به گزارش میزان، یکی از تبلیغات نوین برخی از مراکز چاقی و لاغری، پیروی از «رژیم سم زدایی» برای دفع سموم بدن است. شاید این سوال برای خیلی ها پیش بیاید که این رژیم چیست؟ دقیقا چه کاری در بدن می کند؟ این سموم از کجا می آیند و چطور دفع می شوند و آیا اصلا رژیمی به نام رژیم سم زدایی در سایر نقاط جهان وجود دارد یا نه؟ برای پاسخ به این سوالات، با دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت وگو کرده ایم.
منبع تولید این سموم در بدن چیست؟
هم منابع خوراکی و هم منابع غیرخوراکی. گاهی کار کردن در برخی کارخانه ها و استنشاق گازها و بخارهای شیمیایی باعث تجمع سم در بدن می شود و گاهی هم مصرف برخی مواد غذایی. به طور کلی، امکان تجمع سموم در بدن افرادی که عادت به مصرف مداوم غذاهای بیش از اندازه چرب، دودی، نمک سود، سرخ کردنی، کنسروها، محصولات دارای مواد نگهدارنده، گوشت های فرآوری شده و قسمت های سوخته و کربنی غذا (مانند بخش های سوخته ته دیگ، گوشت های سرخ یا کبابی قهوه ای تیره) دارند، بیشتر از سایر افراد است. از طرف دیگر، مصرف میوه ها و سبزی هایی که امکان باقی ماندن آلاینده های شیمیایی، سموم دفع آفات نباتی یا آلودگی های میکروبی در آنها وجود دارد هم احتمال تجمع سم در بدن را افزایش می دهد.
توصیه شما برای پیشگیری از تجمع سموم در بدن چیست؟
استفاده از مواد غذایی تازه، سالم، فرایندنشده و دست اول می تواند بهترین راه پیشگیری از تجمع سموم در بدن باشد. به عبارت ساده تر، دوری هر چه بیشتر از فست فودها و غذاهای فرآوری و سرخ شده، مهم ترین برنامه برای جلوگیری از ورود سم به بدن محسوب می شود. یعنی هر چه شیوه غذایی و زندگی ما سالم تر باشد، امکان تجمع سم در بدنمان هم پایین تر می آید. البته منظور ما از این حرف، این نیست که برخی خوراکی ها را از برنامه غذایی تان حذف کنید. ما می توانیم حتی غذاهای چرب، سرخ کرده و فرآوری شده را هم به صورت محدود و ماهی یکی-دو مرتبه مصرف کنیم و مصرف آنها فقط در صورتی که مداوم و بی رویه باشد، می تواند باعث تجمع سموم در بدن شود و سلامتمان را به خطر بیندازد.
آیا امکان دفع سموم بدن هم با مصرف غذاهای تازه و سالم مانند میوه ها و سبزی ها وجود دارد؟
میوه ها و سبزی های تازه حاوی آنتی اکسیدان های فراوانی هستند اما نمی توانند سموم تجمع یافته یا تاثیر منفی آنها را بر ارگان های حیاتی بدن از بین ببرند. هرچند آنتی اکسیدان موجود در میوه ها یا سبزی های تازه می تواند تا حدی تاثیر سموم را کم کند اما به هیچ عنوان آنها را به طور کامل از بدن دفع نخواهد کرد یا اثر منفی شان را کاملا از بین نخواهد برد.
این سموم در کدام قسمت های بدن بیشتر تجمع می یابند؟
معمولا ما شاهد تجمع و تخریب بافت سلولی در کبد و کلیه ها در اثر تجمع سموم در بدن هستیم. از آنجایی که این ۲ ارگان، نقش اساسی در سم زدایی از بدن دارند، احتمال تجمع سموم بیش از اندازه ای که وارد بدن می شوند، در آنها وجود خواهد داشت. زمانی که بافت کبد و کلیه ها در اثر تجمع سموم در بدن دچار تخریب سلولی می شود، دیگر نمی توان با کمک هیچ رژیم غذایی خاصی، این تخریب را برطرف کرد و دوباره بافت کبد و کلیه ها را به حالت اولیه خود برگرداند. مصرف خوراکی های حاوی آنتی اکسیدان مانند میوه ها و سبزی ها هم تنها تا حدی جلوی این تخریب را می گیرد و به هیچ عنوان نمی تواند احتمال این تخریب را به طور کامل از بین ببرد.
به گفته برخی افراد، مصرف مکمل های غذایی هم می تواند باعث تجمع سموم در بدن شود. نظر شما در این باره چیست؟
کاملا درست است. به همین دلیل هم ما توصیه اکید بر پرهیز از مصرف خودسرانه مکمل های غذایی داریم. به طور کلی، بهتر است بدانیم تغذیه، علم تعادل و تناسب است. مثال ساده در این مورد هم مصرف آب است. ما میان خوراکی ها و آشامیدنی های مختلف، ساده تر از آب نداریم و اگر همین آب را بیش از اندازه مصرف کنیم، باعث ایست قلبی و مرگ خودمان می شویم. مکمل های غذایی، نوع متراکم شده ای از ریزمغذی ها هستند که اگر بیش از اندازه به بدن برسند، باعث ایجاد مسمومیت می شوند.
مثلا از آنجایی که کمبود آهن و ویتامین D در کشور ما شایع است، خیلی از افراد اقدام به مصرف خودسرانه مکمل آهن یا ویتامین D می کنند. افزایش دوز دریافتی این ریزمغذی ها می تواند مانند سم عمل کند و حتی فرد را از پا دربیاورد. از این رو، افراد مبتلا به کم خونی یا کمبود ویتامین D باید به متخصص تغذیه مراجعه کنند و ایشان هم براساس شرایط فردی مراجعان خود، دوز مصرفی مناسبی برای آنها در نظر می گیرد.
- 15
- 2
