فروش موی سر برای خرید غذا

مدت ٣ هفته است که «ویلیا هرناندز» به همراه شوهرش و دختر ٢ ساله‌شان در خیابان‌های پر از زباله در شهر کوکوتا در کلمبیا در مرز ونزوئلا می‌خوابند. اگرچه «آنتونلا»، کودک دو ساله آنها اغلب غذایی برای خوردن ندارد، اما خانم هرناندز تمایلی برای بازگشتن به خانه‌شان در ونزوئلا ندارد.

خانم هرناندز می‌گوید: «من به فرشته‌ای نیاز دارم.» او درحالی‌که اشک‌هایش را در ساعت یک شب پاک می‌کند، ادامه می‌دهد: «ما نمی‌توانیم به خانه‌مان بازگردیم، و این‌جا هم نمی‌توانیم بمانیم.»

این وضع هزاران هم‌وطن اوست که از ونزوئلا به کوکوتا فرار کرده‌اند؛ جایی که تقلا برای سازگاری با زندگی جدید برایشان جذاب‌تر از گرسنگی و آشفتگی‌ها در ونزوئلاست.

شرایط سیاسی و اقتصادی در کشور آنها بسیار آشفته است. براساس اعلام قانون‌گذاران اپوزیسیون، ‌سال گذشته تورم ونزوئلا بیش از ٢٦٠٠‌درصد بود که همین امر بر وخامت وضع کمبود شدید غذا و دارو  افزوده است.

در حال حاضر ونزوئلا توسط مجلس موسسان متشکل از حامیان و نزدیکان نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهوری این کشور اداره می‌شود. کنگره این کشور که در کنترل مخالفان مادورو است، پس از تشکیل مجلس موسسان، به حاشیه رانده شد و دیوان عالی کشور نیز با وفاداران مادورو پر شده است و گارد ملی نیز دستور واکنش سخت علیه مخالفان و معترضان را دارد.

آقای مادورو خواستار برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ماه آوریل شده است، هرچند کشورهای همسایه از او خواسته‌اند که این کار را انجام ندهد، چراکه بسیاری از مخالفان سیاسی از شرکت در انتخابات محروم شده یا از این کشور فرار کرده‌اند.

همانطور که اقتدارگرایی در این کشور نفت‌خیز ادامه می‌یابد، شمار زیادی از شهروندان از این کشور فرار می‌کنند و دلیل آن را بحران اقتصادی و جرم و جنایت افزایش یافته در ونزوئلا می‌نامند. براساس گفته مقامات کلمبیا، در ٦ ماه آخر‌سال ٢٠١٧، حدود ٢١٠‌هزار ونزوئلایی به کلمبیا فرار کرده‌اند و این تعداد در کشورهای دیگر نیز رو به افزایش است.

در برزیل این هجوم به شهرها در ایالت شمالی «رورایما» که با ونزوئلا مرز دارد، صورت گرفته است. تا پایان‌سال ٢٠١٧، تخمین زده می‌شود که حدود ٤٠‌هزار ونزوئلایی در «بوا ویستا»، مرکز ایالت رورایما سکونت داشتند و جمعیت زیاد، زیرساخت‌ها و سیستم بهداشتی آن‌جا را مختل کرده بود.

نرخ عبور از مرز در‌سال جاری به چندصد نفر در روز رسیده و موجب شده تا ارتش برزیل نیروهای اضافی را در مرز مستقر کند. «تورکوتو جردیم»، وزیر دادگستری و امنیت عمومی روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت: «نیروهای مسلح بیشتری برای جلوگیری از عبور ونزوئلایی‌ها از مرز به این منطقه ارسال نشده‌اند. آنها برای شناسایی افراد وارد شده به کشور و همچنین به منظور کمک به این افراد برای رفع نیازهایشان به آن‌جا رفته‌اند.» ارتش درحال راه‌اندازی یک بیمارستان در ایالت رورایما است تا مراقبت‌های اولیه را برای ونزوئلایی‌هایی که بیشترشان دچار سوءتغذیه شده‌اند، ارایه دهد. اما مقامات محلی گفت‌و‌گوهای تنگاتنگی را با همتایان فدرال خود در مورد کمک‌ها داشته‌اند و ابراز نگرانی ‌می‌کنند که اگر این کمک‌ها صورت بگیرد، ایالت رورایما می‌تواند به مثابه یک آهن‌ربا، مهاجران بیشتری را به سوی خود جذب کند.

در کلمبیا، اکثر کسانی که به‌طور قانونی از مرز متخلخل کشور عبور می‌کنند، به محض گذشتن از پل سیمون بولیوار، دقیقا خارج از کوکوتا متوقف می‌شوند؛ جایی که روزانه بیش از ٣٠‌هزار نفر از آن‌جا می‌گذرند. برخی از آنها با خرید برنج و ماکارونی، به خانه بازمی‌گردند و بقیه، تنها با یک چمدان در آن‌جا می‌مانند تا زندگی جدیدی را آغاز کنند.

«کایلی دومینگز» ٢٥ ساله، در مرز ایستاده تا گذرنامه خود را مهر بزند. او می‌گوید که می‌خواهد مسیرش را به سمت پرو ادامه دهد، جایی که خواهرش در آن‌جا زندگی می‌کند. او مانند صدها نفر دیگر که در صف‌های طولانی ایستاده‌اند می‌گوید که امیدوار است با ترک سرزمین مادری‌اش، اتفاقات بهتری برایش رقم بخورد. خانم دومینگز می‌گوید: «ونزوئلا همه‌چیز دارد، اما ما باید از این‌جا برویم.»

خانم دومینگز، اهل جزیره مارگاریتا در ساحل شمالی کارائیب در ونزوئلاست؛ او توانسته به اندازه گرفتن پاسپورت و بلیت، پول ذخیره کند؛ چیزی که بسیاری از مردم ونزوئلا قادر به انجام آن نیستند.

بدون گذرنامه و یا حق کار، هزاران نفر از مردم ونزوئلا در کوکوتا برای به‌دست‌آوردن غذا و تغییر در زندگی‌شان تلاش می‌کنند. حتی اگر کاری هم برایشان باشد، چیزی جز فروش آب‌نبات پشت چراغ قرمز یا کارگری نیست که بازهم به خاطر عدم داشتن حق کار، پول اندکی به آنها پرداخت می‌شود. اگر کسی خوش‌شانس باشد و روز پرفروشی را سپری کند می‌تواند حدود ١٥هزار پزوی کلمبیا، معادل ٥ دلار کسب کند که برای خرید غذا و آب و استفاده از دستشویی کافه‌ها کافی است؛ اما حتی با چنین فروشی هم پس از خرید نیازهای اولیه، به ندرت چیزی

 باقی می‌ماند.

خانم هرناندز می‌گوید: «من موهایم را به خاطر خرید برای غذای دخترم فروختم.» او می‌گوید که اکنون در میدان کوکوتا، جایی که بسیاری از ونزوئلایی‌ها جمع‌شده‌اند، تبلیغ‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد، برای موی سر پول نقد می‌دهند.

میزان پولی که برای موی زنانه در این شهر مرزی پرداخت می‌شود، حدود ٣٠‌هزار پزو است که حدود ١٠ دلار می‌شود. اما این میزان، کمتر از یک سوم پولی است که بابت موی زنانه در بوگوتا، مرکز ایالت پرداخت می‌شود. از سوی دیگر، برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که نانواها، در ترمینال، در پایان روز، غذاها را به جای دادن به ونزوئلایی‌های گرسنه‌ای که در پیاده‌روها دراز کشیده‌اند، دور می‌ریزند.«دنیل فرناندز» ٢٠ ساله، که از کاراکاس، پایتخت ونزوئلا به این‌جا آمده می‌گوید: «ما موش‌های خیابانی آنها  هستیم.»