چهار ضلعی تردید در بورس تهران

 روز گذشته، شاخص سهام با افت ۱۱۸ واحدی همراه شد و برای چهارمین روز متوالی از رسیدن به سقف ۱۶ ماهه خود یعنی رقم ۸۱ هزار و ۵۳۶ واحدی ناکام ماند. پس از حدود کمتر از یک ماه حرکت بازار در مسیر صعودی نسبتا پرشتاب که با سه کانال‌شکنی نیز همراه بود، حالا نشانه‌هایی از تردید و احتیاط در معاملات تالار شیشه‌ای به وجود آمده است. در عین حال دیروز ارزش معاملات خرد سهام پس از هفت روز به کمتر از ۱۰۰ میلیارد تومان رسید.

در بررسی چرایی ایجاد تردید و احتیاط معامله‌گران در بازار سهام چهار عامل مشاهده می‌شود. سیگنال‌های تکنیکال، نگرانی‌های سیاسی، بازگشایی ضعیف پالایشی‌ها و همچنین هراس معامله‌گران از ورود به نمادهای بزرگ با احتمال دادن ایجاد فشار فروش از سوی معامله‌گران عمده در این نمادها، چهار دلیل ایجاد احتیاط در معاملات بورس تهران به شمار می‌رود.

مقاومت محدوده کنونی شاخص سهام

از نگاه تحلیلگران تکنیکال شاخص کل بورس روی محدوده مقاومتی نیمه‌کانال ۸۱ هزار واحدی قرار گرفته است و احتمال افزایش فروشندگان و کاهش خریداران سهام به‌صورت همزمان وجود دارد.بررسی روند معاملات بورس تهران در ۱۶ ماه اخیر نشان می‌دهد شاخص کل بورس تهران برای چهارمین نوبت در نیمه کانال ۸۱ هزار واحدی قرار گرفته است. در سه دوره قبل از این، هر بار شاخص در عبور از این مقاومت ناکام بوده است. تکنیکالیست‌ها معتقدند که شاخص کل این‌بار هم از سقف مقاومتی خود عبور نخواهد کرد. این گروه معتقدند نبود ‌اطمینان ناشی از تنش‌های سیاسی مانع از عبور شاخص از این محدوده مقاومتی خواهد شد. احتمالا این سیگنال‌های تکنیکی در حضور معامله‌گران در سمت عرضه و کاهش تقاضای سهام بی‌تاثیر نبوده است.

احتیاط از نگرانی‌های سیاسی

نگرانی‌های سیاسی نیز یکی دیگر از مواردی است که موجب شده، احتیاط در فضای معاملات سهام به وجود آید. بخشی از این نگرانی‌های سیاسی به اتخاذ تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران برمی‌گردد. هر چند غالب تحلیلگران معتقدند با وجود همه کارشکنی‌های آمریکا، کاخ سفید به سوی نقض برجام حرکت نخواهد کرد؛ اما برخی از معامله‌گران در برخورد با این امر احتیاط را در دستور کار قرار داده‌اند. ضمن آنکه بالا گرفتن تنش‌های سیاسی آمریکا و کره شمالی نیز بر فضای تردید کنونی دامن زده است.

هراس از تکرار رفتار معامله‌گران عمده

بسیاری از فعالان بورس تهران از ورود به نمادهای بزرگ هراس دارند. با توجه به اینکه اخیرا عمده رشد شاخص سهام مرهون رشد گروه‌های فلزی، معدنی، رایانه‌ای و پالایشی بوده است ( عمده این نمادها جزو صنایع بزرگ بازار هستند)، فعالان بازار با احتمال دادن فشار فروش معامله‌گران عمده از وارد شدن به این نمادها هراس دارند. این نگرانی ریشه در رفتار حقوقی‌ها در دوران رونق بازار دارد. حقوقی‌ها در دوران صعود قیمت‌ها به منظور تامین نقدینگی به سرعت فروشنده می‌شوند. دلیل این امر بیش از هر چیزی به رویکرد غلط سازمان بورس بر‌می‌گردد. جایی که این نهاد در برخی مقاطع همزمان با رکود معاملات برای مثبت نگه داشتن شاخص سهام اجازه فروش به این معامله‌گران را نمی‌دهد. این امر حالا موجب شده سهامداران عمده در دوران رونق به سرعت از فرصت فراهم شده استفاده کنند و به منظور تامین نقدینگی در صفوف فروش حاضر شوند. در این باره نوک پیکان انتقاد را باید به سمت مقام ناظر بازار سهام گرفت. چرا‌که با رویکرد و دغدغه‌های کوتاه‌مدت خود در پی هدف‌هایی که بارها نادرستی آنها عنوان شد، در بلند‌مدت به اعتماد معامله‌گران ضربه زده است.

بازگشایی ضعیف پالایشی‌ها

موضوع دیگری که در تردید سهامداران و احتیاط آنها بی‌تاثیر نبوده است، به بازگشایی‌های ضعیف نماهای پالایشی بر‌می‌گردد. پالایشی‌ها در روزهای میانی تیر ماه تحت تاثیر انتشار خبر تغییر نحوه نرخ‌گذاری این شرکت‌ها از سوی شرکت پالایش و پخش با رشد‌های چشمگیر قیمتی همراه شدند. پس از آن این نمادها متوقف شدند و کم‌کم گزارش‌های تعدیل مثبت سود پالایشی‌ها به فعالان بازار گزارش شد.

عمده فعالان تالار شیشه‌ای انتظار داشتند این نمادها در روزهای بازگشایی با رشد قیمت چشمگیری مواجه شوند، خاصه آنکه قیمت این نمادها پس از تقسیم سود نقدی نیز رقیق شده بود. اما آنچه در بازار مشاهده شد به طرز چشمگیری خلاف انتظار فعالان بازار سهام بود. بازگشایی این نمادها نه تنها پرقدرت نبود، بلکه در جریان معاملات دیروز نیز در مسیر ریزش قرار گرفتند. روز گذشته، نماهای«شبندر» و «شپنا» در صدر نمادها با بیشترین تاثیر منفی در محاسبه شاخص کل قرار داشتند. شاخص گروه فرآورده نفتی دیروز با افت ۴/ ۱ درصدی دومین صنعت زیان‌ده بازار بود.

نقاط قوت بورس در فضای احتیاطی

هر‌چند عامل مذکور در شرایط فعلی مانع از رشد قیمت‌ها شده است. اما برخی کارشنان معتقدند در شرایط فعلی از منظر بنیادی برای بورس نقاط قوت متعددی نیز وجود دارد. عواملی چون رشد اخیر نرخ دلار، بهبود عملکرد شرکت‌ها و همچنین حفظ سطوح بالای قیمت‌ها در بازار جهانی فلزات پایه در گزارش‌های فصل بهار عوامل حمایتی قدرتمندی از بازار سهام هستند. علاوه بر این برگزاری مراسم تحلیف رئیس‌جمهوری در هفته آینده که با حضور برخی سیاسیون از کشورهای خارجی همراه خواهد بود، می‌تواند نگرانی سهامداران از مسائل سیاسی اخیر را تا حد زیادی تلطیف کند. از این رو این کارشناسان با وجود همه عوامل تردید‌زا در بازار سهام در شرایط فعلی معتقدند همچنان از منظر این متغیرها برای بورس تهران عوامل حمایتی وجود دارد.

در بازار چه گذشت؟

دیروز ارزش معاملات خرد سهام پس از هفت روز به کمتر از ۱۰۰ میلیارد تومان رسید. این امر تاییدی بر آمیخته شدن فضای معاملات بورس با احتیاط است. در بازار دیروز گروه‌های کاشی و سرامیک و محصولات کاغذی در صدر صنایع با بیشترین بازدهی قرار گرفتند. گروه رایانه‌ای و فلزات اساسی نیز بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند. در گروه فلزی پس از استقبال معامله‌گران از این نمادها که منجر به رشد حدود ۲۰ درصدی شاخص این گروه از میانه‌های تیر ماه تا معاملات روز دوشنبه شده بود، فعالان تالار شیشه‌ای دیروز شاهد افت ۱۷/ ۰ درصدی شاخص این گروه بودند.

در تحولات این گروه در بازارهای جهانی دیروز قیمت فلزات نسبت به روزهای اخیر با افت اندکی مواجه شد. قیمت مس و روی به ترتیب ۶۳۳۰ و ۲۷۸۰ دلار در هر تن گزارش شد که نسبت به معاملات روز دوشنبه با افت اندکی همراه بوده است. قیمت سرب نیز به ۲۳۲۰ دلار در هر تن رسید. دیروز معامله‌گران تالار شیشه‌ای بار دیگر شاهد ایجاد تقاضا در نمادهای زیر‌مجموعه گروه سیمانی بودند. روز دوشنبه نیز اقبال معامله‌گران به این نمادها وجود داشت. از یک سو خوش‌بینی‌ها به بهبود صادرات پس از آزادسازی موصل و از سوی دیگر گزارش‌های سه ماهه مناسب شرکت‌های سیمانی از جمله مهم‌ترین‌ دلایل اقبال به سهام سیمانی ارزیابی می‌شود. شاخص گروه سیمانی دیروز با ثبت رشد ۵/ ۰ درصدی ششمین صنعت پربازده دیروز بود.

در گروه رایانه‌ای دیروز صف خرید شکننده‌ای در نماد تازه وارد «پرداخت» ایجاد شد تا این نماد با رشد ۴/ ۴ درصدی قیمت به کار خود پایان دهد. با این حال دیگر همگروه‌های این نماد یعنی«رانفور» و «آپ» با افت قیمت همراه شدند. برهمین اساس این احتمال وجود دارد که فضای موجود در این نمادها به «پرداخت» نیز سرایت کند. معاملات آخرین روز کاری بورس تهران در هفته جاری امروز در حالی آغاز خواهد شد که با توجه به تعطیلی تالار بورس در روز شنبه احتمال دارد فشار فروشی در برخی از گروه‌ها رخ دهد. این موضوع در هر بار مواجهه فعالان تالار با تعطیلی مشاهده

می‌شود. فعالان ترجیح می‌دهند در برخورد با تعطیلی‌های معاملات سهام ریسک کمتری برای ماندن در بازار متحمل شوند. برهمین اساس برخی از افراد به نقدکردن سهام خود قبل از تعطیلات روی می‌آورند. از این رو بعید نیست تحت تاثیر این موضوع امروز فشار فروش در معاملات بازار سهام مشاهده شود. دیروز نماد معاملاتی شرکت‌های پالایش نفت بندر عباس، کشتیرانی جمهوری اسلامی و پالایش نفت اصفهان بیشترین تاثیر منفی را در محاسبه شاخص کل بورس داشتند. در مقابل، معاملات سهام در نماد شرکت‌های پرداخت، سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات و گروه صنعتی پاکشو بیشترین تاثیر مثبت را در برآورد این نماگر به دوش کشیدند.

طی معاملات دیروز نماد معاملاتی تاپیکو، اوراق اختیار فروش تبعی تاپیکو، قراردادهای اختیار خرید و فروش سهام تاپیکو، حق‌تقدم خرید سهام پتروشیمی شازند متوقف شدند.دیروز ۰۷/ ۵ درصد از سهام سیمان خوزستان از سوی شرکت عمران و توسعه شاهد به‌صورت یکجا و نقد یا اقساط به قیمت پایه هر سهم ۳۹۰ تومان روانه میز فروش بورس تهران شد که در نهایت از سوی یک معامله‌گر حقوقی خریداری شد.بیشترین افزایش قیمت برای نمادهای معاملاتی کپارس، کمنگنز و قشرین رقم خورد.در مقابل شکلر، دکوثر با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول بازدهی نمادهای بورسی قرار گرفتند. ارزش کل معاملات دیروز بورس تهران به بیش از ۲۰۶ میلیارد تومان بالغ شدکه ناشی از دست به دست شدن بیش از ۶۹۲ میلیون سهم و اوراق مالی قابل معامله طی ۴۸ هزار و ۱۸۳ نوبت داد‌و‌ستد بود. از این میزان حدود ۳۴۸ میلیون سهم به ۹۹ میلیارد تومان ارزش به معاملات خرد سهام اختصاص داشت.

زهرا رحیمی