چندی پیش«ویلیام جوزف برنز» یکی از شناخته‌شده‌ترین دیپلمات‌های آمریکایی در مقاله‌ای با عنوان «نابودی دیپلماسی آمریکا» که در نشریه فارن افرز منتشر شد با اشاره به آخرین مورد از دومینوی رسوایی‌های دونالد ترامپ که این‌بار در بخش دیپلماتیک رخ داده -یعنی آنجا که او در یک تماس تلفنی با همتای اوکراینی خود کمک‌های نظامی آمریکا به اوکراین را منوط به پرونده‌سازی علیه کسب‌وکار فرزند «جو بایدن» رقیب احتمالی خود در انتخابات ۲۰۲۰ کرده، و سپس سفیر ایالات متحده در کیف را به‌دلیل عدم اطاعت از دستورات اخراج کرده است- می‌نویسد: « در طول بیش از سه دهه که به‌عنوان دیپلمات به پنج رئیس‌جمهور و ۱۰ وزیرخارجه خدمت کرده‌ام هرگز چنین هجمه‌ای همه‌جانبه علیه دیپلماسی و نفوذ بین‌المللی آمریکا را شاهد نبوده‌ام».
ویلیام برنز که به همراه دیگر دیپلمات کارکشته یعنی «جیک سالیوان» در مذاکرات محرمانه عمان با «عباس عراقچی» و «مجید تخت روانچی» حضور داشته، این اقدام ترامپ را «تیر خلاص به پیکره بی‌جان دیپلماسی آمریکا» توصیف می‌کند که رمق آن در طول سه سال گذشته گرفته شده است.
وی این دست اقدامات ترامپ جهت تضعیف دیپلماسی آمریکا را «بازگشت به عصر مک‌کارتیسم» می‌داند که طی آن ۸۱ دیپلمات به بهانه عدم وفاداری توسط مک‌کارتی، سناتور اسبق آمریکایی اخراج شدند، و می‌افزاید: «دولت ترامپ نزدیک به سه سال است که جنگی تمام‌عیار را علیه دیپلماسی آمریکا آغاز کرده و هزینه‌های دیپلماتیک را به طرز بی‌سابقه‌ای در برابر بودجه نظامی کاهش داده است.
دیپلمات‌ها به طور روزافزون از وزارت‌خارجه کنار گذاشته می‌شوند تا جایی که از ۲۸ سمت دستیار وزیرخارجه، تنها یک کرسی توسط افسر دیپلماتیک اداره می‌شود و بیش از تمامی دولت‌های پیشین، سفارتخانه‌های آمریکا در سراسر جهان خالی مانده‌اند. در حال حاضر یک‌پنجم از سفارتخانه‌های آمریکا خالی از سفیر هستند. در عین حال تعداد افراد شرکت‌کننده در آزمون پذیرش وزارت‌خارجه آمریکا در سال ۲۰۱۹ به کمترین میزان طی دو دهه گذشته رسید.»
برنز رفتار دونالد ترامپ با ماری یووانوویچ سفیر سابق آمریکا در اوکراین را که به دلیل اخلال در مسیر وی برای کمک گرفتن از دخالت خارجی در انتخابات آینده آمریکا، کنار گذاشته شده را «تحقیرآمیز» خوانده و سیاست خارجی ترامپ را«دیپلماسی خودشیفتگی» با هدف تحقق منافع شخصی از جیب منافع ملی آمریکا عنوان می‌کند.
وی معتقد است که پاکسازی و ترمیم اقدامات خرابکارانه دونالد ترامپ در سه سال گذشته که دیپلماسی آمریکا را خموده کرده و عملاً منافع ملی این کشور را پیش پای دیکتاتورهایی چون ولادیمیر پوتین گردن زده است، سال‌ها زمان لازم دارد. اما در پایان ابراز امیدواری می‌کند: « تنها روزنه امیدی که در این روزهای تاریک برای دیپلماسی آمریکا وجود دارد، دیپلمات‌هایی از جنس یووانوویچ هستند. غرور و تعهد آنها نشان از حضور نیروهای حرفه‌ای در وزارت‌خارجه دارد. افرادی که بهتر و بیشتر از همه می‌توانند در مسیر بازگرداندن کشتی دیپلماتیک آمریکا به مسیر سابق خود موثر ظاهر شوند».
و حالا با آغاز جلسات استماع مجلس نمایندگان جهت تکمیل روند استیضاح ترامپ، و شهادت دیپلمات‌های ارشد در جلسه علنی کمیته اطلاعات، هم جان تازه‌ای به کورسوی امید ویلیام برنز دمید، و هم با ارائه جزئیات تازه از مکالمات ترامپ و زلنسکی، کدهای جدیدی وارد پرونده استیضاح ترامپ نمود.
شهادت دو دیپلمات در نخستین جلسه علنی کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان
پیشتر همزمان با تصویب قطعنامه تحقیقات علنی پیرامون استیضاح، خبرآنلاین در گزارشی نوشت: «زمانی که بحث استیضاح رئیس‌جمهوری مطرح می‌شود، می‌توان پرسید که اگر ترامپ نه، پس چه کسی؟ و اگر اکنون نه، پس چه هنگام؟»
عبارتی که جمله پایانی گزارش یک سال پیش اینترسپت بود و مشابه آن چهارشنبه شب گذشته در ابتدای نخستین جلسه علنی استماع از زبان «آدام شف»، رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان جاری شد: «وقتی متوجه می‌شویم رئیس‌جمهوری با سوءاستفاده از قدرت، زمینه را برای دخالت خارجی‌ها در انتخابات کشورمان فراهم کرده یا دست‌کم به‌دنبال چنین چیزی بوده است، اگر طرح چنین مسائلی قابل استیضاح نیست، پس چه مسائلی می‌تواند موجبات یک استیضاح را فراهم کند؟»
چهارشنبه شب ویلیام تیلور، سرپرست سفارت آمریکا در اوکراین و جرج کنت، یکی از مقام‌های ارشد دیپلماتیک آمریکا در امور اروپا و اوراسیا، به عنوان نخستین شاهدان پرونده رسوایی ترامپ شهادت دادند. هر دو دیپلمات در پاسخ به سوال ابتدایی آدام شف مبنی بر اینکه آیا آنها ضدترامپی هستند (بنابر ادعای ترامپ)؟ پاسخ دادند که برای تامین منافع ملی آمریکا حاضر به شهادت شده‌اند.
در ادامه جلسه دو نکته مهم مطرح شد؛ اولی مکالمه مستقیم دونالد ترامپ و گوردون ساندلند، فرستاده آمریکا در اتحادیه اروپا بود که به گفته ویلیام تیلور (که خود از دستیارش نقل می‌کرد)، ساندلند در پاسخ به سوال رئیس‌جمهور گفته است که اوکراین آماده است تحقیقات درباره پسر بایدن را پیش ببرد. در صورت صحت این ادعا فشار مضاعفی بر دونالد ترامپ در این پرونده اعمال خواهد شد.
تیلور در ادامه افزود که ساندلند اذعان داشته است که ترامپ بیشتر به تحقیقات درباره بایدن اهمیت می‌دهد. جالب اینکه ترامپ پیشتر در پاسخ به سوالی درباره ساندلند گفته بود: «من درست این آقا را نمی‌شناسم».
ساندلند قرار است این هفته در جلسه علنی شهادت دهد، اما فرد دیگری به نام دیوید هولمز که به نظر می‌رسد همان دستیار ویلیام تیلور است باید پشت درهای بسته گواهی خود را ارائه کند.
و دومین نکته اینکه ویلیام تیلور و جرج کنت در ادامه از نقش رودی جولیانی، وکیل شخصی ترامپ در رسوایی اوکراین‌گیت سخن گفتند و از وی به عنوان اداره‌کننده کانال غیررسمی و غیرقانونی با مقامات اوکرین، عامل اخراج ماری یووانوویچ (سفیر سابق آمریکا در کیف) و مشوق اصلی کی‌یف برای به جریان انداختی تحقیقاتی درباره شرکت بوریسما و ارتباط آن با هانتر پسر جو بایدن یاد کردند.
جمهوری‌خواهان در شب شهادت تیلور و کنت حرفی برای گفتن نداشته و جلسه استماع را کسالت‌بار و «نمایشی ساخته دموکرات‌ها» خواندند، و دونالد ترامپ نیز در توییتر عنوان «بزرگترین کلاهبرداری تاریخ سیاسی آمریکا» را درباره تحقیقات استیضاحش به کار برد.
ماری یووانوویچ، قهرمانی ساخته ترامپ علیه ترامپ
دومین جلسه استماع اگرچه به لحاظ ارائه اطلاعات کارآمد و جدید به اندازه جلسه اول ثمربخش نبود،اما به لحاظ تأثیرگذاری عایدی دوچندان برای دموکرات‌ها داشت.جمعه شب ماری یووانوویچ سفیر برکنار شده آمریکا در اوکراین در کمیته اطلاعاتی شهادت خود را ارائه کرد. چهره یک دیپلمات زن متعهد با بیش از سه دهه فعالیت دیپلماتیک، چهره‌ای مصمم و کلامی نافذ، نقش قهرمانی را ایفا کرد که قربانی امیال شخصی دونالد ترامپ شده است. اما یووانوویچ در مسیر تأثیرگذاری بر مخاطبان تنها نبود، دونالد ترامپ با اشتباه تاکتیکی خود یاری‌رسان وی شد تا کریس والاس مجری فاکس‌نیوز در برنامه خود به صراحت بگوید: «اگر شما تحت تأثیر شهادت یووانوویچ قرار نگرفتید، باید بگویم که نبض شما نمی‌زند (کنایه از مُرده و بی‌احساس) ... او چهره‌ای انسانی را در این ماجرا ارائه کرد».
همانطور که پیشتر در گزارشی به نقل از رابرت جی سامئلسون، ستون‌نویس واشنگتن‌پست آوردیم: «هیچ کس بیشتر از خود دونالد ترامپ در جهت کلید زدن استیضاحش مجدانه تلاش نمی‌کند». ترامپ پیش از آغاز جلسه شهادت یووانوویچ در توییتر نوشت: « هر جایی که ماری یووانوویچ رفت، وضعیت بد شد. این خانم کارش را از سومالی آغاز کرد. چه شد؟ بعد به اوکراین می‌رسیم، جایی که رئیس‌جمهوری جدیدش در دومین مکالمه تلفنی با من نظر مساعدی درباره او نداشت. این حق بلامنازع رئیس جمهور آمریکاست که سفیرها را منصوب کند».
این اقدام ترامپ از سوی یووانوویچ، آدام شف و دیگر دموکرات‌های کنگره تهدید آشکار و «ارعاب شاهدان» پرونده خوانده شد و رسانه‌های آمریکا نیز آن را گل به خودی یا پاس گلی از سوی خود ترامپ دانستند که موضع دموکرات‌ها را از همان ابتدای جلسه تقویت کرد.
یووانوویچ در ادامه بیانیه خود را قرائت کرد و پس از یادآوری ۳۳ سال خدمات دیپلماتیک، درباره علت برکناری خود گفت: وقتی آنها اقدامات ضد فساد مرا دیدند، آنهایی که ترجیح می دادند در زمین بازی قوانین فاسد گذشته فعالیت کنند، به دنبال حذف من برآمدند. آنچه من را شگفت زده می کند این است که آنها آمریکایی‌هایی را پیدا کردند که مایل به همکاری با آنها هستند و با هم همکاری می کنند.
سفیر برکنارشده آمریکا سپس انگشت اتهام را به سوی رودی جولیانی گرفت و گفت: من انگیزه‌های جولیانی را برای حمله به خود نمی فهمم و درباره اینکه او به کدام یک از این ادعاها درباره من اعتقاد داشت، نظری ندارم، اما آنچه می توانم بگویم این است که جولیانی باید می دانست این ادعاها که از سوی افراد خاصی با انگیزه های پرسش برانگیز به طور مکرر مطرح می شد، مشکوک بودند، چرا که جاه طلبی‌های سیاسی و مالی آنها توسط سیاست ضد فساد ما در اوکراین متوقف می شد.
دیوید هولمز شهادت تیلور را تأیید کرد
پس از شهادت ماری یووانوویچ، دیوید هولمز دستیار ویلیام تیلور که شاهد مکالمه گوردون ساندلند، سفیر آمریکا در اتحادیه اروپا با دونالد ترامپ بود، با شهادت خود پشت درهای بسته جلسه کمیته اطلاعات، سخنان تیلور را تأیید کرد.
در این مکالمه که یک روز پس از مکالمه ۲۵ جولای ترامپ و زلنسکی صورت گرفته، ساندلند به ترامپ می‌گوید که زلنسکی حاضر است هرآنچه می‌خواهید انجام دهد.
ترامپ می‌پرسد پس او تحقیقات (درباره هانتر بایدن) را انجام خواهد داد؟ و ساندلند ضمن تأیید پاسخ می‌دهد زلنسکی هرآنچه شما بخواهید را انجام خواهد داد. دیوید هولمز که مکالمه ساندلند و ترامپ را به علت صدای بلند تلفن به وضوح می‌شنیده است، دیگر اظهارات تیلور را نیز تأیید کرد و نیز بر نقش رودی جولیانی در پیشبرد این پرونده صحه گذاشت.
همانطور که پیشتر در گزارشی گفته شد، دموکرات‌ها با اطمینان خاطر و دست پر، استیضاح ترامپ را کلید زده‌اند، اما این پرونده برای دو طرف به مثابه شمشیر دولبه است و نتیجه نهایی این ماجرا احتمالاً همزمان با نتیجه انتخابات آمریکا مشخص خواهد شد، چراکه با توجه به اکثریت جمهوری‌خواه مجلس سنا، برکناری ترامپ در پایان استیضاح تقریباً غیر ممکن بوده، و هدف اصلی دموکرات‌ها اعتبارزدایی هرچه بیشتر از ترامپ است. با این حال می‌توان گفت تا کنون نتیجه دو جلسه علنی استماع شهادت شاهدان ۲ بر صفر (و چه بسا بیشتر) به نفع دموکرات‌ها بوده است.
علی آزادی
- 11
- 2
