بازارها جان سال های قبل را ندارند. آجیل فروشی ها میزبان مشتریانی هستند که دوری می زنند، قیمت ها را نگاه می کنند و بعضاً می روند بدون اینکه چیزی بخرند. سال های قبل این مغازه ها جایی برای سوزن انداختن نبود اما امسال همزمان با ایام پایانی اسفندماه به وضوح شرایط متفاوت شده است.
بازارهای سرد یک دلیل مشخص دارد گرانی آجیل و خشکبار و عدم توازن بین افزایش قیمت ها و افزایش دستمزدها و حقوق ها که باعث شده تا خانواده ها نتوانند مایحتاج مورد نیاز شب عید خودشان را بدون دغدغه تامین کنند. همین امر سبب شده تا بازار شب عید امسال در استان سمنان با سال های دیگر تفاوت های اساسی کنند.
گرانی و کاهش مشتریان
مهمترین موردی که در بازدید های میدانی از مغازه های فروش آجیل و خشکبار دیده می شود، افزایش شدید قیمت ها به نسبت سال های قبل است. آنطور که قیمت ها نشان می دهد در برخی اقلام مانند پسته قیمت ها نسبت به یک سال قبل چهار برابر شده است.
آجیل فروش‌ها می‌گویند که اقلامی مانند شیرینی، بادام زمینی، تخمه کدو و ... در طول یک سال اخیر به مرور گران شدند اما پسته در ظرف کمتر از شش هفته یکباره دو برابر شد. از سوی دیگر قیمت این محصول در ۱۰ ماهه اول سال جاری هم نسبت به اسفند ماه گذشته دو برابر شد که روی هم رشد چهار برابری این محصول در بازارهای استان سمنان دیده می شود.
به عبارت دیگر پسته از کیلوگرمی ۲۰۰ الی ۲۲۰ هزار تومان به ۸۵۰ تا ۹۰۰ هزار تومان افزایش قیمت داشته است و این یعنی رشد چهار برابر قیمت پسته در قیاس با شب عید سال گذشته در حالی که به نظر نمی رسد حقوق هیچ کارمند و کارگر و قشر متوسطی در همین بازه زمانی ۱۲ ماه اخیر حتی ۵۰ درصد هم افزایش داشته باشد.
مشتری‌ها گِرَمی آجیل می‌خرند
ابراهیم باقری فروشنده آجیل و خشکبار که شش سال است مغازه ای در شاهرود دارد، در گفتگو با خبرنگار بازار، ضمن بیان اینکه خرید مردم امسال نسبت به سال قبل تفاوت بسیاری دارد، گفت: سال های قبل مردم یک، دو و حتی سه کیلوگرم آجیل می خریدند و امسال ۲۰۰ گرم و ۵۰۰ گرم از آجیل ها خریداری می کنند و این به وضوح نمایان است.
باقری با بیان اینکه معضل بعدی این است که آجیل بسیار بالا رفته است، ابراز کرد: محصولی مانند پسته ظرف دو هفته یکباره اوج گرفت و افزایش قیمت عجیب و غیر منطقی داشت و چهار برابر سال های قبل شد امروز پسته بین ۷۴۰ تا ۹۰۰ هزار تومان است.
وی با بیان اینکه آجیل فروشانی که مغازه های اجاره ای دارند واقعاً معلوم نیست چطور روزگار می گذرانند چرا که به وضوح فروش اندک شده است، افزود: اقلامی مانند شیرینی هم گران شده اند برای مثال شیرینی نسبت به سال قبل ۱۴۰ درصد گران شده اما به تدریج بوده و به مرور به این قیمت رسیده است اما محصولی مانند پسته یکباره چنین اوجی گرفت.
سیاست‌های نادرست و مافیا پشت کار است
این فروشنده وجود سیاست های نادرست اقتصادی را یکی از عوامل وضعیت کنونی دانست و گفت: قطعاً از این عامل مهمتر، مافیای پشت پرده است همچنین تجاری که به جای فکر اقتصاد کشور و مردم، فقط به فکر خودشان هستند و سیاست مدارانی که به جای مردم صرفاً منافع آن حزب و گروه شان را پیگیری می کنند مقصران وضعیت هستند.
نکته ای که آجیل فروش دیگر به آن تاکید می کند نیز قابل توجه است، حسین کریمی در گفتگو با خبرنگار بازار، می گوید: در محصولی مانند پسته به واسطه صادراتی محور بودن، مقوله دلار دخیل است اما قطع بدانید که مافیایی در کار است چرا که افزایش قیمت ها طبیعی نیست کاملاً مشخص است که کسی از دانه درشت ها، بار پسته ای داشته و نیاز بوده که قیمت ها تکانی بخورد تا او بتواند بار خود را بسته به کانادا برود.
کریمی با بیان اینکه دولت به وضوح نمی تواند وضعیت را کنترل کند، ابراز کرد: اقتصاد ما یا دولتی است یا خیر؛ اگر قبول داریم که دولتی است پس بالا و پائین رفتن آن هم فقط یک مقصر دارد و آن هم دولت است لذا وقتی شاهد هستیم که اقلام نسبت به سال قبل ۵۰ تا ۴۰۰ درصد بیشتر می شود، یعنی سیاست های دولتی جواب نداده است.
بازار رونقی ندارد
یکی از معضلاتی که امسال کسبه استان سمنان با آن روبرو هستند این است که بازار شب عید مانند سال های قبل رونق ندارد در نتیجه چک هایی که عمدتاً فروردین ماه و اردیبهشت ماه داده اند و مواد اولیه و خرید را داشته اند، در خطر پاس نشدن قرار گرفته و این امر سبب بروز نگرانی های بسیاری شده است.
یکی از همین آجیل فروشان در گفتگو با بازار می گوید: امروز به دلیل اینکه وضعیت قیمت ها مدام در نوسان است دیگر فروش چکی وجود ندارد و همه کالاها نقدی شده است لذا وام سر رسیدی شش ماهه ای را گرفته و با آن آجیل و محصولات خریده ام تا بفروشم اما متاسفانه یک سوم آن چیزی که فکرش را می کردیم هم تا کنون رقم نخورده است.
قریب با بیان اینکه مشکل اینجا است که ما اجاره مغازه هم داریم اجاره ای که دو سال قبل ۲۰ میلیون تومان پیش و ماهی دو و نیم میلیون تومان اجاره بود اما شهریورماه صاحب ملک آن را به ۵۰ میلیون تومان پیش شش میلیون تومان اجاره افزایش داد در نتیجه تا عید بیشتر نمی توانم مغازه را نگه دارم و بعدش باید احتمالا خودرویم را بفروشم.
همه چیز گران شده است
نگاهی به بازار آجیل و خشکبار نشان می دهد که همه چیز گران شده است. محمد مرتضوی از فروشندگان خشکبار همانطور که در کنار اقلام توضیح می دهد به خبرنگار بازار، می گوید: شیرینی خشک خانگی از کیلوگرمی ۱۴۵ تا ۲۲۰ هزار تومان فروخته می شود که نسبت به سال قبل ۱۰۰ الی ۱۳۰ درصد گران تر است. آجیل مخلوط دو درجه دارد ۴۸۰ هزار تومان و ۶۴۵ هزار تومان که نسبت به سال قبل دو برابر شده است همچنین بیشتر آجیل ها به جای بادام، نخود و بادام زمینی دارند تا بتوان قیمت شان را کاهش داد و زیر ۴۰۰ هزار تومان آن را نگه داشت.
مرتضوی بیان می کند: شکلات افزایش چشم گیری نداشته و بجز موارد خارجی که سه برابر شده موارد ایرانی از کیلوگرمی ۱۹۰ الی ۳۲۰ هزار تومان است که در قیاس با سال قبل بین ۴۰ تا ۶۵ درصد بیشتر شده است از سوی دیگر تخمه ها قرار دارد که از ۱۸۵ هزار تومان به ۳۴۰ هزار تومان و ۴۱۰ هزار تومان افزایش یافته که حدوداً دو و نیم برابر شده است.
وی با بیان اینکه اقلام اساسی تولیدی شیرینی خانگی که در آجیل فروشی ها هم برای جوری جنس فروخته می شود شامل شکر، روغن و آرد، سه برابر شده در نتیجه شیرینی طبیعتاً نسبت به سال قبل گرانتر شده است و به همان نسبت هم متاسفانه مشتری خود را از دست داده است امسال ابتکاری که تولیدگران به خرج داده اند این است که بسته ها را کوچک کرده اند برای مثال شیرینی ها همه ۲۵۰ تا ۴۸۰ گرمی و در سنگین ترین حالت ۹۰۰ گرمی شده است.
مغازه های ۴۵ روزه و سرنوشتی شوم
پدیده ای که در سال های اخیر در شهرهای استان رونق پیدا کرده مغازه های یک ماهه یا ۴۰ روزی اجاره ای هستند که فقط برای فروش شب عید کرایه می شوند آن هم به مبالغ بالا؛ این مغازه ها معمولاً ۴۵ روزه اجاره می شوند و در آنها آجیل و شیرینی و مایحتاج شب عید فروخته می شود و بعضاً هم غیربومی هستند اما همه شان جوان هستند.
این جوانان سرمایه اندکی دارند که قصد دارند با این کارشان قدری آن را افزایش دهند تا بتوانند با آن کاسبی شان را گسترش داده و یا مغازه ای را اجازه کنند لذا ویژگی بارز و مشترک این گروه این است که همه شان تقریباً از روی نیاز این کار را می کنند چرا که پول اجاره یک مغازه برای یک سال را ندارند.
مشکل اما این جا است که با بازارهای کساد، این گروه هم به دامی بزرگ و گرفتاری سنگین می افتند چرا که برای همین ۴۵ روز اجاره باید هفت الی ده میلیون تومان بپردازند و با قیمت های افزون شده امسال دست کم ۱۰۰ میلیون تومان هم هزینه جنس و اقلام داده اند و لذا آنها می مانند و اجناسی که روی دستشان مانده و باید به ضرر به کسبه بفروشند.
- 13
- 1
