مرده زاییمرده زایی چیست؟
مرده زایی غالبا تحت عنوان نوزاد مرده ای توصیف می شود که بعد از ۲۰ هفته بارداری حیات نداشته باشد، تفاوت میان مرده زایی و سقط در زمان ایجاد شدن آن است، سقط قبل از ۲۰ هفته ایجاد می شود.
متاسفانه امروزه مرده زایی نسبتا شایع است و تقریبا از هر ۱۶۰ بارداری یک مورد از این موارد می باشد. در آمریکا تقریبا هر ۲۶۰۰۰ نوزاد مرده از دست می روند، این آمار در سطح جهانی ۳/۲ میلیون می باشد. حدود ۸۰ درصد از نوزادان مرده زودرس به دنیا می آیند، اما نیمی از مرده ها پیش از هفته ۲۸ ایجاد می شوند.
مرده زایی چیستدلیل مرگ جنین در رحم چیست؟
مرده زایی غالبا به دنبال اختلال در سلامت بارداری و مراقبت های قبل از زایمان ایجاد می شود، اما به صورت کلی عواملی متعدد در ایجاد این اندوه باهمدیگر شریک هستند. در ادامه به برخی از مهمترین عوامل اشاره می شود.
باید اشاره کرد که ۲۵ تا ۶۰ درصد از موارد مرده زایی توضیحی ندارند و مجموعه ای از عوامل ناشناخته موجب تولد نوزادان مرده خواهند شد. در ادامه به آنها اشاره می شود:
نقایص هنگام تولد:
نقایص مادرزادی مثل آنسفالی و ناهنجاری های کروموزمی باعث ایجاد ۱۴ درصد از موارد مرده می شوند.
عفونت ها:
در کشورهای پیشرفته، حداکثر ۲۴ درصد از موارد مرده زایی به عفونت هایی از قبیل؛ واژینوز باکتریایی، استرپتوکوک گروه B، پاروویروس B19 )بیماری پنجم)، مسمومیت با لیستریا، ویروس سیتومگال، تبخال دستگاه تناسلی و سیفلیس مربوط می شود. عفونت سبب ایجاد زایمان های زودرس در ۲۰ تا ۲۸ هفته حاملگی نسبت به مرده زایی بعد از ۲۸ هفته می شود.
قطع شدن جفت:
اگر جفت در زمانی زودتر از دیواره رحم جدا شود؛ تحت عنوان کندگی جفت شناخته می شود که دارای درجات مختلفی است و در یک درصد از حاملگی ها ایجاد می شود. خطر تولد نوزاد مرده به درجه کندگی جفت بستگی دارد که در ۵۰ درصد یا بیشتر می تواند موجب مرده زایی شود.
اختلالات بند ناف:
اختلالات ایجاد شده در بندناف مانند گره یا طناب افتاده (وقتی بند ناف قبل از کودک از واژن خارج و فشرده می شود) در بندناف، یا پیچیدن بندناف دور گردن کودک حدود ۱۰ درصد مرده زایی ایجاد می کند. با این وجود بسیاری از نوزادان با بندناف پیچیده شده دور گردن متولد می شوند بدون اینکه مشکلی داشته باشند.
دلایل ایجاد مرده زاییاز جمله دیگر عوامل ایجادکننده مرده زایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سبک زندگی
- سن والدین
- عفونت
- مشکلات رشدی جنین
- کمبود اکسیژن
- خونریزی شدید
- چاقی مفرط مادر
تولد نوزاد مرده یا مرده زایی چه علائمی دارد؟
مرده زایی هم مانند هر عارضه ی دیگری می تواند با علائم و نشانه هایی همراه باشد، علم به این علائم می تواند شرایط را برای پیشگیری و اقدام به موقع فراهم کند، هرچند باید اشاره کرد که مشکلات کروموزمی و ژنتیکی موجب ایجاد نوزاد مرده می شوند که در بیشتر موارد غیرقابل پیشگیری هستند. توجه به علائم زیر و کنترل به موقع از عواقب غیر قابل جبران این پیامد کم می کند. در صورتی که شما یا یکی از عزیزانتان باردار هستید باید با مشاهده علائم زیر موضوع را جدی بگیرید و سریعا به پزشک مراجعه کنید:
- سرگیجه
- تب شدید
- لکه بینی
- خونریزی از واژن
- گرفتگی‌های خفیف تا شدید شکمی
- عدم تشخیص ضربان قلب قابل تشخیص جنین
- بی‌تحرکی جنین
اقدامات بعد از مرگ نوزاد:
این موارد شامل سه گزینه هستند:
زایمان القایی:
متخصصان بهداشتی زایمان القایی را بهترین روش خروج جنین بعد از مرده زایی می دانند، درصورتی که مادر پره اکلامپسی شدید (فشار خون بالا)، عفونت جدی کیسه آب (کیسه آب اطراف کودک) شکسته شده و هرگونه اختلال عملکردی دارد، زایمان با استفاده از داروهای مخصوص به یکی از پنج روش زیر القا می شود:
- وارد کردن قرص به واژن مادر
- وارد کردن ژل به واژن مادر
- بعدین قرص
- تزریق قطره به رگ
- گشاد کردن دهانه رحم با استفاده از یک لامپ فولی بالون مکانیکی
زایمان القایی برای مرده زاییزایمان طبیعی:
انتظار برای داشتن زایمان طبیعی یک گزینه محسوب می شود و با گذشت زمان وضعیت کودک ممکن است در رحم شکل بدتری به خود بگیرد. نوزاد ممکن است از آنچه انتظار داشته اید متفاوت تر به نظر برسند و این وخامت اوضاع تعیین علت مرگ را دشوار می کند.
سزارین:
این روش چندان توصیه نمی شود زیرا به اندازه زایمان طبیعی یا القایی ایمنی ندارد.
بارداری بعد از مرده زایی:
بیشتر زنانی که نوزادان مرده به دنیا می آورند، حاملگی و زایمان طبیعی دارند. در صورتی که مرده زایی در اثر نقص مادرزادی یا مشکل بند ناف باشد، احتمال مرده زایی هم کاهش پیدا می کند، اما اگر مرگ در اثر بیماری مادر یا اختلال ژنتیکی ایجاد شده باشد، تا حدودی احتمال افزایش پیدا می کند.
احتمال اینکه بارداری بعدی زن با مرده زایی به اتمام برسد؛ حدود ۳ درصد می باشد، این موضوع به این معنا است که اکثر حاملگی های پس از مرده زایی باعث تولد نوزادان سالم می شوند.
درمورد زمان بارداری بعدی فرد باید با پزشک خود مشورت داشته باشد، تا مطمئن شود که آمادگی جسمی لازم برای پذیرش بارداری مجدد را دارد یا نه. بعضی از پزشکان توصیه دارند که پیش از باردار شدن مدت زمان مشخصی به اندازه ۶ ماه تا یک سال صبر داشته باشید.
براساس برخی از مطالعات زنانی که حداقل یک سال زمان به خود می دهند تا بارداری بعدی صورت بگیرد، ممکن است در دوران بارداری با افسردگی و اضطراب کمتری روبرو باشند.
پیشگیری از مرده زایی:
در برخی از موارد احتمال پیشگیری از مرده زایی وجود دارد در مقابل مواردی نیز قابلیت پیشگیری ندارند. مراقبان سلامت و پزشکان علائم اولیه مادر و کودک را بررسی می کنند، زمانی که عوامل خطر از قبیل؛ فشارخون بالا وجود دارند، پزشک و بیمار می توانند برای کاهش خطر اقدام کنند، به همین دلیل مراقبت های پیش از تولد بسیار اهمیت دارند.
برای زنانی که در معرض خطر تولد نوزاد مرده هستند، مشاوره با یک متخصص زنان و زایمان متخصص در بارداری پر خطر باید در نظر گرفته شود.
برای بارداری با ریسک متوسط بهترین کارهایی که می توانید برای جلوگیری از تولد نوزاد مرده انجام دهید؛ مراقبت از سلامت کلی بدن و کنترل علائم مشکل در بارداری است.
به پهلو خوابیدن بهتر است.
سعی کنید وزن خود را تا قبل از بارداری مجدد به حالت نرمال برسانید.
در صورتی که علائمی نظیر؛ درد شکم، خارش یا خونریزی واژینال داشتید سریعا به پزشک اطلاع دهید.
درصورتی که در دوران بارداری سیگار نکشید از مصرف الکل خودداری مرده و داروهای تفریحی نخورده باشید، از مرده زایی پیشگیری می شود.
ضربات کودک را کنترل کنید، درصورتی که تغییرات مشاهده شده نگرانی ایجاد می کنند به پزشک خود اطلاع دهید.
از غذاهایی که ممکن است موجب مسمومیت شوند مانند پنیرهای نرم، لبنیات غیر پاستوریزه و گوشت های خام خودداری کنید.
پیشگیری از مرده زاییکنار آمدن با غم و اندوه تولد نوزاد مرده:
درصورتی که تولد نوزاد مرده تجربه شود ممکن است با احساس سرزنش روبرو شوید، حتی باوجودی که از دست دادن نوزاد تقصیر شما نبوده است ممکن است غم و اندوه این موضوع باعث افسردگی شود.
مهمترین نکته ای که باید مورد توجه شما باشد؛ غمگین شدن در زمان بهبود جسمی و عاطفی هیچ اشکالی ندارد. چندین مرحله معمول در بهبود عاطفی پس از تولد مرده وجود دارد. اما هر زن (و همسر و عزیزانشان) این موارد را به روش های مختلف و زمان بندی متفاوت تجربه می کنند. در حین بهبودی، صبور و عاشق خود باشید.
بسیاری از والدین ممکن است قبل از تولد با فرزندشان رابطه ای عمیق داشته باشند، قطع این پیوند از طریق مرده زایی آسیب زا خواهد بود، لزومی برای توجیه غم و اندوه وجود ندارد. ناراحتی اشکالی ندارد اما اگر غرق در افکار منفی شده اید، از عزیزان، دکتر و یا یک مشاور خود کمک بگیرید.
زمان کنار آمدن با غم و اندوه باید سعی داشته باشید در ابراز احساسات خود نسبت به شریک زندگی و سایر عزیزان دقت کنید. این شرایط برای شریک زندگی شما هم غم انگیز است، حتی اگر این احساس را به این شکل ابراز نکند، آنها ممکن است سعی کنند تا به شما دلداری دهند، پس به اشتراک گذاشتن احساساتتان به شما کمک می کند تا با هم بهبود پیدا کنید.
صبور باشید و گوش شنوا داشته باشید، صحبت کردن درباره موارد مضر ممکن است یک گزینه درمانی باشد و شما را هم به شریک زندگیتان نزدیک کند.
کنار آمدن با غم و اندوه ناشی از مرده زاییسعی کنید که علائم افسردگی بعد از زایمان را در همسر خود دنبال کنید، پیشنهاد دهید تا با تشدید علائم به پزشک مراجعه کنید.
برخی از والدین از تاثیر مثبت کودکشان اطلاعی ندارند. در آغوش گرفتن کودک برای کنار آمدن با مرده زایی بسیار ضروری است، این درحالی است که دیگران اصلا دوست ندارند کودک خود را ببینند.
با تجربه کردن زایمان مرده قلب مادر بسیار آزرده خواهد شد از طرفی براساس تحقیقات در آغوش گرفتن کودک خطر افسردگی بالینی را افزایش می دهد اما والدین باید برای این شرایط تصمیم بگیرند. فقط آنها می دانند که هنگام پردازش غم و اندوه خود چه احساسی دارند و چه چیزی ممکن است برای آنها مفید باشد.
برخی از والدین نوزاد خود را بغل نمی کنند و بعدها پشیمان خواهد شد، پس اگر از کاری که می خواهید انجام دهید مطمئن هستید؛ با پرستار متخصص زنان و زایمان صحبت کنید، آنها این شرایط را بهتر درک می کنند پس بهترین توصیه را ارائه خواهند داد.
درصورتی که فرزند دیگری دارید درباره این موضوع با او صحبت کنید، استفاده از زبان مناسب سن برای توضیح موضوع پیش آمده بسیار مهم است، کودکان باید با این موضوع کنار بیایند.
گردآوری: بخش زناشویی سرپوش
- 12
- 3
