به گزارش جماران، «یولیا تیموشنکو» دو بار نخست وزیر اوکراین بوده است، چهره جهانی یک انقلاب است، توسط دو رئیس جمهور مختلف زندانی شده، و هدف عملیاتی بوده که او را توسط «پال مانافورت» مدیر کاراز انتخاباتی سابق ترامپ بی اعتبار ساخت.
حال این سیاستمدار ۵۸ ساله که به دلیل سخنان آتشین اش، و زمانی هم به عنوان مدل خاص موهایش شناخته شده بود، امیدوار است که «پترو پروشنکو» رقیب قدیمی خود را در انتخابات ریاست جمهوری ۳۱ مارس (۱۱ فروردین) شکست دهد.
این احتمال وجود دارد که پنج سال پس از اعتراضات خیابانی، تیموشنکو قدرت را در اوکراین در دست بگیرد
زندگی نامه
«یولیا ولودیمیریونا تیموشنکو» متولد ۲۷ نوامبر سال ۱۹۶۰ در شهر «دنیپروپتروفسک» در جمهوری اوکراین در اتحادیه جماهیر شوروی سابق است. پدرش وقتی او بین یک تا سه سال داشت، او و مادرش را رها کرد.
تحصیلات
تیموشنکو در سال ۱۹۷۷ از دبیرستان دنیپروپتروفسک دیپلم گرفت.
او در سال ۱۹۷۸ تحصیلات خود را در انستیتو معدن دنیپروپتروفسک آغاز کرد. تیموشنکو در سال ۱۹۷۹ وارد دانشکده اقتصاد دانشگاه ملی دنیپروپتروفسک شد و در سال ۱۹۸۴ در رشته مهندسی سایبرنتیک مدرک تحصیلی لیسانس را دریافت کرد.
او در سال ۱۹۹۹ جلسه دفاعیه دکترای خود را تحت عنوان «مقررات دولتی سیستم مالیاتی» در دانشگاه ملی اقتصاد کی اف برگزار کرد.
فعالیت های اقتصادی
تیموشنکو به عنوان یک اقتصاددان و عضو انجمن علمی کار کرده است. پیش از فعالیت سیاسی اش، او یک تاجر موفق اما بحث برانگیز در صنعت گاز بود، و بر اساس برخی برآوردها یکی از ثروتمندترین افراد در کشورش بوده است. او قبل از اینکه در سال ۲۰۰۵ نخستین نخست وزیر زن اوکراین شود، رهبر انقلاب نارنجی بود. او در فهرست ۱۰۰ زن قدرتمند دنیا در سال ۲۰۰۵ در جایگاه سوم قرار گرفت.
پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه دولتی دنیپروپتروفسک در سال ۱۹۸۴، تیموشنکو تا سال ۱۹۸۸ به عنوان یک مهندس - اقتصاددان در کارخانه موشک سازی Dnipro کار می کرد.
در سال ۱۹۸۸، یولیا و اولکساندر تیموشنکو (همسرش) به عنوان بخشی از پروژه های پرسترویکا، ۵۰۰۰ روبل شوروی قرض کردند و با کمک پدر الکساندر - که یک شبکه توزیع فیلم داشت - یک ویدئو کلوب تاسیس کردند.
از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۱ یولیا و اولکساندر تیموشنکو یک شرکت تجاری اجاره ویدئو را در دنیپروپتروفسک تاسیس کردند.
وی در سال ۱۹۸۸ به همراه همسرش اولکساندر شرکتی را برپا کرد که پس از دست یابی اوکراین به استقلال در سال ۱۹۹۱، به قراردادهای دولتی روی آورد. تیموشنکو در میان سال های ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۷ رئیس اتحادیه سامانه های انرژی اوکراین شد. در آن زمان به او «ملکه گاز» می گفتند.
فعالیت های سیاسی
تیموشنکو در سال ۱۹۹۶ با کسب ۹۲.۳ درصد آرا به عنوان نماینده شهر «بوبرینتس» وارد پارلمان اوکراین شد. تیموشنکو در پارلمان به جناح مرکزی قانون اساسی پیوست. در فوریه ۱۹۹۷، جناح میانه روی او ۵۶ قانونگذار داشت که در ابتدا از سیاست های «لئونید کوچما» رئیس جمهور اوکراین حمایت کرد. در اواخر ۱۹۹۷ تیموشنکو خواستار استیضاح و برگزاری انتخابات، نه در سال ۱۹۹۹ بلکه در پاییز ۱۹۹۸ شد. در اواخر نوامبر ۱۹۹۷ دادستان کل اوکراین از پارلمان خواست مصونیت پارلمانی تیموشنکو را لغو کنند اما معاونان، رای به رد آن دادند.
تیموشنکو در سال ۱۹۹۸ بار دیگر به عنوان فردی تاثیرگذار به پارلمان راه یافت و نفر ششم در فهرست حزب هرومادا شد و سپس به سمت رئیس کمیته بودجه منصوب شد.
پس از آنکه رهبر حزب هرومادا در فوریه ۱۹۹۹ پس از تحقیقات در مورد رسوایی مالی اش به آمریکا گریخت، اعضای این حزب به دیگر احزاب پیوستند و تیموشنکو هم در مارس ۱۹۹۹ در اعتراض به شیوه های لازارلنکو، حزب میهن اوکراین یا اتحادیه سرزمین پدری اوکراین را تاسیس کرد. این حزب که در سپتامبر ۱۹۹۹ رسما ثبت شد، و شروع به جذب رای دهندگانی کرد که در انتخابات ریاست جمهوری اکتبر ۱۹۹۹ به "یوهن مارچوک" رای داده بودند. در سال ۲۰۰۰ حزب سرزمین پدری به مخالف رئیس جمهور کوچما تبدیل شد.
معاون نخست وزیر در بخش سوخت و انرژی
از اواخر دسامبر ۱۹۹۹ تا ژانویه ۲۰۰۱ تیموشنکو معاون نخست وزیر در بخش سوخت و انرژی در کابینه «ویکتور یوشچنکو» شد. او در ۲ مارس سال ۲۰۰۰ رسما پارلمان را ترک کرد. تحت هدایت های او، درآمدآفرینی از صنعت برق تا چند هزار درصد افزایش یافت.
در ۱۸ اوت ۲۰۰۰ همسر تیموشنکو به عنوان رئیس شرکت گاز طبیعی UESU بازداشت شد. تیموشنکو این اقدام را تلاش برای فشار سیاسی بر خودش خواند. در ۱۹ ژانویه ۲۰۰۱ رئیس جمهور لئونید گوچما دستور اخراج تیموشنکو را داد. نخست وزیر وقت به رغم دستاوردهای تیموشنکو، در سکوت این اخراج او را پذیرفت. تیموشنکو بلافاصله پس از اخراجش، رهبری کمیته رستگاری ملی را برعهده گرفت و در اعتراضات «اوکراین بدون کوچما» فعال شد. این جنبش شماری از احزاب مخالف از جمله سرزمین پدری، حزب جمهوی خواه محافظه کار اوکراین و ... را جذب خود کرد.
کارزارهای ضد کوچما و انتخابات ۲۰۰۲
در ۹ فوریه ۲۰۰۱ تیموشنکو «بلوک یولیا تیموشنکو» را تاسیس کرد و کمیته رستگاری ملی را هم به آن ملحق کرد. این بلوک سیاسی در انتخابات مقدماتی ۲۰۰۲، ۷.۲ درصد آرا را به دست آورد.
در ۱۳ فوریه ۲۰۰۱ وی به اتهام دستکاری اسناد گمرکی و قاچاق گاز در سال ۱۹۹۷ بازداشت شد. حامیان سیاسی او در نزدیکی زندان دست به اعتراض زدند. در مارس ۲۰۰۱، دادگاه محلی پچرسک در کی اف اتهامات را بی اساس خواند و حکم بازداشت را لغو کرد.
در ۹ فوریه ۲۰۰۳ هم به اتهام تخطی از حدود اختیارات قانونی خود و صدور دستور امضا قرارداد انرژی میان اوکراین و روسیه متهم شد. هر دوی پرونده ها در ژانویه ۲۰۰۵ به دلیل کمی شواهد بسته شد؛ گرچه پرونده مربوط به روسیه در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۱ بار دیگر باز شد.
در ژانویه ۲۰۰۲ تیموشنکو در یک سانحه مشکوک خودرو که جراحات سطحی برداشت، درگیر شد. برخی آن را تلاش دولت برای ترور تیموشنکو خواندند.
حضور در انقلاب نارنجی
در پاییز ۲۰۰۱ هم تیموشنکو و هم ویکتور یوشچنکو تلاش کردند یک بلوک مخالف گسترده علیه رئیس جمهور لئونید کوچما به منظور پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۴ اوکراین راه اندازی کنند. در اواخر ۲۰۰۲ تیموشنکو، «پترو سیموننکو» و شماری دیگر بیانیه مشترکی صادر کردند و در آن از آغاز انقلاب در اوکراین ابراز نگرانی کردند. در انتخابات ۲۰۰۴، حزب کمونیست از ائتلاف خارج شد اما دیگر احزاب جزو ائتلاف ماندند و پترو سیموننکو علیه تنها کاندیدای این ائتلاف (تا ژوئیه ۲۰۰۶) بود.
پس از رای گیری مقدماتی ۳۱ اکتبر، دو کاندیدا - ویکتور بانوکوویچ و ویکتور یوشچنکو - به مرحله دوم راه یافتند.
در ۶ نوامبر ۲۰۰۴، تیموشنکو از مردم خواست نشانه های نارنجی (لباس و روبان های نارنجی) را توزیع کنند (نارنجی رنگ کارزار یوشچنکو بود).
با گسترش اتهام تقلب، «تیم نارنجی» تصمیم گرفتند همزمان با انتخابات ۲۱ نوامبر ۲۰۰۴ انتخابات دیگری برگزار کنند و نتیجه آن را بلافاصله به مردم در میدان استقلال اعلام کنند.
در ۲۲ نوامبر ۲۰۰۴ اعتراضات گسترده ای در شهرهای اوکراین برگزار شد. این اعتراضات تحت عنوان انقلاب نارنجیشناخته شد.
در ۳ دسامبر ۲۰۰۴ دادگاه عالی اوکراین نتیجه دور دوم را رد کرد و برای برگزاری مجدد آن در ۲۶ دسامبر برنامه ریزی کرد. ویکتور یوشچنکو با ۵۱.۹۹ درصد آرا پیروز شد.
دور اول نخست وزیری
در تاریخ ۴ فوریه ۲۰۰۵ پارلمان اوکراین با اکثریت قاطع با پیشنهاد رئیس جمهور یوشچنکو برای نخست وزیری تیموشنکو موافقت کرد. عضویت در اتحادیه اروپا،آموزش و پرورش سکولار، احیای زبان اوکراینی و بازسازی سنت های ملی از مهم ترین برنامه های تیموشنکو به عنوان نخست وزیر است.
در ۲۸ ژوئیه فوربس از تیموشنکو به عنوان سومین زن قدرتمند در جهان نام برد. با اینحال در فهرست منتشر شده این مجله در ۱ سپتامبر ۲۰۰۶ نام او اصلا در میان ۱۰۰ نام نخست نبود.
در ۲۴ اوت ۲۰۰۵ یوشچنکو در سخنرانی روز استقلال از دولت تیموشنکو به عنوان بهترین دولت یاد کرد. اما بعدها در ۸ سپتامبر و پس از استعفای چند مقام ارشد، در نطق زنده تلویزیونی از کار او به عنوان رئیس کابینه انتقاد کرد.
هر چه محبوبیت تیموشنکو افزایش می یافت، محبوبیت رئیس جمهور با کاهش مواجه می شد. این تمایل مردم بعدها در نتیجه انتخابات پارلمانی ۲۰۰۶ دیده شد.
کار یولیا به عنوان نخست وزیر در سال ۲۰۰۵ با توجه به درگیری های داخلی تیم نارنجی پیچیده تر شد. در نهایت «یوری یهانوروف» جای او را گرفت.
در مارس ۲۰۰۷ تیموشنکو به آمریکا سفر کرد و با «دیک چنی» معاون رئیس جمهور، «کاندولیزا رایس» وزیر خارجه و «استفن هادلی» مشاور امنیت ملی دیدار کرد.
انتخابات پارلمانی ۲۰۰۷ و دور دوم نخست وزیری
در انتخابات پارلمانی ۲۰۰۷ احزاب انقلاب نارنجی ۳۰.۷۱ درصد آرا (۱۵۶ کرسی) را به دست آوردند.
طی سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱ وی دور دوم نخست وزیری خود را سپری کرد.
انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۰
وی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۰ اوکراین در رتبه دوم قرار گرفت و در رقابتی بسیار نزدیک با ویکتور یانوکوویچ و تصاحب ۴۵.۴۷ درصد آراء در دور دوم انتخابت را واگذار کرد.
محکومیت و حبس در سال ۲۰۱۱
۱۱ اکتبر ۲۰۱۱ دادگاهی در اوکراین، یولیا تیموشنکو را به اتهام تخطی از حدود اختیارات قانونی خود و صدور دستور امضا قرارداد انرژی میان اوکراین و روسیه به ۷ سال زندان محکوم کرد. این قرارداد انرژی در سال ۲۰۰۹ بین شرکت اوکراین نفتو گازتو و شرکت روسی گازپروم امضا شد.
قاضی دادگاه گفته بود که امضا این قرارداد و عملکرد تیموشنکو حدود ۱۹۰ میلیون دلار به اوکراین زیان زده است.
دولت آمریکا و اتحادیه اروپا حتی پیش از برگزاری این جلسه دادگاه و صدور حکم تیموشنکو در مورد احتمال دخالت های سیاسی در این پرونده ابراز نگرانی کرده بودند. برخی از مقام های اتحادیه اروپا نیز گفتند که اگر چنین حکمی علیه تیموشنکو صادر شود احتمال دارد که قراردادهای اقتصادی میان اوکراین و این اتحادیه را به خطر بیندازد.
پس از زندانی شدن، تیموشنکو به دلیل سوءرفتار ماموران دست به اعتصاب غذا زد. همچنین تصاویری از او منتشر شد که در آن زخم هایی بر تنش دیده می شد، به گفته وی، او در زندان مورد حمله و ضرب و شتم قرار گرفت. مخالفان دولت اوکراین اعلام کردند که سه مرد با حمله به یولیا تیموشنکو، با مشت به شکم او زده اند، ولی مقامات رسمی اوکراین این ادعا را رد کردند.
روسای جمهور آلمان، ایتالیا، رومانی، اتریش و چند کشور دیگر در اعتراض به سوءرفتار با یولیا تیموشنکو تصمیم به تحریم نشست سران اروپای شرقی و مرکزی گرفتند که به دنبال آن دولت اوکراین مجبور به لغو این نشست در روزهای ۱۱ و ۱۲ ماه مه ۲۰۱۲ و موکول کردن آن به زمان دیگری شد. علاوه بر این چند کشور اروپایی تهدید کردند در صورتی که اوکراین رفتارش را با تیموشنکو تغییر ندهد، مسابقات فوتبال یورو ۲۰۱۲ (جام ملت های اروپا) به میزبانی اوکراین را هم تحریم خواهند کرد.
در ۲۱ فوریه ۲۰۱۴ در پی ادامه درگیری های مخالفان و موافقان دولت اوکراین و تسخیر کاخ ریاست جمهوری توسط مخالفان٬ پارلمان این کشور با بازگشت به قانون اساسی سال ۲۰۰۴ موافقت کردند که این طرح با ۳۲۵ رای موافق به تصویب رسید و راه برای آزادی تیموشنکو هموار شد. همچنین پارلمان اوکراین به آزادی تیموشنکو از زندان نیز رای مثبت داد و در ساعاتی بعد در ۲۲ فوریه تیموشنکو از زندان آزاد شد.
در همان روز نمایندگان پارلمان رای بر انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری دادند و تاریخ ۲۵ ماه مه را برای این انتخابات تعیین کردند. آنها همچنین برکناری ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهور اوکراین را نیز تصویب کردند.
تیموشنکو پس از آزادی فعالیت های سیاسی محدودی داشت.
فعالیت های پارلمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸
در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۴، پارلمان از ابتکار عمل تیموشنکو برای آزادی«نادیا ساوچنکو» حمایت کرد.
در۵ مارس ۲۰۱۵ پارلمان از لایحه حمایت از جنبش داوطلبانه در اوکراین پشتیبانی کرد.
در ۲۱ آوریل ۲۰۱۵ تیموشنکو گروه کاری ای را برای بررسی اعتبار تعرفه های سود تشکیل داد.
در ۶ آوریل ۲۰۱۶ تیموشنکو از مرکل به دلیل کمک هایش به صلح آفرینی در شرق اوکراین قدردانی کرد.
در ۱۶ مه ۲۰۱۶ تیموشنکو به عنوان حزب میهن با «دن فراید» هماهنگ کننده تحریم ها در وزارت خارجه دیدار داشت.
۲۳ مه ۲۰۱۶: با ابتکار عمل تیموشنکو، وب سایت «نرخ های عادلانه» راه اندازی شد که بر لزوم وضع تعرفه های منصفانه بر گاز برای مردم تاکید می کرد.
انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۹
در ژوئن ۲۰۱۸ تیموشنکو اعلام کرد در انتخابات ۲۰۱۹ کاندید خواهد شد.
تیموشنکوی ۵۸ ساله در مصاحبه ای با خبرگزاری رویترز گفت که امیدوار است بتواند رقیب قدیمی خود پترو پوروشنکو رئیس جمهور کنونی اوکراین را در انتخابات تنگاتنگ ۳۱ مارس از میدان به در کند.
تیموشنکوی مو طلایی از طرفی قول به اصلاحات و همکاری دامنه دار با صندوق بین المللی پول داده و از جهتی دیگر به دنبال تغییر در افزایش شدید قیمت گاز منازل است که صندوق بین المللی پول آن را به عنوان شرطی برای وام های بیشتر در نظر گرفته است.
تیموشنکو در میان رای دهندگان مسن اوکراینی مشهور است و وعده هایش برای افزایش مستمری ها میتواند باعث پیروزی اش شود اما او باید علاوه بر پوروشنکو با «وولودیمیر زلنسکی» کمدین هم رقابت کند.
او افزایش قیمت گاز را «نسلکشی» خوانده است اما منتقدان وی را یک پوپولیست می دانند.
نخست وزیر سابق اوکراین درباره اینکه آیا تجربه طولانی اش در عرصه سیاست قوی یا ضعیف است، گفت: فکر می کنم که اوکراین باید به تاریخ خود در رای دادن به یک نفر، یک خانواده یا یک تبلیغات خلاقانه پایان دهد. برای نخستین بار، ما نباید به اشخاص رای دهیم بلکه باید به یک اقدام کاملا برنامه ریزی شده، جدی و واقعی رای دهیم. بجز ما، امروز هیچ کس دیگری چنین برنامه هایی ندارد.
زندگی خصوصی
تیموشنکو و اولکساندر (تاجر اوکراینی) در سال ۱۹۷۹ ازدواج کردند.
آنها دختری به نام «یوجنیا» دارند که فعال و کارآفرین است.
تیموشنکو و همسرش خانه ای در کی اف اجاره کرده و آپارتمانی را در دنیپرو تحت مالکیت دارند.
در مارس ۲۰۱۴ تیموشنکو درهای خانه اش را به روی فعالان باز کرد.
بارزترین نکته در ظاهر یولیا تیموشنکو نخست وزیر اوکراین، مدل موهای لانه کبوتریش مشهور اوست که اولین بار در سال ۲۰۰۲ با آن ظاهر شد. بسیاری می گویند که موهای او طبیعی نیست.
منتقدان به کرات بخاطر طرز لباس پوشیدن تیموشنکو که توجه مردان را جلب می کند، انتقاد کرده و می گویند که چنین چیزی برای یک زن سیاستمدار مجاز نیست. در عین حال یولیا تیموشنکو در یک مصاحبه گفته بود که می خواهد زیبایی را وارد سیاست کند.
او ترجیح می دهد در دیدارهای سیاسی و مراسمات رسمی گوناگون لباسی خاص به تن کند تا به وسیله لباسهایش نیز پیام خود را به مخاطبینش برساند.
- 11
- 6