معرفی رشته شهرسازی/ وظایف مهندس شهرسازی

فارغ التحصیلان رشته شهرسازی از نظر علمی و نظری و پژوهشی در خیلی از زمینه ها کارآمدند

رشته شهرسازی

برای ساماندهی یك شهر احتیاج به همكاری و همفكری اقتصاد دانان، جامعه شناسان، معماران، مهندسین عمران، جغرافی دانان و كارشناسان رشته های متعدد دیگر است. در این بین متخصص رشته شهرسازی بعنوان سیاستگذار و مدیر متخصص، نقش بسیار مهمی را بر عهده دارد. متخصص شهرسازی شخصی است كه میتواند در زمان طراحی شهری یا برنامه ریزی شهری فعالیت كرده و عامل توسعه شهری شود.

دانش شهرسازی به بررسی كلیه تحولات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فیزیكی یك شهر می پردازد و سعی می كند كه روابط موجود در یك شهر را در قالب یك نظام هماهنگ، مدیریت و سازمان دهی كند و متخصص رشته شهرسازی هم كسی است كه با مطالعه و بررسی روابط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی حاكم در شهر، برنامه ای بسامان و مطبوع برای یك شهر ارائه می دهد. برنامه ای كه تصویرگر سیمای شهر در آینده است.

رشته شهرسازی از سال ۱۳۷۸ بعنوان یک رشته مستقل در بین رشته های دانشگاهی مقطع کارشناسی کنکور ریاضی- فیزیک تأسیس شد. قبل از آن پذیرش دانشجو در رشته برنامه ریزی شهری تنها در مقطع کارشناسی ارشد با تغییر رشته از رشته معماری صورت می ­پذیرفت. رشته شهرسازی به منظور ایجاد حلقه واصل رشته های عمران، معماری، اقتصاد، جامعه شناسی و تمام علوم مرتبط به مسائل شهری ایجاد شد و در واقع پرکننده فضای خالی سیاستگذاری و هماهنگی علوم فنی و انسانی در پروژه های شهری است. 

کار مهندس شهرسازی 

مهندس شهرسازی میتواند در تغییر سیمای شهر، ایجاد بدنه چشمنواز و منظری خوب و آرامش بخش و پیش بینی تمام تمهیدات لازم که تامین خدمات عمومی شهر را منظور کند، فعالیت داشته باشد. مهندس رشته شهرسازی یک شهر را برنامه ریزی و طراحی می کند، بدین ترتیب باید یک دید وسیعی داشته باشد، وی باید شرایط و الزامات گوناگون محل مورد نظر من جمله اقلیم، فرهنگ را در نظر بگیرد و با کمک خلاقیت و نوآوری آن ها را به برترین شکل در برنامه ها و طراحی های خود لحاظ کند.

رشته شهرسازی در سطح جهانی بازار کار خوبی دارد

وظایف مهندس شهرسازی

وظایف یک مهندس در رشته شهرسازی عبارت است از:

- تهیه طرح ها و نقشه های شهری و منطقه ای

- انجام پروژه های طراحی، ساخت محوطه ها، تفکیک اراضی و …

- تائید نقشه های ساخت و ساز

- نظارت بر اجرای پروژه های ساختمانی و شهرسازی

- دادن مشاوره به مدیران و مسئولان در امور شهری

- طراحی و برنامه ریزی برای ایجاد انواع شهرک های مسکونی، تجاری و صنعتی

- برنامه ریزی و طراحی شهرهای جدید

- بررسی نتایج و اثرات انواع پروژه های عمرانی روی مسائل شهری و شهرنشینی

- برنامه ریزی و مدیریت سیستم حمل و نقل شهری و تلاش جهت توسعه و گسترش آن

- برنامه ریزی و اخذ تدابیری برای کاهش اثرات سوء زندگی شهری

- مکان یابی عناصر و کاربریهای گوناگون شهری

- طراحی اولیه یا مجدد خیابان ها و معابر با هدف افزایش ایمنی و آسودگی تمامی افراد جامعه و کاهش ترافیک و ازدحام

توانایی های لازم برای رشته شهرسازی

دانشجویان رشته شهرسازی باید قدرت تخیل، دید هندسی و درک خوبی از فضا داشته باشند و در طراحی بسیار قدرتمند باشند. آن ها باید هم به مفاهیم هنری مانند طراحی و روانشناسی رنگها و هم به مفاهیم تکنیکی و اصول فنی کار مانند نقشه برداری و مدلسازی علاقه مند باشند. همچنین باید در ریاضیات به ویژه آمار، زبان انگلیسی و استفاده از کامپیوتر قوی باشند.

محورهای اصلی رشته شهرسازی

۱. برنامه ریزی شهری

۲. برنامه ریزی حمل و نقل

۳. برنامه ریزی منطقه ای

۴. برنامه ریزی شبکه های زیرساختی

۵. برنامه ریزی محیط زیست 

۶. طراحی شهری

تلفیق این موراد سبب میشود تا مخصصان رشته شهرسازی بتوانند پدیده ی شهری را بطور کامل شناسایی کنند و برای هدایت و کنترل توسعه ی آن تلاش کنند.

درس های رشته شهرسازی در حین تحصیل

انواع دروس رشته شهرسازی عبارتند از:

۱- دروس پایه رشته شهرسازی

• درآمدی بر شهرشناسی
• مبانی جامعه شناسی
• درک و بیان محیط شهری
• مبانی جغرافیا
• مبانی اقتصاد
• بوم شناسی طبیعی و انسانی
• کاربرد ریاضیات در شهرسازی
• کارگاه بیان تصویری
• کاربرد هندسه در شهرسازی
• زبان تخصصی

دانشجویان رشته شهرسازی با مفاهیمی مثل روانشناسی رنگ ها هم باید آشنا باشند

۲- دروس اصلی رشته شهرسازی

• کاربرد نقشه برداری
• کاربرد رایانه در شهرسازی
• تاریخ و فرهنگ شهرنشینی جهان
• تاریخ و فرهنگ شهرنشینی ایران
• آشنایی با مبانی معماری وساختمان
• مبانی مهندسی شبکه حمل و نقل
• کارگاه مهندسی شبکه حمل و نقل
• مبانی مهندسی تأسیسات شهری
• کارگاه مهندسی تأسیسات شهری
• طراحی و کاربرد نظام اطلاعات
• آمار و روش های کمی در شهرسازی
• آشنایی با مصالح و ساخت
• جغرافیای شهری
• جامعه شناسی شهری
• اقتصاد شهری
• کارگاه مطالعات شهری
• حقوق و قوانین شهری

بیشتر بخوانید:

• آشنایی با رشته تاسیسات و فرصت های شغلی این رشته

فارغ التحصیلان رشته شهرسازی، با داشتن مدرک کارشناسی در بازار کار مشغول میشوند

۳- دروس تخصصی رشته شهرسازی

- مبانی و روش های برنامه ریزی شهری

- مبانی و روش های طراحی شهری

- کارگاه برنامه ریزی شهری (کاربری زمین)

- کارگاه طراحی شهری

- مبانی و روش های برنامه ریزی مسکن

- کارگاه برنامه ریزی مسکن

- مدیریت و سازمان اجرایی شهری

- کارگاه طرح های اجرایی

- شناخت فضاهای شهری ایران

- روش تحقیق در شهرسازی

- کارگاه آماده سازی زمین

- کارگاه برداشت کاربری

- طرح نهایی

بازار کار رشته شهرسازی

زمینه های کاری مهندس شهرسازی در کشور بسیار متفاوت و متنوع است، مهندس شهرسازی میتواند در سازمانهای وابسته به مسائل سکونتی و شهری من جمله وزارت راه و شهرسازی، سازمان ملی زمین و مسکن (سازمان زمین شهری)، شرکت مادر تخصصی عمران شهرهای جدید، مراکز تحقیقاتی مسکن و شهرسازی، استانداری ها، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، شهرداری  مناطق و نواحی شهری و سازمانهای وابسته به آن ها مثل دفترهای نوسازی بافت های فرسوده، سازمان نوسازی، سازمان زیباسازی شهری و سازمان پیشگیری از مدیریت بحران استخدام شوند.

همینطور فعالیت در بخش خصوصی، در شرکتهای مهندسان مشاور شهرسازی، معماری، برنامه ریزی منطقه ای از زمینه شغلی مناسب دیگری برای مهندسان رشته شهرسازی است، در صورت داشتن سرمایه، تجربه و دیگر شرایط لازم، مهندس رشته شهرسازی میتواند بطور مستقل به تأسیس شرکت مهندسی مشاور شهرسازی بپردازد.

مهندس رشته شهرسازی برای این که بتواند مجوز لازم برای فعالیت در خیلی از بخش ها را داشته باشد، باید از سازمان نظام مهندسی پروانه اشتغال بکار دریافت کند.

نرم افزارهای رشته شهرسازی

با توجه به پیشرفت تکنولوژی و استفاده های روز افزون از سیستم های کامپیوتری، شهرسازی هم دستخوش این کاربردها بود و امروزه سیستم های فراوانی در راستای ایجاد بستری امن و سریع برای دسترسی به پرونده های شهرسازی در شهرداری ها طراحی شده است. از جمله پرکاربردترین نرم افزارهای مورد استفاده در رشته شهرسازی، جی آی اس، اتوکد، اس پی اس اس، اکسپرت چویس، سیتی انجاین نرم افزارهای سه بعدی مثل اسکچ آپ و … می باشند.

درآمد مهندس رشته شهرسازی

مهندس شهرسازی که در بخش دولتی استخدام شود، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کند. در بخش خصوصی شرایط اندکی متفاوت بوده و این مهندسان درآمدهای مختلفی کسب می کنند. تخصص، تجربه و مهارت از عوامل مهمی است که در بخش خصوصی بسیار مدنظر کارفرماها قرار می گیرد. با توجه به میزان تفاوت مهندسان شهرسازی در این موارد، درآمدهای آن ها هم با هم فرق دارد. بدیهی است هرچه شخص توانمندتر، متخصص تر و فعال تر باشد، درآمد بهتر و بالاتری کسب خواهد کرد. مهندس رشته شهرسازی که به صورت مستقل شرکت مهندسی مشاور تأسیس می کند، با توجه به کیفیت خدمات، تعداد مشتریان و میزان فعالیتی که دارد، درآمد کسب خواهد کرد.

رشته شهرسازی بخاطر جدید بودنش زمینه های کاری متفاوت و متنوعی را دارد

گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش