لایحه
مواردی از تشریفات برای ایجاد نظم در دعوای اقامه شده در دادگاه وجود دارد؛ به عنوان نمونه تقدیم اقامه دعوا باید همراه با دادخواست مکتوب باشد که در فرم مخصوص است. همچنین طرفین می توانند به دو صورت شفاهی یا کتبی، اظهارات خود را بیان کنند که به شکل کتبی آن لایحه اطلاق میشود. به اظهارات انجام شده ی فرد به قصد ضمیمه کردن به پرونده، لایحه می گویند.
به اظهاری که بر روی برگه به صورت کتبی به دادگاه داده می شود تا قاضی، آن را مطالعه کند؛ لایحه می گویند. به عنوان مثال شما در یک دعوای اقامه شده، مطالبی را به جز دفاع شفاهی، به صورت کتبی نوشته اید که می خواهید به اطلاع قاضی برسانید؛ همچنین احتمال عدم حضورش در دادگاه و اکتفا کردنش به دادن لایحه وجود دارد. درواقع شکل خاصی از لایحه وجود ندارد و لایحه به هر گونه دفاع و اظهاری اطلاق میشود که شما بر روی یک برگه مثلا A4 انجام بدهید.
بنابراین لایحه دفاعی، برگه ایست که در آن بر مبنای استدلال و منطق حقوقی، دفاعیات طرفین حقوقی و کیفری قید شده است و به دادگاه تحویل داده شده است. ممکن است که هر یک از طرفین در روند رسیدگی، پیش از این که دعوا تمام شود؛ تصمیم داشته باشند که دفاع جدیدی را به دادگاه تقدیم کنند که از طریق لایحه، چنین دفاعی امکان پذیر است.
لایحه قضایی، نام دیگر لایحه دفاعی می باشد. به عنوان مثال در دعوای مطالبه مهریه زن، لایحه ای را به غیر از دفاعیات شفاهی تنظیم می کند تا قاضی، اصل قضیه را با مطالعه آن متوجه شود. همچنین نوشتن چنین لایحه ای اختیاریست اما به صورت تبادل لوایح در دادگاه تجدید نظر دعوا پیش می رود. در واقع اطلاعاتی را در لایحه دفاعی به دادگاه میدهند که اشاره ای به آن در دادخواست نشده است.
وصول لایحه و تنظیم لایحه
به پیام ثبت شده از طرف دادگاه در سامانه که قصد آگاه سازی طرفین از جریان جزئیات را دارد؛ وصول لایحه می گویند اما تنظیم لایحه به معنای نوشتن لایحه می باشد و استناد به موارد مختلف برای استدلال کردن است. وکیل دادگستری و یا مشاوران حقوقی می توانند برای نوشتن لایحه به شما کمک کنند؛ به عنوان مثال گاهی اوقات فرد، قصد نوشتن لایحه نفقه یا لایحه مهریه، لایحه اعسار، لایحه برای شورای حل اختلاف و… را دارد.
گاهی اوقات ابلاغ هایی با محتوای نامه وارده از طرف شخص پرونده با موضوع وصول لایحه از طریق سامانه ثنا در تاریخ ... به شماره واصل ثبت شده است؛ یعنی طرف مقابل شما با تقدیم لایحه ای به دادگاه، ضمن آن لایحه به درج دفاعیات یا موارد دیگر پرداخته است.
همچنین ممکن است که برای فرد، پیام و مورد دیگری در سامانه ثنا نمایش داده شود که به این صورت است:نامه وارده با موضوع وصول لایحه به شماره از طرف کارشناس پرونده در تاریخ…. واصل و ثبت گردید؛ یعنی کارشناس، اظهارنظر خود را در خصوص دعوا به دادگاه، تقدیم کرده است که شما می توانید به مشاهده ی آن در دادگاه بپردازید و اعتراض خود را در صورت نیاز، بیان کنید. اصولا منظور از شخص پرونده در وصول لایحه همان طرف مقابل دعوای شماست و در خصوص کارشناس هم به این شکل بوده که دعوای شما نظر کارشناسی لازم را داشته و دادگاه با ارجاع به کارشناسی، نظرش را به دادگاه اعلام کرده است. به عنوان مثال نظر کارشناس در اجرت المثل و یا هزینه انجام نقاشی و بنایی یک ساختمان الزامیست.
لایحه در دولت و مجلس
اشکال مختلفی از لایحه در قانون وجود دارد که میتواند در قالب درخواست، دفاع و… نمایان شود. شاید بعضی از افراد، این لایحه را بعنوان طرفین شکایت به دادگاه بدهند و یا شاید هم لایحه از سوی دولت در قالب پیشنهاداتی به مجلس شورای اسلامی فرستاده شود. درصورت ارسال لایحه به مجلس در قالب پیشنهاد، مجلس به بررسی پیشنهادات مزبور می پردازد تا آن ها را در صورت امکان به شکل قوانین درآورد.
ویژگی های یک لایحه دفاعیه خوب
نکات بسیار مهمی در تنظیم و ثبت لایحه وجود دارد که ممکن است درصورت نادیده گرفتنشان، خسارات جبران ناپذیری به بار آید. معمولاً قضات بر روی لایحه دفاعیه طرفین، برای کمبود وقت و زیاد بودن اوراق پرونده، متمرکز می شوند. پس هر فردی که در یک مرجع قضایی، یک پرونده دارد باید توجه و دقت خود را به ویژگی های یک لایحه دفاعیه خوب، منعطف کند که این ویژگی ها در ادامه شرح داده شده است:
>> در تنظیم لایحه باید به مواردی در مقدمه توجه کرد که از آن ها می توان به شماره پرونده، دادنامه و یا ابلاغیه اشاره کرد.
>> در ابتدای لایحه، خطاب درست از اهمیت به سزایی برخوردار است. دقت کنید که حتماً نام شعبه، دادگاه، دادسرا و … را در زمان نوشتن لایحه بدرستی وارد نمایید.
>> یکی از ویژگی های یک لایحه خوب اینست که نه خیلی طولانی و نه خیلی کوتاه باشد بلکه باید تعداد موضوعات یا عناوین اتهامی و میزان ادله، به اندازه اهمیت پرونده دارای طول مناسبی باشد.
>> دقت کنید که مکررات را نباید در تنظیم لایحه، تکرار کرد. همچنین، برای نوشتن لایحه دفاعیه نباید طرف مقابل بدون هیچ دلیلی تخریب کرد.
>> درصورتی که لایحه ای در جواب لایحه طرف مقابل یا همان تبادل لوایح نوشته شود؛ باید بطور دقیق به تمامی ادعا و ادله طرف مقابل با ذکر شماره، پاسخ داده شود.
>> از نظر قاضی، تایپی بودن لایحه و ویراستاری حداقلی، املای درست کلمات، بولد کردن و خط کشیدن زیر عبارات مهم، اهمیت به سزایی دارد.
هزینه نوشتن لایحه
عریضه نویسان برای تنظیم و نوشتن لایحه، نرخ و هزینه ثابتی را مشخص می کنند ولی با این وجود، مواردی همچون موضوع دعوا، میزان دانش و خبره بودن وکیل، مرحله رسیدگی و بسیاری از موارد دیگر در تعيين هزینه تنظیم لایحه مؤثر است و در نهایت با توافق طرفین یعنی وکیل و موکل، این هزینه مشخص میشود.
تفاوت لایحه و دادخواست
تفاوت های عمده ی بین لایحه قانونی و دادخواست، از دیگر مسائل قابل توجه به شمار می رود.
> از دادخواست به عنوان سند اقامه دعوا یاد میشود و دادگاه موظف است که با تکمیل دادخواست، آن را رسیدگی کند. دفاتر خدمات قضایی، وظیفه ی تنظیم دادخواست را بر عهده دارند درحالیکه لایحه چنین نیست.
> بدون تنظیم دادخواست، دعوا شروع نمی شود و نوعی امر ضروری تلقی میشود درحالیکه لایحه الزامی نیست و فرد، لایحه را به قصد محکم کاری و مرتب بودن نحوه دفاع یا استدلال های حقوقی پرونده تنظیم می کند وافراد به همان صحبت های شفاهی اکتفا می کنند.
> اطلاعاتی که در دادخواست یا شکوائیه درج میشود؛ خلاصه شده است و کاربرد آن در موقع دفاع طرفین در حضور دادگاه است با این تفاوت که لایحه هم زمان با دفاع شفاهی به دادگاه ارائه داده میشود و نسبت به دادخواست، تفصیلی تر است.
گردآوری: بخش چامعه سرپوش
- 16
- 2