آشنایی با طلاق غیابی
طلاق غیابی نوعی از طلاق است که در آن یکی از زوجین در غیاب دیگری تقاضای طلاق می نماید و دادگاه بدون حضور وی بعد از احراز دلایل زوج یا زوجه برای طلاقشان حکم به عدم امکان سازش و طلاق می دهد و این رأی به صورت غیابی صادر میشود و زوج یا زوجه با در دست داشتن این حکم می تواند به دفترخانه برای اجرای صیغه طلاق بروند.
در مواردی زوج بدون عذر موجه زندگی مشترک را ترک می کند براساس با ماده ۱۰۲۳ قانون مدنی هر گاه زوج ۴ سال تمام غائب یا مفقود الاثر باشد زوجه میتواند دادخواست طلاق بدهد در اینصورت محکمه ۳ نوبت اگهی هر یک به فاصله یک ماه در جراید محل و یکی از جراید کثیر الانتشار منتشر می کند.
روند طلاق غیابی
طلاق غیابی شبیه بقیه دعاوی حقوقی است و فرقی با سایر قوانین مدنی ندارد؛ پس از این كه دادخواست طلاق از جانب زن یا مرد داده شد، دادگاه اگر به نتیجه برسد و ادله ی اثباتی خواهان كافی باشد، دادگاه مبادرت به صدور حكم می كند و نوع ادله بستگی به نوع دادخواستی كه خواهان ارایه می دهد، دارد.
در صورت مجهول المکان شدن شوهر، زن برای شناسایی وی آدرس شوهر را در دادخواست به دادگاه خانواده ارائه می دهد. درصورتی که همسرش شناسایی نشد از طریق روزنامه های کثیرالانتشار اگهی چاپ می شود و طبق این اگهی اشخاصی که ممکن است اطلاعاتی درباره غایب داشته باشند دعوت میشوند تا دادگاه را از شرایط غایب باخبر نمایند.
در صورتی که خواهان نتواند آدرس خوانده را بدهد بنا به درخواست وی و دستور دادگاه باید در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار با هزینه خواهان اگهی منتشر شود. تاریخ انتشار اگهی تا جلسه رسیدگی نیز نباید کم تر از یک ماه باشد.
پس از این مرحله به وی ابلاغ قانونی می شود که در دادگاه حضور پیدا کند. در این شرایط پس از دو بار اخطار، قاضی اجرائیه طلاق صادر کرده و درصورتی که یکی از دو طرف در دادگاه حضور پیدا نکند، قاضی با معرفی نماینده، صیغه طلاق را جاری خواهد کرد.
در صورتیکه حق طلاق در دفترخانه هنگام عقد به زن داده شده باشد، در صورتی که زن مجهول المکان شود – یعنی شوهر آدرس ارائه دهد ولی زن مجهول المکان باشد- در این حالت مرد می تواند زن را طلاق دهد.
درصورتی که زوج قصد طلاق غیابی زوجه را داشته باشد
زوج برای ثبت طلاق غیابی باید تکلیف حقوق مالی زوجه که مهریه از این قبیل است را تعیین کند. که در این حالت درصورتی که زوج تمام یا بیش از نصف مهریه را پیش از وقوع نزدیکی به زوجه تقدیم نموده باشد ، در زمان طلاق غیابی حق دارد مازاد بر نصف را مثلاً یا عیناً یا قیماً از زوجه مطالبه نماید.
در غیر اینصورت ، یعنی اگر در زمان صدور حکم طلاق غیابی به درخواست زوج، مهریه پیشتر توسط زوجه مطالبه نشده باشد، و در زمان صدور حکم طلاق غیابی، زوج مصر به ناتوانی در عدم پرداخت تمام مهریه باشد، میتواند با تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت مهریه به همان شعبه صادر کننده طلاق غیابی به طرفیت زوجه تقدیم کند و در این حالت دادگاه در صورت عدم حضور زوجه در جلسه رسیدگی و یا نبود وی، باتوجه به شهادت شهود زوج، مهریه را تقسیط می کند.
در صورت عدم رعایت موارد فوق توسط زوج در زمان دادخواست طلاق غیابی، زوج حقی برای اجرای طلاق غیابی نخواهد داشت.
در نتیجه، طلاق غیابی بر خلاف انچه که بین مردم عادی و افراد غیر حقوق دان مصطلح است نوعی از طلاق نیست و فقط ممکن است برای عدم حضور خوانده در جلسه رسیدگی و عدم ابلاغ اخطاریه ها به طلاقی گفته شود که خوانده در آن حضور ندارد و اوراق هم به وی ابلاغ واقعی نشده است، بعضاً زوج یا زوجه برای جلوگیری از مقاومت و عدم حضور طرف در جلسه رسیدگی یا به علت این که آدرسی از وی ندارند و یا بدین دلیل که طرف مقابل در خارج از ایران زندگی می کند امکان یا تمایل به معرفی آدرس خوانده در دعوای طلاق را ندارند.
طلاق غیابی از طرف زن
درصورتی که زنی به طرفیت شوهر دادخواست طلاق غیابی بدهد و زن دلیلی مستدل و محکمه پسند برای طلاق ارائه کند و شوهر علی رغم ابلاغ در دادگاه حاضر نشود، لایحه ندهد و اخطاریه دادگاه هم به او ابلاغ واقعی نشده باشد رای طلاقی که از سوی دادگاه صادر می شود غیابی است. بهتر است که در خصوص داشتن اطلاعات کافی در مورد طلاق مطلب شرایط طلاق از طرف زن را مطالعه بفرمایید.
بعد از طلاق غیابی، زن باید عده ی وفات نگه دارد؛ یعنی به مدت چهار ماه و ده روز از ازدواج کردن پرهیز نماید. بعد از طلاق غیابی و سپری شدن دوران عده، زن حتی در صورت باکره بودن میتواند بدون نیاز به اجازه پدر یا جد پدری به عقد مرد دیگری درآید و مجدداً ازدواج کند.
شرایط طلاق غیابی از سوی زن
۱- نپرداختن نفقه توسط مرد به مدت شش ماه، حتی چنانچه خودداری مرد از دادن نفقه به علت تنگ دستی و فقر او باشد.
۲- در شرایطی كه خانم در عسر و حرج باشد و مرد راضی به طلاق نباشد، قانون گذار در این شرایط حق طلاق را به زن می دهد و این، راهی برای رهایی خانم از مشكلات است. در مقابل چون حق طلاق بدست مرد است، معمولاً باعث ناخشنودی خانمها می شود و این از تبعات منفی طلاق غیابی است.( عسر و حرج یعنی سختی و مشقتی که توان و تحمل ادامه زندگی برای زن وجود نداشته باشد)
۳- وکالت زن در طلاق:امکان دارد شوهر در ضمن عقد نکاح، به زن وکالت برای طلاق داده باشد که در صورت تحقق برخی امور یا حتی مطلق و در هر شرایطی، بتواند از طرف شوهر، خود را طلاق بدهد. در این حالت هم اگر شوهر در دادگاه حضور نیابد یا لایحه نفرستد یا ابلاغیه را شخصا دریافت نکرده باشد، حکم طلاق غیابی خواهد کرد.
۴- هرگاه فردی ۴ سال تمام غایب مفقودالاثر باشد، زن او میتواند با رعایت شرایط قانونی از محکمه تقاضای طلاق غیابی نماید
طلاق غیابی برای افراد مقیم خارج از کشور
درصورتیکه زنی در خارج از کشور ادعا کند که همسرش مدت طولانی است که مجهول المکان است باید وکیل ایرانی استخدام کند و کارهای مربوط به طلاقش را به وسیله یک وکیل ایرانی به انجام برساند. ذکر این نکته هم بسیار ضروری است که مراحل طلاق این فرد هم باید در ایران انجام بگیرد نه در کشوری که زن در آن مقیم است.
طلاق غیابی از طرف مرد
اگر مردی دادخواست طلاق بدهد چه زن در دادگاه حضور پیدا کند و چه حضور پیدا نکند می تواند همسرش را طلاق بدهد. اما ذکر این نکته هم ضرورت دارد که بدانید حکم طلاق در صورتی صادر می شود که مرد تمامی حقوق همسرش را مانند مهریه و نفقه و اجرت المثل را پرداخت کرده باشد.
اما در قانونی جدید در صورت عدم حضور زن ممکن است حکم صادر نشود و پرونده طلاق همچنان باز بماند. در اینجا ذکر این نکته ضرورت دارد که گفته شود رای دادگاه در خصوص طلاق از طرف مرد، گواهی عدم سازش نامیده می شود و اعتبار سه ماهه دارد. اما همین رای در خصوص پذیرش درخواست طلاق از طرف زن حکم طلاق نامیده می شود و اعتباری شش ماهه دارد.
حقوق مالی زن در طلاق غیابی از طرف مرد عبارت است از مهریه، اجرت المثل ایام زوجیت( به شرط مطالبه از سوی زن)، نفقه ایام عده، نفقه معوقه( در صورت مطالبه زن و استحقاق او) و شرط تنصیف اموال مندرج در عقدنامه ها به شرط امضا این شرط به وسیله مرد و موجود بودن اموال هنگام طلاق که بعد از عقد خریداری شده باشد.
بعد از صدور حکم طلاق غیابی به درخواست مرد درصورتی که مهریه قبلا به وسیله زن مطالبه نشده باشد مرد در صورت مصر بودن و ناتوانی در پرداخت یک جای مهریه میتواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به همان شعبه صادر کننده طلاق به طرفیت زن ارائه دهد .دادگاه در صورت حضور نیافتن زن یا نبودن او باتوجه به شهادت شهود مرد، مهریه را تقسیط می کند.
مدارک لازم برای طلاق غیابی از طرف مرد
- اصل سند ازدواج( در صورت نبود اصل سند ازدواج باید رونوشت آنرا از دفترخانه محل انعقاد عقد نکاح دریافت کنید.)
- اصل شناسنامه مرد
- کپی کارت ملی مرد
نکات مهم و راه های طلاق غیابی
۱- اگر خواهان اعم از این که زن باشد یا شوهر( زوج یا زوجه)، تمایل داشته باشند که دعوای طلاق بدون مقاومت طرف مقابل جریان یابد با عدم اعلام نشانی وی یا حتی اعلام این که از اقامتگاه او خبر ندارند دعوای طلاق را مطرح نموده و در مقام ابلاغ درخواست درج اگهی اوراق قضایی و اخطاریه ها و جلسات رسیدگی در روزنامه کثیرالانتشار محلی را بنماید.
۲- این نوع طلاق بیش از طرف زن( زوجه) مطرح می شود به دلیل آن که اصولاً حق طلاق با زن نیست و زن برای مجاب کردن قاضی به طلاق نیاز به این دارد که با مقاومت همسر خود مواجه نشود
.
۳- دعوای طلاق در صورتی که غیابی باشد زیرا تا ۲۰ روز قابل واخواهی و تا ۲۰ روز بعد قابل تجدید نظرخواهی و تا ۲۰ روز بعد قابل فرجام خواهی است پس از گذشت ۶۲ روز از ابلاغ به خوانده یا آگهی در روزنامه قابل اجرا است.
۴- در صورتیکه مرد( شوهر) شروط چاپی عقدنامه را امضا نموده باشد بر اساس بندهای ۸ و ۱۱ عقدنامه ترک منزل به مدت ۶ ماه هم از موجبات طلاق خواهد بود و اگر مرد در دادگاه حاضر نشود رای طلاق غیابی است.
۵- در شرایط عادی هم که حق طلاق با مرد است برای ارائه دادخواست طلاق، مرد دلیل نمی خواهد ولی زن باید دلیل داشته باشد و بسته به نظر قاضی برای دادخواست طلاق غیابی وجود شاهد هم میتواند کمک کننده باشد. چنانچه زن با ارائه نشانی واهی موفق به دریافت حکم طلاق غیابی شود، مرد میتواند واخواهی کرده و اعتراض نماید.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 16
- 6