«نجات کودکان» سازمانی است که برای مواقع بحران، روزمرگی و آینده کودکان سرمایهگذاری میکند. بعد از وقوع طوفان کاترینا، این سازمان به بیش از یکمیلیون کودک آسیبدیده در آمریکا کمک کرده است. کار این سازمان جذب برنامههای رسیدگی فوری به کودکان، آموزش و اطمینان از وجود منابع کافی قبل از وقوع حادثه است.
سازمان پارک و فضای سبز پایا یا FSPR در نوامبر ٢٠١٢ تأسیس شد تا برای مسئولان پارکها و فضای سبز مرجعی باشد در رابطه با تلاشهای مسئولان در ایجاد تأثیر مثبت بر سلامت و کیفیت زندگی نوجوانان، خانوادهها و جوامع مختلف.
نقش سازمان پارکها و فضای سبزدر محافظت از کودکان
یکی از مهمترین وظایف مراکز پارکها و فضای سبز تعهد آنها به امنیت است- مخصوصا اینکه در شرایط خطرناک کودکان آسیبپذیرتر از بقیه هستند. کودکان به دلیل نداشتن توانایی، دانش، روشی برای مقابله و اندام کوچکشان، به بزرگسالان و مربیانشان تکیه میکنند. مسئولان پارکها و فضای سبز برنامهها و ساختارهایی برای کمک به یادگیری کودکان، بازی و رشد در محیطهای امن و آشنا تهیه میکنند.
هنگام وقوع حادثه
هنگام وقوع حادثه نقش مراکز پارکها و فضای سبز در برقراری امنیت مهم است. بحران یعنی وجود اختلال جدی در عملکرد جامعه که باعث از بینرفتن انسان، اجناس یا محیطی میشود که جامعه توانایی کافی برای برخورد با آن را ندارد. بحران میتواند بلای طبیعی، طوفان یا زلزله باشد؛ بحران تکنولوژیکی مانند قطع برق، بحران شیمیایی مانند نشت مواد شیمیایی یا فاجعهای خشونتبار مانند عملیات تروریستی یا تیراندازی در
مدارس.
کودکانی که در معرض بحرانهای بزرگ قرار میگیرند، ٥ برابر نسبت به افراد دیگر تأثیر میپذیرند و این تأثیرات میتواند تا نوجوانی و بزرگسالیشان ادامه داشته باشد.
محافظت از کودکان هنگام وقوع بحران و بعد از آن نیاز به عملکردی همهجانبه برای برقراری ایمنی کودکان نیاز دارد.
واکنش به بحران
بعد از وقوع بحران، مسئولان پارک و فضای سبز بهعنوان امدادرسانان عمل میکنند- محافظت از افراد تحتنظرشان، برآورد نیازهای خانوادهها و ایجاد پناهگاه. میتوان از امکانات پارکها و فضای سبز استفاده کرد تا خانوادهها در کنار هم در مکانی ایمن جمع شوند و برای افرادی که خانهشان خراب شده، خانه موقتی یا پناهگاه درست کرد. بحران هر زمانی ممکن است اتفاق بیفتد. ممکن است زمانی باشد که کودکان مشغول بازی باشند. این موضوع بر ایجاد برنامهها و تولید امکاناتی تأکید میکند که دارای ایمنی لازم در برابر بحران و حضور کارکنانی که قابلیت مدیریت بحران و رسیدگی به نیازهای کودکان را داشته باشند. آیا پروتکلهای مخصوص برنامهریزی شدهاند؟ آیا برنامههای اضطراری اطلاعرسانی، تمرین و بهروز شدهاند؟ و اینکه در این برنامهها چگونه به کودکان رسیدگی میشود، جابهجا میشوند و به خانوادههایشان برگردانده میشوند؟
بازگشت به حالت عادیبعد از وقوع بحران
برنامههای پارکها و فضای سبز، امکانات و کارمندان آنها برای کمک به کودکان برای رویارویی با بحران بسیار مهم است. آنها به کمک همکاران و بزرگسالان مورد اعتمادشان میتوانند به کودکان حس ثبات، راحتی، روال عادی آشنا و دستورات ایمنی دهند.
علاوه بر آن، دسترسی به طبیعت و فضاهای سبز در پارکها به آرامش روحی و روانی کمک میکند که فرصتی را ایجاد کند از اینکه دایما در معرض داستانها و تصاویر رسانهای که ممکن است ضربه بیشتری وارد کنند، قرار بگیرند.
مهمتر اینکه برنامههای پارکها و فضای سبز به کودکان کمک میکند تا دوباره بازی کنند و از این فرصت استفاده میکنند تا دوباره کودکی کنند. از عوامل مهمی که به بازگشت کودکان به شرایط عادی کمک میکند، پرورش محیط بازی، روابط اجتماعی مثبت است، چون این فرصتها به کودکان کمک میکند که درک بهتری از شرایط و محیط اطرافشان داشته باشند. برنامههای پارکها و فضای سبز با برقراری شرایط عادی که کودکان به آن نیاز دارند، باعث میشود کودکان احساساتشان را در یک محیط امن بروز دهند، احساس کنند بر شرایط مسلط هستند و درک کنند که بحران همه چیز زندگیشان را از بین نبرده است.
آموزش بحران
حدود نیمی از خانوادههای آمریکایی برای مواقع اضطراری برنامهای دارند، حتی با اینکه اکثریت خانوادهها نسبت به اینکه چگونه وقوع یک بحران ممکن است بر فرزندشان تأثیر بگذارد، کمترین نگرانی را دارند. سازمان پارکها و فضای سبز از طریق برقراری ارتباط، میتوانند با آموزش خانوادهها برای برنامهریزی در مواقع اضطراری برای محافظت از فرزندانشان و در اختیار قراردادن ابزار لازم نقش مهمی ایفا کنند.
آموزش آمادگی اولیه به کودکان آنها را به داشتن ابزار مورد نیاز مجهز میکند تا ایمن بمانند و انعطافپذیری طبیعی خود را تقویت کنند تا هنگام وقوع بحران، بتوانند سریعتر به زندگی عادیشان برگردند.
آموزش بحران به کودکان کمک میکند تا رفتار بزرگسالان برای مراقبت از آنها و از بینبردن نگرانیهایشان برای احتمال وقوع بحران را بیشتر درک کنند و قدر بدانند. با تعهد به اولویتشناختن آمادهسازی، سازمان پارکها و فضای سبز میتواند جنبشی را راه بیندازد که نخستین نسل شهروندان آماده برای مقابله با بحران را بسازد.
نیازهای منحصربهفرد کودکان بحرانزده
کودکان نمیتوانند بعد از وقوع تغییری بزرگ- مانند بحرانها- به تنهایی خود را با اوضاع وفق دهند. در مواقع اضطراری نوزادان و کودکان به مراقبتهای ویژه و لوازم مخصوص نیاز دارند. بعد از وقوع بحران، کودکان از لحاظ روحی و روانی و رشد تحتتأثیر قرار میگیرند. آمادهسازی آنها و رسیدگی به نیازهای خاصشان قبل از وقوع بحران برای مراقبت از آنها مهم است.
این نیازهای خاص که در ادامه درباره آنها صحبت میکنیم، در برنامهریزی بحران و آمادهسازی مورد توجه قرار میگیرند تا مطمئن شویم کودکان در برابر آسیبها ایمن هستند.
اعتماد به بزرگترها
کودکان از لحاظ فیزیکی و روحی به بزرگترهایشان وابستهاند مانند مربیان، معلمها، سرپرستان و پرستار بچه. آنها به راهنماییهای بزرگترانشان اعتماد میکنند. هنگام وقوع بحران، چشمان کوچکشان به بزرگترهاست که بدانند چه واکنشی نشان دهند، کجا بروند، چهکار کنند، چه چیزی بردارند و چگونه دوباره آنها را ملاقات کنند. اگر سرپرستان، مربیان و بزرگترها برای بحرانهای مختلف آماده نباشند، کودکان آسیبپذیر خواهند بود، احساس ترس میکنند و در معرض خطر بالاتری قرار خواهند گرفت.
ارتباط و شناسایی
نوزادان و کودکانی که اختلال رشدی دارند، ممکن است نتوانند از لحاظ زبانی خود یا خانوادهشان را معرفی کنند. کودکان ممکن است شماره تلفنهای اضطراری را ندانند یا نمیدانند چگونه با آنها تماس بگیرند. روزانه ٦٩میلیون کودک در آمریکا به مدرسه یا مراکز نگهداری کودکان میروند و ممکن است هنگام وقوع حادثه از خانوادههایشان جدا باشند. تمام برنامههای کودکان باید برای هر کودک دارای کد شناسایی مناسب باشد.
توانایی حرکت
نوزادان و خردسالان نمیتوانند راه بروند و کودکان ممکن است نیاز داشته باشند دست کسی را بگیرند و خیلی آرام حرکت کنند. بعضیها ممکن است نیازهای ویژهای داشته باشند که به کمکهای بیشتری یا تجهیزات ویژهای برای تخلیه آنها احتیاج باشد. در برنامهریزیهای بحران باید از وجود راهی امن برای تخلیه کودکان و تجهیزات لازمه وجود داشته باشد (مانند ویلچر، تختخواب، کالسکه، صندلی مخصوص ماشین برای بچه) مخصوصا وقتی که حضور بزرگترها برای کمکرسانی کمتعداد باشد. در دسترسبودن وسیله نقلیه برای جابهجایی مهم است.
ایمنی و حفاظت
وسایلی که بزرگترها استفاده میکنند، میتواند به کودکان آسیب برساند. دارو، لوازم تمیزکننده، چاقو، کیسه پلاستیک، سکه، باتری و دیگر اشیای کوچک باید دور از دسترس کودکان باشند. بعد از هرجومرج ایجادشده، تعداد بزرگترها باید به اندازهای باشد که مطمئن باشند که اشیای خطرناک در دسترسشان نیست و به جای آن وسایل مورد نیازشان را در اختیارشان بگذارند.
این قانون برای پناهگاهها صدق میکند؛ جایی که مدیران و برنامهریزان باید بهترین شیوه نصب آن پناهگاه را در نظر بگیرند. مثلا آیا سرویسهای بهداشتی برای خانوادهها در نظر گرفته شده یا نه؟
نیازهای فیزیکی
جثه کودکان بسیار کوچک است و هنگام شرایط بحرانی در معرض احتمال ابتلا به بیماری یا آسیبها قرار میگیرند. مثلا چون پوست کودکان نازکتر است، تعداد نفس کودکان در دقیقه بیشتر است و نسبت به بزرگترها به زمین نزدیکترند، در برابر مواد شیمیایی مضر یا منوکسیدکربن مسمومیتزا حاصل از دود آتش یا نشتهای شیمیایی آسیبپذیرترند. کودکان همچنین به دوز مشخص و داروهای سن سال خودشان نیاز دارند که باید در جعبه کمکهای اولیه آنها در نظر گرفته شود.
نیازهای تغذیهای
کودکان همچنین نیازهای تغذیهای ویژهای دارند که به برنامهریزی ویژهای برای بحران نیاز دارد. کودکان نسبت به بزرگسالان به ازای وزن بدنشان به مایعات بیشتری احتیاج دارند که باید در جعبه بحران تعبیه شود. در شرایط استرسزا باید اطمینان حاصل کرد که کودکان آب به میزان کافی مینوشند. کودکان هر غذایی را دوست ندارند، پس نگهداری بیسکویتهای گرانولا و مغذی و اسنک میوه در جعبه بحران پیشنهاد میشود.
نیازهای احساسی
هنگام وقوع بحران، تجربه مرگ، نابودی، وحشت و مستأصلبودن پدرومادر عمیقا بر کودکان تأثیر میگذارد. واکنش و پاسخ بزرگسالان اغلب میتواند به استرس لایه دیگری اضافه کند. کودکان درک بسیار کمی از این وقایع دارند و برای افزایش آگاهی و مهارتهای سالم برای وفقدادن خود با شرایط جدید نیاز به حمایت دارند.
نیازهای رشد کودک
بحران ممکن است سال تحصیلی و یا شرکت در برنامههای دیگر را مختل کند. کودکان همچنین به این دلیل که بعد از وقوع بحران با مشکلات فیزیولوژیک یا روانی روبهرو خواهند شد، ممکن است از کلاس درسشان عقب بیفتند. این موضوع اگر با دخالت مناسب همراه نباشد، میتواند باعث شود که کودکان از همکلاسیهایشان از لحاظ تحصیلی و رشد عقب بیفتند که متعاقبا زندگ و تواناییهایشان برای پیشرفت را تحت تأثیر قرار دهد.
شرایط عادی و احساس راحتی
کودکان به روال عادی زندگی وابستهاند تا بتوانند محیط اطراف را درک و احساس راحتی کنند؛ چه زنگ تفریح باشد، چه وقت اسنک یا داستان، نگهداشتن شرایط عادی بعد از وقوع بحران به بازگشت کودکان به شرایط عادی کمک میکند. بعضی از وسایل کودکان مانند پتو، اسباببازی و عروسک میتواند به کودکان کمک کند كه احساس راحتی کنند. وجود این موارد در جعبه بحران ضروری است.
برنامهریزی پارکها و فضای سبز
از داشتن برنامهای قوی، بهروز و جامع برای تمام نیازهای افراد هنگام وقوع بحران اطمینان حاصل كرده و مرتب تمرین کنید؛ از شیوههای زیر کمک بگیرید تا مطمئن شوید به نیازهای کودکان رسیدگی شود.
بهترین شیوههای برنامهریزی بحران مربوط به کودکان
- طرح رونویسیشده قوی داشته باشید. ممکن است بسته به نوع بحران کودکان و بزرگسالان به پناهگاهی داخل یا خارج از ساختمان احتیاج داشته باشند و یا کلا مجبور شوند محل را ترک کنند. بحران میتواند تمام امکانات قابل استفاده را از بین ببرد پس باید جایگزینهای کاملا فکرشدهای در دسترس باشد. یک برنامه جامع باید ١) نیازهای مختلف کودکان، داوطلبان و کارکنان را در نظر بگیرد. ٢) در مواقع اضطراری ساختار مدیریتی روشنی را شناسایی و نقشها و مسئولیتهای همه را اطلاعرسانی کند.
٣) برنامه را در میان سازمانهای اورژانس محلی، همکاران، کارکنان، داوطلبان و خانوادهها پخش کند. ٤) طرحی برای مراقبت، تخلیه و جابهجایی کودکان و کارکنان معلول جسمی و افرادی که نیازهای ویژه دارند، داشته باشد. ٥) شامل بخشهایی برای واکنش در شرایط نبود برق یا تکنولوژی باشد. ٦)گواهی فعالیتهای آمادگی به سازمانهای صادرکننده پروانه و مجوز فرستاده شود.
- حفاظت از اطلاعات سلامت و ایمنی برای کودکان و کارکنان. فایلهای اطلاعاتی بهروز شده در حافظههای قابل حمل هنگام بحران حیاتی است. این اطلاعات باید در جایی امن و محفوظ باقی بمانند.
وقتی که باید ساختمان یا محل را تخلیه کرد، تمام کودکان، کارکنان و داوطلبان باید شماره تلفنهای اضطراری، بازشدن درهای قفلشده به صورت اتوماتیک و کارتهای شناسایی که اسم و شماره تلفن روی آن نوشته شده را به همراه داشته باشند. همچنین لیست اسامی کودکان و کارکنان که در آن نیازهای هر فرد را با جزییات توضیح داده به همراه داشته باشید.
با اینکه دوست دارید اطلاعات را به صورت الکترونیکی داشته باشید، دو سری از کاغذها را کپی کنید و در جایی در دسترس قرار دهید تا با نخستین نشانه وضع اضطراری آمادگی پاسخگویی داشته باشید.
برنامههای روش برقراری ارتباط با خانواده و محلی برای ملاقات بعد از وقوع حادثه و برنامههای جایگزین داشته باشید. وقتی که شرایط اضطراری میشود، خانوادهها انتظار دارند تا سریعا خبردار شوند؛ اما ارتباط موثر باید قبل و بعد از وقوع بحران اتفاق بیفتد. اول اطلاعات مربوط به برنامه بحران سازمان خود را در اختیار قرار دهید.
دوم شماره تلفنهای خانوادهها را بهطور مداوم به روز کنید. سوم برای اینکه چگونه خانوادهها را هنگام وقوع بحران در جریان قرار دهید، برنامهریزی کنید؛ چون ممکن است تلفن قطع شود، برنامه جایگزین داشته باشید، مثلا از ایستگاه رادیویی یا تلویزیون محلی بخواهید که موقعیت شما را گزارش دهد یا سیستم تماس تلفنی یا پیامک اتوماتیک راهاندازی کنید که به همه دسترسی داشته باشید.
- تیم مدیریت بحران و شیوههای تخلیه پناهگیری و بستهشدن راههای خروجی. هنگام وقوع بحران تمام داوطلبان و کارکنان باید دقیق بدانند که مسئولیتهایشان چیست. باید وظایفشان را در مانورهای منظم تمرین کنند. تیم مدیریت بحران (چه بزرگ، چه کوچک) باید اطمینان حاصل کنند که این وظایف را انجام دهند: هماهنگی کامل واکنش به بحران، ارتباط با پدر و مادرها، پخش جعبههای بحران، پخش جعبههای کمکهای اولیه، نظارت بر کودکان و تخلیه. وقتی که همه از وظایفشان آگاه باشند، سیستم هشداردهندهای را فراهم کنید که تمام کارکنان و داوطلبان را از وضع اضطراری آگاه و برای نحوه واکنش آنها دستورالعمل فراهم کند.
- تجهیزات و وسایل لازم را فراهم کنید. اگر هنگام وقوع بحران تجهیزات لازم را به همراه داشته باشید خیلی بهتر میتوانید با مشکلات آن برخورد کنید. علاوه بر جعبه کمکهای اولیه، تجهیزاتی را مانند رادیو هواشناسی NOAA که با باطری کار میکند، چراغ قوه و تلفن در دسترس داشته باشید. جعبه وسایل مورد نیاز را با مواد خوراکی فاسدنشدنی، بطری آب معدنی و دستمال توالت به میزان کافی برای ٧٢ ساعت پر کنید.
هنگام اقامت در پناهگاه یا زمانی که در داخل محبوس شدهاید، با داشتن این وسایل بهتر میتوانید با سازمانهای مدیریت بحران و خانوادهها ارتباط برقرار کنید. امدادرسانی، کنترل گزارشهای بحران و آب و هوا را دنبال کنید و به کودکان غذا دهید و از آنها مراقبت کنید. از اینکه این وسایل به روز شده و در بستههای قابل حمل در جایی قابل دسترس قرار دارند، اطمینان حاصل کنید. به صورت مداوم آنها را چک کنید و تاریخ گذشتهها را جایگزین کنید.
- لیستی از داراییها تهیه کنید. اینکه بدانید چه چیزهایی دارید به شما کمک میکند که سریعا بتوانید جایگزین کنید و بعد از وقوع بحران میتوانید سریعا تمام برنامهها را اجرا کنید. تمام داراییها شامل وسایل، پارکها، مناطق طبیعی، تجهیزات، اشیا و مبلمان را ثبت کنید. فهرستی با جزییات از لوازم، مقدار و قیمت آنها تهیه کنید و در جعبه بحران دو تا کپی نگه دارید؛ همچنین یک کپی الکترونیکی هم از این اطلاعات داشته باشید.
- توافقنامههای مشترکی داشته باشید، کار را تنهایی پیش نبرید. هنگام وقوع بحران و بعد از آن سازمان پارکها و فضای سبز به همراه سازمانهای محلی و موسسات دیگر میتوانند منابع و خدماتی در اختیار قرار دهند تا بازگشت به شرایط عادی را آسانتر کنند. در سناریوهای بحرانهای بزرگ پیشبینی کنید به چه چیزهایی نیاز خواهید داشت. درباره قراردادها مذاکره و نتیجهگیری کنید تا از در اختیار داشتن منابع انسانی و غیرانسانی مورد نیاز برای پاسخگویی سریع و موثر اطمینان حاصل کنید. سعی کنید طرح امدادرسانی مشترک ایالتی/محلی را بریزید و به توافقنامهای با سازمانهای پارکها و فضای سبز ایالتی برسید تا مطمئن شوید برنامههای مدیریت بحران در یک راستا قرار دارند.
- متخصصان طرحتان را بازبینی کنند. از مدیران محلی بحران بخواهید تا برنامه بحران را بازبینی کنند و نظر بدهند. این کار موجب میشود که هماهنگی بیشتری با برنامهریزیها در سطح جامعه داشته باشید.
- طرحتان را تمرین کنید. برخورداری از یک طرح مقابله با بلایای طبیعی در صورتی که آن را تمرین نکنید به هیچ دردی نمیخورد. همه کارکنان باید درخصوص اجراییکردن طرح آموزش ببینند و هر کدام از اعضا باید نقش خود را در طرح ایفا کنند. جدول زمانی برای هر نوع از موقعیتهای اضطراری تهیه کنید. موقعیتهایی که شامل کودکان، کارکنان و داوطلبان میشود. تمرینها باید در طول سال و در زمانهای مختلف روز انجام شود. این تمرین هم باید مدارس را شامل شود و هم مدارس خارج از مدرسه را. اگر از ساختمانهای مدارس استفاده میکنید، ابتدا مطمئن شوید که از طرح و نقشه ساختمان اطلاع کامل دارید و انتظارات آنها را به هنگام بلایای طبیعی میدانید. به خانوادهها درباره طرح تمرینی خود اطلاعرسانی کنید چراکه ممکن است بچهها درباره این طرح در خانه صحبت کنند.
- از کودکان و والدین با همه تواناییهایشان در طرح خود استفاده کنید. مطمئن شوید که در طرحتان برای تخلیه و انتقال کودکان و کارکنان، حتی اگر معلول باشند و حتی اگر نیازهای خاصی داشته باشند، جایی در نظر گرفتهاید.
- برای رخدادهای خاص برنامه داشته باشید. به هنگام رخدادهای خاص به دلیل مقیاس و برنامهریزی خاص آنها، چالشهایی به هنگام بلایای طبیعی رخ میدهد. از پرسنل مديریت اضطراری در طرحریزی و اجرای پروتکلهای مدیریت بحران برای رخدادهای خاص استفاده کنید.
- از اطلاعات برنامه حفاظت کنید. بلایای طبیعی با وسعت زیاد میتواند به پارکها و سالنهای ورزشی آسیب برساند و عملیات مدیریت بحران را با مشکل مواجه کند.
- برنامه را به روز نگه دارید. طرح، تاسیسات، تقویمهای زمانی و شرکتکنندگان در طرح تغییر میکنند، خیلی مهم است همواره برنامه خود را بررسی کنید و آن را به روز نگه دارید. تغییرات را مدام در آن اعمال کنید.
هر ٦ ماه زمان خوبی برای بازبینی طرح است. حداقل هر سال یکبار باید طرح خود را بازبینی کنید. وقتی که بلایای طبیعی رخ میدهد، کودکان بشدت به بزرگترها وابسته میشوند بنابراین باید آنها را در صف اول دریافت کمک قرار داد؛ البته لازم به ذکر نیست برای کمک به کودکان ابتدا باید سلامت خود را حفظ کنید. در مقالههای بعدی که در روزهای آینده به چاپ خواهد رسید، درباره آشنایی کودکان با بحران بیشتر صحبت خواهیم کرد.
یاسمن طاهریان
- 16
- 1