رکوردزنی کرونا و ادامه قرنطینه دولتی معترضان را به خیابان کشاند

به گزارش روزنامه میهن، این اعتراضات به‌دنبال طغیان و خشم روز جمعه مردم در فضای مجازی و خیابان‏های شهر ارومچی پایتخت منطقه‏ای سین‏کیانگ در غرب چین آغاز شد؛ جایی که در آن دست‏کم ۱۰ نفر در آتش‏سوزی آپارتمانی در روز پنجشنبه جان‌شان را از دست دادند و ۹ نفر هم زخمی شدند. بسیاری از مردم چین می‏گویند که محدودیت‏های کووید که دولت، اِعمال کرده، مانع از فرار قربانیان این حادثه آتش‏سوزی از خانه‏هایشان شده است. ادعایی که دولت، آن را رد کرده است. این تراژدی، منجر به درخواست گسترده مردمی برای کاهش مقررات سفت‏وسخت چین برای قرنطینه شهرها و محدودیت‏های حرکتی‌شده که در سه سال گذشته در جریان بوده است.

در این مدت، بسیاری از مردم چین، این کنترل‏ها و محدودیت‏ها را به‌عنوان بهایی برای اجتناب از مرگ‏ومیر گسترده‏ای که ایالات متحده آمریکا، هند و سایر کشورها متحمل شدند، پذیرفته بودند. با این حال اما امسال با وجود اینکه سایر کشورهای جهان، جمعیت را با واکسن تقویت کرده‏اند و به شرایط عادی بازگشته‏اند، صبر و تحمل مردم چین کاهش یافته است و آنها پس از تحمل سه سال قوانین سخت‏گیرانه «کووید صفر»، خسته شده‏اند. افزایش نارضایتی ممکن است تلاش‏های شی‌جین‏پینگ را برای برقراری این قوانین، تحت تاثیر قرار دهد. جیمز یو، یکی از ساکنان شانگهای، در مصاحبه‏ای گفته است: «تظاهرات در سراسر کشور مانند جرقه‏ای بود که آتش را در یک دشت روشن کرد.» این همان اصطلاحی است که مائوتسه‏تونگ برای توصیف انقلاب، از آن استفاده کرده بود. جیمز یو در ادامه گفت: «خیلی دوست دارم که همه حرف‌شان را بلند و واضح بیان کنند. احساس قدرت می‏کنی.»

به نظر می‏رسد بزرگترین اعتراض، مربوط به روز شنبه در شانگهای بوده است که در آن صدها نفر که بیشترشان بیست تا سی ساله بودند، در تقاطع جاده ارومچی که به نام شهر در سین‌کیانگ نامگذاری شده، تجمع کردند تا با شمع و دست‏نوشته‏هایشان، برای جان‏باختگان عزاداری کنند. بسیاری از افراد در آنجا و مناطق دیگر، با در دست داشتن برگه‏های کاغذی سفید جلوی سر و صورت خود، اعتراض خود را از قوانین بیان کردند. سفید، رنگ مراسم تشییع جنازه در چین است.

تصاویر ویدئویی نشان می‏دهد، درحالی‌که صفوفی از افسران پلیس، جمعیت را تماشا می‏کنند، مردم شعارهایی برای کاهش قوانین کنترل کووید سر می‏دهند. تعداد مردم رو به افزایش می‏رود و شعارهایشان بلندتر می‏شود. برخی از آنها از الفاظ ناپسند استفاده می‏کردند تا قوانین را محکوم کنند. فریادهای آنها جنبه سیاسی جسورانه‏ای پیدا کرده است.

برخی از معترضان شعار می‏دادند: «ما آزادی می‏خواهیم.»

برخی نیز خشم خود را متوجه شی‌جین‏پینگ کردند؛ اقدامی نادر از اعتراض سیاسی که احتمالا مقامات حزب کمونیست را نگران کرده و منجر به سانسور شدیدتر و شدت عمل بیشتر پلیس می‏شود. مردی از میان جمعیت بارها فریاد زد: «شی‌جین‏پینگ!» بقیه در پاسخ می‏گفتند: «استعفا بده!»

بسیاری از معترضان با استفاده از تلفن‏های همراه خود، از عزاداری‏ها و اعتراضات جمعی‏شان فیلم‏برداری می‏کردند که باوجود سانسور خبر این اعتراض‏ها در رسانه‏های حکومتی، خبر آن می‏تواند منتشر شود و دیگران را هم تشویق به اعتراض کند. به گفته اِوا راملو، روزنامه‏نگاری هلندی که در آنجا حضور داشت و خبرها را در توئیتر منتشر می‏کرد، با حضور نیروهای بیشتری از پلیس و متفرق کردن معترضان، اعتراض‏ها پراکنده شد. ماه گذشته، شی‌جی‏پینگ برای سومین دوره به عنوان دبیرکل حزب کمونیست انتخاب شد و موقعیت خود را به‌عنوان قدرتمندترین رهبر چین در دهه‏های اخیر تثبیت کرد. او همچنین ترکیب جدیدی از افراد و مقامات وفادار را دور خود جمع کرده تا خیالش بابت جایگاه سیاسی خود، راحت باشد.

با این حال «شبِ خشم عمومی» مردم چین نشان می‏دهد که چگونه سیاست‏های سختگیرانه رهبر این کشور که در ابتدا به عنوان موفقیتی برای چین اعلام می‏شد، به معضلی برای او تبدیل شده است. قوانینی که رهبران چین وضع کرده‏اند، به رستوران‏ها، مغازه‏ها و سایر مشاغل کوچک آسیب رسانده و رکود اقتصادی چین را بدتر کرده است. در این ماه، هزاران کارگر کارخانه خشمگین از اقدامات بی‏برنامه قرنطینه و تاخیر در پرداخت پاداشِ وعده‏داده‏شده، با از بین بردن موانع در جلوی کارخانه بزرگی در مرکز چین که گوشی‏های آیفون تولید می‏کند، با پلیس ضدشورش درگیر شدند.

یا مرگ یا آزادی

مقامات چین همچنان نگرانند که گسترش کنترل ‏نشده ویروس کرونا، حتی در شکل‏های کمتر خطرناک آن، منجر به مرگ‏ومیر بالا در چین شود. واکسن کوویدی که در داخل چین تولید شده است، به‏طور کلی نسبت به برخی از واکسن‏های تولیدشده در خارج از چین، کمتر موثر است؛ با این حال، پکن واکسن‏های mRNA خارجی را برای استفاده داخلی تایید نکرده است. همچنین بسیاری از افراد مسن چینی در مقابل واکسیناسیون یا تزریقات بوستر (دُز تقویتی) مقاومت کرده‏اند.

برخی از آنها به خاطر احتیاط نسبت به عوارض جانبی و باور کردن شایعات بی‏اساس در مورد خطرات واکسیناسیون یا به این دلیل که خود را در معرض ویروس در امان می‏بینند، از زدن واکسن، خودداری کرده‏اند. روز جمعه، ۲۵ نوامبر، تعداد مبتلایان جدید در چین به رقم ۳۵ هزار نفر در یک‌روز رسید. روز یکشنبه، روزنامه «خلق» - روزنامه اصلی حزب کمونیست چین- خواستار پایبندی به سیاست‏های شی‌جی‏پینگ شد. سرمقاله این روزنامه در صفحه اول نوشته است، با توجه به مرگ‏ومیرها و بستری‏های بیمارستانی ناشی از کووید، «مردم چین کمترین تاثیر را از همه‏گیری کرونا داشته‏اند». در ادامه آن نوشته شده که مقامات و مردم باید «قاطعانه بر سستی و درماندگی جنگ غلبه کنند.»

در این ماه، دولت چین تدابیری را به‌منظور کاهش محدودیت‏هایی که سفر و تجارت را با مشکل مواجه کرده است، صادر کرد. با این حال مقامات محلی همچنان تحت فشار شدید قرار دارند تا تعداد مبتلایان را نزدیک به صفر نگه دارند که منجر به این می‏شود که در اجرای قوانین، مشکلاتی ایجاد شود. عدم اطمینان مردم در مورد اینکه جنگ چین در مقابل کووید به کجا منتهی می‏شود و چه زمانی ممکن است پایان یابد، به ناامیدی عمومی دامن زده است و اتفاقاتی را رقم می‏زند که در ارومچی، شانگهای و فراتر از آن روی داده است. مردی در چونگ‏کینگ در جنوب غربی چین در ویدئویی که با وجود سانسورهای شدید در روزهای اخیر، به‌طور گسترده‏ای در کشور پخش شد، می‏گوید: «فقط یک بیماری در جهان وجود دارد؛ آن‏هم فقر و نداشتن آزادی است که اکنون ما هر دو را داریم.» در این ویدیو، مردی که هویتش مشخص نیست اما مردم در فضای مجازی خیلی سریع لقب «برادر عالی» را به او داده‏اند، فریاد می‏زند:‏ «یا مرگ یا آزادی!»

براساس ویدئوهای آنلاین که از سوی نیویورک‏تایمز تایید شده، تظاهرات و مراسم عزاداری دست‏کم در سه محوطه دانشگاهی برگزار شده است. مرد جوانی اهل سین‏کیانگ است، در یک گردهمایی در پردیس دانشگاه ارتباطات چین در نانجینگ، واقع در شرق چین می‏گوید: «تا پیش از این احساس می‏کردم آدم ترسویی هستم، اما حالا در این لحظه احساس می‏کنم می‏توانم برخیزم.» ویدیوی صحبت‏های او در فضای مجازی پخش شده است. همان‏طور که او صحبت می‏کند، صدها نفر با روشن کردن چراغ‏قوه گوشی‏هایشان، آن را مانند شمع در دست گرفته‏اند. او ادامه می‏دهد: «من خطاب به مردم شهر خودم حرف می‏زنم؛ برای دوستانی که بستگان و خویشاوندان‌شان را در فاجعه آتش‏سوزی از دست دادند و برای درگذشتگان.» تظاهرات و شب‏زنده‏داری‏های کوچک‏تری نیز در دانشگاه پکن و دانشگاه فناوری ووهان برگزار شد و براساس ساختمان‏هایی که در پس‏زمینه دیده می‏شود، می‏توان صحت این فیلم‏ها را تایید کرد.

تظاهراتی نیز در شهر کورلا، شهر دیگری در شمال سین‏کیانگ رخ داد. همانطور که در فیلم ویدئویی که عصر شنبه در فضای مجازی منتشر شده، دیده می‏شود، صدها نفر از ساکنان در دفتر دولتی آنجا تجمع کرده و فریاد می‏زنند: «قرنطینه را بردارید.»

منطقه سین‏کیانگ که به‏خاطر آنکه در آنجا، مدت‏های مدیدی سرکوب‏های دولتی اویغورها، گروه قومی عمدتا مسلمان در جریان بود، سال‏ها تحت کنترل‏های امنیتی شدیدی قرار داشته است. اما با توجه به لهجه و ظاهر معترضان در کورلا، به‏نظر می‏رسید که بسیاری از آنها جزء اکثریت قومی «هان» در چین باشند، همانطور که بسیاری از معترضان در ارومچی هم جزء همان دسته قومی بوده‏اند.

شب‏هنگام، یکی از مقامات خود را به جمعیت معترض در شهر کورلا رساند و به مردم قول داد که قرنطینه‏ها کاهش خواهد یافت؛ قولی که باعث تشویق و فریادهای استقبال از سوی معترضان شد. با این حال، پیش از تظاهرات اخیر، دولت محلی سین‏کیانگ به ساکنان هشدار داده بود که اقدامات سختگیرانه کووید همچنان ضروری است. همچنین مقامات امنیتی آنجا و سایر نقاط در سراسر چین در تلاش برای جلوگیری از ناآرامی بیشتر، احتمالا نظارت و شرایط امنیتی را تشدید خواهند کرد.

مقام ارشد سین‏کیانگ روز شنبه در بیانیه‏ای اعلام کرد: «خطرات همه‏گیری به‏طور کامل ریشه‏کن نشده و زنجیره‏های انتقال، به‏طور کامل شکسته نشده است؛ بنابراین کوچکترین سستی قوانین ممکن است منجر به بازگشت بیماری شود.» در ادامه بیانیه او آمده است، مقامات باید «به‌شدت به شایعه‏پراکنی‏ها، تحریک‌کردن‏ها، مقاومت‏های خشونت‏آمیز در اقدامات کنترل همه‏گیری و سایر رفتارهای مجرمانه حمله کنند.» در شانگهای، بسیاری از مناطق از ساکنان‌شان خواسته‏اند که به‏طور مکرر، آزمایش‏های اسید نوکلئیک کووید را که اغلب وقت‏گیر است، انجام دهند.

در این شهر که در اوایل سال جاری، یک قرنطینه طاقت‏فرسای دوماهه را برای کنترل کووید تحمل کرد، آتش‏سوزی مرگبار در ارومچی، خشم عمومی را نسبت به قرنطینه برانگیخته است. کایرا یائو، یک مدیر فروش در شانگهای که در مراسم شمع‏افروزی قربانیان آتش‏سوزی ارومچی شرکت کرده بود، می‏گوید: «دیروز، فاجعه آتش‏سوزی در ارومچی را دیدم و تمام مدت گریه می‏کردم و بعد به یاد زمانی افتادم که شانگهای در قرنطینه بود. بعدا فریاد زدیم که دیگر آزمایش نمی‏خواهیم. ما آزادی می‏خواهیم. سپس با دوستانم گریه کردیم. چون احساس می‏کردیم آنچه را که دل‌مان می‏خواهد می‏توانیم بگوییم.»