اسهال در بارداریاسهال در بارداری چیست؟
اختلالات گوارشی از جمله علائم و نشانه های شایع بارداری است، بسیاری از زنان در این دوره حساس زندگی خود به اسهال دچار می شوند، به طوری که دفع مدفوع به صورت آبکی چندین مرتبه در روز یا حتی بعد از مصرف هر وعده غذایی رخ می دهد،
اسهال به صورت مدفوعی بیش از حد شل و آبکی است، که معمولا در سه ماهه اول بارداری ایجاد می شود و کوتاه مدت است اما این موضوع ممکن است در مراحل مختف بارداری نیز اتفاق بیوفتد.
یک تصور غلط در میان مردم وجود دارد، آنها گمان می کنند اسهال یا یبوست می توانند موجب سقط جنین شوند، اما باید توجه داشت که اسهال در برخی موارد می تواند از یک بیماری یا اختلال گوارشی جدی حتی کشنده خبر دهد.
مادر بارداری که بیشتر سه بار در روز دفع آبکی مدفوع داشته باشد به مصرف آب زیاد نیاز خواهد داشت. اسهال در دوران بارداری آسیبی به جنین نمی رساند، اما اگر خیلی شدید باشد می تواند منجر به از دست رفتن آب بدن مادر شود. در طول سه ماهه دوم یا سوم نیز عوارض اسهالی ناشی از عفونت های شکمی یا رحمی برای جنین خطرناک هستند، از طرفی اگر بدن مادر کم آب شود شرایط را برای زایمان زودرس فراهم خواهند کرد.
اسهال در بارداری، دلایل و راه های درمانیعلائم اسهال در بارداری:
در صورتی که خانم باردار در طول روز بیشتر از سه بار دفع مدفوع به صورت شل و آبکی داشته باشد؛ احتمالا به اسهال دچار شده است. از دگر علائم دل پیچه و اسهال در دوران بارداری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دل‌پیچه
- احساس تعجیل برای دستشویی رفتن
- دل‌درد
- ضعف و خستگی
- نفخ
- سردرد ناشی از کم‌آبی بدن
- گرفتگی شکم
آیا داشتن اسهال در بارداری طبیعی است؟
علائم گوارشی مانند یبوست، اسهال، حالت تهوع و... در دوران بارداری به دنبال تغییرات هورمونی، تغییرات رژیم غذایی، استرس مادر، تغییرات فیزیکی و... شایع هستند، البته در برخی موارد ربطی به بارداری فرد ندارد و ریشه آنها به عفونت یا اختلالات روده ای برمی گردد.
البته برخی از خانم ها مشکلات گوارشی مانند اسهال را در بارداری جدی نمی گیرند، اما اگر همراه با علائم شدید باشند یا عوارضی نظیر کم آبی یا سوء تغذیه داشتند باید نگران بود، زیرا این عوارض برای مادر و جنین آسیب رسان هستند به همین دلیل اگر مشکلات گوارشی شما در طی مدتی برطرف نشد یا علائم بهبودی را مشاهده نکردید باید تحت درمان پزشک قرار بگیرید.
در این موقعیت به مادر باردار توصیه می شود آب فراوانی بنوشد، نوشابه و قهوه را کنار بگذارد، استرس نداشته باشد زیرا اسهال به ندرت یک تهدید برای زندگی محسوب می شود، اما نباید ساده هم گرفته شود. متاسفانه برخی از زنان بین وجود اسهال در بارداری و جنسیت جنین ارتباط برقرار می کنند و ناگهان با عوارض شدید روبرو خواهند شد. از لحاظ علمی مدرکی برای تعیین جنسیت از طریق زمان بروز اسهال وجود ندارد.
درمان اسهال در بارداری با کاهش مصرف قهوهعلت اسهال در بارداری:
در دوران بارداری تغییرات بسیاری در بدن مادر ایجاد می شوند که می توانند زمینه بروز اسهال را فراهم کنند. از مهمترین عوامل ایجاد کننده این مشکل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییرات هورمونی از جمله افزایش استروژن، پروژسترون و هورمون HCG که می توانند منجر به اسهال شوند.
- برخی ویتامین ها که مصرف آنها برای سلامت جنین لازم و ضروری هستند ممکن است مشکلاتی نظیر اسهال برای مادر ایجاد کنند.
- تغییرات فیزیکی بدن مادر می تواند موجب حساسیت بیشتر دستگاه گوارش به مواد غذایی شود، لذا علائمی نظیر اسهال ایجاد می شود.
- در دوران بارداری رژیم غذایی مادر تغییر می کند، این موضوع کاملا طبیعی است زیرا مادر برای رشد بهتر جنین باید موادغذایی خاصی را مصرف کند، در نتیجه ممکن است دستگاه گوارش تحت تاثیر قرار بگیرد و اسهال ایجاد شود.
- در صورتی که دارویی با معده خالی مصرف شود، احتمال ایجاد مدفوع آبکی را افزایش می دهد، البته بی اشتهایی در دوران بارداری کاملا طبیعی خواهد بود.
- یکی دیگر از موارد ایجاد کننده مدفوع آبکی عدم تحمل لاکتوز به دنبال مصرف شیر است.
دلایل اسهال در بارداری؛ عدم تحمل لاکتوز در شیردرمان اسهال در دوران بارداری:
در صورتی که برای مصرف داروهای شیمیایی در دوران بارداری حساسیت یه خرج می دهید و از عوارض خطرناک این داروها بر جنین هراس دارید، باید عنوان کرد خوشبختانه اسهال در دوران بارداری معمولا بدون نیاز به داروی خاص و رعایت رژیم غذایی مناسب، درمان می شود. درحقیقت بسیاری از موارد اسهال بارداری نیازی به درمان دارویی نخواهند داشت.
با این وجود اگر مادر درگیر اسهال شدید شده باشد، به طوری که سلامت مادر و جنین در خطر باشد باید درمان های دارویی مناسب توسط پزشک صورت بگیرند. در تمام موارد باید مایعات فراوان مصرف شوند و مواد غذایی مسهل را حذف کرد. برای پیشگیری از ضعیف شدن جنین باید موادغذایی سبک و کم حجم مصرف کرد.
اسهال هایی که در اثر مسمومیت غذایی یا ویروسی ایجاد می شوند، غالبا با مصرف مایعات خوراکی و جلوگیری از کم آب شدن بدن درمان می شوند.
در صورتی که اسهال ناشی از عارضه ی دارویی باشد، می توان زیرنظر پزشک مصرف دارو را متوقف یا آن را با داروی دیگری جایگزین کرد.
در صورتی که اسهال منشاء انگلی یا باکتریایی داشته باشند، ممکن است نیاز به مصرف آنتی بیوتیک مجاز در حاملگی باشد.
بیشتر داروهایی که پزشک در دوران بارداری تجویز می کنند در دسته دارویی بی و سی قرار دارند، یعنی تاکنون ضرری از آنها در دوران بارداری به اثبات نرسیده است، در نتیجه می توان از آنها در این دوران حساس استفاده کرد، البته زمانی که ضرر بیماری بیشتر از مصرف دارو باشد. مادر باید داروها را زیر نظر پزشک مصرف کند نه به صورت خودسرانه.
درمان اسهال در بارداری با مراجعه به پزشکروش خانگی درمان اسهال بارداری:
علاوه بر اینکه مادر باید به پزشک مراجعه کند، نکاتی هم وجود دارند که می توان علائم آزاردهنده ناشی از این مشکل را کاهش داد. اقدامات خانگی از کم آب شدن بدن جلوگیری می کند و آب و الکترولیت مورد نیاز را به بدن برمی گرداند. اقدامات خانگی شامل موارد زیر می باشد:
- اجتناب از مصرف غذاهای مسهل، برخی از موادغذایی اسهال را بدتر می کنند، به طورکلی غذاهای تند، سرخ شده، پرچرب و غذاهای پر فیبر، شیر و محصولات لبنی، نوشیدنی‌های کافئین‌دار و گازدار، میوه خشک شده، ادویه‌ها، غذاهای شیرین از جمله آب نبات و شکلات و گوشت قرمز باید برای مدتی در برنامه غذایی محدود یا حذف شوند.
- محدود کردن مصرف موادغذایی می تواند مواد مقوی بدن مادر را در دوران بارداری کاهش دهد، لذا در کنار تمامی این تغییرات باید مواد دیگر از جمله موز، برنج، سیب و نان تست سبزیجاتی مانند هویج پخته شده، غذاهای نشاسته‌دار، شیرینی کراکر و سیب زمینی، گوشت لخم و گوشت کم‌چرب(سینه بوقلمون یا مرغ بدون پوست) و سوپ با برنج، رشته فرنگی یا سبزیجات نیز به برنامه غذایی اضافه شوند.
- مصرف مایعات فراوان منجر به تامین آب بدن می شود. در این شرایط باید از مصرف مقدار فراوانی آب و آب میوه حداقل، یک لیتر در هر دو ساعت مطمئن شد تا سطح الکترولیت های مورد نیاز بدن تامین شود.
- مایع درمانی خوراکی مصرف ORS یکی روش های مفید و پرکاربرد است که می تواند اسهال ناشی از کم آبی را رفع کند. این ماده با ترکیب شکر، نمک و آب تهیه می‌شود و برای دو هفته به عنوان مکمل مصرف می‌شود.
- داروهای مصرفی مادر باید تحت کنترل قرار بگیرند، زیرا ممکن است منجر به اسهال بارداری شوند. با این وجود بدن بعد از گذشت مدتی به داروها عادت می کند و عوارض ناشی از مصرف کاهش پیدا خواهند کرد، اما در هر صورت بهتر است در دوران بارداری عوارض دارویی به پزشک گزارش شوند تا در صورت امکان داروی دیگری جایگزین و تجویز شود.
- باید از مصرف داروهای ضد اسهال به صورت خودسرانه جدا خودداری کرد، زیرا احتمال بدتر شدن بیماری وجود دارد و سلامت جنین هم ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد.
- با وجود تاثیر مثبت روش های کنترل اسهال در بارداری، موارد شدید و یا شرایط بیماری زمینه نیاز به دخالت پزشک و دارو درمانی خواهد داشت.
درمان اسهال در بارداری؛ تامین آب مورد نیاز بدنچه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- در صورتی که مادر باردار به بیشتر از دوبار در روز اسهال گفتار شود باید فورا به پزشک مراجعه کند.
- در صورتی که علائم زیر را داشته باشد باید تحت درمان فوری قرار بگیرد:
استفراغ شدید
وجود مخاط یا خون در مدفوع
کاهش ادرار
تپش قلب
تب بالای ۱۰۰ درجه فارنهایت
سردرد شدید
درد و انقباض شدید در شکم
مراجعه به پزشک در صورت اسهال شدید بارداریعوارض ناشی از اسهال بارداری:
در صورتی که فرد در دوران بارداری درگیر اسهال شود؛ با کم آبی احتمالی روبرو خواهد شد، زیرا دفع مدفوع آبکی آب زیادی از بدن خارج می کند. البته باید توجه داشت کم آبی در بارداری خیلی سریع تر اتفاق می افتد زبرا بدن نسبت به حالت عادی به آب بیشتری نیاز دارد.
در صورت عدم کنترل کم آبی؛ مشکلات جدی تری ایجاد می شوند. با وجودی که معمولا اسهال آسیبی به جنین نمی رساند، اما کم آبی شدید مادر باعث کاهش جریان خون به جفت می‌گردد. از طرفی کم آبی انقباضات بدن مادر را افزایش می دهد در نتیجه منجر به زایمان زودرس به خصوص در سه ماهه سوم بارداری خواهد شد، این موضوع نادر است اما باید تمام احتیاط در نظر گرفته شوند.
گردآوری:بخش زناشویی سرپوش
- 12
- 3
