دو روز پیش که خبر ممنوعیت استفاده از پلاستیک‌های یکبار مصرف در اروپا از رسانه‌های خارجی منتشر شد، بسیاری از فعالان محیط‌زیست در ایران نیز آن را به فال نیک گرفتند و از هر طریقی حتی شبکه‌های اجتماعی‌شان از این اتفاقی که فعلا در حد پیشنهاد ارائه شده به عنوان یک تصمیم امیدبخش یادکردند.
حرکتی که به دنبال آن تلاش‌های مشابه برای کاهش اثرات مضر پلاستیک در بریتانیا ادامه خواهد داشت، این تلاش بخشی از یک تلاش جهانی برای کاهش ضایعات بستر سواحل و اقیانوس‌ها است. اتحادیه اروپا ضمن ارائه پیشنهاد ممنوعیت استفاده از ۱۰ محصول تکاملی پلاستیکی یکبار مصرفی چون نی، کارد، چنگال پلاستیکی و گوش پاک‌کن شده، محصولاتی که اغلب در سواحل و دریاهای اروپا یافت می‌شوند. طبق قانون جدید، اگر گزینه‌های جایگزین مقرون به صرفه باشد، محصولات پلاستیکی یکبار مصرف ممنوع می‌شوند.
«فرانس تیمرمانس» معاون اول رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا گفت: ضایعات پلاستیکی موضوعی مهم است و کشورهای اروپایی باید برای مقابله با این مشکل، همکاری داشته باشند. ما برخی از محصولات پلاستیکی را ممنوع کرده و گزینه‌های پاک‌تر را جایگزین آن می‌کنیم تا مردم بتوانند از محصولات مورد علاقه خود استفاده کنند.
این پیشنهاد همچنین بیان می‌کند که کشورهای عضو اتحادیه اروپا باید به اهداف کاهش پلاستیک‌های یکبار مصرف برسند و حتی موظف شوند تا ۹۰ درصد از تمام بطری‌های نوشابه‌های گازدار را تا سال ۲۰۲۵ جمع آوری کنند.
پلاستیک قاتل خاموش محیط زیست
زندگی مدرن علاوه بر رفاهی که برای انسان به همراه دارد گاه ضررهای جبران ناپذیری را نصیب او می‌کند. کیسه‌های پلاستیکی و ظروف یکبار مصرف یکی از همین وسایل رفاهی هستند که زندگی مدرن آن را در اختیار انسان قرار داده و در ازای آن ضررهای جبران‌ناپذیری را به محیط زندگی او وارد کرده است. زمانی که این کیسه‌ها و ظروف، جایگزین اسلاف پارچه‌ای و کاغذی انسان‌ها در سراسر دنیا شدند شاید کمتر کسی فکر می‌کرد در آینده‌ای نزدیک همین جایگزین‌ها، تبدیل به یکی از معضلات اصلی محیط‌زیست شوند.
براساس تحقیقات انجام شده در هر روز هر فرد به طور میانگین ۶۴۰ گرم پلاستیک تولید می‌کند که در سال چیزی در حدود ۲۳۰ کیلو زباله می‌شود. بیشتر این پلاستیک‌ها نیز بادوام هستند و صد‌ها سال طول می‌کشند تا به خودی خود تجزیه و نابود شوند. بسیاری از زباله‌هایی که چهره طبیعت دور و اطراف‌مان را آلوده کرده‌اند، پلاستیک‌هایی هستند که برای حمل نیازهای روزانه‌ای که می‌خریم، از فروشندگان دریافت می‌کنیم و البته سرنوشت همه آنها زباله شدن است؛ زباله‌هایی که شاید نشود به کل حذف‌شان کرد اما می‌شود از حجم‌شان کاست.
کدام شهرها بیشترین زباله را تولید می کنند؟
در این میان اما برخی از کشورها از برخی دیگر بیشتر زباله تولید می‌کنند. بر اساس نتایج مطالعاتی که از سوی نشریه گاردین منتشر شده است، شهر نیویورک آمریکا به عنوان پرمصرف ترین و در عین حال اسراف کارترین شهر جهان شناخته شده است. بدین معنی که بیشترین حجم مصرف انرژی و آب در نیویورک صورت می گیرد و در کنار آن مردم شهر نیویورک به صورت متوسط دو برابر بقیه شهرهای جهان زباله تولید می کنند، به نحوی که سالیانه ۳۳ میلیون تن زباله در این شهر تولید می شود.
همچنین در میان ابرشهرهای جهان، مکزیکوسیتی پس از نیویورک، بیشترین میزان زباله را تولید می‌کند که طبق بررسی‌ها این رقم به ۱۲ میلیون تن در سال می رسد. سومین تولیدکننده بزرگ زباله در میان ابرشهرها توکیوست. این شهر نسبت به مکزیکوسیتی بیش از ۵۰ درصد بیشتر سکنه دارد اما اندکی کمتر از مکزیکوسیتی زباله تولید می‌کند. شهر بمبئی نیز با تولید روزانه ۱۱ هزار تن زباله در رتبه پنجم تولید زباله در جهان قرار دارد؛ افزایش ۵۰ درصدی زباله در کنار نبود سیستم جمع آوری زباله باعث شده تا دهلی از این منظر به عنوان یکی از آلوده‌ترین و کثیف‌ترین مناطق جهان شناخته شود.
سهم ایران نیز در تولید زباله سهم چشم‌گیری است. آخرین آمار اعلام شده در رابطه با میزان زباله تولیدشده در ایران نشان می‌دهد ایرانی‌ها سالانه حدود ۲۰ میلیون تن زباله تولید می‌کنند. این آمار که از سوی سازمان دهیاری‌ها و شهرداری‌های کشور ارائه شد وقتی در کنار آمار سال‌های پیش قرار می‌گیرد یک نکته را تایید می‌کند؛ اینکه ایرانی‌ها بیش از سایر ملت‌های دنیا زباله تولید می‌کنند. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی متوسط تولید زباله در جهان روزانه ۳۰۰ گرم است و براساس آمارهای ارائه شده از سوی وزارت کشور، ایرانی‌ها روزانه ۷۰۰ گرم زباله تولید می‌کنند.
اسکاتلند یکه‌تاز در مبارزه با تولید زباله
اما در مقابل کشورهایی در تولید زباله در جهان سرآمد هستند. هستند کشورهایی که سعی می‌کنند تا به کاهش تولید زباله‌ها به خصوص در تولید مهمترین زباله یعنی پلاستیک در جهان کمک کنند. کشور اسکاتلند یکی از کشورهایی است که یک روز پس از اعلام خبر پیشنهاد ممنوعیت استفاده از پلاستیک‌های یکبار مصرف در اروپا، استفاده از فنجان قهوه یکبار مصرف را در دفاتر دولتی خود ممنوع کرده تا اثر مضر آلودگی پلاستیک را کاهش دهد.
با اعلام این فرمان دوباره فنجان‌های سرامیکی از گنجه‌ها بیرون می‌آید و از این به بعد کافه‌ها نوشیدنی‌های گرم خود را در این فنجان‌ها سرو خواهند کرد. کارکنان ادارات نیز تشویق شده‌اند تا از فنجان‌های شخصی خود به جای لیوان‌های یکبار مصرف استفاده کنند. دولت اعلام کرده که این حرکت می‌تواند از تولید ۴۵۰ هزار لیوان پلاستیکی در سال جلوگیری کند. کانینگهام، وزیر محیط زیست اسکاتلند گفته است که دولت مصمم است تا به اجرای این قانون به عنوان نمونه اولیه مقابله با زباله‌های پلاستیکی را آغاز کند.
ما با حذف لیوان‌های پلاستیکی قهوه تنها از ساختمان‌های اصلی خود می‌توانیم از تولید و ورود ۴۵۰ هزار لیوان یک بار مصرف پلاستیکی در روز به طبیعت جلوگیری کنیم. تنها با این مقدار لیوان پلاستیکی می‌توان فاصله اِدینبرا دومین شهر بزرگ و پایتخت اسکاتلند تا داندی چهارمین شهر بزرگ این کشور را با لیوان پر کرد. او گفته: این کشور با تمام قوا از تصمیمی که اتحادیه اروپا برای کاهش زباله پلاستیکی اتخاذ کرده حمایت می‌کند و در حال حاضر در حال بررسی اقلام یکبار مصرف دیگری است که با حذف آنها از ساختمان‌های اداری به کاهش زباله‌های پلاستیکی در جهان کمک می‌کند. او اعلام کرده که این بررسی تا پایان سال اجرایی می‌شود.
زهرا داستانی
- 15
- 3
