روحانی چه مسیری را خواهد رفت

دوازدهمین مراسم تحلیف رئیس جمهوری و ادای سوگند او در جمع نمایندگان مردم ایران و مقامات سیاسی کشورهای مختلف دارای وجوه حائز اهمیتی بود. رئیس جمهوری در سخنرانی خود طی این مراسم برهمان مباحثی تأکید کرد که در مسیر انتخابات به عنوان شعارها و برنامه‌های خود در سیاست داخلی و خارجی مطرح کرده بود.

شعارها و برنامه‌هایی که اکثریت مردم در ۲۹ اردیبهشت به آن رأی دادند و در نقطه مقابل به طرح شعارهایی که احساس می‌کردند عملیاتی نیست، نه گفتند. بدیهی است که رئیس جمهوری منتخب در روز تحلیف علاوه بر آنچه در متن سوگند مشترک همه رؤسای جمهوری آمده است، باید برای عمل به عهدی که در مسیر انتخابات با مردم بسته است سوگند یاد کند و این عهد و میثاق پایه حرکت او است.

این سوگند و تأکید بر آن از این جهت اهمیت دارد که متأسفانه در جامعه ما آنچه مغفول واقع شده است، حق سیاسی جریانات فکری است که در جامعه تلاش می‌کنند تا یک ایده و اندیشه را پیروز کنند. حال آنکه در یک فرایند مردم سالارانه، خاصه از آن نوع که در کشورمان تجربه می‌کنیم، وقتی ۲۴ میلیون نفر به یک فکر و اندیشه رأی می‌دهند، توقع می‌رود که برنامه‌ها نیز باید منبعث از همان فکر و اندیشه باشد.

هرچند رئیس جمهوری، رئیس جمهوری ۸۰ میلیون شهروند ایران است و نباید حقوق اقلیت یا شکست خوردگان در انتخابات نادیده گرفته شود. اما طبیعتاً باید مسیری دنبال شود که در فرایند انتخابات پیروز شده است و به باورم روحانی نیز در فرازی از سخنرانی خود همین نکته را گوشزد کرد و یادآور شد که جریان حرکت دولت‌اش همانی خواهد بود که از سوی او در انتخابات مطرح شده و پاسخ مثبت مردم را به همراه آورده است.

اما ناگفته پیداست که در نظام جمهوری اسلامی و بر مبنای آنچه در قانون اساسی پیش‌بینی شده است، رئیس جمهوری حائز همه اختیارات نیست و هستند نهادها و سازمان‌های دارای قدرت اجرایی که خارج از اختیار او هستند. بنابراین اجرایی شدن آن برنامه‌ها و به اعتباری پاسخ به خواست اکثریت مردم فارغ از کمک و همراهی این نهاد‌ها ممکن نخواهد بود.

توسعه، رشد و پیشرفت کشور نیاز به همدلی مجلس، قوه قضائیه و نهادهای دیگر حاکمیت دارد و این در شرایطی است که رهبر معظم انقلاب نیز در فرمایشات‌شان حمایت از دولت و برنامه‌های آن را اعلام کردند و در عین حال توصیه‌های خود را نیز مطرح کردند. حرکت در راستای اشتغال جوانان و ایجاد امید و سرزندگی در کشور و جلوگیری از ایجاد محدودیت‌های غیرمنطقی در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی از سوی فکرهای بسته و انقباضی مسیری است که به همراهی همه بخش‌های حاکمیت و نظام با دولت نیازمند است.

وجه دیگر مراسم تحلیف اخیر نیز حضور گسترده میهمانان خارجی این مراسم بود؛ رویدادی که در ادامه سیاست‌های کلان اعلام شده از سوی رهبر معظم انقلاب در مراسم تنفیذ و تأکید ایشان بر گسترش روابط خارجی قرار داشت. حرکت کشور در مسیر توسعه یافتن با بهره‌گیری از تجربه‌های کشورهای توسعه یافته سرعت بیشتری خواهد یافت.

از این منظر گرچه تعدد حضور مقاماتی از کشورهای دور و نزدیک در مراسم تحلیف قابل توجه به نظر می‌رسید، اما نمایانگر همه آنچه باید در سیاست خارجی پیگیری شود نبود. توسعه رابطه با کشورهای صاحب فناوری‌های پیشرفته و ایده‌های نوین مدیریت، ضرورتی است که باید در عین مراعات منافع ملی پیگیری شود و به دستآوردهای به دست آمده در سال‌های اخیر بسنده نشود.

جهانبخش خانجانی