مرثیه‌ای برای بهرام زند

خبر کوتاه بود. همیشه همین‌طور است. کوتاه، مثل خود زندگی؛ «بهرام زند درگذشت»! مردی که سال‌ها صدایش را شنیده بودیم و در روزگاری که هنوز فضای مجازی، مجال در کنار هم بودن، در کنار هم فیلم دیدن و... را از ما نگرفته بود، صدایش مثل عضوی از خانواده با ما بود. روزگاری با «جنگجویان کوهستان» و «لینچان» درِ خانه‌ها را می‌زد و میهمان ما می‌شد و روزگاری با «ناوارو» افسر پلیسی که پدر هم بود.

«بهرام زند» دیروز شنبه بر مسند «سکوت» نشست. صدایش را از همه ما پنهان کرد و دیگر دم بر نمی‌آوَرَد. او صداپیشه بسیاری از فیلم‌های خاطره‌انگیز نسل ماست. نسل آدم‌های دهه ٥٠ و ٦٠ (قبل‌تر و البته بعدتر از آن)؛ نسل آدم‌هایی که فرصت داشتند تا با هم گرد جعبه جادویی جمع شوند و فارغ از همه چیز لحظاتی را در کنار هم سپری کنند.

نگاهی کوتاه به سوابق زنده‌یاد زند

بعید است آنهایی که سن و سالی دارند، «جنگجویان کوهستان» که آن سال‌هایِ «کم‌مقدوراتی و بی‌امکاناتی» به‌ عنوان سریال پرمخاطب شناخته می‌شد را از یاد برده باشند. سریالی که در آن «آتسو ناکامورا» نقش «لینچان» را بر عهده داشت و بهرام زند به جای او صحبت می‌کرد. یا کمتر کسی از اهالی آن زمان است که «ناوارو» را از یاد برده باشد. در آن سریال زنده‌یاد «روژه‌هانن» در نقش ناوارو بازی می‌کرد و باز بهرام زند به جای او صحبت می‌کرد.

شرلوک هلمز که دیگر سرآمد است. در آن سریال زنده‌یاد بهرام زند به جای «جرمی برت» بازیگر فقید انگلیسی صداپیشگی کرد. اینها تازه بخشی از کارهای او است که برای مردم شناخته شده است. او به جای بسیاری از بازیگران صاحب‌نام صحبت کرد؛ طوری که وقتی صدای آنها را در نسخه اصلی فیلم‌ها می‌شنویم، تازه با جادوی صدای او آشنا می‌شویم. زنده‌یاد زند طی سال‌های کاری خود به ‌جای بازیگران صاحب‌نامی چون مایکل کلیتون، رابرت دنیرو، راسل کرو، مل گیبسون، جورج کلونی، دنیل کریک، دانیل دی لوئیس، دنزل واشنگتن، کریستوفر لمبرت و... صحبت کرده است. او علاوه بر صداپیشگی، مدیریت دوبله بسیاری از فیلم‌های ماندگار سینما را برعهده داشت.

جلال مقامی از زنده‌یاد زند می‌گوید

«جلال مقامی» از پیشکسوتان دوبلاژ در ایران از همکاران قدیمی زنده‌یاد زند است. مردی که خود بیمار است و آرزو دارد آدم‌ها در دوران زندگی به فکر هم باشند نه بعد از مرگ. او در گفت‌وگو با «شهروند» با یادی از دوست و همکار قدیمی خود گفت: صبح که خبر را شنیدم ناخودآگاه اشک ریختم. بهرام از ستون‌های دوبله ایران بود و اکنون خاطره‌گفتن از او دردی را دوا نمی‌کند او رفته است

و همه ما چند صباحی یاد او می‌کنیم و بر مزارش حاضر می‌شویم و دوباره همه چیز از یادمان می‌رود.‌ ای کاش همه ما یاد بگیریم در دوران زندگی از هم خبر داشته باشیم. خود بهرام این‌طور بود. در عارضه و بیماری‌ای که برای من پیش آمد و باعث شد از دوبله دور بمانم، او به همراه ایرج رضایی تنها کسانی بودند که از تهران برای دیدن من به بیمارستان آمدند. همیشه هم همین را می‌گفت که ما باید از هم خبر داشته باشیم.

مقامی از دوران همکاری با زنده‌یاد بهرام زند صحبت به میان آورد و افزود: من و بهرام کارهای مشترک زیادی با هم داشتیم؛ در برخی از کارها که مدیر دوبلاژ بود او من را به کار دعوت می‌کرد و در برخی از کارهایی که من مدیر دوبلاژ بودم از او دعوت می‌کردم؛ به همین دلیل کارهای مشترک زیادی با هم انجام دادیم اما آنچه از او باید گفت اخلاق خوب، تواضع و محبت است که در کمتر کسی دیدم. نه این‌که الان بخواهم بگویم، همه همکاران در این حوزه می‌دانند که او تمام خصلت‌هایی که یک انسان باید داشته باشد و متاسفانه خیلی‌ها ندارند، داشت؛

در کارش هم بسیار حرفه‌ای بود و اصلا نیازی نیست من درباره کار او حرف بزنم. خود شمایی که با من تماس گرفته‌اید هم می‌دانید که در حوزه کاری او، نیازی به تعریف ندارد. حیف بود آدمی مثل او از میان ما برود. چند ‌سال به دلیل بیماری از کار دور بود و وقتی کارهای او از تلویزیون بازپخش می‌شد، همیشه می‌گفتم خدا آن روز را نیاورد که مردم نتوانند صدای او را بشنوند که متاسفانه این اتفاق افتاد. مهمترین تأکید او این بود

که از هم خبر داشته باشیم اما متاسفانه ماها این‌طور نیستیم الان خود من ٤‌ سال است که در بستر بیماری هستم اما دریغ از یک زنگ تلفن! مراسم تشییع پیکر زنده یاد بهرام زند ساعت ۱۰:۳۰ صبح امروز یکشنبه ۱۹ فروردین از مقابل مسجد بلال صداوسیما آغاز خواهد شد و پیکر او در شهریار و در منطقه صباشهر به خاک سپرده می‌شود. مراسم ختم این هنرمند روز سه شنبه ۲۱ فروردین از ساعت ۱۴ تا ۱۵:۳۰ در مسجد جامع شهرک غرب برگزار خواهد شد.