کافی شاپ‌ها یکی از کسب وکارهای دنیای مدرن هستند که مانند بسیاری از کسب و کارهای دیگر به صورت وارداتی به اقتصاد کشورمان وارد شده و بسیاری از بخش‌های فرهنگ و اجتماع را تحت تاثیر قرار داده‌اند. کافیشاپها بر خلاف قهوه‌خانه‌های سنتی محلی برای خوردن چای یا کشیدن قلیان نیست. کافه‌ها محلی برای دورهم بودن و گپ‌وگفت‌های دوستانه است.
در راه‌اندازی یک کافه یافتن یک محیط آرام و بدون تنش در اولویت قرار دارد. اما این کسب و کار مانند تمامی کسب‌وکارهایی که در کشورمان راه‌اندازی می‌شود نیاز به دریافت مجوزهایی دارد.
طبق اعلام اداره اماکن شرایط راه‌اندازی یک کافی‌شاپ به مجموعه‌ای از اولویت‌ها نیاز دارد که در زیر برخی آنها نام برده می‌شود
۱-تابعیت جمهوری اسلامی ایرن۲)-ارائه سند مالکیت و بنچاق یا اجاره‌نامه رسمی یا عادی و یا مبایعه نامه و یا حکم قطعی دادگاه مبنی بر الزام به تنظیم اجاره نامه یا رسید پرداخت اجاره‌بها معتبر و یا ارائه قرار دادهای منعقده فی‌مابین متقاضی پروانه کسب با ادارات و سازمان‌های دولتی, نهادها, شهرداری‌ها, شرکت‌های تعاونی مسکن و شرکت‌های خاص صنفی, شرکت‌های تحت پوشش سازمان‌های دولتی ( ارائه اصل سند مالکیت جهت احراز مالکیت موجر یا فروشنده در خصوص اجاره‌نامه عادی یا مبایعه نامه عادی ضروری است)
۳)اصل شناسنامه و فتو کپی آن از تمام صفحات (۲ سری)
۴)اصل و کپی کارت ملی (۲ سری)
۵)- گواهی پایان خدمت نظام وظیفه و یا معافیت دائم و یا ارائه گواهی معتبر مبنی بر داشتن معافیت تحصیلی یا پزشکی دانشجویان با ارائه گواهی معتبر از دانشگاه مربوطه و تکمیل فرم تعهد نامه
۶)ارائه آخرین مدرک تحصیلی ( حداقل گواهی پایان تحصیلات ابتدایی یا سواد خواندن و نوشتن ) با استثنای متقاضیانی که سن آنها از ۵۰ سال به بالا می باشد .۷) قطعه عکس ۴*۳ جدید .۸)حداقل مساحت برای بستنی ۱۲ متر و بستنی و آبمیوه ۱۴ متر و کافی شاپ ۲۰ متر است.
۸)رعایت حدود صنفی ۳۰۰ متر۹) کد پستی ۱۰ رقمی واحد صنفی ( کپی قبض تلفن واحد صنفی)۱۰)چنانچه متقاضی پروانه , خانم باشد معرفی یک مرد به عنوان مباشر الزامی است
۱۱)- در تابلو سر درب واحد صنفی بکار بردن اسامی و عناوین و نیز اصطلاحات بیگانه ممنوع ,نام تابلو با کلمات فارسی انتخاب شود.
انتخاب محل مناسب
بیشتر کافیشاپها در شهرهای بزرگ واقع هستند و به ندرت در شهرهای کوچک می‌توان یک کافه به چشم دید. خود این موضوع بر بالا رفتن میزان هزینه اولیه راه‌اندازی این کسب و کار می‌افزاید. اکثر کافه‌ها در شهر تهران و در محل‌های خاصی هستند از انجایی که دانشجویان و جوانان مهمترین مخاطب این کسب و کار به شمار می‌روند محل‌های نزدیک به دانشگاه‌ها، مناطق فرهنگی شهر و گاهی مناطق لوکس و لاکچری بهترین محل برای راه‌اندازی یک کسب و کار به شمار می‌رود.
خیابان‌هایی محدوده انقلاب تا ولیعصر، فردوسی، ولیعصر شمال، خیابان بهشتی، میرداماد، ظفر، فلسطین، ماندلا بیشترین تعداد کافی‌شاپ را در خود جای داده‌اند. ایمان عربشاهی صاحب یک کافی شاپ در خیابان ولیعصر می‌گوید« بهترین مکان‌ها برای کافیشاپها حوالی پارک‌های شلوغ، خیابان‌های نزدیک دانشگاه‌ها، لابی‌هتل‌ها، سالن‌های مراکز فرهنگی مانند سالن‌های تئاتر و سینما، و مراکز تجاری شلوغ است.» نگاهی به وضعیت ملک در مناطق یاد شده نشان می دهد که هزینه تامین محل مناسب برای راه اندازی این کسب و کار بسیار مهم و در برخی مواقع درد سر ساز است.
برای مثال اگر فردی تصمیم به راه‌اندازی یک کافی شاپ در خیابان ولیعصر محدوده انقلاب داشته باشد باید به صورت معمول برای یک ملک مناسب ۱۰۰ میلیون پیش و ماهی ۳ میلیون تومان اجاره پرداخت کند. این در حالی است که قیمت اجاره یک ملک مناسب برای کافی‌شاپ در خیابان میرداماد ۱۲۰ میلیون تومان ودیعه و ۸ و نیم میلیون تومان اجاره در ماه است.
البته قیمت خرید ملک در این مناطق هم بسیار گران است. برای مثال در منطقه ولیعصر محدوده انقلاب بین ۶ تا ۸ میلیون یک ملک تجاری معامله شده و در منطقه‌ای مانند میرداماد بین ۱۵ تا ۱۶ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. به طور متوسط با در نظر گرفتن یک ملک ۱۰۰ متری برای یک کافی‌شاپ باید ماهیانه ۵ تا ۶ مییلیون اجاره در مرکز شهر را پرداخت کرد که این مبلغ در مناطق یک تا سه تهران به بیش از سه برابر هم افزایش پیدا می‌کند.
کافه آرایی
المان‌های بصری یکی از مهمترین و شاید تاثیرگذارترین بخش یک کافی شاپ برای جذب مشتری است. فرحناز صارمی دارنده یک کافی شاپ در خیابان جردن می‌گوید« با توجه به اینکه جوانان مهمترین مخاطبان کافیشاپها هستند باید به المان‌های بصری و دکوراسیون توجه ویژه‌ای داشت.»
به گفته وی« به صورت عادی یک کافی‌شاپ برای طراحی دکور خود نیازمند یک طراح است که مجموع هزینه‌های مورد نیاز برای دکور آرایی و دستمزد طراح بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان می‌شود. البته در برخی مواقع اگر اجناس به کار گرفته شده در طراحی دکوراسیون عتیقه باشد تا مرز ۱۰۰ میلیون تومان هم تجاوز می‌کند.»
وسایل مورد نیاز
یک کافی شاپ پس از انتخاب محل و دکور آرایی به وسایل آشپزی و پذیرایی نیاز دارد. به صورت معمول ظروف خاص و و یژه‌ای در کافی شاپ‌ها به کار گرفته می‌شوند که خود این موضوع بر بالا رفتن هزینه‌ها تاثیر دارد. هر کافه در وهله اول به یک قهوه ساز حرفه‌ای نیاز دارد که میانگین قیمتی آن بین یک میلیون و ۴۰۰ هزار تا ۴ میلیون تومان است.
کتری برقی بزرگ، آبمیوه‌گیری صنعتی به قیمت ۲ میلیون، بستنی ساز به قیمت ۳ میلیون تومان، ظروف پذیرایی بین ۷ تا ۱۵ میلیون تومان، ماکروفر ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان، سرخ کن ۸۰۰ هزار تومان، گوش کوب برقی ۱۲۰ هزار تومان، از مهمترین وسایل مورد نیاز یک کافی‌شاپ هستند.
مرجان اکرمی دارنده یک کافی‌شاپ در خیابان بهشتی می‌گوید« میز و صندلی در کافی شاپ علاوه بر راحتی باید یک وجه تمایز ایجاد کند. با توجه به اینکه مشتریان کافه‌ها ساعت‌های طولانی را بر روی صندلی‌ها سپری می‌کنند راحتی و آسایش باید اولویت قرار گیرد.»
به گفته وی«تامین و تدارک میز و صندلی مناسب در کافی شاپ‌ها نوعی سرویس دهی مطلوب در راستای مدیریت بر رضایت‌مندی مشتریان به شمار می‌رود.»
نیروی انسانی
برای راه‌اندازی یک کافی‌شاپ آموزش دوره‌های کافی شاپ‌داری یکی از الزام سازمان اماکن است. اما هر کسب و کاری نیاز به نیروی انسانی متخصص دارد. نیروهای فعال در کافی شاپ‌ها معمولا بین ۲ تا ۳ نفر هستند اما این افراد باید در حوزه‌های مختلفی صاحب سبک باشند.
برای مثال کارگر یک کافی‌شاپ علاوه بر مشتری مداری باید در ایجاد تمایز در محصولات هم سر رشته داشته باشد.
علیرضا قره گوزلو صاحب یک کافی شاپ در خیابان فلسطین می‌گوید« باید کارگران در تهیه محصولات مهارت ویژه‌ای داشته باشند. برای مثال نوشیدنی یک کافی در سطح شهر مثال زدنی می‌شود که بدون شک حاصل مهارت و تخصص نیروی انسانی است.»
به گفته وی «هزینه دستمزد نیروی انسانی در کافی شاپ‌ها با اختلاف‌های بسیاری رو به رو است. اکثر کافه‌داران به صورت تخصصی در این زمینه وارد شده و تنها از چند کارگر برای پذیرایی استفاده می‌کنند. اما به صورت نرمال یک کارگر کافی‌شاپ که فعالیت آن از ده صبح تا ۱۲ بعد از ظهر و چهار بعد از ظهر تا ۱۰ شب است بین یک میلیون و ۲۰۰ هزار تا ۲ میلیون دستمزد دریافت می‌کند. نکته قابل توجه در این میان حضور دانشجویان در این محل‌ها برای کار است که دستمزدها را بسیار پایین می‌آورد یک دانشجو برای کار در کافی شاپ بین ۸۰۰ هزار تا ۱میلیون و ۲۰۰ هزار تومان دستمزد دریافت می‌کند. »
اگر به صورت میانگین در نظر بگیریم یک کافی شاپ در ماه بین ۳ تا ۴ میلیون هزینه نیروی انسانی پرداخت می‌کند.
مواد اولیه
تامین مواد اولیه برای پذیرایی یک رکن مهم دیگر در کافه‌داری است. حسین علاء الدینی دارنده کافی شاپ در خیابان ظفر می‌گوید« یک کافی‌شاپ با مشتریان متوسط ۱۰۰۰ نفر در ماه نیاز به ۲۰ کیلوگرم بستنی به قیمت هر کیلو ۳۰ هزار تومان، پرتقال بین ۸۰ تا ۱۰۰ کیلو به قیمت ۴ تا ۵ هزار تومان، هویج بین ۵۰ تا ۶۰ کیلو به قیمت هر کیلو ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ تومان، قهوه ترک ۱۰ کیلو بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان، قهوه فرانسوی بین ۱۴۰ تا ۲۰۰ هزار تومان، ده کیلو از نواع شکلات‌ها با میانگین قیمتی ۳۰ هزار تومان، شیر ۳۰ کیلیو گرم به قیمت هر کیلو ۱۵۰۰ تومان، ۷۰ کیلو کیک های خانگی هر کیلیو ۱۴ هزار تومان و… است. »
به گفته وی« هر کافه‌دار میانگین باید ماهیانه بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان هزینه مواد اولیه پرداخت کند. البته در برخی نقاط شهر که تراکم کافه‌ها بسیار زیاد است مشتریان هم به نسبت تقسیم شده و به همین دلیل هزینه تامین مواد اولیه بین ۶ تا ۷ میلیون تومان در ماه هم می‌رسد.
هر کافه متوسط در خیابان‌های مرکز شهر تهران و نزدیک به مراکز فرهنگی روزانه ۱۰۰ مشتری دارد که این مشتریان در روز های آخر هفته به دو برابر هم می‌رسند به طور میانگین هر مشتری در کافه بین ۱۲ تا ۱۵ هزار تومان هزینه می‌کند. به عبارتی هر کافه روزانه یک میلیون و پانصد هزار تومان در آمد دارد که بیش از ۴۰ درصد آن را هزینه تامین مواد اولیه، تامین دستمزد کارگران و… در بر می‌گیرد. یک کافه‌دار به طور میانگین روزانه ۸۰۰ هزار تومان از کسب و کار خود سود می‌برد که سود ماهیانه آن نزدیک به ۲۴ میلیون تومان است.
اما این مبلغ در کافه‌های کوچک نهایتا به ماهی شش میلیون تومان می‌رسد؛ اما در در کافه‌هایی که اسم و رسمی به هم زده‌اند و پاتوق هنرمندان یا ورزشکاران هستند این مبلغ تا شبی ۱۰ میلیون تومان هم می‌رسد. البته درآمد کافه‌ها در شب‌های تعطیلات و مناسبت‌ها هم افزایش چشم‌گیری پیدا می‌کند.
- 10
- 1
