روزنامه شرق گفت‌وگویی با بهمن فرمان‌آرا به مناسبت چاپ پنجم «هفتادوپنج سال اول» انجام داده است؛ بخشی از این گفت وگو را درباره‌ی نام نبردن از اسم بازیگر نقش اول فیلم «در امتداد شب» در اینجا بخوانید.
یک نکته در این کتاب بود؛ انگار شما هیچ خاطره ناراحت‌كننده‌ای از کسی ندارید؟
تمام سعی‌ام این بوده كه از كسی بد نگویم، در ضمن هر گفتنی بود و می‌شد گفت و چیز شخصی را كه سبب ناراحتی كس دیگری بشود، نگفتم؛ چون این خاطرات پسری است که علاقه‌مند سینما بود در خانواده‌ای كه تجارت اصلی‌اش نساجی بود.
اما چرا اسم گوگوش را نیاوردید؟ اسم شخصیتش در فیلم «در امتداد شب» را گذاشتید.
انتخاب وزارت ارشاد بود و گفتند اصلا نمی‌شود حتی فائقه آتشین هم بگذارید چون همه می‌دانند.
در روزنامه‌ها اسم –رئیس‌جمهور دوران اصلاحات– را نمی‌توانیم ببریم.
من آقای خاتمی را دوست دارم، هرجا فرصت شود حتما درباره‌شان حرف می‌زنم، ولی اینكه چرا در ممكلت خودمان نمی‌توانیم اسم ایشان را ببریم، خیلی حرف است؛ اما از این كتاب فقط اسم گوگوش حذف شد.
شما حتی بخش‌های زیادی درباره همکاری‌تان با مهدی بوشهری -همسر اشرف، خواهر شاه- نوشته‌اید. این همه قدرتی که حضور در شرکت گسترش صنایع سینمایی ایران در اختیارتان قرار داده بود، چطور توصیف می‌کنید؟ مثلا همان اعتراضی که بیضایی برای نساختن فیلم «لیلا دختر ادریس» به شما داشت یا موارد دیگر.
ببینید من قبلش شازده احتجاب را ساخته بودم، بزرگ‌ترین جایزه‌ای كه یك فیلم ایرانی می‌تواند ببرد هم برده بود و بعدتر در شرکت گسترش صنایع سینمایی ایران هم اسم من به‌عنوان تهیه‌كننده روی پرده می‌رفت، هدف این بود گاف‌هایی كه در فیلم‌های دیگر ایرانی وجود داشت، دیگر اینجا تكرار نشود؛ مثلا خانم شهلا ریاحی كه فیلم «مرجان» را كارگردانی كرد و خودش نقش دختر ۱۴ساله را كه بهش تجاوز شده بود، بازی كرد. حالا دیگر نمی‌شد اجازه داد كه آقای بیضایی بیایند و برای یك دختر ۱۶ساله از یك زن سی‌و‌چندساله به‌عنوان بازیگر استفاده كنند. وقتی آقای بیضایی به من اطلاع داد گفتم حاضر نیستم این كار را بكنم و نویسندگان روزنامه كیهان به من هم خیلی فحش دادند. بعد هم برای فیلم «كلاغ» قرار شد اگر خانم معصومی می‌خواهند بازی كنند موقع نوشتن فیلم‌نامه سنشان پنج سال بالاتر یا پایین‌تر از سن خودش باشد كه همین‌طور هم شد. اگر قرار بود كسی احساس قدرت بكند، می‌توانستم «كلاغ» را هم نگذارم بسازند.
این دخالت نبود؟
نه! اگر به فیلم‌سازی و صنعت فیلم جهان دقت كنید، انتخاب بازیگر خیلی مهم است؛ مثلا برای نقش اسكارلت اوهارا یك سال و نیم گشتند تا بازیگر پیدا كنند و اگر این‌طوری دقت و وسواس به خرج ندهند، فیلم روی هواست، چون هر بار كه فیلم را می‌بینند معلوم می‌شود كه نقش درنیامده است. من این را دخالت نمی‌دانم، آن را حق تهیه‌كننده «حرفه‌ای» می‌دانم. ببینید «شهره آغداشلو» فیلم بازی نكرده بود، ولی در فیلم گزارش عباس كیارستمی درخشید. یا فیلم‌های دیگر اصلانی، هریتاش و... . ببینید ما وقتی قرار بود فیلم بسازیم باید با فیلم‌های علی عباسی و برادران صادقپور و... که تهیه كرده بودند، فرق می‌کرد. من مطمئن بودم كه كار درستی انجام دادم، وگرنه این خاطره را در کتاب تعریف نمی‌كردم.
- 13
- 3
