوت اقتصادی با هدف کسب بیشترین سودآوری از نوسانات و تحولات بازار و به تبع آن اخلال در نظم اقتصادی به گوش میرسد.
آن هم در شرایطی که مسئولان دولتی و همینطور صاحبنظران اقتصادی بارها و بارها مردم را مخاطب خود قرار داده و این درخواست را عنوان کردهاند که حتی المقدور از خرید غیرمتعارف ارز و کالاهایی مانند طلا، مسکن و خودرو پرهیز کرده و همزمان با آن فروشندگان همچنان روند فروش خودشان را مانند سابق ادامه دهند تا به نحوی از التهابات ثانویه و مجدد در بازارهای داخلی جلوگیری شود.
اما چه خریداران و چه فروشندگان عملا راه دیگری را در پیش گرفتهاند تا مشکلات اقتصادی و معیشتی امروز فارغ از عملکرد مسئولان و دستگاههای اجرایی و نظارتی تا حدودی درگیر چالشهای اجتماعی باشد؛ چالشهایی که نمونه آن در کشورهای توسعهیافته و پیشرفته به گونه دیگری بوده و گاهی دولتها با اتکا به حمایتهای اجتماعی و مردمی میتوانند از گذرگاهها و بحرانهای اقتصادی به سلامت عبور کنند.
اعتماد عمومی را باید تقویت کنیم
مجید ابهری رفتارشناس و جامعهشناس در خصوص چالشهای اجتماعی به وجود آمده در تحولات اخیر اقتصادی به اعتمادآنلاین چنین توضیح میدهد که« اینکه برخلاف توصیه مسئولان همچنان شاهد آن هستیم که مردم تلاش میکنند تا دارایی خودشان را به دلار، طلا یا انواع کالاها تبدیل کنند حکایت از آن داشته که مردم نسبت به آینده اقتصادی خودشان نگران هستند و دولتها و مسئولان نتوانستهاند این اطمینان از آینده اقتصادی را به آنان بدهند. در واقع مردم در چنین شرایطی هرکدام به زعم خودشان دست به کار میشوند تا وضعیت اقتصادی و معیشتی خودش را تقویت کند».
او با بیان اینکه عملکرد مسئولان در گذر زمان باعث اعتماد یا بیاعتمادی مردم به دولت میشود، گفت: «اگر این احساس بین مردم ایجاد شود که مسئولان نمیخواهند یا نمیتوانند مشکلات آنان را برطرف کنند به مرور این احساس بر مردم غالب میشود که دولت دلسوز آنان نیست. از طرف دیگر وقتی اخبار مختلف از اخلال گران اقتصادی و مفسدان به گوش میرسد باعث میشود که اعتماد مردم نسبت به مسئولان خدشهدار شود. در نتیجه وقتی به عنوان مثال یک مقام مسئول درخواست میکند که مردم به بازارهای خاص هجوم نبرند، مردم به آن توجهی نکرده و طبق نظر خودشان رفتار میکنند. بنابراین دولت باید اعتماد عمومی را تقویت کند».
امروز برای جبران بهتر از فرداست
محمود جامساز اقتصاددان و استاد دانشگاه نیز در همین رابطه به اعتمادآنلاین میگوید: «از آنجایی که اقتصاد حوزه و عرصه گستردهای است میتواند ابعاد و زوایای مختلفی من جمله مسائل اجتماعی را نیز شامل شود. بنابراین زمانی که یک بحران یا مشکل اقتصادی رخ میدهد به تبع آن سایر موضوعات مثل سیاست یا مسائل فرهنگی و اجتماعی از آن تاثیر میگیرد و متقابلا بر آن تاثیرگذار خواهد بود».
وی ادامه داد: «بنابراین اینکه امروز اقتصاد بر سیاست و جامعه تاثیرگذاشته است، نشان میدهد که پیشتر هم جامعه و هم سیاست بر اقتصاد تاثیرگذار بوده اند. سیاست از آن جهت تاثیرگذار بوده است که نوع تصمیمگیری و عملکرد مسئولان در حوزه اقتصادی باعث شده است تا امروز ما با چنین شرایطی در اقتصاد مواجه باشیم. این مسئله در حوزه اجتماعی و اقتصاد نیز صادق است و ما امروز شاهد آن هستیم که مردم در این ماجرا به گونه دیگری رفتار میکنند».
این اقتصاددان افزود: واقعیت آن است که عملکرد مسئولان و اتخاذ رویکردهای موقتی و کوتاه مدت و عدم حل بنیادین مشکلات اقتصادی و توسعه فساد در اقتصاد و تمایل به اتخاد رفتارهای پوپولیستی و غفلت از مطالبات عمومی و شعارهای انتخاباتی و موارد مشابه دیگر در نهایت بین جامعه و مسئولان فاصله ایجاد کرده است. این فاصله به مرور باعث شده است که مردم رفتار و روشی متفاوت از خواسته مسئولان دنبال کنند که این موضوع اگر امروز برطرف نشود در آینده تبعات و نتایج سخت تری برای دولت خواهد داشت که جبران آن بسیار سخت و دشوارتر از امروز خواهد بود.
- 26
- 4