ماه اول بارداری
اکثر متخصصان زنان و زایمان، شروع بارداری را از نخستین روز آخرین پریود شما حساب می کنند، زیرا تعیین زمان دقیق تخمک گذاری و زمان لقاح واقعاً سخت است، در هفته اول بارداری تخمدان ها برای آزاد کردن تخمکی که باعث برقراری پریود بعدی می شود آماده میشوند و امکان دارد این تخمک در اثر برخورد با اسپرم اتوزویید مرد بارور شود. زمان دقیق لقاح رو معمولاً نمی توان به آسانی تعیین کرد.
به محض آنکه معلوم شد باردار هستید آخرین روز خونریزی ماهیانه بعنوان نخستین روز بارداری در نظر گرفته می شود نه روزی که لقاح انجام گرفته است. در صورتیکه دوره ماهیانه شما بطور متوسط ۲۸ روزه هست، لقاح در روز چهاردهم آن روی می دهد که همان روز تخمک گذاری است. در واقع، تا دو یا سه هفته بعد و بسته به طول چرخهٔ قاعدگی تان باردار نخواهید بود.
علائم تخمک گذاری
با شناسایی علائم تخمک گذاری در هفته اول بارداری، احتمال حاملگی افزایش پیدا خواهد کرد. معمولاً تخمک گذاری در اواسط سیکل روز چهاردهم اتفاق می افتد و در هرماه بر عهده یکی از تخمدان هاست و تخمک گذاری همراه با علائم زیر میباشد:
- افزایش و آبکی شدن ترشحات واژن
- افت درجه حرارت بدن و بعد بالا رفتنان
- درد یک طرفه کشنده
- در برخی مواقع لکه بینی
تغییرات بدن مادر در ماه اول بارداری
زمانی که اسپرم و تخمک ترکیب میشوند و جنین در رحم جوانه می زند هورمون هایی که در این موقع آزاد میشوند به بدن اجازه نمی دهند با جنین مانند یک عامل خارجی متجاوز برخورد کند. در این هنگام، بدن هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی را تولید می کند، هورمونی که بدن را برای ۹ ماه بارداری آماده می کند. پروژسترون برای جلوگیری از قاعدگی تولید می شود. علائم مربوط به ماه اول بارداری مانند تهوع، استفراغ، خستگی و … بخاطر آزاد شدن این هورمون ها می باشند.
مراقبت پزشکی هفتۀ اول بارداری
در این هفته و همچنین ماه اول بارداری نیازی به سونوگرافی برای بارداری نخواهید داشت ولی اگر مدتی است که برای باردار شدن تلاش می کنید و به متخصص باروری مراجعه نموده اید، امکان دارد برای بررسی وجود برخی مشکلات در باروری مثل وجود فیبروم رحمی، اندازه گیری تعداد فولیکول های موجود در تخمدان ها که به تخمک تبدیل میشوند یا اندازه گیری ضخامت پوشش رحمتان لازم باشد سونوگرافی انجام شود. درصورتی که مشکلی وجود داشته باشد، پزشکتان میتواند نوعی درمان برای باروری را که منجر به بارداری شما شود تجویز کند ولی اگر مشکلی در زمینهٔ باروری ندارید و سنتان هم زیر ۳۵ سال است، اکنون بهتر است برای حامله شدن بیشتر روی رابطهٔ جنسی تان تمرکز کنید.
علائم ماه اول بارداری
برخی از علائم ماه اول بارداری به شرح زیر است:
۱. حالت تهوع در ماه اول بارداری:
یکی از بدترین علائم بارداری، حالت تهوع بارداری است که نزدیک به ۸۰ درصد از زنان آنرا تجربه می کنند. این حالت تهوع تقریباً در چند هفته ی نخست بروز می کند و معمولاً تا آخر هفته ی بیستم برطرف می شود. تهوع بارداری در صبح معمولاً بیشتر است. تهوع شدید بارداری یا HG نوعی حالت تهوع شدید است که از هر صد مادر یک نفر دچار آن می شود. خانم هایی که از این نوع حالت تهوع رنج می برند دچار استفراغ شدید، کاهش وزن و اختلال الکترولیتی می شوند.
۲. سردرد، از علائم ماه اول بارداری:
در ماه اول بارداری، افزایش گردش خون ناشی از نوسانات هورمونی شروع می شود همین امر می تواند باعث سردردهای مکرر و خفیف شود.
۳. خستگی از نشانه های ماه اول بارداری:
در حالی که این علامت بسیار نامرتبط باشد می تواند با عوامل متعددی مرتبط باشد، زنان باردار، اغلب از ماه اول بارداری حس خستگی دارند.
۴. نشانه خونریزی خفیف یا گرفتگی در ماه اول بارداری:
گاهی وقت ها مقدار اندکی خونریزی موضعی یا واژینال یکی از نخستین علائم ماه اول بارداری است. هنگامی که لقاح به رحم متصل می شود، حدود ۱۰ تا ۱۴ روز پس از تخمک گذاری لقاح انجام میشود. این نوع خونریزی معمولا کمی سریعتر، مات و رنگ روشن تر از یک دوره طبیعی دارد و زیاد طول نمی کشد. برخی از زنان هم در ابتدای بارداری گرفتگی شکمی و عضلانی دارند. این گرفتگی های عضلانی شبیه به گرفتگی دوران قاعدگی است.
۵. یبوست از دیگر علائم ماه اول بارداری:
یکی دیگر از علائم ماه اول بارداری، یبوست است. افزایش سطح هورمون پروژسترون به دنبال افزایش هورمون βhCG باعث کند شدن حرکات دستگاه گوارش شده درنتیجه غذا به آرامی از روده عبور می کند، این امر در آخر منجر به اقامت طولانی محتویات درون روده، افزایش خروج آب، خشک شدن توده مدفوع و ابتلا به یبوست خواهد شد.
۶. ترشحات واژن از علائم ماه اول بارداری:
در ماه اول بارداری بعضی از زنان امکان دارد متوجه ترشحات شیری رنگ و غلیظ از واژن شوند. این اتفاق در هفته نخست بارداری رخ میدهد، چراکه دیواره واژن ضخیم تر می شود و این ترشحات امکان دارد در طول بارداری رخ دهد. در صورتیکه ترشحات همراه با بوی بد یا سوزش و خارش تخلیه می شوند، علائم عفونت باکتریایی است. در صورت وقوع این اتفاق باید متخصص را در جریان بگذارید.
۷. نوسانات خلقی در ماه اول بارداری:
یکی دیگر از نشانه های ماه اول بارداری که در اثر تغییرات هورمونی رخ می دهد، نوسانات خلقی است.
۸. تغییرات پستان ها یکی از علائم ماه اول بارداری:
در ماه اول بارداری زنان بسیاری شاهد تغییرات در پستان هایشان هستند. این تغییرات می تواند شامل حس سفتی، سیاهی، سنگینی، پربودن یا خارش باشد و این ناراحتی بعد از گذشت چند هفته کاهش پیدا میکند.
۹. دردهای شکمی خفیف در ماه اول بارداری:
فرآیند جایگیری کردن سلول تخم در دیواره رحم که در روزهای نزدیک به قاعدگی رخ می دهد، باعث ایجاد درد و گرفتگی های خفیفی در دیواره رحم شده که شما آن ها را به صورت دردهای خفیف شکمی بالاخص در نواحی زیر شکم در ماه اول بارداری حس خواهید کرد.
چه غذاهایی باید در طی ماه اول بارداری بخورید؟
زمانی که تست بارداری شما مثبت می شود، یعنی حدود دو و نیم هفته است که باردار هستید بدین ترتیب باید غذای سالم بخورید و از غذاهای ناسالم، تنباکو، الکل و مواد مخدر دوری کنید. برای ماه اول بارداری برنامه رژیم غذاییتان باید شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات باشد؛ در این قسمت غذاهایی وجود دارد که باید در رژیم غذایی خود داشته باشید که عبارتند از:
- گوشت:
پروتئین كه ماده غذایی اصلی برای مادر و نوزادش در ماه اول بارداری است، بطور مشخص در این گروه وجود دارد.
- محصولات لبنی:
محصولات لبنی منبع بسیار زیادی از کلسیم، ویتامین D ، پروتئین، چربی های سالم و اسید فولیک هستند. ماست، شیر و پنیر سفت را در رژیم غذایی ماه اول بارداری خود قرار دهید.
- میوه ها:
میوه هایی مانند پرتقال، گریپ فروت، نارنگی، لیمو و انگور منشاء بسیار خوبی برای ویتامین سی هستند. هر خانم باردار در ماه اول بارداری میتواند در طول روز چند بار از این گروه استفاده كرده و نیاز خود را به ویتامین هایی مانند A و C برآورده كند.
- غذاهای غنی از فولات:
اسید فولیک برای رشد مناسب لوله عصبی کودک ضروری است که بعدا ً به مغز و نخاع تبدیل می شود. مهم است که مواد غذایی سرشار از اسید فولیک را در برنامه رژیم غذایی خویش در ماه اول بارداری بگنجانید. مثال هایی از غذاهای حاوی اسید فولیک، سبزیجات سبز تیره مثل اسفناج و کلم، مارچوبه، مرکبات، لوبیا، نخود، آووکادو و کلم بروکلی هستند.
- ماهی:
ماهی برترین نمونه از پروتیین کم چرب و با کیفیت بالا در ماه اول بارداری است. ماهی منبع بسیار خوبی از اسیدهای چرب امگا ۳، ویتامین های B2 ،D و E و مواد معدنی ضروری مثل پتاسیم، کلسیم، روی، ید، منیزیم و فسفر میباشد.
- سبزیجات:
با این گروه ویتامین های A ،C، مواد معدنی و فیبر را تامین کنید. سبزیجات میتواند از بروز یبوست در شما جلوگیری کند. كلم، حبوبات، سیب زمینی، اسفناج، دانه های سبز و گوجه فرنگی غنی از ویتامین سی هستند و به جذب آهن موجود در غذاها در ماه اول بارداری كمك می كنند.
- بذر و آجیل:
بذر و آجیل منابع عالی چربی های سالم، ویتامین ها، پروتئین ها، مواد معدنی، فلانویید و فیبر رژیمی هستند. دقت کنید که اینها را بطور منظم در ماه اول بارداری بخورید و همینطور یک کودک سالم داشته باشید.
مواد غذایی ممنوعه در ماه اول بارداری
مواد غذایی ممنوع در ماه اول بارداری عبارتند:
> پاپایا خام نباید مصرف شود چون حاوی لاتکس است ماده ای که سبب انقباض در رحم می شود.
> گوشت خام و سفت نیز نباید در ماه اول بارداری مصرف شود تا احتمال عفونت انگلی کاهش یابد.
> در ماه اول بارداری گوشت باید به خوبی پخته شود و هیچ اثری از خون بر روی آن نباشد.
> تخم مرغ خام دارای باکتری سالمونلا است و امکان دارد در ماه اول بارداری دچار مسمومیت غذایی شوید.
> غذاهای فرآوری شده و آماده مثل آبمیوه، غذاهای آماده مایکروویوی، کیک و بیسکوییت، شیر عسلی و غیره دارای افزودنی های مواد نگهدارنده، سطوح بالای شکر و سدیم و کالری است که برای شما و یا نوزادتان در ماه اول بارداری خوب نیستند. برخی از غذاهای بسته بندی شده امکان دارد حاوی باکتری هایی باشند که میتواند موجب مسمومیت غذایی شود. غذاهای تازه و پخته شده با محصولات ارگانیک را بخورید.
در ماه اول بارداری چه بخوریم تا جنین پسر شود؟
با وجود پیشرفت علم، هنوز امکان صددرصدی تعیین جنسیت جنین وجود ندارد، ولی میتوان با تدابیری احتمال دختر یا پسردار شدن را افزایش داد. تغییر در ترکیبات مواد غذایی باید از دو تا سه ماه پیش از بارداری به صورت مرتب رعایت شود، می گویند افرادی که تمایل به پیروی از چنين رژیم های غذایی را دارند باید زیر نظر متخصص تغذیه قرار گیرند تا دچار کمبود مواد مغذی نشوند. مادران مبتلا به فشار خون بالا و بیماری های قلبی وعروقی و مبتلایان به نارسایی کلیوی و دچار سنگ های اگزالاتی، مجاز به پیروی از رژیم غذایی برای پسردار شدن در ماه اول بارداری نیستند و همین طور مادرانی که دچار اختلال های عصبی و نارسایی کلیوی هستند، نمی توانند تحت رژیم غذایی دختردار شدن قرار گیرند.
بهترین صبحانه برای زن باردار در ماه اول بارداری
مطمئناً قبلاً این جمله را شنیده اید که صبحانه مهم ترین وعده ی غذایی است ولی اکنون که شما به جای شخص دیگری نیز غذا می خورید، این وعده حتی حیاتی تر است و احتمالا لازم باشد تغییری جدی در ماه اول بارداری در برنامه غذایی خود داشته باشید. این وعده، نخستین فرصت شما برای جمع کردن تمام مواد غذایی مورد نیازتان است تا با کمک آن بتوانید روز خود را ادامه دهید و برای نوزاد در حال رشدتان شروعی خوب داشته باشید. بدین ترتیب با خوردن یک صبحانه سالم صبح خوبی را شروع کنید.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 17
- 1