آشنایی با رشته کارشناسی فرش

معرفی رشته کارشناسی فرش

وجود رشته کارشناسی فرش در دانشگاه به فرشی بر می‌گردد که این روزها قالب‌های صنعتی و اقتصادی وسیعی را به خود اختصاص داده است. از دلایل اهمیت رشته کارشناسی فرش، حفظ و تقویت فرهنگ بومی و ملی با توجه به اصالت های نقش – رنگ و بافت هر منطقه است. دانشجوی رشته کارشناسی فرش باید فردی خلاق، نوآور و علاقه‎مند به هنر و صنعت فرش باشد.

 رشته کارشناسی فرش

دوره آموزشی رشته کارشناسی فرش یکی از دوره های آموزش عالی ست که هدف از برگزاری این دوره تربیت افراد متخصص و آشنا به مبانی عملی و نظری فرش، که مظهری از فرهنگ اسلامی و هنر ملی کشور ماست، می باشد.

وجود رشته کارشناسی فرش در دانشگاه به فرشی بر می‌گردد که این روزها قالب‌های صنعتی و اقتصادی وسیعی را به خود اختصاص داده است. خیلی‌ها استقلال اقتصادی و کسب در آمدهای غیر متکی به نفت را در لابلای تار و پودهای فرش جستجو می‌کنند. دهها سال است که اشتغال روستائیان و امرار معاششان به فرش وابسته بوده و هنوز هم وابسته است. قرار است کارشناسان فرش با ارزیابی و کنترل کیفیت تولید فرش جلوی سقوط رتبه جهانی فرش ایران را گرفته و فرش ایرانی را با نگاهی علمی به بازارهای جهانی معرفی نمایند.

داشتن ذوق هنری و علاقه به پدیده‌های هنری از جمله فرش و داشتن اطلاعات عمومی هنری، خصوصا در زمینه شناخت رنگ، و همچنین داشتن پایه قوی در درس شیمی برای گرایش رنگرزی می‌تواند دانش‌آموزی را که این رشته را انتخاب می‌کند از لحاظ موفقیت مددکار باشد.

اهمیت و ضرورت رشته کارشناسی فرش:

۱- از دلایل اهمیت رشته کارشناسی فرش، حفظ و تقویت فرهنگ بومی و ملی با توجه به اصالت های نقش – رنگ و بافت هر منطقه است.

۲- حفاظت و صیانت از فرش، این صنعت و هنر ملی با توجه به نقش اقتصادی، فرهنگی و سیاسی آن از دلایل اهمیت رشته کارشناسی فرش است.

۳- از دیگر دلایل اهمیت رشته کارشناسی فرش، شناخت فرش به عنوان یکی از مهمترین هنرهای صناعی و مواریث و ودایع معنوی ایران و شناخت سیر تحول و تطور آن در ادوار مختلف است.

توانایی‎های لازم  برای رشته کارشناسی فرش:

دانشجوی رشته کارشناسی فرش باید فردی خلاق، نوآور و علاقه‎مند به هنر و صنعت فرش باشد. دانشجویی که بدون هدف رشته کارشناسی فرش را انتخاب کرده باشد، پس از فارغ‎التحصیلی جـایـگاهی در صـنعت فـرش نـخواهـد داشت، در نقطه مـقابل نـیز دانشجویانی هستند که با علاقه و پشتکار بسیار به رشته کارشناسی فرش آمده‎اند و به دنبال آموزش و بهبود کیفیت هنر فرش هستند و قدم‎های موثری نیز در این زمینه برداشته‎اند.

همچنین کارشناس فرش باید از تاریخ هنرهای دستی و بومی، بخصوص هنر فرش‌بافی آگاهی داشته باشد و به یاری ذوق هنری، طرح‎هایی ارائه دهد که هم از اصالت بومی و هم از نوآوری برخوردار باشد.

تعداد واحد های رشته کارشناسی فرش

تعداد کل واحدهای  رشته کارشناسی فرش ۱۴۰ واحد می باشد که به تفکیک عبارتند از:

- دروس تخصصی رشته کارشناسی فرش : ۳۴ واحد

- دروس پایه رشته کارشناسی فرش: ۳۹ واحد

- دروس اصلی در کارشناسی فرش: ۳۸ واحد

- دروس  اختیاری رشته کارشناسی فرش: ۸ واحد

- دروس عمومی رشته فرش: ۲۱ واحد

دروس مشترک در گرایش‌های مختلف رشته کارشناسی فرش :

شیمی عمومی، هندسه نقوش در هنرهای سنتی ایران، هنر در تمدن اسلامی، آشنایی باهنر در تاریخ، کارگاه طراحی پایه، تاریخ فرش، عکاسی، جامعه‌شناسی فرش، آشنایی با هنرهای سنتی ایران، کارگاه بافت قالی، شناخت و ارزیابی فرش دست‌بافت، اصول رنگرزی، کارگاه طراحی سنتی، آشنایی با مواد اولیه و ابزار، کارگاه مرمت و نگهداری قالی، کنترل کیفی استانداردهای فرش، پژوهش در فرش ایران، جغرافیای فرش، سیر تحول و تطور نقوش و نمادها در هنرهای سنتی، علوم الیاف، ریسندگی، زیبایی‌شناسی فرش ایران، اقتصاد فرش ایران.

دروس تخصصی رشته فرش، گرایش طراحی :

درس های تخصصی رشته کارشناسی فرش گرایش طراحی عبارتند از: کارگاه طراحی گلیم و سایر زیراندازها، بررسی طرح‌ها و نقوش قالی ایران، کارگاه طراحی قالی، کارگاه نگارگری، کارگاه رنگ و نقطه، شناخت انواع مختلف نقوش قالی‌های ایرانی.

 دروس تخصصی رشته کارشناسی فرش، گرایش مرمت و تکمیل :

دروس تخصصی رشته کارشناسی فرش گرایش مرمت و تکمیل عبارتند از: آشنایی با اصول غبارگیری و شستشوی فرش، بررسی طرح‌ها و نقوش قالی ایران، کارگاه بافت گلیم، کارگاه بافت قالی، مرمت و نگهداری گلیم و سایر زیراندازها، مرمت قالی، شناخت مواد ویژه مرمت قالی، کارگاه رنگرزی سنتی، کارگاه رنگرزی شیمیایی.

دروس تخصصی رشته فرش، گرایش رنگرزی:

دروس تخصصی رشته کارشناسی فرش گرایش رنگرزی عبارتند از: کارگاه رنگرزی سنتی، کارگاه رنگرزی شیمایی، شیمی تجزیه و آزمایشگاه، شیمی و تکنولوژی مواد رنگرزی و آزمایشگاه تکنولوژی رنگ، فیزیک الیاف و آزمایشگاه.

دروس تخصصی رشته کارشناسی فرش، گرایش سایر زیراندازها:

کارگاه بافت گلیم،‌کارگاه بافت سوماک، کارگاه بافت زیلو، کارگاه بافت گلیم‌های یک رو، کارگاه بافت گبه‌ و سایر قالی‌های ایلیاتی، کارگاه بافت طراحی گلیم و سایر زیراندازها، کارگاه مرمت و تکمیل انواع گلیم و سایر زیراندازها، جغرافیای گلیم و سایر زیراندازها، بررسی نقوش ونمادها در گلیم و سایر زیراندازهای سنتی ایران، پژوهش در نقش و رنگ گلیم و سایر زیراندازهای ایران؛ از دروس تخصصی رشته کارشناسی فرش، گرایش زیر انداز ها هستند.

صنعت و بازارکار رشته کارشناسی فرش

از موقعیت های شغلی رشته کارشناسی فرش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

اجرای مراحل مختلف تولید فرش، شامل مهارت در طراحی و رنگ آمیزی فرش، شناخت مواد اولیه مصرفی و آشنایی با نحوه فراهم آوردن آن (مراحل تهیه نخ و رنگرزی)، همراه با شناخت انواع بافت و رفع عیوب با بهره‌گیری از روشهای مناسب.

• شناخت ابزار، وسائل، تجهیزات و توانائی بهینه سازی هرچه بیشتر آنها از وظایف کارشناس فرش می باشد.

• شناخت هرچه بیشتر مبانی نظری و عملی هنر فرش در جهت حفظ و تقویت فرهنگ بومی با توجه به اصالتهای نقش، رنگ، و بافت بر منطقه نیز از وظایف کارشناس فرش می باشد.

• پژوهش مبانی عملی و نظری هنر فرش ملل مختلف بویژه ملل اسلامی.

• ارزیابی و ارزشیابی و کارشناسی فرش.

• بررسی، تحلیل و شناخت طرحها و نقوش اصیل و نسبت آنها با فرهنگ و تفکر نیز در حوزه کاری فارغ التحصیلان رشته کارشناسی فرش می باشد.

•  از وظایف دیگر فارغ التحصیلان رشته کارشناسی فرش، کنترل کیفی فرش در هنگام بافت و رفع معایب فرش پس از خاتمه آن است.

• کارشناسان فرش می توانند به تدریس مبانی نظری و عملی فرش بپردازند.

• فارغ التحصیلان رشته کارشناسی فرش می توانند به همکاری با واحد‌های دولتی و خصوصی نظیر سازمان صنایع دستی ایران، سازمان میراث فرهنگی، شرکت ملی فرش ایران. وزارت جهاد کشاورزی، کارگاههای خصوصی و... بپردازند.

• کارشناس فرش می تواند به بررسی شناخت اقتصاد و بازار جهانی فرش همراه با توانائی تحلیل به منظور شناختن شرایط و بهینه سازی صادرات فرش بپردازد.