مینو محرز: واکسن آمریکا به ما نمی‌رسد، به مدل چینی و روسی هم اعتماد نداریم/ حریرچی برنامه ایران برای تامین واکسن کرونا را اعلام کرد

خبر هفته گذشته موفقیت واکسن آمریکایی فایزر، امید را به جهان کرونا زده برگرداند، با این حال ایران فاصله طولانی تا دستیابی به این واکسن دارد.

به گزارش رویداد۲۴، نیمه های شب جمعه به وقت ایران، دونالد ترامپ در اولین کنفرانس خبری خود پس از شکست در انتخابات از آغاز واکسیناسیون عمومی در آمریکا از ماه دسامبر خبر داد. در این کنفرانس خبری، منصف اسلاوی مدیر پروژه تولید واکسن کرونا نیز سخنرانی کرده و از احتمال واکسیناسیون تقریباً ۲۰ میلیون نفر در ماه دسامبر خبر داد.

او گفت انتظار میرود هر ماه ۲۵ تا ۳۵ میلیون نفر واکسینه شوند، ولی زمان بندی این کار منوط به مجوز استفاده اضطراری از یک یا دو واکسن از سوی سازمان غذا و داروست که احتمالا طی چند هفته آینده صادر خواهد شد. شرکت داروسازی فایزر قرار است ظرف هفته آتی جزییات داده های مربوط به واکسن (vaccine) خود را منتشر کند. در خبر اولیه این شرکت گفته شده واکسن فایزر تا ۹۰ درصد موفقیت آمیز بوده است.

اغور شاهید پژشک ایمنی شناسی که نقش مهمی در تولید واکسن فایزر داشته درباره موفقیت این شرکت به گاردین توضیح داده و گفته: انتظار میرود این واکسن بتواند از بیماری جلوگیری کند، ولی این که آیا این واکسن میتواند مانع از این موضوع شود که دیگر افراد نتوانند این ویروس را حمل کنند یا به نوعی نتوانند آنرا به افراد دیگر منتقل کنند تا یک سال مشخص نیست.

جهان در انتظار دریافت واکسن کرونا (corona) 

پیش خرید واکسن یکی از چندین استراتژی کشور ها برای مقابله با کروناست. دولت ها برای اطمینان از دستیابی به واکسن مؤثر از پیش، اقدام به سرمایه گذاری در شرکتهای دارو سازی فعال در حوزه تولید واکسن کرونا کرده اند.

پشت صحنه نبرد برای دستیابی به واکسن پیشتاز کرونا شروع شده است. پیر مورگان یکی از کارشناسان و کارکنان شرکت بایوتکنولوژی چینی «سن سینو» درباره رقابت های جهانی بر سر دارو به نشریه ام آی تی گفته: در سال ۲۰۰۹ و زمان شیوع آنفولانزای H۱N۱ در شرکت دارو سازی فرانسوی اسنوفی کار می کردم. آن زمان فرانسه تعیین میکرد کدام کشور ها در اولویت دریافت واکسن قرار بگیرد. فهرستی از کشور هایی که فرانسه به آن ها وابستگی دارد تهیه شده بود: از گاز و نفت گرفته تا اورانیوم.

نشریه ام آی تی تأکید کرده امروز تنها کشور ها نیستند که خواستار دستیابی به این واکسن هستند. بلکه کمپاني ها، اشخاص و حتی گروه‌های خلافکار نیز ماشین های یخچال دارشان را آماده کرده اند. پیش از این گزارش هایی منتشر شده بود که نشان می داد اتحادیه اروپا ۷۰۰ میلیون دوز واکسن را برای جمعیت ۴۴۵ میلیون نفری خود پیش خرید کرده است.

دولت انگلیس ۴۰ میلیون دوز از واکسن مذکور را سفارش داده است تا از ۲۰ میلیون نفر (با هزینه تخمینی ۶۰۰ میلیون پوند) محافظت کند. از میان کشور های اروپایی، آلمان، فرانسه، ایتالیا و هلند بطور جداگانه قرادادی را امضا کرده و طی آن ۳۰۰ میلیون دوز از واکسن کرونا آسترازنکا یا همان واکسن آکسفورد را خریداری کرده اند.

کشور سوییس نیز ۴.۵ میلیون دوز از واکسن تولیدی شرکت مدرنا را پیش خرید کرده است. ژاپن نیز ۴۹۰ میلیون دوز از واکسن های آمریکایی را خریداری کرده. برزیل ۱۰۰ میلیون دوز واکسن آکسفورد و ۱۲۰ میلیون دوز واکسن سینووک چین را پیش خرید کرده است. کشور های عربی منطقه عمدتا بر روی واکسن های چین و روسیه سرمایه گذاری کرده اند. مصر در این میان چندین میلیون دوز واکسن آسترازنکا را پیش خرید کرده است.

کشورهای فقیر صبر کنند تا غرب واکسینه شود

شواهد نشان می دهد کشور های غنی در پیش خرید و احتمالا دستیابی به واکسن کرونا جلو افتاده اند و بزودی با واکسیناسیون عمومی از چرخه مرگ و میر و بیماری نجات پیدا خواهند کرد، ولی کشور های فقیرتر و در حال توسعه تا اطلاع ثانوی باید مشکلات دست و پنجه نرم کنند.

البته فراموش نکنیم که سازمان جهانی بهداشت ساز و کاری برای توزیع عادلانه واکسن با عنوان کواکس طراحی کرده که قرار است نخستین واکسن های تولید شده از طریق این ساز و کار در جهان توزیع شوند. سخنگوی کمپانی فایزر نیز برای تحویل واکسن به این ساز و کار ابراز علاقه کرده است.

با این حال ریچل سیلورمن یکی از پژوهشگران مرکز توسعه جهانی به نشریه «ایشین پست» گفته به این زودی واکسن بدست کشور های فقیر نخواهد رسید. او گقته توافق های اولیه پیش خرید واکسن چیزی حدود ۱.۱ میلیارد دوز است که تماما به کشورهای ثرونمند خواهد رسید. برای دیگران چیزی باقی نخواهد ماند. حتی اگر مقوله مالی این کشور ها برای خرید واکسن نیز حل شود، هنوز چالش های لجستیکی قابل توجهی بر سر راه کشور های در حال توسعه است.

در روز های گذشته نزدیک به ۸ هزار نفر از جامعه پزشکان و کادر درمان ایران طوماری را به شکل اینترنتی امضاء کرده و از وزیر بهداشت و رییس مجلس خواهان پیش خرید واکسن های تائید شده جهانی شده اند. با موفقیت واکسن فایزر و آغاز طرح واکسیناسیون در بسياري از کشورهای غربی، این مطالبه در ماه های آتی جدّي تر نیز خواهد بود.

واکسن ایرانی کرونا، محتمل ترین گزینه پیشرو است

در این باره از مینو محرز عضو کمیته علمی ستاد ملی کرونا سوال کردیم. او در گفتگو با رویداد ۲۴ هم چالش سیاسی و هم چالش لجستیک را از اصلی ترین عوامل عدم دسترسی ایران به واکسن های موفق آمریکا خوانده و تولید واکسن کرونا در ایران را گزینه محتمل تری برای دستیابی مردم کشور به واکسن این بیماری خوانده است.

این عضو ستاد ملی کرونا درباره برنامه های طرح شده در ستاد برای پیش خرید واکسن های موفق در دنیا از جمله واکسن فایزرگفت:فعلاً که هیچ یک از واکسن های آمریکایی هنوز به بازار نیامده و فقط سرو صدایش هست.

او در ادامه با بیان این که در هر حال ما باید خودمان خودکفا باشیم گفت:ما امسال واکسن آنفولانزا را هم به زور گیر آوردیم. واکسن کرونا به ما نمی رسد. واکسن چین هم مانند مدل هایی آمریکایی نیست و ویروس ضعیف شده است. ما خودمان هم روی همین کار می کنیم چرا باید از چین بخریم؟

محرز با بیان این که ایران در تولید واکسن کرونا پیشرفت هایی داشته اظهار‌کرد: ما خودمان داریم واکسن تولید میکنیم؛ واکسن چین و روسیه را نمی توانیم تائید کنیم چرا که مورد تائید نهاد های بین المللی نیستند. ما ترجیح میدهیم واکسنی را که خودمان تولید می کنیم استفاده کنیم تا مال آنها.

او در مورد احتمال دستیابی ایران به واکسن کرونا از طریق ساز و کار توزیع عادلانه واکسن در سازمان جهانی بهداشت اظهار‌کرد: در مورد واکسن کرونا حتی اگر تولید انبوه هم انجام شود کار توزیع ساده نیست. الان چندین میلیارد آدم به این واکسن نیازدارند. کارخانه هایی که چنین توانایی دارند محدودند. اشکال فایزر هم این است که به یخچال- ۸۰ نیاز دارد و نقل و انتقال آن ساده نیست. هرجا که این را تولید می کند به اطراف خود می تواند توزیع کند. البته یکی از تولیدکنندگان انبوه واکسن، هند است.

او نسبت به احتمال دستیابی ایران به دیگر واکسن های آمریکایی ابراز امیدواری کرد و اظهار‌کرد: واکسن آکسفورد نیازی به یخچال- ۸۰ ندارد و شاید در دسترس قرار گرفتن آن ساده تر باشد، اما در هر حال یکی از مشکلات واکسن فایزر زنجیره سرد توزیع آن است.

محرز در پایان خاطر نشان کرد ما کار خودمان را شروع کردیم تا ببینیم این واکسن ها چه نتیجه ای می دهند و ببینیم اصلا به چه کسی میرسد و آمریکا به چه کسی این واکسن را می دهد.

***

برنامه ایران برای تامین واکسن کرونا/ ماجرای خرید از شرکت فایزر

ایرج حریرچی در گفت و گو با شبکه خبر، در خصوص خرید واکسن کرونا از شرکت فایزر، گفت: جمهوری اسلامی ایران در کنسرسیومی قرار دارد که سازمان بهداشت جهانی تشکیل داده و ۱۸ شرکت معتبری که واکسن های آن ها مورد تائید سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته، مقرر شده که برای کشورهایی که عضو کنسرسیوم هستند تأمین شود و ما جزء این کنسرسیوم هستیم و انتخاب هایمان را از بین این شرکت ها انجام خواهیم داد.

او ادامه داد: نکته مهم این است که برنامه کشورهای مختلف این است که در یک سال آینده برای ۲۰ درصد مردم خودشان واکسن را تأمین کنند و این ۲۰ درصد شامل افراد بالای ۶۵ سال و افرادی است که بیماری های صعب العلاج دارند و کادر بهداشت و درمان که در معرض این آسیب قرار دارند.

معاون کل وزارت بهداشت اظهار‌کرد: اکثر کشورها هیچ برنامه ای تا ۶ ماه و یکسال آینده برای واکسیناسیون افراد زیر ۵۰ سال ندارند، مثلاً کشور انگلستان اعلام کرده افراد ۵۵ تا ۶۰ ساله جزو اولویت ۱۱ قرار گرفته اند.

حریرچی افزود: جمهوری اسلامی و وزارت بهداشت اقدامات لازم را انجام داده اند، ما در کنسرسیوم سازمان بهداشت جهانی هستیم و از واکسن های مورد تأیید استفاده خواهیم کرد. ضمن این که ما خودمان تولید داخلی هم انجام می دهیم و از دو سه هفته بعد مرحله مطالعاتی ما وارد فاز انسانی هم خواهد شد و از تولیدات ایرانی هم که با کیفیت مناسب خواهد بود، استفاده خواهیم کرد.

او اظهار‌کرد: شرکت فایزر هم یکی از این ۱۸ شرکتی است که امکان انتخاب و خرید از آن ها داریم و هنوز هیچ کشوری انتخاب نکرده که از کدام سبد استفاده خواهد کرد و من دیروز اسم هیچ شرکتی را نبردم و ما امکان انتخاب داریم و آنچه به صلاح مردم باشد، خریداری خواهیم کرد.