سال گذشته ۴۳ هزار گردشگر عمانی به ایران سفر کرده‌اند. فعالان گردشگری بازار ایران اعتقاد دارند اگر برنامه‌ها خوب پیش برود، تعداد گردشگران عمانی در سال ۹۸ به بالای ۶۰ هزار نفر خواهد رسید. کارشناسان و فعالان حوزه گردشگری عمان اما خبر می‌دهند که برنامه‌ها خوب پیش نمی‌رود. آنها نقص فنی هواپیماها، بی‌نظمی پروازها و افزایش قیمت بلیت‌ها را از جمله دلایلی می‌دانند که گردشگران عمانی را به سمت کشورهای رقیب چون ترکیه، هند و روسیه می‌راند. «مهدی علی‌پور» نایب رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران در گفت‌و‌گو با «ایران» چارتر شدن پروازهای ایرانی به مقصد عمان را باعث بالا رفتن قیمت بلیت هواپیمایی و رویگردانی گردشگران عمانی از سفر به ایران می‌دانند. «سعید خلیلی» یکی دیگر از فعالان گردشگری حوزه عمان، ارزان بودن سفر برای عمانی‌ها را مهمترین فاکتور حضور آنها در کشور مقصد می‌داند. «ولی‌الله تیموری» معاون گردشگری کشور هم در گفت‌و‌گو با «ایران» از نگرانی شدید سازمان میراث فرهنگی نسبت به از دست رفتن بازار‌های خارجی به دلیل گرانی بلیت‌های پروازی خبر می‌دهد.
کاهش و افزایش ورود عمانی‌ها به ایران
آمارهای سال ۹۵ سازمان میراث فرهنگی نشان می‌دهد که در این سال ۴۰ هزار عمانی به ایران سفر کردند. سال ۹۶ اما سال کاهش سفر گردشگران این کشور به ایران بود و تعداد آنها به بیش از ۲۰ هزار نفر رسید. این تعداد در سال ۹۷ دوباره رشد یافت و به ۴۳ هزار نفر رسید. این افزایش به دنبال لغو ویزای یکطرفه از سوی ایران برای اتباع عمانی اتفاق افتاد. «مهدی علی‌پور» ایران را مهمترین مقصد گردشگران عمانی می‌داند و می‌گوید: «بعد از ایران با فاصله زیاد، ترکیه مقصد دوم سفر عمانی‌ها است.» با وجود این فاصله، علی‌پور و دیگر فعالان حوزه گردشگری سال‌هاست که نسبت به رقابت شدید ترکیه، هند و روسیه برای جذب گردشگران عمانی هشدار می‌دهند.
چند روز پیش بود که «احمد هزیم البلوشی» مدیر کشوری هواپیمایی عمان در نامه‌ای - که رسانه‌ای شد - از توقف فروش بلیت شرکت هواپیمایی «عمان ایر» در ایران خبر داد.
البته او تأکید می‌کند پروازهای عمان‌ایر به ایران کماکان برقرار است. آن‌طور که «علی‌پور» و «احمد خلیلی» می‌گویند معنای این نامه آن است که از این تاریخ به بعد، بلیت رفت و برگشت با هواپیمایی عمان را فقط می‌توان از کشور عمان تهیه کرد و دیگر در ایران فروش نخواهد داشت. البلوشی علت این تعطیلی را دلایل اقتصادی خوانده است اما علی‌پور پای تحریم‌ها را به وسط می‌کشاند.
«احمد خلیلی» هم از برقراری پروازهای جدید ایرلاین‌های ایرانی طی هفته‌های آتی خبر می‌دهد که می‌تواند جای خالی عمان‌ایر را پر کند اما مسأله افزایش قیمت، دلنگرانی جدید است که به اعتقاد فعالان می‌تواند روی افزایش سفر گردشگران عمانی به ایران تأثیر منفی بگذارد! او و علی‌پور هر دو روی نگاه اقتصادی گردشگران عمانی و علاقه آنها به «سفر ارزان» تأکید ویژه‌ای می‌کنند و یکی از دلایل افزایش گردشگران عمانی در ایران را هم ارزان بودن سفر به ایران می‌دانند. هواپیمایی «سلام ایر» در حال حاضر چهار پرواز هفتگی به شیراز دارد. با توقف فعالیت «عمان‌ایر» در ایران این سؤال پیش می‌آید که آیا گردشگران عمانی به سمت ایرلاین‌های ایرانی می‌آیند تا قیمت کمتری را پرداخت کنند یا نه با افزایش قیمت‌ها به دلیل چارترکردن پروازها، آنها به سمت ترکیه یا روسیه می‌روند؟ در حال حاضر تنها هواپیمایی آسمان در مسیر عمان و ایران تردد می‌کند.
«مهدی علی‌پور» نایب رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران، وجود نقص فنی که گاهی در عرض سه روز دو بار به لغو پروازهای ایرانی منجر می‌شود را باعث خراب شدن امنیت ذهنی مسافران عمانی از پروازهای ایران می‌داند ولی می‌گوید: «به‌رغم این موضوع، عمانی‌ها باز هم از ایرلاین‌های ایرانی استقبال می‌کنند.» او مسأله نگران کننده را در جای دیگر می‌بیند. باز هم چارترکنندگان وارد ماجرا شده‌اند. به گفته فعالان این بازار، حضور چارترکنندگان و افزایش قیمت‌ها می‌تواند دلیل کافی برای رویگردانی عمانی‌ها از سفر به ایران باشد. مهدی‌پور می‌گوید: «چون هواپیما را چارتر کرده‌اند، می‌توانند هر قیمتی که دلشان خواست بدهند. پروازهای داخلی هیچ سر و سامانی ندارند.» به گفته او گاهی پرواز مسقط به شیراز با ایرلاین ایرانی ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان می‌شود در حالی که همان پرواز را سلام ایر(عمانی است) دو میلیون تومان می‌فروشد. او اعتقاد دارد که باید این بازار را سروسامان داد و در شرایط تحریم اجازه نداد تا این فرصت از دست برود. او البته گردشگران عمانی را از جمله گردشگرانی می‌داند که پول خرج می‌کنند.
به گفته علی‌پور توریست عمانی برای عمل جراحی زیبایی که برای یک ایرانی ۱۵ میلیون تومان هزینه دارد ۳۰ میلیون تومان پرداخت می‌کند. در بهترین هتل‌ها هم اقامت می‌کند. وقتی هم از ایران می‌رود، چند چمدان سوغات می‌برد. او از گردشگران عمانی سخن به میان می‌آورد که وقتی از ایران می‌روند تا ۵ کیلو زعفران سوغات با خود می‌برند. عمانی‌ها به صنایع دستی ایران هم علاقه زیادی دارند. علی‌پور می‌گوید: «چرا باید چنین گردشگرانی را در شرایط تحریم از دست داد؟» علی‌پور کمبود هتل و نامناسب بودن سیستم حمل و نقل را از دیگر موانع حضور بیشتر گردشگران عمانی می‌داند.
«خلیلی» فعال گردشگری بازار عمان هم از آفرهای ویژه ترکیه و هند برای جذب گردشگران عمانی خبر می‌دهد و نسبت به کنسل شدن و تعلل مسافران عمانی در پروازهای ایرانی هشدار می‌دهد.
به گفته او عمانی‌ها خانوادگی سفر می‌کنند. خلیلی می‌گوید: «وقتی پروازها بعد از ساعت‌های بسیار زیاد معطلی، لغو می‌شود تمام برنامه‌ریزی یک خانواده که مرخصی گرفته است، بهم می‌خورد.» او عدم تأمین سوخت یا مسائل ارزی را از جمله دلایل تأخیر پرواز ایرلاین‌های ایرانی می‌داند و نسبت به از دست رفتن بازار مهم عمان هشدار می‌دهد. خلیلی هم مهمترین فاکتور برای سفر عمانی‌ها به ایران را ارزان بودن می‌داند.
حرف آخر را کمیته مشترک می‌زند
چارتر کردن هواپیماها همواره با واکنش گردشگران داخلی و خارجی روبه‌رو شده است.سال ۹۷ بود که وزیر راه به دنبال اعتراض‌های بسیار، از ممنوعیت چارتر کردن پروازهای ایرانی خبر داد اما همان زمان سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرد که نمی‌توان شبکه چارتری را به صورت کامل قطع کرد. نتیجه آن اعتراض باعث شد تا چارتر کردن پروازهای داخلی در تمام مسیرها غیر از قشم، کیش و مناطق نفتی ممنوع شود.
«رضا جعفرزاده» مدیر روابط عمومی هواپیمایی کشوری هم در گفت‌و‌گو با «ایران» مخالفت با چارتر کردن پروازها را مختص بازار داخلی می‌داند و می‌گوید: «بر پروازهای خارجی شرایط رقابتی حاکم است و سازمان هواپیمایی کشوری برای آنها تعیین قیمت نمی‌کند.» به گفته جعفرزاده رقابت‌ها، عرضه و تقاضا و کسب و کار بازار در نرخ پروازهای خارجی تعیین کننده است. او اعتقاد دارد که در این شرایط انحصار ایجاد نمی‌شود. معاون گردشگری اما مخالف او است. به گفته تیموری اظهار نگرانی‌های مکرر درباره افزایش قیمت بلیت‌ها به ایجاد یک کمیته سه‌جانبه میان سازمان میراث فرهنگی، سازمان هواپیمایی کشوری و وزارت امورخارجه منجر شده است. تیموری فلسفه ایجاد این کمیته را گرفتن تصمیمی فراتر از سازمان هواپیمایی کشوری می‌داند. او می‌گوید: «گزارشی از چارتر کردن بلیت‌های پرواز در مسیر ایران و عمان به سازمان میراث فرهنگی نرسیده.» با وجود این و به دنبال گفت‌و‌گو با روزنامه ایران از مطرح کردن فوری این مسأله در کمیته سه‌جانبه خبر می‌دهد. «ولی‌الله تیموری» برخلاف آنچه جعفرزاده می‌گوید اعتقاد دارد که کمیته مشترک می‌تواند فراتر از سازمان هواپیمایی کشوری و به نفع گردشگر ورودی ورود کند. حال باید منتظر ماند و دید آیا کمیته مشترک، رضایت گردشگران عمانی را جلب می‌کند یا با توجه به آفرهای ویژه آنها به سمت ترکیه می‌روند؟
زهرا کشوری
- 13
- 4
