رویدادهای فرهنگی و هنری شخصیت شهر را می سازند

 به گزارش ایسنا، دکتر محمد علی نجفی، شهردار تهران صبح امروز طی سخنانی در مجمع عمومی خانه هنرمندان ایران، با بیان اینکه «هنر از ابتدای تاریخ نقش برجسته ای در شکل گیری حیات مدنی بشریت داشته و این تاثیر نیز روز به روز پررنگ تر شده است» گفت:  در دنیای مدرن امروز ارتقای کیفیت زندگی بشر بدون استفاده از هنر و ابزارهای هنری غیر قابل تصور است همچنانکه هر چقدر زندگی پیچیده تر و در برخی موارد دشوار تر می شود، نیاز انسان نیز به هنر بیشتر و برجسته تر می شود.

وی افزود: زبان هنر، زبانی است که بر عمق جان ها اثر می گذارد و می تواند انسان و جامعه را دچار تحول کند. حتی امروز بسیاری معتقدند اخلاق نیز یک موضوع کاملا غیر لفظی است و با لفظ، بیان، توصیه، سفارش و نصیحت نمی توان اخلاق را توسعه داد و عمق بخشید؛ بلکه آنچه می تواند جامعه را تبدیل به جامعه اخلاقی کند، تعالیمی است که در ناخودآگاه انسان محقق می شود و مسلما هنر می تواند بیشترین تاثیر را بر ناخودآگاه انسان ها داشته باشد.

شهردار تهران یادآور شد: هنر می تواند بدون هدایت لفظی انسان ها به سمت خوبی ها، کاری کند که رفتار آنها به سمت خوبی ها و نیکی ها سوق پیدا کند، از این رو بسیار مهم است هنر را بیشتر از گذشته جدی بگیریم.

نجفی ادامه داد: همانطور که ما جان را بر جسم و روح را بر بدن مقدم می داریم، درباره شهر نیز باید جان و روح شهر را مقدم بر جسم آن بدانیم؛ چیزی که شهر را می سازد بیش از آنکه کالبد، ساختمان، راه، معابر و بخش سخت افزاری آن باشد، بخش نرم افزاری و روابطی است که بین اجزای شهر، شهروندان و المان‌های شهری حاکم است. از اینجا است که می توان نتیجه گرفت یک شهر خشن، نامهربان و غیراخلاقی است و یا از اخلاق فاصله گرفته است.

وی با بیان اینکه «روابط میان اجزای شهر بیش از کالبد و نوع ساخت و ساز می‌تواند خشن و یا مهربان بودن شهر را معین کند» تصریح کرد: در این میان هنر بیش از هر چیزی تاثیر گذار خواهد بود؛ چرا که فرهنگ و هنر در دنیای امروز ضروری ترین و حیاتی‌ترین شاخص زندگی بشر به شمار می رود و اگر صحبت از ارتقای کیفیت زندگی می شود، باید در وهله اول ذهن ما متوجه به نقش فرهنگ و هنر باشد.

شهردار تهران عنوان کرد: رخدادهای فرهنگی و هنری که در شهر به وقوع می پیوندد همچون آئینه ای است که هویت شهر در آن متجلی شده و  شخصیت شهر را می سازند. به همین جهت هنر  هم در زندگی فردی و اجتماعی و هم در آن چیزی که تحت عنوان زندگی شهروندی و مدیریت شهری از آن یاد می کنیم،نقش بسیار برجسته ای دارد که این موضوع درباره شهر تهران نیز مصداق پیدا می کند.

نجفی یادآور شد :نقش تهران درباره کل کشور و حتی منطقه ای که در آن زندگی می کنیم غیر قابل کتمان است، همانطور که نقش پاریس در فرانسه و لندن در انگلستان قابل کتمان نیست. تهران الگو و نمونه همه آن چیزی است که در کشور اتفاق می افتد و عصاره همه فضایل و رذایل جامعه به شمار می رود. در این میان تهران باید تغییر، تحول و تکامل پیدا کند تا کل کشور را تحت تاثیر قرار دهد.

وی با بیان اینکه «بیش از ۸۰ درصد رخدادها و تولیدات هنری در تهران محقق می شود» گفت: جامعه هنری تهران یک جامعه موزائیکی است که اجزای آن از سرتاسر کشور جمع شده و طرح زیبایی را ایجاد کرده اند؛ وقتی از هنر تهران صحبت می کنیم به طور واقع درباره همه داشته ها و سرمایه های هنری کشور که مهم ترین داشته و تمدن کشور است سخن می گوییم، از این رو باید تهران را جدی گرفت.

شهردار تهران با اشاره به شعار «تهران شهر امید، مشارکت و شکوفایی» تصریح کرد: امکان تحقق این شعار با ابزار هنر و کمک هنرمندان چندین برابر می شود؛ همچنانکه نقش هنرمندان در دامن زدن امید بین شهروندان بسیار موثر است. در کنار آن اداره شهر بدون مشارکت مردم غیر ممکن است و مشارکت نیز لوازم و ضروریات مختلفی دارد که هنر و هنرمندان باید در ایجاد این لوازم به ما کمک کنند.

وی افزود: اگر بخواهیم فضایی ایجاد کنیم که شهروندان بتوانند از همه استعدادها و توانایی های خود بهره ببرند و این استعدادها را به نفع خود و جامعه شکوفا کنند، این هنر است که می تواند به شهروندان کمک کند.

نجفی در ادامه یکی از مسئولیت های شهرداری در قبال هنرمندان را حفظ و تقویت خانه هنرمندان دانست و گفت: شهرداری اعتقاد دارد که خانه هنرمندان باید وجه استقلالی، مدنی، صنفی و تخصصی خود را حفظ کند. در این میان ما در شهرداری تنها تسهیل گر هستیم و داعیه تصدی گری به هیچ کدام از این فعالیت ها نداریم.

شهردار تهران تصریح کرد: ممکن است در گذشته برخی برداشت های نادرستی داشته اند اما ما خودمان را خالق هنر نمی دانیم؛ بلکه معتقدیم مهم ترین خدمتی که می توانیم انجام دهیم، فراهم کردن فضایی مناسب است تا هنر به خوبی خلق و عرضه شود و معرفت و لذت مردم نسبت به هنر بیشتر شود. در نقطه مقابل هنر و هنرمند نیز در قبال شهر و جامعه خود مسئولیت دارد و باید به نوعی برای ایفای این مسئولیت فکر کند.

نجفی در ادامه با تاکید بر اهمیت تقویت اخلاق شهروندی در پایتخت، ابراز کرد: اخلاق یک جزو بسیار مهم از زندگی شهروندی به شمار می رود که سال ها مورد غفلت قرار گرفته است. همچنین ضروری است در جهت تقویت حس مسئولیت نسبت به شهر تلاش کنیم، چرا که به همان اندازه شهر به شهروندان تعلق دارد، شهروندان نیز باید احساس کنند که آن ها هم به شهر و اجزای شهر تعلق داشته و نسبت به آن مسئول هستند.

به گفته شهردار تهران، هنر و هنرمندان مسئول هستند تا احساسات انسانی را در شهر تقویت کرده و به سمت عقلانیت و اخلاق گرایی اجتماعی سوق دهند.

وی یادآور شد: ما معتقد نیستیم که باید دنبال هنر سفارشی و دستوری باشیم، بلکه خود هنرمند باید این احساس مسئولیت را در قالب نعمتی که خداوند در اختیار او گذاشته است، دنبال کند. در کنار آن هنرمندان می توانند در مسایل فنی نیز با خلاقیت خاص خودشان، برای ما راه حل ارایه دهند.

نجفی تصریح کرد: تجربیات من از کار با افراد دانشگاهی، صاحب نظران و هنرمندان نشان می دهد در بعضی موارد هنرمندان به دلیل تفاوت منظر و زاویه دید خود، گاهی توصیه ها و پیشنهاد هایی درباره موضوعات غیر هنری و صرفا فنی ارایه می کنند که از افراد تکنوکرات و فن سالار نیز قوی تر است. امروز نیز ما در شهر مشکلات و مسایل زیادی داریم که ممکن است خیلی از آنها قدیمی و مزمن باشد اما باید دنبال راه حل های جدیدی برای این مسایل باشیم.

شهردار تهران ادامه داد: ما با مجموعه ای از سوال ها مواجه هستیم که بسیاری از آنها تکراری است؛ برای خیلی از این سوال ها در گذشته راه حل هایی پیدا شده که بعضی از آنها خوب بوده و از اجرای آن نتیجه گرفته شده است. بعضی از راه حل ها نیز نادرست بوده و جریان را به اشتباه برده است؛ اما در حال حاضر ما حتی برای سوال های قدیمی باید دنبال پاسخ‌های جدید باشیم و انتظار داریم هنرمندان در پیدا کردن این پاسخ ها به ما کمک کنند. همچنانکه در بسیاری از شهرهای دنیا هنرمندان حتی برای ارزان تر اداره کردن شهر و یا ایجاد رونق اقتصادی در شهر راه حل هایی پیشنهاد کرده اند که توانسته مددکار مدیریت شهری باشد.

وی در ادامه به تبیین مسئولیت شهرداری تهران نسبت به هنر و هنرمندان پرداخت و گفت: بخشی از کار اصلی شهرداری تهران آن است که بیش از گذشته به مسایل فرهنگی و هنر بپردازد؛ در نقطه مقابل نیز هنرمندان و هنر به عنوان یک مقوله ذهنی، نسبت به آینده شهر و شهروندان مسئول هستند و باید به نوعی این مسئولیت خود را ادا کنند.

نجفی در بخش دیگری از سخنان خود در مجمع عمومی خانه هنرمندان با اشاره به سه سیاست اصلی شهرداری تهران در حوزه فرهنگ و هنر، تصریح کرد: عرضه بخشی از کارهای فاخر هنری در بخش کالبدی و فیزیکی و همچنین در زمینه تولید و خلق آثار فاخر بدون کمک دولت و نهادهای عمومی میسر نیست. البته در سال های اخیر در زمینه فضاهای کالبدی و از نظر امکانات عرضه کارهای هنری، پیشرفت های زیادی صورت گرفته و فضاهای جدیدی ایجاد شده است اما هنوز هم این امکانات برای شهری با بیش از ۱۱ میلیون جمعیت روزانه، کافی نیست.

شهردار تهران خاطر نشان ساخت: علی رغم محدودیت های زیاد مالی باید فکری کنیم تا با کمک بخش خصوصی و سرمایه های مختلف داخلی و خارجی، این فضا را مقداری تغییر داده و امکانات سخت افزاری فاخری در شهر تهران فراهم کنیم. به عنوان نمونه  این نقطه ضعف برای ما وجود دارد که هنوز هم سالنی مثل تالار وحدت و با تکنولوژی برتر از آن ایجاد نکرده ایم. این بخشی از کار ما است که امیدوارم بتوانیم طی چندسال، چند کار اساسی در زمینه فعالیت های فاخر هنری انجام دهیم.

وی از «مردمی کردن هنر» به عنوان محور دوم سیاست های شهرداری تهران یاد کرد و گفت: ما و هنرمندان باید به این موضوع فکر کنیم که چه کار باید کرد تا مردم بیشتر با هنر آشنا شده و از هنر بیشترین لذت را ببرند؟ چرا این فضا را ایجاد نکنیم که زندگی عموم مردم به همین میزان تحت تاثیر هنر، دچار طرب و نشاط شود؟

نجفی با بیان اینکه «مردم باید با تاریخ هنر کشور بیشتر آشنا شده و با فراورده های هنری آشنایی پیدا کنند» تصریح کرد: البته که گرفتاری ها و سختی های زندگی وجود دارد اما تجربه نشان داده است که می توان در حین محاط بودن در زندگی روزمره، راه های کوچکی پیدا کرد تا هنر را در زندگی عمومی مردم جاری کنیم. ما باید کاری کنیم که شهروند تهرانی به میزان معنی داری با هنر بیش از سایر شهروندان کشور آشنا شوند چرا که ۸۰ درصد هنر کشور در تهران پدید می آید و عرضه می شود.

وی با اشاره به وسعت مقوله مردمی کردن هنر، اظهار کرد: ما مدعی نیستیم که می خواهیم این مسئولیت را در کشور انجام دهیم ، بلکه در حد خودمان می توانیم به مردمی کردن هنر کمک کنیم. نباید تنها دلخوش باشیم که تعدادی آدم روشنفکر و فرهیخته از تئاترهای ما استفاده می کنند و لذت می برند؛ بلکه همانند هنر خوشنویسی و موسیقی باید آن را وسیع تر کرده و به مردم نزدیک تر شویم؛ همچنین در هنرهایی که فاصله کم است نیز باید به سمت مردمی تر شدن حرکت کنیم.

شهردار تهران در ادامه با اشاره به پیشینه فرهنگ مذهبی و پشتوانه قوی اخلاقی و دینی در جامعه اسلامی،  گفت: باید به هنر مذهبی و جنبه های مذهبی هنر به منظور بهره گیری از هنر در جهت تقویت معارف، تعالیم و فرهنگ دینی نیز به صورت جدی توجه کنیم.

نجفی تاکید کرد: چرا هنرمندان اجازه می دهند انگ بی توجهی نسبت به دین و اعتقادات مردم به آنها زده شود؟ عده ای می خواهند از هر فرصتی برای کوبیدن اصل هنر استفاده کنند چرا که اعتقاد دارند اصل هنر یک چیز زائد است؛ هر چه بگوییم خداوند هنر و هنرمند را آفریده است و زیبایی را دوست دارد اما برخی با اصل زیبایی و هنر مخالف هستند و اگر مقداری آن ها رها کنیم، با اصل فرهنگ هم مخالف هستند. به همین جهت توجه به جنبه های مذهبی جامعه و استفاده از هنر برای سوق دادن این جنبه ها به سطوح بالاتر از نظر فکری، معرفتی و فرهنگی جزو کارهایی است که باید انجام دهیم.

وی خاطر نشان ساخت: ما توجه به مسئله هنر را در خانه هنرمندان، فرهنگسراها و مجموعه بزرگ شهرداری تهران دنبال می کنیم و این توجه نیز نه فقط به خاطر هنر و هنرمندان، بلکه برای عموم شهروندان خواهد بود چرا که احساس می کنیم شهر بدون هنر، یک شهر مرده و خفته است. البته راه بسیار سخت و پر پیچ و خمی در پیش روی ما قرار دارد اما می توانیم با اتحاد و اتفاق، بسیاری از مخالفت ها را بشکنیم و از آن عبو رکنیم.

بر اساس گزارش سایت شهرنوشت، نجفی با تاکید بر ضرورت وجود آرامش و آسایش برای شهروندان، تصریح کرد: با کمک یکدیگر می توانیم پوسته سخت و حصاری که عده ای تلاش کردند دور شهر بکشند را از بین ببریم و به عمق روح شهر بپردازیم تل شهر را برای زندگی بهتر انسان ها فراهم کنیم.