بررسی تاثیر امواج BTS روی انسان دیگر از زمانی که گوشی تلفن همراه یک کالای لوکس و تجملی به حساب می‌آمد و تنها افراد خاصی از آن استفاده می‌کردند سال‌ها گذشته است.در حال حاضر به مدد رونق گرفتن بازار این محصولات و ورود اپراتورهای خصوصی در این حوزه هر فرد می‌تواند با کمترین هزینه صاحب سیم‌کارت و تلفن همراه شود.
استفاده تلفن همراه بسیاری از مشکلات را برطرف کرده و به هر کاربری این امکان را می‌دهد که با دورترین نقاط ممکن نیز ارتباط برقرار کند.
اما نکته مهم در این میان که شاید از دید بسیاری مخفی مانده است، توجه به این نکته است که هر تکنولوژی در کنار مزایای بی‌شمار خود دارای معایبی نیز هست. معایبی که شاید روشن شدن آن باعث شود اکثریت مردم از خیر استفاده از این تکنولوژی‌های پرکاربرد گذشته به همان روش‌های سنتی روی بیاورند.
● دکل‌های خطرناک
هرچند استفاده از تلفن‌همراه با تاخیری ۱۰ سال وارد کشورمان شد، اما در مقایسه با تکنولوژی‌های دیگر می‌توان این ادعا را داشت که استفاده از این دستگاه خیلی زود در میان افراد جا باز کرد.
طبق آخرین آمارها گفته می‌شود تعداد مشترکان تلفن همراه تنها در بخش اپراتور شرکت ارتباطات سیار به بیش از ۲۷میلیون نفر رسیده است. این در حالی است که چند میلیون نفر کاربر دو اپراتور دیگر؛ یعنی تالیا و ایرانسل را نیز باید به این لیست ۲۷میلیون نفری اضافه کرد. در حال حاضر واگذاری خطوط تلفن همراه در کشور به دلیل تنوع اپراتورها، قیمت نسبتا پایین و از همه‌مهمتر به روز عرضه شدن آن با اقبال بسیار خوبی از سوی مشترکان مواجه شده است.
به طوری که اکثریت به سمت خرید این وسیله ارتباطی جذب شده‌اند. در مجموع با مشاهده شرایط موجود می‌توان تاثیر مستقیم این افزایش مشترکان را در افزایش تعداد دکل‌های آنتن‌دهی تلفن همراه یا همان BTS در سطح شهر دید.
در واقع ورود اپراتورهای جدید و افزایش حجم مشترکان آنها باعث شده است که این اپراتورها برای پوشش‌دهی بیشتر مناطق و برای جذب بیشتر کاربران تعداد دکل‌های BTS خود را در سطح کشور افزایش دهند.
براساس آخرین آماری که از سوی مسوولان مخابراتی کشور اعلام شده است تا اردیبهشت‌ماه سال ۸۷ تعداد آنتنهای BTS به ۱۵هزار و ۳۱۰ ایستگاه رسیده است. روند رو به رشد این آنتن‌ها در سطح شهر نه تنها باعث از بین رفتن زیبایی شهر شده است، بلکه انبوهی از سوالات و نگرانی‌ها را نیز در مورد این آنتن‌ها برای کاربران به وجود آورده است.
یکی از سوالاتی که بارها مطرح شده این است که آیا تشعشعات آنتنهای پراکنده در سطح کشور برای افراد رهگذر و شهروندان خطری دارد یا خیر؟ سوالی که تاکنون به طور شفاف به آن پاسخ داده نشده است. براساس گزارش‌های متعدد علمی بیان شده است که تاثیرات آنتنهای BTS برای انسان و به خصوص کودکان بسیار خطرناک بوده و عوارضی همچون سرطان و سایر بیماری‌ها را برای آنها در پی خواهد داشت.
در مورد عوارض احتمالی ناشی از تشعشعات آنتنهای BTS هر یک از مسوولان و صاحب‌نظران نظرهای متفاوتی را ابراز داشته‌اند. در این خصوص رمضان‌علی صادق‌زاده، رییس کمیسیون مخابرات دور هفتم مجلس می‌گوید: «آنتنهای BTS به هیچ وجه ضرر و زیانی برای مردم ندارند؛ چرا که این آنتن‌ها معمولا در بالای ساختمان‌ها و به گونه‌ای نصب می‌شوند که شدت امواج الکترومغناطیسی ساطع شده از آنها در سطح زمین بسیار پایین‌تر از حد مجاز باشد تا هیچ‌گونه خطری را برای افراد به وجود نیاورد.»
به گفته صادق‌زاده در ساخت این آنتن‌ها استانداردهای لازم رعایت شده و معمولا این آنتن‌ها در بالای ساختمان‌ها یا در مکان‌هایی نصب می‌شوند که شهروندان زیاد در آنجا تردد نداشته باشند. به اعتقاد وی آنچه بیشتر از آنتنهای BTS روی بدن انسان تاثیر می‌گذارد، خود دستگاه‌های تلفن همراه است؛ چرا که به بدن انسان بسیار نزدیک بوده و امواج خطرناک آن روی بدن انسان تا حدودی به اثبات رسیده است. هرچند که این تاثیرات بسته به فرد و مقاومت بدنش اثرات متفاوتی دارد.
در مقابل چنین اظهارنظری اکثر متخصصان مغز و اعصاب بر این باورند که هر چند میزان تشعشعات این ایستگاه‌ها اندک هم باشد، اما به مرور در معرض قرار گرفتن دایم در مقابل این تشعشعات می‌تواند تاثیرات بسیار منفی را بر بدن افراد بگذارد.
محمدرضا اکبری متخصص مغز و اعصاب در این ارتباط می‌گوید: «میزان تاثیر امواج الکترومغناطیسی آنتنهای BTS با توجه به شدت و مدت زمان قرار گرفتن فرد در برابر آن بیشتر می‌شود.»
وی در ادامه می‌افزاید: «تشعشعات الکترومغناطیسی همیشه بر سلامت انسان تاثیر داشته است. در همین ارتباط تحقیقاتی در جامعه آمریکا روی تاثیرات این امواج الکترومغناطیسی بر مغز انسان صورت گرفته که نشان می‌دهد میزان تاثیرگذاری با توجه به شدت بیشتر فرکانس و زمان زیاد قرار گرفتن فرد در برابر امواج بیشتر می‌شود.»
این متخصص مغز و اعصاب خاطرنشان می‌کند: «هر چقدر به امواجی که از آنتنهای BTS تلفن‌همراه ساطع می‌شود مثل آنتن‌هایی که در پشت بام یا حیاط منزل قرار می‌گیرد نزدیک‌تر باشیم خطرناک‌تر خواهد بود.»
وی تصریح می‌کند: «قوی‌ترین امواج زمانی به بدن می‌رسد که فرد زیر این آنتن‌ها قرار داشته باشد. اما هر چه از فاصله ۵ کیلومتری آنتن‌ها دورتر شویم امواج قدرت خود را از دست خواهند داد.»
وی نیز مثل سایرین به این نکته اشاره می‌کند که هنوز پاسخ قطعی برای تاثیرات تشعشعات آنتنهای BTS روی انسان وجود ندارد و واقعا کسی نتوانسته ثابت کند که این تشعشعات برای انسان مشکل‌زا یا غیر مشکل‌زا است.
دکتر محققی رییس مرکز تحقیقات سرطان نیز در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌ها می‌گوید: «اصولا آنتنهای تلفن‌همراه دکل‌های مخابراتی و همچنین امواج ناشی از دکل‌های برق فشار قوی هر یک به نوبه خود اثرگذاری خفیف تا شدیدی را روی افراد دارند.»
وی درخصوص اثرگذاری تشعشعات ناشی از سیستم BTS آنتنهای تلفن‌همراه می‌گوید: «تمام این تشعشعات اگر در فاصله نزدیک بدن قرار گیرند، قلب یا سیستم اعصاب مرکزی یا گوش و چشم را تحت تاثیر قرار می‌دهند و باعث ایجاد اختلالاتی در این اعضا یا بروز بیماری‌هایی می‌شوند.»
به عقیده رییس مرکز تحقیقات سرطان در زندگی امروزی اکثر افراد تحت تاثیر این امواج قرار دارند که در مورد امواج پرفرکانس و حتی سایر امواج توصیه می‌کنیم که این دکل‌ها تا شعاع معینی دور از مناطق مسکونی نصب شوند و چنانچه این آنتن‌ها یا دکل‌ها در مناطق مسکونی نصب شده‌اند، حتما باید جابه‌جا شوند؛ چون زندگی طولانی مدت افراد و خصوصا کودکان در مجاورت این دکل‌ها بسیار خطرناک است.
در مقابل چنین اظهارنظرهایی دکتر علی فتوت، عضو هیات علمی دانشگاه برق صنعتی شریف و از جمله افرادی که در این حوزه تحقیقات گسترده‌ای را انجام داده است بر این باور است که به هیچ وجه آنتنهای BTS حتی اگر در مجاورت خانه فردی هم نصب شده باشد، آسیبی به افراد آن خانه نمی‌زند.
وی می‌گوید: «اگر یک آنتن BTS روی بام یا حتی حیاط خانه‌ای نصب شده باشد که اشعه ساطع شده از آن ۲۰۰ وات باشد، می‌توانیم تصور کنیم که از این ۲۰۰ وات ۲۰ وات آن به طرف خانه فرستاده می‌شود که از این ۲۰ وات ۱۰درصد آن وارد خانه می‌شود.»
در خوش‌بینانه‌ترین حالت از این ۱۰درصد یک درصد آن ممکن است به فرد و بقیه جذب وسایل دیگر خانه مثل تلویزیون، یخچال و ... شود با این شرایط می‌توان گفت امواج این آنتن‌ها به هیچ وجه خطری برای افراد ایجاد نمی‌کنند و حداقل آن این است که این ضررها تاکنون از طرف هیچ سازمانی ثابت نشده است.
بنابر اظهارات فتوت تمامی امواج و تشعشعات مربوط به آنها را نمی‌توان مضر دانست؛ چرا که از همین امواج رادیویی برای از بین بردن و سوزاندن میلیون‌ها سلول سرطانی استفاده می‌شود.
به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه بیماری سرطان حدود ۲۰ سال طول می‌کشد تا مشخص شود حال آن که ۲۷ سال از ورود این دستگاه به جهان می‌گذرد و اگر قرار بود کسی از این امواج سرطان بگیرد، خیلی قبل‌تر افرادی در آمریکا و کشورهای دیگر باید از این دکل‌ها و امواج آن آسیب می‌دیدند.
بام‌های در تسخیر آنتنهای BTS
یکی دیگر از مشکلاتی که این روزها بیش از پیش شهروندان را نگران کرده است، تسخیر بام‌های آنها توسط آنتنهای BTS اپراتورها است تا جایی که در آخرین خبرها عنوان شده بود که شرکت ایرانسل برای توسعه شبکه خود با پرداخت پول‌های هنگفت به مالکان ساختمان‌ها و با زیر پا گذاشتن حقوق اولیه شهروندان، پشت‌بام‌های شهر تهران را یکی پس از دیگری به تسخیر خود در می‌آورد و اقدامات خود را مستند به مجوزهایی می‌کند که از شهرداری دریافت کرده است.
هر چند مسوول شرکت ایرانسل این گفته‌ها را تکذیب کرد و اظهار می‌دارد که تمامی این آنتن‌ها با آگاه کردن ساکنان از مضر نبودن آنتن‌ها و مجوز رسمی شهرداری کار گذاشته می‌شود. در حال حاضر در کشور ما سه اپراتور به طور جدی در حال واگذاری خطوط تلفن‌همراه به متقاضیان خود هستند و این در حالی است که هر اپراتور برای پوشش شبکه و آنتن‌دهی نیاز به نصب دکل BTS در نقاط مختلف شهر دارد.
حسن رضوی، معاون فنی و مهندسی شرکت ارتباطات سیار در مورد ایستگاه‌های آنتن‌دهی این اپراتور می‌گوید: «در حال حاضر آنتنهای شرکت ارتباطات سیار در سطح شهر تهران به بیش از ۲هزار تا ۲۵۰۰ دکل می‌رسد که ما پیوسته در حال توسعه آن هم هستیم که این آنتن‌ها بسته به پستی و بلندی جغرافیایی، میزان مشترک در منطقه، ظرفیت و ... کار گذاشته می‌شوند. همچنین تمامی مجوز نصب این دکل‌ها هم از خود شهرداری گرفته می‌شود.»
به اعتقاد رضوی نیز امواج حاصل از این آنتن‌ها بدون ضرر بوده و هیچ زیانی را به بدن انسان وارد نمی‌کند و حداقل تاکنون این مضرات از طرف هیچ سازمان جهانی به اثبات نرسیده است. رضوی به استانداردهای استفاده شده در ساخت این آنتن‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «تمام تجهیزاتی که ما در سطح شهر از آنها استفاده می‌کنیم از استانداردهای بین‌المللی برخوردار بوده و اکثر آن تجهیزاتی هستند که از معتبرترین شرکت‌های اروپایی مانند نوکیا، زیمنس و سونی‌اریکسون وارد می‌کنیم.
رضوی همچنین در مورد صحبت‌هایی که در حال حاضر در بین رسانه‌ها یا شهروندان مبنی بر خطرناک‌بودن این آنتن‌ها می‌شود، نیز می‌گوید: «هر فرد هر مساله‌ای را از زاویه دید خودش درجامعه مطرح می‌کند به عنوان مثال فردی عملیات بانک الکترونیکی را بد و غیرکاربردی می‌داند؛ اما فرد دیگری از این عملیات به عنوان تسریع‌کننده کارهایش یاد می‌کند.
همچنین زمانی بود که بیان می‌شد کسانی که از مایکروفر در منزلشان استفاده می‌کنند در خطر تشعشعات ساطع شده از آن هستند؛ اما هم‌اکنون می‌بینیم که خیلی از افراد از این وسیله استفاده می‌کنند و با هیچ مشکل خاصی روبه‌رو نیستند.»
شرکت تالیا هم که به عنوان یک اپراتور خصوصی در این زمینه فعالیت می‌کند، اعتقاد به بی‌خطر بودن آنتنهای BTS دارد. یکی از کارشناسان این شرکت در مورد تجهیزات استفاده شده توسط این اپراتور می‌گوید: «شرکت تالیا با مجوز از سازمان تنظیم مقررات و به نمایندگی از مخابرات در حدود ۷۰۰ آنتن فعال را به تناسب با مشترکان و محیط، کار گذاشته است.»
وی در ادامه می‌افزاید: «تمام آنتنهای استفاده شده شرکت تالیا هم مانند سایر اپراتورها، وارداتی است و به همین دلیل هم می‌توانم بگویم از استانداردهای بین‌المللی برخوردار است و در صورت بروز مشکل هم پشتیبانی لازم از طرف این شرکت صورت می‌گیرد».
این کارشناس نیز مانند فعالان دیگر در این حوزه مضرات آنتنهای BTS را رد کرده و اظهار می‌دارد که این آنتن‌ها قبل از ما در کشورهایی چون آلمان، سوئد و ... استفاده می‌شد و تاکنون هیچ مشکلی مبنی بر خطرناک بودن این آنتن‌ها از طرف این کشورها گزارش داده نشده است.
بنابراین آنتنهای استفاده شده در کشور ما هم از همان آنتن‌ها است و می‌توان به این نتیجه رسید که این آنتن‌ها بی‌خطر هستند؛ چرا که آنها بیشتر از کشور ما به استانداردهای بین‌المللی و سلامتی مردم‌شان اهمیت می‌دهند.
این کارشناس همچنین در مورد نحوه نظارت روی آنتنهای BTS کشور هم می‌گوید: «در حال حاضر کمیته‌ای توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تشکیل شده است که بر تمام ایستگاه‌ها و نحوه نگهداری از این آنتن‌ها نظارت دقیق و کامل دارد و اگر متوجه مشکلاتی بشوند سریعا گزارش و از آن جلوگیری می‌کنند.»
● کاملا بی‌خطر
سازمان انرژی اتمی در سایت پارک پردیسان، مطالعاتی روی امواج در ارتفاع ۱/۵ متری برابر با قد متوسط یک انسان انجام داده که نشان می‌دهد امواج منتشره بسیار ضعیف هستند.
همچنین امواج ارتفاع ۳ متری با فاصله افقی ۴ متر از آنتن، شدتی برابر نیم وات در مترمربع داشتند که تقریبا یک‌صدم حد میزان مجاز استانداردهای بین‌المللی است. منظور از شدت حد مجاز، حدی است که اگر توان از آن بیشتر شود، ضرررسانی امواج الکترومغناطیسی پیش‌بینی شود.
بر اساس گزارش سازمان انرژی اتمی، شدت پرتوها در شرایط فعلی آنتنهای BTS نصب شده در منازل مسکونی مجاور آنها بسیار کمتر از حد مجاز بر اساس استانداردهای موجود و بلامانع است.
همچنین وزارت بهداشت هم با استناد به گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت عنوان کرده که قرار گرفتن ایستگاه‌های BTS خطری برای مردم ندارد؛ به شرط آن که خروجی از BTS از شرایط موجود استاندارد، تجاوز نکرده و فاصله ایمنی ۳ تا ۵ متری اطراف آنها رعایت شوند.
همان طور که ذکر شد هنوز جواب قطعی برای تاثیرات تشعشعات آنتنهای BTS روی انسان وجود نداشته و دقیقا کسی نتوانسته است این مساله را اثبات کند.
به اعتقاد اکثر کارشناسان مخابراتی، متاسفانه با خبررسانی غلطی که در کشور می‌شود، اکثر مردم این امواج ساطع شده از آنتنهای BTS را با امواج رادیواکتیو اشتباه گرفته و همین اطلاع‌رسانی غلط و عدم آگاهی مردم تاثیرات منفی را روی افکار عمومی گذاشته است.
در حال حاضر و به گفته این کارشناسان، مشکل موجود تشعشعات آنتنهای BTS نیست، بلکه مشکل اصلی شبکه و زیرساخت‌های آن و به عبارتی کور بودن مناطق است؛ چراکه به عنوان نمونه گفته می‌شود در حال حاضر بیش از ۴۰ نقطه کور در تهران وجود دارد. نقاط کوری که با اتصال آنتنهای BTS برطرف می‌شود؛ همان آنتن‌هایی که مضر بودن آنها هنوز به اثبات نرسیده است.
با وجود چنین شرایطی انتخاب با مشترکان است که با آغوش باز بام‌های خانه‌های خود را در اختیار اپراتورها قرار دهند تا بلکه با به جان خریدن مضرات احتمالی حداقل یک تماس راحت و بی‌دردسر داشته باشد یا اینکه تماس ناقص را به عوارض جسم و جان ترجیح دهند و از به‌کارگیری این آنتن‌ها روی بام خانه یا محیط نزدیک منزل خود جلوگیری کنند.
- 17
- 6
