حالا دیگر ٥سال از نخستین حضور تیم‌ملی والیبال ایران در لیگ جهانی والیبال می‌گذرد. نخستین بار در سال ٢٠١٣ والیبال ایران با هدایت خولیو ولاسکو موفق شد به لیگ جهانی راه پیدا کند و این مسیر بدون این مربی خوش‌فکر آرژانتینی هم ادامه یافت. اما سال ٢٠١٨ نه‌تنها برای ایران بلکه برای والیبال جهان رنگ‌وبوی متفاوتی دارد. لیگ جهانی به «لیگ ملت‌های والیبال» تغییر نام پیدا کرده و با تعداد تیم‌های بیشتری برگزار می‌شود. ایران هم با توجه به اضافه شدن برخی از بازیکنان جوان و جویای نام شرایط متفاوتی را تجربه خواهد کرد، اما بازهم علاقه‌مندان به این رشته امیدوار هستند شاگردان کولاکوویچ را در مرحله نهایی این مسابقات ببینند. این مسیر برای بلندقامتان کشورمان از فرانسه آغاز می‌شود و باید امیدوار بود تا به همان فرانسه که میزبان مرحله نهایی است، ختم شود.
لیگ ملت‌ها گسترده‌تر از لیگ جهانی
فدراسیون جهانی والیبال تصمیم گرفت برای رشد و توجه بیشتر به این رشته در سراسر جهان از سال ٢٠١٨ لیگ ملت‌های والیبال را جایگزین لیگ جهانی کند. با این‌که تا چند‌سال قبل فقط ٨تیم برتر جهان در لیگ جهانی حاضر بودند و برای کسب ٣ سکو تلاش می‌کردند، حالا این تعداد به ١٦ تیم رسیده است. تیم‌ملی ایران که تا چند سال قبل تنها تیم آسیایی این رویداد بزرگ محسوب می‌شد، حالا کنار خود تیم‌های دیگری از قاره کهن مثل کره‌جنوبی، چین و ژاپن را هم می‌بیند. در این میان ١٢ تیم در جدول اصلی قرار دارند که FIVB برای ٧سال حضور آنها را در سطح یک لیگ ملت‌های والیبال تضمین کرده است.
تیم‌های فرانسه، ایران، ایتالیا، آرژانتین، چین، برزیل، روسیه، لهستان، صربستان، آمریکا، آلمان و ژاپن ١٢ تیم اصلی هستند و ٤ تیم استرالیا، كره‌جنوبی، کانادا و بلغارستان صرفا برای سال ٢٠١٨ این سهمیه را به دست آورده‌اند. هر تیم ١٥ مسابقه برگزار می‌کند و تیم‌های جدول اصلی حداقل یک هفته میزبان خواهند بود. مسابقات در مجموع در ٥ هفته برگزار می‌شود و ایران در هفته پایانی میزبان خواهد بود. شهر لیل فرانسه از ١٣ تا ١٧ تیرماه میزبان مرحله نهایی لیگ ملت‌های والیبال است که ٥ تیم برتر در پایان مرحله نخست به همراه فرانسه میزبان برای قهرمانی تلاش می‌کنند.
جهانگردی بلندقامتان ایرانی در یک ماه!
افزایش تعداد تیم‌های حاضر در لیگ ملت‌های والیبال دردسرهای زیادی را برای بازیکنان و مربیان ایجاد کرده است.مهمترین مشکل مربوط به سفرهای طولانی بین قاره‌ای است که باعث می‌شود بازیکنان یک ماه فشرده را پشت سر بگذارند. ایران که چند روز قبل از آغاز این رقابت‌ها در صربستان اردوی تدارکاتی برگزار کرده بود، از جمعه مسیر خود را در فرانسه آغاز می‌کند. در این هفته شاگردان کولاکوویچ با فرانسه، استرالیا و ژاپن طی ٣روز متوالی روبه‌رو می‌شوند و سپس به آرژانتین سفر خواهند کرد. بلندقامتان بعد از یک سفر طولانی بین قاره‌ای ٣ بازی در «بوینس‌آیرس» با تیم‌های آرژانتین، ایتالیا و کانادا برگزار می‌کنند.
مرد مونته‌نگرویی و تیمش باید بار دیگر به اروپا برگشته و ٣ بازی هم در روسیه تجربه کنند. در این هفته ایران با چین، برزیل و روسیه مصاف می‌دهد. سفر طولانی والیبالیست‌ها به این‌جا ختم نمی‌شود و آنها باید بار دیگر دور دنیا را زده و به آمریکا بروند. لهستان، صربستان و آمریکا ٣ حریف ایران در هفته چهارم هستند، سپس نوبت به میزبانی ایران می‌رسد و شاگردان کولاکوویچ بعد از بازگشت به تهران با کره‌جنوبی، بلغارستان و آلمان روبه‌رو می‌شوند. در مجموع این مسابقات فشرده یک ماه (٤خردادماه تا ٣ تیرماه) برای والیبالیست‌ها به طول می‌انجامد و در صورتی که آنها جزو ٥ تیم برتر قرار بگیرند، به مرحله نهایی صعود خواهند کرد.
٢١ بازیکن منتخب در غیاب برخی بزرگان
سعید معروف، فرهاد سال‌افزون و محمدطاهر وادی (پاسور)، سیدمحمد موسوی، سامان فائزی، علی شفیعی، امیرحسین توخته، اصغر مجرد و مسعود غلامی (مدافعان میانی)، میلاد عبادی‌پور، فرهاد قائمی، مجتبی میرزاجانپور، محمدجواد معنوی‌نژاد، میثم صالحی و مرتضی شریفی (دریافت‌کننده قدرتی)، امیر غفور، صابر کاظمی و پوریا یلی (پشت خط‌زن) و مهدی مرندی، محمدرضا حضرت‌پور و مصطفی حیدری (لیبرو) ٢١ بازیکنی هستند که توسط کولاکوویچ برای حضور در لیگ ملت‌های ٢٠١٨ انتخاب شدند.
سرمربی تیم‌ملی هر هفته ١٤بازیکن را معرفی می‌کند و این اختیار را دارد هرکدام از ٧بازیکنی که در تهران هستند را فرابخواند و یک یا چند بازیکن را از اروپا یا آمریکا به تهران بازگرداند. خبر تلخ برای کولاکوویچ مصدومیت معنوی‌نژاد، لژیونر ایرانی بود که باعث شده او حداقل در یکی، دو هفته نخست لیگ ملت‌ها غایب باشد. شاید جای خالی برخی بازیکنان باتجربه مثل شهرام محمودی، عادل غلامی، پوریا فیاضی، فرهاد نظری‌افشار، رضا قرا و حمزه زرینی نسبت به سال‌های گذشته خالی باشد، اما آنها هر کدام به دلایلی در تیم‌ملی جایی ندارند.
آشنایی با ٨+١٣ سرباز ایران
معروف، سال‌افزون، موسوی، فائزی، شفیعی، غلامی، عبادی‌پور، قائمی، میرزاجانپور، معنوی‌نژاد، غفور، مرندی و حیدری ١٣بازیکنی هستند که قبلا سابقه بازی در لیگ جهانی را داشته‌اند و نام‌های آشنایی برای علاقه‌مندان به والیبال محسوب می‌شوند. ٨ بازیکن دیگر که به جز یک نفر زیر ٢٠سال سن دارند، نخستین تجربه خود در این سطح را پشت سر خواهند گذاشت که این اتفاق می‌تواند یک تحول بزرگ در والیبال ایران ایجاد کند. امیرحسین توخته با ١٧سال سن، سال گذشته بهترین مدافع میانی مسابقات نوجوانان جهان شد. علی‌اصغر مجرد، میثم صالحی و صابر کاظمی با ٢٠سال سن ازجمله بازیکنان تیم جوانان به حساب می‌آیند.
پوریا یلی و محمدرضا حضرت‌پور هم با ١٩سال سن جزو چهره‌های ناشناخته تیم‌ملی به حساب می‌آیند. مرتضی شریفی نیز با ١٧سال سن، سال قبل بهترین دریافت‌کننده مسابقات نوجوانان آسیا بوده که کولاکوویچ به او اعتماد کرده است. در این میان محمدطاهر وادی با ٢٨سال سن نخستین تجربه خود در لیگ جهانی را پشت سر خواهد گذاشت. تمامی بازیکنان به جز ٢ نفر در لیگ داخلی در سال ٩٦ به میدان رفتند. میلاد عبادی‌پور در اسکرای لهستان موفق بود و به قهرمانی یکی از معتبرترین لیگ‌های دنیا رسید. محمدجواد معنوی‌نژاد نیز تجربه خوبی را در ترکیب ورونا و سری‌آ ایتالیا سپری کرد.
توقع از تیم کولاکوویچ چیست؟
ایگور کولاکوویچ دومین سال حضورش در تیم‌ملی را تجربه می‌کند و دیگر بهانه‌هایی مثل عدم شناخت از بازیکنان وجود ندارد. شاید به دست آمدن همین شناخت هم باعث شد سرمربی مونته‌نگرویی دست به تغییرات زده و نیمی از ترکیب تیمش را جوان کند. هر ساله همزمان با شروع لیگ جهانی تب والیبال در سراسر ایران داغ می‌شود و به نظر می‌رسد از جمعه استارت هیجان در این رشته توپ و توری زده شود. با این‌که خیلی از کارشناسان لیگ ملت‌های والیبال را از نظر اهمیت پایین‌تر از مسابقات دیگر همچون جام‌جهانی و مسابقات قهرمانی جهان می‌دانند، اما حساسیت مردم در سال‌های اخیر و استقبال گسترده آنها از این مسابقات نشان داده همه بازی‌های بین‌المللی والیبال برای‌شان اهمیت دارد. سال گذشته کولاکوویچ در نخستین تجربه‌اش در لیگ جهانی نتوانست نتایج قابل قبولی کسب کند و امسال هم هدف اصلی خود را مسابقات قهرمانی جهان در شهریورماه قرار داده است.
با این حال، انتظار این است در لیگ ملت‌های والیبال شاهد نمایش درخوری از تیم‌ملی باشیم. حداقل انتظار این خواهد بود ایران از تیم‌هایی نظیر ژاپن، چین، کره‌جنوبی، استرالیا، بلغارستان، آلمان و کانادا بالاتر قرار بگیرد. حالا این‌که بتوانیم جزو ٥ یا ٦ تیم برتر بعد از پایان ١٥ بازی برگزار شده، باشیم یا خیر؛ بحث دیگری است. ایران فقط یک بار در طول ٥سال اخیر سابقه قرار گرفتن میان تیم‌های برتر لیگ جهانی را داشته که به‌عنوان چهارمی رسیده است.
حالا هم که خیال مسئولان فدراسیون و کادرفنی از ماندن در سطح یک این رقابت‌ها راحت است، شاید فرصت مناسبی باشد تا طعم نخستین مدال این مسابقات را بچشیم. جدا از کولاکوویچ که مرحله نخست قراردادش در پایان مسابقات جهانی به پایان می‌رسد و نتایج امسال برایش از اهمیت دوچندانی برخوردار است، لیگ ملت‌های والیبال ٢٠١٨ نخستین تورنمنت رسمی بین‌المللی است که ضیایی به‌عنوان رئیس فدراسیون آن را تجربه می‌کند، به همین خاطر فدراسیون هم با تمام توان از این تیم پشتیبانی می‌کند تا کارنامه روشنی در نخستین تجربه داشته باشد.
البته برخی از کارشناسان به کمبود بازی‌های تدارکاتی و نداشتن تجربه بازیکنان جوان انتقادهایی داشتند. تیم‌ملی فقط ٢ بازی تدارکاتی با صربستان قبل از حضور در لیگ ملت‌های والیبال برگزار کرد که یک برد و یک باخت را در پی داشت. باید دید کولاکوویچ که در صحبت‌هایش از میدان دادن به جوان‌ها سخن گفته بود، چگونه مسیر را برای موفقیت تیمش هموار می‌کند.
محمودی: جوان‌ها نقطه قوت تیم‌ملی هستند
بهنام محمودی، پیشکسوت والیبال ایران که در آخرین تمرین قبل از سفر والیبالیست‌ها به صربستان در تمرین تیم‌ملی حاضر شده بود، درباره شرایط ملی‌پوشان به «شهروند» می‌گوید: «دیگر نمی‌توانیم ایران را تیم کم‌تجربه‌ای در والیبال جهان بدانیم. با این‌که جوانگرایی ٢٠، ٣٠درصدی در ترکیب تیم‌ملی صورت گرفته، اما بازهم بازیکنان باتجربه‌ای داریم که قبلا شرایط سخت لیگ جهانی از نظر سفرهای طولانی را تجربه کرده‌اند. شاید بهتر بود این جوانگرایی از سال‌های قبلی آغاز می‌شد، اما به‌هرحال باید در چنین شرایطی از تدبیری که کولاکوویچ به خرج داده، حمایت کنیم.» وی همچنین می‌افزاید: «برخی از مسابقات برای ایران کلیدی است.
مثلا در هفته نخست ٣ بازی داریم که انتظار می‌رود برابر ژاپن و استرالیا به پیروزی برسیم. در ضمن مقابل فرانسه هم نباید از پیش باخته باشیم، چون قطعا ایران پتانسیل رویارویی با تیم‌های بزرگ دنیا را هم دارد. باید این مسأله را در نظر گرفت که این تورنمنت بیش از یک ماه به طول می‌انجامد، به همین خاطر باید از تمام ظرفیت والیبال ایران استفاده کنیم. شاید نقطه قوت تیم‌ملی برخلاف نظر برخی همین جوان‌های جویای نام باشند که با انگیزه بالایی پای به میدان می‌گذارند. کولاکوویچ هم باید از آنها در طول مسابقات به خوبی استفاده کند؛ اگرچه این منکر توانایی بازیکنان باتجربه‌ای مثل معروف، موسوی، غفور، قائمی و عبادی‌پور نیست.»
بازیکن اسبق تیم‌ملی والیبال در پایان خاطرنشان می‌کند: «باخت هم جزیی از ورزش است، اما باید تا لحظه آخر برای پیروزی تلاش کرد. اگر سرمربی تیم‌ملی از بازیکنان جوان استفاده کند، مردم هم شرایط را درک می‌کنند و با یکی، دو باخت به ملی‌پوشان خرده نمی‌گیرند. باید در هر مسابقه بهترین‌ها به زمین بروند و از نیروی تمام ٢١ بازیکن حاضر در لیست تیم‌ملی استفاده کرد. تقسیم نیرو در چنین تورنمنت سنگینی یکی از موارد کلیدی به حساب می‌آید.»
ترکاشوند: پوست‌اندازی به موقع صورت گرفت
محمد ترکاشوند، بازیکن اسبق تیم‌ملی والیبال درباره جوانگرایی نسبی برای لیگ ملت‌های والیبال ٢٠١٨ به «شهروند» می‌گوید: «دعوت و استفاده از بازیکنان جوان در تیم‌ملی کار قشنگی بود که به موقع انجام شد. بالاخره باید این پوست‌اندازی در تیم‌ملی صورت بگیرد و چه بهتر که این اتفاق به تدریج رخ دهد و بتوانیم تلفیقی از جوان‌ها و باتجربه‌ها را به مسابقات بین‌المللی اعزام کنیم. ١٠سال قبل به یک‌باره همه باتجربه‌ها را از تیم‌ملی بیرون کردند که باعث شد ٥سال والیبال درجا بزند. در لیگ جهانی این انتظار بین مردم وجود دارد که تیم‌ملی نتایج خوبی بگیرد؛ اگرچه می‌دانیم به خاطر برخی مسائل این کار سخت و دشوار باشد.»
وی همچنین می‌افزاید: «مسافت‌های طولانی و بیرون بودن از ایران بیش از یک ماه برای بازیکنان سخت است. شاید برخی تیم‌ها این شانس را داشته باشند که ٢ هفته متوالی در اروپا یا آمریکا بازی کنند، اما قرعه برای ایران جالب نیست. در این شرایط جوان‌ها بیشتر می‌توانند به کولاکوویچ کمک کنند.»
این پیشکسوت والیبال در پایان درباره توقع مردم از تیم‌ملی در لیگ ملت‌ها با توجه به جوانگرایی صورت‌گرفته می‌گوید: «اول باید هدف‌گذاری خود را مشخص کنیم که اگر المپیک ٢٠٢٠ است، باید به جوان‌ها میدان داد. میدان دادن به جوان‌ها هم تبعاتی دارد و ممکن است نتایج خوبی در سال نخست نگیریم. امسال می‌توانیم جوان‌های خوبی را به والیبال دنیا معرفی کنیم. این بازیکنان تازه‌وارد هم باید قدر این فرصت را بدانند و از بازی در کنار قدیمی‌ها تجربه کسب کنند. بیش از همه برای جلب رضایت مردم بازی‌های خوب و جنگیدن تا آخرین لحظه مهم است، حتی اگر باختی هم رخ دهد، اما بازیکنان با تمام توان بازی کنند، جای انتقادی باقی نمی‌ماند.»
حسین جمشیدی
- 17
- 4
