علل و درمان‌های خانگی زخم معده

به گزارش ایسنا، زخم معده یا همان زخم دوازدهه از زخم‌هایی است که در جداره داخلی معده یا دوازدهه – بخش ابتدایی روده کوچک – بروز می‌کند و زمانی ایجاد می‌شود که اسید معده باعث تخریب پوشش معده شود.

از علل زخم معده می‌توان به عفونت باکتری هیلکوباکتر پیلوری و استفاده طولانی مدت از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDS) مانند ایبوپروفن یا آسپیرین اشاره کرد.

برخی افراد بر این باورند که استرس یا غذاهای تند می‌تواند باعث زخم معده شود در صورتی که این عوامل باعث ایجاد زخم نمی‌شود بلکه می‌تواند به افزایش تولید اسید معده منجر شود.

در صورتی که فردی زخم معده داشته باشد در معده خود احساس سوزش می‌کند. این احساس سوزش اغلب بین چند دقیقه تا چند ساعت به طول می‌انجامد، پس از مصرف ضد اسیدها یا توقف جذب غذا کاهش می‌یابد، در نیمه شب یا طی مصرف وعده‌های غذایی شروع و این سوزش برای چندین هفته قطع و وصل می‌شود.

۱۰ درمان خانگی برای زخم معده

۱) پروبیوتیک‌ها: پروبیوتیک‌ها موجودات زنده‌ای هستند که به ترمیم توازن باکتری‌های دستگاه گوارش کمک می‌کنند. همچنین با کمک به سلامت مطلوب روده می‌توانند به درمان زخم معده کمک کنند. طبق بررسی‌های انجام شده، پروبیوتیک‌ها نمی‌توانند هلیکوباکتر پیلوری را نابود کنند اما می‌تواند تعداد فعلیِ این باکتری‌ها را کاهش داده، سرعت روند بهبودی را افزایش داده و برخی علائم را نیز بهبود بخشد. در صورتی که از پروبیوتیک‌ها در کنار سایر روش‌ها استفاده شود می‌تواند به از بین بردن باکتری‌های مضر کمک کند.

می‌توان پروبیوتیک ‌ها را در منابعی مانند ماست، مواد غذایی تخمیری و مکمل‌های پروبیوتیک پیدا کرد اما غلظت پروبیوتیک‌ها در مکمل‌های آن به نسبت سایر منابع بیشتر است.

۲) زنجبیل: بسیاری از مردم بر این باورند که زنجبیل اثرات حفاظتی بر دستگاه گوارش دارد و از آن برای درمان بیماری‌های معده و گوارشی مانند یبوست، نفخ و التهاب معده (گاستریت) استفاده می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که زنجبیل می‌تواند به درمان زخم‌های معده ناشی از هلیکوباکترپیلوری کمک کرده و از ایجاد زخم‌های ناشی از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی جلوگیری کند. با این حال بسیاری از این نتایج حاصل مطالعات روی حیوانات بوده و اثرات آن روی انسان‌ها هنوز به طور دقیق مشخص نیست.

۳) میوه‌های رنگارنگ: بسیاری از میوه‌ها حاوی ترکیباتی به نام فلاونوئیدها در دسته پلی فنول‌ها هستند. فلاونوئیدها به رنگ‌های غنی در برخی میوه‌ها منجر می‌شوند. بررسی‌ها حاکی از آن است که پلی فنول‌ها می‌توانند به درمان زخم معده و طیف وسیعی از مشکلات گوارشی همچون اسپاسم‌ها و اسهال کمک کنند. فلاونوئیدها دارای خواص آنتی اکسیدانی بوده و همچنین با افزایش مخاط معده که مانع رشد هیلکو باکتر پیلوری می‌شود از پوشش معده در برابر ایجاد زخم‌ها محافظت می‌کند. 

فلاونوئیدها در میوه‌هایی همچون سیب، بلوبری، گیلاس، لیمو، پرتغال و آجیل‌ها یافت می‌شود.

۴) موز سبز: تحقیقات نشان می‌دهد که موز سبز یا نارس می‌تواند تاثیری مثبت بر زخم‌های گوارشی داشته باشد. موز نارس حاوی فلاونوئیدی به نام لوکوسیانیدین است که مقدار مخاط معده را افزایش می‌دهد. همچنین این میوه میزان اسیدی بودن معده را کاهش می‌دهد که به جلوگیری و از بین بردن علائم زخم کمک می‌کند.

۵) عسل: عسل یک شیرین کننده طبیعی رایج است که از طیف وسیعی از مزایا برای سلامتی برخوردار است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که عسل "مانوکا" دارای اثرات ضد میکروبی علیه هلیکوباکترپیلوری بوده و برای درمان زخم معده مفید است. همچنین بسیاری از افراد از عسل برای تسریع بهبود زخم‌ها از جمله زخم‌های پوستی، سوختگی و جراحت‌ها استفاده می‌کنند.

۶) زردچوبه: زردچوبه که ادویه‌ای زردرنگ و رایج در هند و سایر نقاط جنوب آسیا محسوب می‌شود، مانند فلفلی چیلی حاوی ترکیبی مفید به نام کورکومین است. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که کورکومین فعالیت‌های ضد التهابی و آنتی اکسیدانی داشته و به جلوگیری از زخم معده کمک می‌کند. اگرچه در مورد خواص زردچوبه در درمان زخم‌ها به بررسی‌های بیشتری نیاز است اما نتایج اولیه نشان می‌دهد این ادویه می‌تواند به کاهش علائم زخم و درمان آن کمک کند.

۷) بابونه: برخی افراد از گل بابونه و چای بابونه برای درمان اضطراب‌های خفیف، اسپاسم‌های روده و التهاب استفاده می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهد که عصاره بابونه خواص ضد زخم داشته و ممکن است بتواند زخم معده را مهار کرده و زمان بهبودی آن را کاهش دهد. با این حال بیشتر این مطالعات روی حیوانات صورت گرفته و به مطالعات بیشتری روی انسان‌ها در این زمینه نیاز است.

۸) سیر: سیر در بسیاری از نقاط جهان یک افزودنی محبوب برای طعم دهی غذاها به شمار می‌رود. سیر خواص ضد میکروبی و ضد باکتریایی دارد که برای مبارزه با عفونت‌ها مفید است. برخی مطالعات نشان می‌دهد که سیر به جلوگیری از توسعه زخم‌ها و تسریع روند بهبودی آنها کمک می‌کند. همچنین می‌تواند به جلوگیری از رشد هلیکوباکتر پیلوری بیانجامد. یک مطالعه نیز نشان می‌دهد که خوردن دو حبه سیر با هر وعده غذایی و دو بار در روز می‌تواند علیه هیلکوباکترپیلوری اثرات ضد باکتریایی داشته باشد.

۹) شیرین بیان: شیرین بیان ادویه‌ای بومی منطقه مدیترانه و آسیاست. صدها سال است که مردم از شیرین بیان در داروهای سنتی استفاده می‌کنند. برخی معتقدند که خوردن ریشه خشک شیرین بیان می‌تواند به درمان و جلوگیری از زخم معده کمک کند. اما تحقیقات بر استفاده از مکمل‌های شیرین بیان به جای گیاه آن تاکید دارند. یک مطالعه نشان می‌دهد مصرف مکمل‌های شیرین بیان می‌تواند به مبارزه با عفونت‌های هلیکوباکترپیلوری و جلوگیری از رشد آن کمک کند.

۱۰) آلوئه ورا: آلوئه ورا یک روغن گیاهی رایج در بسیاری از لوسیون‌های موضعی، مواد آرایشی و مواد غذایی است. برخی مطالعات از چگونگی تاثیر آلوئه ورا بر زخم‌های معده، نتایج مطلوب به دست آورده‌اند. به عنوان مثال یک مطالعه روی موش‌های صحرایی نشان داد اثرات درمانی آلوئه ورا روی زخم‌ها مشابه داروهای ضد زخم معروف است. اما برای مشخص شدن تاثیرات آن بر انسان‌ها به مطالعات بیشتری نیاز است.

درمان‌های پزشکی زخم معده

درمان‌های پزشکی زخم معده بر اساس علل ایجاد زخم معده متفاوت است.

در صورتی که داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی عامل ایجاد زخم باشند، پزشک احتمالا کاهش یا توقف مصرف این داروها را توصیه می‌کند و فرد می‌تواند داروهای دیگری را برای تسکین دردهای خود جایگزین کند. پزشک می‌تواند مهار کننده‌های پمپ پروتون (PPls) را برای کاهش اسید معده و محافظت از پوشش معده تجویز کنند. این داروها نمی‌توانند باکتری‌ها را بکشند اما می‌توانند به مبارزه با عفونت هلیکوباکترپیلوری کمک کنند. از نمونه‌های این داروها می‌توان لانسوپرازول و امپرازول را نام برد. همچنین پزشک ممکن است مسدود کننده‌های گیرنده‌های هیستامین مانند رانیتیدین و فاموتیدین را که مانع تولید بیش از حد اسید می‌شود، تجویز کند. علاوه بر آن محافظ هایی به نام سوکرالفیت که به جلوگیری از آسیب بیشتر به ناحیه اطراف زخم کمک می‌کند نیز در این موارد تجویز می‌شود.

در صورتی که هیلکوباکترپیلوری عامل ایجاد زخم معده باشد، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک‌هایی را تجویز کند. از آن جایی که هیلکوباکترپیلوری به سختی از بین می‌رود، فرد باید تمام دوزهای تجویزی را دقیقا همان طور که تجویز شده حتی پس از اینکه علائم از بین رفت، مصرف کند. پزشکان اغلب به هنگام درمان زخم‌های گوارشی چندین دارو و درمان را ترکیب می‌کنند. درمان‌های ترکیبی به کاهش درد، جلوگیری از آسیب بیشتر و درمان هر گونه عفونت کمک می‌کند.

به گزارش سایت تخصصی مدیکال نیوز تودی، اگرچه فرد مبتلا به زخم‌های گوارشی می‌تواند از برخی درمان‌های خانگی بهره بگیرد اما باید برای تشخیص علت بیماری و دریافت درمان‌های مناسب حتما به پزشک متخصص مراجعه کرد. پزشک می‌تواند با روش مناسب به درمان زخم‌ها کمک کند و در همین حین درمان‌های خانگی البته با مشورت پزشک متخصص می‌توانند به پیشگیری از ایجاد این زخم‌ها در آینده و کاهش علائم به طور طبیعی کمک کنند.